عضو شورای عالی نظام پرستاری:
نقش درمانی پرستاران در کشور ضعیف است
عضو شورای عالی نظام پرستاری گفت: نقش درمانی پرستاران در کشور ضعیف و بعضاً تعریف نشده است در حالی که می توان با تعریف و تفویض برخی خدمات درمانی دغدغه و هزینه‌های بیماران را کاهش داد.
شمس الدین شمس، افزود: می توان برخی خدمات را با تفویض اختیار به پرستاران واگذار کرد و با این کار کیفیت و سرعت ارائه خدمات درمانی را افزایش داد و این مسئله به معنای سلب اختیار از دیگران نیست.
وی اظهار کرد: برخی خدمات تشخیصی و درمانی جزو وظایف تعریف شده پرستاران در کتابها و منابع مرجع است چون برای پرستاران نقشهای متعددی در نظر گرفته شده است که از مهمترین آنها نقش درمانی است.
وی ادامه داد: متاسفانه نقش درمانی پرستاران در کشور ما ضعیف بوده یا بعضاً شفاف سازی نشده است به عنوان مثال اقدامات درمانی که پرستار می تواند در موارد اورژانس پیش از آمدن پزشک بر بالین بیمار انجام دهد، شفاف سازی نشده و این عدم شفاف سازی دغدغه و نگرانی هایی را برای پرستاران به همراه داشته است.
عضو شورای عالی نظام پرستاری افزود: انجام بسیاری از خدمات تشخیصی و درمانی توسط پرستار کاهش هزینه ها را در پی دارد همان طور که با راه اندازی خانه های بهداشت بهورزان با میزان تحصیلات پنجم ابتدایی، پس از گذراندن یک دوره یکساله حق تجویز حدود یکصد قلم دارو را دارند چه طور پرستار کارشناس، کارشناسی ارشد و دکترا حق تجویز حتی یک دارو را ندارد؟
شمس افزود: متأسفانه هر وقت این مباحث مطرح می شود با مخالفت و مقاومت عده ای مواجه می شدیم که احساس می کردند با تفویض اختیار به پرستاران سبب اختیار از آنان سلب می شود.
وی با بیان اینکه اسکوپی ها نوعی مهارت تجربی است، گفت: اما واگذاری این فعالیت به پرستاران برای عده ای که این خدمات منبع در آمدی برای آنان است دغدغه و نگرانی ایجاد می کند.
پیش از این غضنفر میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفته بود: در اکثر کشورهایی که نظام سلامت موفقی دارند، پرستاران اجازه تجویز 250 قلم دارو و نیز تجویز خدمات تشخیصی مانند اسکوپی ها را دارند که موجب رضایتمندی مردم و کاهش هزینه ها می‌شود.
به گفته وی، کشورهای زیادی از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، کانادا، آفریقای جنوبی و... هستند که پرستاران آنها اجازه تجویز 250 قلم دارو و نیز تجویز خدمات تشخیصی به خصوص اسکوپی ها را دارند و این امر موجب روانی کار، شفافیت در نظام سلامت آنها و به خصوص تصمیم گیری سریع پرستاران شده و در نهایت رضایتمندی مردم و بیماران و کاهش هزینه ها را در بر داشته است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری اضافه کرد: البته این طور نیست که هر پرستار بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی اجازه تجویز دارو داشته باشد بلکه باید پرستارانی بعد از طی دوره‌هایی بین 6 ماه تا یکسال برای تجویز دارو و خدمات تشخیصی آموزش ببینند و بتوانند اجازه این کار به دست آورند.
میرزابیگی ادامه داد: در کشور آمریکا فقط در سال 1993 اجرای این طرح بین 8 تا 10 میلیون دلار برای نظام سلامت این کشور صرفه جویی در بر داشت و رضایتمندی مردم را از خدمات سلامت بالابرد.
میرزابیگی گفت: کشور انگلیس نیز از سال 1999 بعد از مشاهده تجارب موفق این برنامه رسماً برگزاری دوره آموزش نسخه نویسی را برای پرستاران آغاز کرد.
وی ادامه داد: در کشور ما نیز برای ارتقای رضایتمندی مردم از خدمات سلامت و کاهش هزینه ها گریزی از این کار نیست و دیر یا زود مسئولان باید چنین طرحی را اجرا کنند تا پزشکان نیز بتوانند وقت بیشتری را برای ارائه خدمات تخصصی، پژوهشی و آموزشی خود داشته باشند و مردم نیز سریعتر به خدمات تشخیصی، بهداشتی و درمانی اولیه دست پیدا کنند و هزینه‌های کمتری نیز پرداخت کنند که امیدواریم مسئولان نظام سلامت کشور نیز زمان را از دست ندهند و اجرای چنین تصمیم مهمی را به تأخیر نیندازند. شود.
