ايمن سازي خانه براي سالمندان؛ چرا و چگونه؟
خانه ي دوستدار سالمندان
خانه، محلي براي آسايش است و همه اعضاي خانواده بايد در آن احساس راحتي کنند اما ممکن است با بالارفتن سن، همان خانه‌اي که هميشه محلي براي استراحت بوده است به محلي ناامن بدل شود...
افراد مسن برخي از توانايي‌هاي خود را از دست مي‌دهند بنابراين ابزار و وسايلي که سال‌ها براي آسايش و راحتي از آنها استفاده مي‌کرده‌اند، ناگهان به وسايلي خطرناک تبديل مي‌شوند که ممکن است سلامت و جان آنها را به خطر اندازد.
کهنسالان سرسختانه زندگي در خانه‌هاي قديمي‌شان را ترجيح مي‌دهند. ولي مي‌توان با حذف برخي وسايل از خانه و اضافه‌کردن محصولاتي جديد، زندگي را براي آنها راحت‌تر و بي‌خطرتر کرد. کافي است نگاهي به دوروبر بيندازيد. با تغييراتي کوچک، محل زندگي آنها امن‌تر خواهد شد.
خانه را نو نوار کنيد
بيش از نيمي از وسايل خطرناک در آشپزخانه وجود دارند. وسايلي که کارکردن با آنها براي کساني که کمي کند هستند و نمي‌توانند عکس‌العمل‌هاي سريعي نشان دهند، دردسرآفرين مي‌شود. تغييرات را از اينجا آغاز کنيد که راحت‌تر است؛ خانم‌ها در هر سن و سالي از تغيير و خريد وسايل جديد استقبال مي‌کنند.
• چرخ گوشت:
اين دستگاه براي 2 گروه سني کودکان و سالمندان بسيار خطرناک است. سالمندان در کارهايشان سرعت کافي ندارند بنابراين ممکن است انگشتانشان هنگام کار دچار سانحه شود. از طرفي اين دستگاه سروصداي زيادي دارد که براي آنها قابل‌تحمل نيست. دستگاه جايگزيني براي چرخ‌گوشت وجود ندارد اما مي‌توانيد آنها را به خريدن گوشت چرخ‌کرده آماده تشويق کنيد يا به آنها توصيه کنيد از فروشگاهي که گوشت مي‌خرند بخواهند تا گوشت را براي آنها چرخ و آماده کند.
• چاقو:
چاقو وسيله‌اي است که به هيچ‌وجه نمي‌توان آن را از آشپزخانه حذف کرد اما محل نگهداري آن بسيار مهم است. در خانه‌اي که 1 يا 2 سالمند در آن زندگي مي‌کنند، به هيچ‌وجه نبايد چاقوها را در کابينت‌هاي بالايي يا پيشخوان قرارداد. سالمندان معمولا هنگام راه‌رفتن دست خود را به جايي مي‌گيرند؛ اين کار باعث افتادن چاقوها به روي زمين و آسيب‌ديدن آنها مي‌شود. چاقوها را در کشو، آن هم کشو طبقه اول قرار دهيد تا فاصله چنداني با پيشخوان آشپزخانه نداشته باشد و براي برداشتن آن نيازي به دولا و راست‌شدن نباشد.
• رنده:افراد در سنين جواني هم معمولا حين استفاده از رنده دچار حادثه مي‌شوند و بخشي از پوست دست يا ناخنشان از بين مي‌رود. رنده از وسايلي است که بايد از آشپزخانه افراد سالمند حذف شود. به جاي رنده‌هاي معمولي، مي‌توانيد از رنده‌هاي جديدي که ماده‌غذايي را به کلاهکي پلاستيکي وصل مي‌کند، استفاده کنيد. در اين حالت دست هيچ تماسي با ماده‌غذايي نخواهد داشت. رنده‌هاي الکتريکي متنوعي هم در بازار وجود دارد که کار رنده را يک دسته بلندبرقي انجام مي‌دهد و موادغذايي هم داخل ظرفي استيل يا شيشه‌اي ريخته مي‌شود. به‌محض برداشتن دست از روي دکمه، دستگاه از کار مي‌افتد. اين مدل رنده‌ها خطر کمتري دارند.
• اجاق‌گاز: حس بويايي به مرور زمان از بين مي‌رود و سالمندان بسيار ديرتر از ديگران متوجه بوها مي‌شوند. به همين دليل اجاق‌گازهاي معمولي وسيله‌اي خطرناک براي آنها محسوب مي‌شود. به‌دلايل مختلفي ممکن است شعله گاز خاموش شود و اگر دستگاه ترموکوبل نداشته باشد، جريان گاز برقرار مي‌ماند؛ بدون آنکه کسي متوجه آن شود. در اين مورد هم تنها راه چاره، تعويض اجاق‌گاز خانه است. در ضمن بهتر است به عزيزان کهنسال خود يادآوري کنيد که هر شب شير گاز آشپزخانه را ببندند.