نظر پرستاران باید در سیاستگذاری نظام سلامت اعمال شود
رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفت: ۶۰ درصد خدمات نظام سلامت را پرستاران انجام می‌دهد ولی دیگران کار را به نام خود ثبت می‌کنند. مواظب باشیم جایگاه پرستاران را تضعیف نکنند باید در سیاستگذاری نظام سلامت نظر این قشر نیز اعمال شود.
غضنفر میرزابیگی اظهار داشت: ما پرستاران باید ابتدا جایگاه خود را پیدا کنیم چرا که در نظام سلامت کشور حضور ما حضوری موثر و کارآمد است. اگر بخواهیم وضعیت پرستاری را بررسی کنیم طبیعتاً نمی‌توان به تنهایی این جایگاه را بررسی کرد و باید آن را در نظام سلامت و تیمی جست‌وجو کرد چرا که پرستاری حرفه‌ای بین‌بخشی است.
وی افزود: ما در پرستاری هم به لحاظ تاریخی، دینی و حرفه‌ای جایگاه عمیقی داریم و باید کماکان این رشته پاس داشته شود. اما این را هم باید در نظر گرفت که بین گذشته و حال اتفاقاتی رخ داده است. در اوایل انقلاب و بعد از آن یک زمانی از غلبه ارزش‌ها خیلی بیشتر یاد می‌شد.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری اتفاقات رخ داده در حرفه پرستاری را موجب ایجاد تغییراتی در این رشته عنوان کرد و گفت: اتفاقاتی افتاد که ما را با تهدید جدی روبه‌رو کرد به عنوان مثال تغییراتی که بعد از بیانیه آلماآتا اتفاق افتاد و به سمت تجهیزات‌محوری و دارومحوری حرکت کرد. از طرفی پزشکان متخصص سردمدار شدند و امور در دست گروهی افتاد و غیر پرستاران وارد امور شدند و بیمارمحوری جای خودش را به سلامت‌محوری داد.
وی ادامه داد:از طرفی هزینه-فایده و قیمت تمام شده مد نظر قرار گرفت و ارزش شد تا برای تیم درمانی صرف هزینه بیشتری داشته باشد. از طرفی خصوصی‌سازی یکی از این دلایل است که فقط کارانه را می‌بینند و اگر طرح 3.6دهم K اجرا شود مشکلات را حادتر می‌کند.
میرزابیگی نظام پرداخت غیرعادلانه و تجارت دارو را به عنوان یکی از پرسودترین تجارت‌ها عنوان کرد و افزود: تعداد فارغ‌التحصیلان نشان می‌دهد که وضعیت آموزشی ما بد نیست اما اینکه چقدر آموزش ما موثر است و چقدر ها کارکردمحور است نکته‌ای است که باید روی آن تامل کرد چرا که امروزه بالین با ارزش‌های عوض شده مواجه است و قبلاًتیمی که برای عمل جراحی آماده می‌شد با اتکای به خدا و جان بیمار شروع به کار می‌کرد. ولی شاید اکنون متوکل‌ترین فرد پرستار است و ارزش‌ها تغییر کرده است. چرا که در نهایت آن هزینه باقیمانده مهم است.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری با اشاره به وضعیت پرستاری در کشورهای دیگر و ارائه راهکار تصریح کرد: البته در کشورهایی مانند آمریکا مراقبت‌های مدیریت شده را اجرا کردند که هر بیماری خدماتی را که واقعاً نیاز دارد دریافت کند نه چیزی که به او القاء می‌شود. از طرفی بخشی از کارها را در قالب طرح نجات اقتصادی به پرستاران واگذار کردند که برایشان 7 تا 9 میلیون دلار صرفه‌جویی داشت.
عمل های شکست خورده ۳۰ درصد هزینه های سلامت کشورهای پیشرفته
وی اذعان داشت: نظام فعلی سلامت ما پرخرج و پرهزینه است و پرستاران ما بر سر دوراهی هستند که بر اساس آنچه که باید، عمل کنند یا منافع را در نظر بگیرند. اگر به تعداد عمل‌های جراحی و کارهایی که انجام می‌شود توجه کنیم می‌بینیم که آمارخوب است اما اینکه نتیجه چه می‌شود چیزی است که بعداً مشخص نمی‌شود و معلوم نیست چقدر از این عمل‌هایی که انجام شده با شکست مواجه شده است. چرا که 30 درصد هزینه‌های نظام سلامت در کشورهای پیشرفته صرف خدمات شکست‌خورده سلامت می‌شود.
برخی پزشکان به بیمار به عنوان منبع درآمد نگاه می‌کنند
میرزابیگی با اشاره به اینکه باید به دنبال نجات مردم از نیازهای القایی باشیم افزود: به عنوان مثال من بیمار به پزشک مراجعه می‌کنم پزشکی که از برگه دفترچه بیمه بیمار پول می‌گیرد در نتیجه به بیمار القاء می‌کند که یک MRI یا سی‌تی‌اسکن هم برایت تجویز کنم در صورتی که شاید نیازی به این کار نباشد و فقط هزینه‌ای است که بیهوده به نظام سلامت تحمیل می‌شود. و باید به فکر نجات مردم از هزینه‌های فاجعه‌بار سلامت و اینکه به آنها به عنوان منبع درآمد نگاه می‌شود در هدف‌های سند چشم‌انداز مد نظر قرار گیرد.
وی تصریح کرد: در نظام سلامت ما قطعاً ارزش‌های معنوی باید بیشتر برجسته شود و مشارکت همه سرمایه‌های انسانی را داشته باشیم و به بیمارانی که نیازمندترند خدمات بهتری ارائه کنیم و آنها را در اولویت قرار دهیم.
میرزابیگی اضافه کرد: در حرفه پرستاری خود ما پرستاران با توجه به نیاز روز و فرهنگ و اقتضائات جامعه با به فکر جایگاهمان باشیم.
وی گفت: من یک مقدار به طرح حاکمیت بالینی مشکوکم مگر به جز سه لاین پزشکی، پرستاری و مامایی در کادر درمانی اتفاق دیگری می‌افتد چرا پرستاری را برجسته نمی‌کنیم همه خدمات را ما پرستاران انجام می‌دهیم ولی کار به نام دیگران ثبت می‌شود و باید مواظب باشیم تا جایگاهمان راتضعیف نکنند.
بی توجهی نظام سلامت به فکر ۶۰ درصد شاغلان
رئیس کل سازمان نظام پرستاری درباره راهکارهای رسیدن به آنچه برای پرستاران لازم است گفت: پزشکان 7 درصد نظام سلامت راتشکیل می‌دهند و پرستاران 60 درصد نظام سلامت را. ما قصد عقده‌کشی نداریم اما مگر می‌شود سیستم سیاستگذاری را در نظام سلامت طوری طراحی کرد بدون اینکه فکر 60 درصد این نظام را در نظر نگرفت و این 60 درصد فقط عمل کننده باشند.
میرزابیگی خاطرنشان کرد: اصلاح نظام آموزشی را باید با در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود پیاده کرد. سطح مدیریت پرستاری باید رشد کند و طبیعتاً این اتفاق باید در دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی رخ دهد.
کارانه پزشکان ۱۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان، پرستاران ۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان
وی با اشاره به اصلاح نظام پرداخت گفت: ما در دنیا 15 تا 16 نوع نظام پرداخت داریم که در کشور ما نمونه بر مبنای کارانه اجرا می‌شود. کارانه پزشکان از 10 میلیون تومان تا 250 میلیون تومان پرداخت می‌شود که البته سقف 250 میلیون تومان به صورت انگشت‌شمار است. اما پرستاران از 50 هزار تومان تا حداکثر 300 هزار تومان دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: چگونه است که با این وضعیت پرداخت برای پرستاران هزار و یک مقررات می‌گذاریم ولی برای پزشکان با آن دریافتی‌ها مقررات کمتری در نظر می‌گیریم.
رئیس کل سازمان نظام پرستاری همچنین حضور پرستاران را به طور متناسب در صف و ستادهای سلامت را از دیگر مطالبات این قشر عنوان کرد و گفت: عضویت در شورای عالی سلامت، هیئت امنای دانشگاه‌ها و بیمارستانی از ملزوماتی است که باید پرستاران در آن حضوری فعال داشته باشند. همچنین حضور پرستاران در عرصه ارائه خدماتی مانند تجویز دارو و برخی خدمات تشخیصی می‌تواند برخی خدمات را با قیمت ارزانتر و آسانتر در اختیار مردم قرار دارد.