• کتري‌هاي آب‌جوش:
چاي را نمي‌توان از زندگي ايراني‌ها حذف کرد اما کتري‌هايي که براي درست‌کردن چاي روي گاز قرار مي‌گيرند، براي سالمندان خطرناک هستند. به‌خصوص مدل‌هايي که شير کوچکي جلوي آنها قرار دارد. اين شير که به‌شکل زائده‌اي جلوي کتري قرار مي‌گيرد، ممکن است به لباس آنها گير کند و باعث ريختن آب جوش شود. سالمندان معمولا ديد مرکزي خود را به‌مرور زمان از دست مي‌دهند و تشخيص بخش‌هاي ريز و کوچک وسايل خانه براي آنها ممکن نيست. سماور بهترين گزينه براي اين گروه سني است. سماورها سنگين هستند و به سختي تکان مي‌خورند؛ از طرفي براي روشن‌کردن آنها به شعله مستقيم آتش هم نيازي نيست و خطر سوختگي را هم کاهش مي‌دهد.
• تيغ اصلاح صورت:تيغ‌ها را از حمام و همه کشوها جمع کنيد. اين وسيله براي پيرمردها خطر زيادي دارد و ممکن است هنگام اصلاح صورت، به خود آسيب برسانند. دستگاه‌هاي ريش‌تراش را بايد جايگزين انوع تيغ‌ها و ژيلت‌ها کرد. اين دستگاه‌هاي برقي آسيبي به پوست نمي‌رسانند و خطري براي آنها ندارند. براي اينکه اين موضوع باعث آزردگي خاطر پدر يا پدربزرگتان هم نشود، بهتر است به بهانه روز تولد يا نوروز يک دستگاه ريش‌تراش براي آنها بخريد. سالمندان از به يادآوري ناتواني‌هايشان آزرده مي‌شوند.
• ميزهاي لبه‌تيز:در اتاق‌هاي نشيمن و پذيرايي هم وسايل خطرناکي وجود دارد. ميزها در ظاهر وسايلي بي‌خطر به نظر مي‌رسند و هيچ‌گاه در مرتب‌کردن خانه براي يک سالمند به آنها توجه نمي‌کنيم در حالي که ميزهاي مستطيل و مربع‌شکل گاه مي‌توانند باعث شکستگي سر هم بشوند. اگر سالمند به هر دليلي سرگيجه دارد و امکان زمين‌خوردن او زياد است، اين ميزها ممکن است باعث شکستگي يا زخم‌شدن دست و پاي آنها شود. اگر صفحه ميزها شيشه‌اي باشد هم احتمال خطر چند برابر مي‌شود. تنها چاره اين است که ميزهايي گرد، با صفحه‌اي چوبي تهيه کنيد. اصولا سعي کنيد تمام وسايل خانه را به‌شکل دايره درآوريد که خطري براي عزيزانتان نداشته باشد.
• مايعات شوينده و سموم‌کشنده حشرات:مايعات شفاف خطرناک را از خانه سالمندان جمع کنيد. موادي مانند وايتکس يا مواد سمي مانند پودرهاي حشره و سوسک‌کش ممکن است به جاي موادغذايي مورد استفاده قرار بگيرند. آمار مسموميت در ميان سالمندان به دليل استفاده اشتباه از چنين مواردي کم نيست. مي‌توانيد با خطي درشت روي هر بسته يا قوطي نام ماده موجود در آن را بنويسيد يا آنها را در کمدهايي کاملا جداگانه قرار دهيد. داروهاي غيرضروري را هم جمع‌آوري کنيد. سالمندان معمولا داروهايي خاص را به‌شکل روزمره مي‌خورند. براي آنکه در مصرف داروهاي خود اشتباه نکنند، داروهاي غيرلازم را دور بريزيد.
• وسايل تزئيني:سالمندان توان جسمي کمي دارند و معمولا دچار سرگيجه مي‌شوند. به‌همين دليل در هر قسمتي از خانه که باشند، دست خود را به جايي مي‌گيرند و چند لحظه‌اي صبر مي‌کنند. پس سعي کنيد وسايل تزييني خانه، به خصوص وسايل چيني و شکستني را از سراسر خانه جمع کنيد. چراکه ممکن است به آنها تکيه دهند و دچار زخم و خونريزي شوند. اگر فرد سالمند اجازه مي‌دهد و خانه متعلق به خودش است، ميله‌هاي فلزي گردي به تمام ديوارهاي خانه پيچ کنيد. با اين کار هر بار که دچار سرگيجه شود، به جاي مطمئني تکيه مي‌کند. در ضمن براي سالمنداني که چشمانشان ضعيف است، اين ميله‌ها مي‌تواند راهنمايي براي پيدا کردن اتاق‌ها باشد.
• گياهان:گلدان‌ها را جمع کنيد. خاک در خانه‌اي که سالمند در آن زندگي مي‌کند، باعث بروز انواع حساسيت‌ها مي‌شود. ضمن اينکه ممکن است خاک گلدان‌ها به محلي براي تجمع انواع حشرات ريز تبديل شود که مي‌تواند بيماري‌هايي را هم به همراه داشته باشد. تا جايي که امکان دارد، گياهان را از خانه فرد سالمند خارج کنيد يا در محيط‌هايي باز مانند حياط يا ايوان قرار دهيد.
منبع : هفته نامه سلامت - فرشته انصاري