حق نسخه نویسی برای پرستاران
وی اذعان داشت: به عنوان مثال در کشورهای پیشرفته به پرستاران اجازه تجویز دارو دادند و در کشوری مانند انگلیس آموزش نسخه‌نویسی را به پرستاران ارائه کردند به طوری که تا سال 2005 پرستاران بالای 250 قلم دارو را تجویز می‌کردند.
وی تصریح کرد: ما باید بدانیم استاندارد پرستار نسبت به جمعیت و پزشک باید چقدر باشد تا این قشر بتواند خدمات بهتری به مردم ارائه کند. از طرفی حضور پرستاران در عرصه تلفیق نظام سلامت با فناوری‌های جدید به جایگاه آنها کمک می‌کند.
وزارت بهداشت آزمون‌های پایان دوره پرستاری را دوباره برقرار کند
رئیس بورد تخصصی پرستاری کشور گفت: از وزارت بهداشت می خواهی امتحانات سراسری پایان دوره کارشناسی پرستاری را که از سال 79 لغو شده دوباره برقرار کند تا میزان دانش و تجربه پرستاران را در پایان تحصیل بسنجیم.
سادات سید باقر مداح اظهار داشت: ارتقاء سطح سلامت جامعه در برنامه چهارم و پنجم توسعه و سند چشم‌انداز باید مورد توجه قرار گیرد چرا که کار پرستاری باید مبتنی بر نیاز جامعه و نیاز به روز کشور باشد و پرستاران را در سطحی که مورد انتظار است قرار دهیم.
مداح اظهار داشت: در شرایط کنونی علاوه بر پرستاری عمومی به پرستاری تخصصی هم باید توجه کنیم و مهمترین خصوصیات حرفه پرستاری غیر از داشتن شایستگی، علم و مهارت کافی داشتن ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی است.
وی اذعان داشت: رعایت اخلاق حرفه‌ای با اصالت اسلامی طی سال‌های اخیر از سوی وزارت بهداشت در تمام مراکز بهداشتی و درمانی ارائه شده و امیدواریم به صورت عملی آن را ببینیم چرا که رعایت حرمت و کرامت چه در مورد خود پرستاران و چه در مورد بیمار از ملزومات این حرفه است.
وی با اشاره به اینکه علاقه در حرفه پرستاری بسیار تأثیرگذار است تصریح کرد: اگر خدای ناکرده در بخشی کار می‌کنید که احساس می‌کنید شایستگی آن را ندارید و از نظر علمی آن بخش با شما همخوانی ندارد خودتان پیش قدم شوید چرا که برخی پرستاران جوان دوست دارند در بخش‌های تخصصی کار کنند و می‌‌توانند با گذراندن دوره‌های یکی دو ساله در بخش‌های تخصصی کار کنند.
مادر پرستاری نوین ایران تعهد حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری را یکی از نکاتی که پرستاران باید آن را رعایت کنند عنوان کرد و گفت: همدلی و همکاری هم از اساس این حرفه است چرا که موفقیتی که در کار تیمی وجود دارد در کار انفرادی نیست.
مداح تصریح کرد: آموزش حرفه‌ای ضمن خدمت در برخی موارد نادیده گرفته می‌شود و پرستار فکر می‌کند وقتی فارغ‌التحصیل شد از هر نظر شایسته و بایسته است در صورتی که ما قبلاً موهبتی به نام امتحانات سراسری پایان دوره کارشناسی داشتیم که از سال 79 از ما سلب شد که به واسطه آن می‌توانستیم میزان دانش و تجربه پرستاران را بسنجیم.
رئیس بورد پرستاری کشور ادامه داد:اکنون از معاونت آموزشی وزارت بهداشت می‌خواهیم که زمینه برگزاری این آزمون‌ها را دوباره برقرار کند چرا که اکنون شاهدیم در برخی از مؤسسات خصوصی پس از فراغت از تحصیل دانشجوی پرستاری آزمونی گرفته نمی‌شود و دانشجو همین طور وارد بازار کار می‌شود.
وی تصریح کرد: معتقدم آموزش از درمان جدا نیست در عین اینکه آموزش فقط در بخش بالین نیست و امیدواریم با تعامل سازمان نظام پرستاری و واقعی شدن تعرفه‌ها این وضعیت بهبود یابد چرا که طی 20 سال اخیر پرستاری مان حرف اول را در منطقه زده و می‌زند ولی می‌خواهیم که به سطح جهانی دست یابیم و در این راستا نیازمند کمک مسئولانیم.
منبع: فارس