آیا سرطان اجتناب ناپذیر است؟
کارشناسان هشدار میدهند که با توجه به هرم سني ايرانيان كه به سمت پير شدن در حال حركت است تا 2 يا حداكثر 3 دهه آينده بيماري سرطان در ايران اپيدمي میشود .
متاسفانه با توجه به هرم جمعيتي ايران و پيش‌بيني‌هاي علمي، سرطان در جامعه ما سير واضح صعودي داشته و ميزان بروز فعلي آن كه در حدود 70 هزار مورد سرطان جديد در جامعه ايران است در حال افزايش است.
آمارها چه میگویند؟
مهمترين مشكلي كه در كنترل بيماري سرطان در كشور ما وجود دارد اين است كه پايگاهي براي ثبت سرطان و بررسي آماري آن نداريم تا دانشمندان، پژوهشگران، سياستگذاران و پزشكان كشور بتوانند با استفاده از آن براي كنترل اين بيماري اقدام كنند.
اين مسئله باعث شده كه هيچ آمار قابل اتكايي درباره بيماري سرطان، شيوع آن و پراكندگي انواع آن در كشور نداشته باشيم، در حالي كه در اكثر كشورهاي پيشرفته دنيا با استفاده از پايگاه اطلاعات سرطان، تا حد زيادي توانسته‌اند بيماري سرطان را كنترل كنند، آمارهاي جهاني نشان مي‌دهد، بيماري سرطان به خصوص از سال 1950 در دنيا روز به روز افزايش مي‌يافت اما از سال 1992 با برقراري نظام ثبت سرطان و ايجاد پايگاه اطلاعات اين بيماري در كشورهاي پيشرفته هر سال 2 درصد از ميزان بروز و شيوع اين بيماري در اين كشورها كاهش يافته است.
اين كاهش با افزايش سن جمعيت كشورهاي پيشرفته همراه بوده است به همين علت سن اميد به زندگي در اين كشورها به ميزان قابل توجهي در اين مدت افزايش يافته است، علت آن هم تشخيص زود هنگام سرطان و درمان به موقع آن است.
در سال 1992 ميلادي 11 ميليون نفر در دنيا مبتلا به سرطان شدند و 7 ميليون نفر نيز به همين علت جان خود را از دست دادند كه 45درصد آن در آسيا، 26درصد در اروپا، 14درصد در آمريكاي شمالي، 1/7 درصد در آمريكاي مركزي و جنوبي، 6 درصد در آفريقا و يك درصد در استراليا بوده است.
با در نظر گرفتن اين روند و كنترل قابل توجه اين بيماري در كشورهاي غربي از طريق تشخيص زودهنگام سرطان، اگر اين اقدام در ايران انجام نشود، با توجه به هرم سني جمعيتي و پيرشدن جمعيت طي 2 يا حداكثر 3 دهه آينده سرطان در ايران اپيدمي مي‌شود.
هم‌اكنون يك نفر از هر 3 نفر افراد جامعه در طول عمر درگير بيماري سرطان مي‌شود.
ميزان بروز سرطان با افزايش متوسط عمر در جوامع در حال افزايش است.
به گزارش‌هاي سازمان بهداشت جهاني WHO كه ميزان فوت ناشي از سرطان‌ها را در سال 2005 به ميزان 6/7 ميليون نفر اعلام كرده،
براساس اين گزارش براي سال 2015 ميزان فوت ناشي از سرطان‌ها در جهان 9 ميليون نفر پيش‌بيني شده كه 70 درصد موارد فوت در جهان مربوط به كشورهاي در حال توسعه و جهان سوم است.
تحقیقات جدید: ۴۰ درصد سرطان‌ها اجتناب‌پذیر هستند
بسیاری گمان می‌برند که ابتلا به بیماری سرطان به سرنوشت افراد بستگی دارد، اما تحقیقی جدید نشان می‌دهد که ابتلا به این بیماری تا حدودی به عواملی برمی‌گردد که اجتناب‌پذیر هستند و خود انسان‌ها در مورد آنها حق انتخاب دارند.
هر انسانی حق انتخاب دارد که سیگار بکشد یا نکشد، الکل بنوشند یا ننوشد، ورزش کند یا روی مبل خانه خود بدون هیچ حرکتی بنشیند.
بر اساس تحقیق مرکز پیشگیری از سرطان دانشگاه "کوئین مری" لندن، شکل‌گیری حدود ۴۰ درصد از تمام تومورها به عواملی برمی‌گردد که اجتناب‌پذیر هستند. نتایج این تحقیق در نشریه علمی "British Journal of Cancer Research" منتشر شده است.
سیگار مهم‌ترین عامل
مهم‌ترین و معروف‌ترین عاملی که باعث بیماری سرطان میشود، سیگار است. به گزارش دویچه‌وله، تحقیقات جدید نشان دادند که ۲۳ درصد از موارد سرطان در مردان و بیش از ۱۵ درصد از بیماری‌های توموری در زنان از سیگار نشات می‌‌گیرند. مصرف سیگار نه تنها باعث به وجود آمدن سلول‌های سرطانی در شش‌ها میشود، بلکه می‌تواند در اندام‌های دیگر بدن همچون حنجره، دهان یا معده نیز سلول‌های سرطانی ایجاد کند.
علاوه بر سیگار، مصرف کم میوه و سبزیجات یا مصرف بیش از حد گوشت و نمک، بر اساس این تحقیق، مسئول بیش از ۹درصد سرطان‌ها هستند. افزون بر این، بیش از ۵ درصد بیماری‌های سرطانی برمی‌گردند به اضافه وزن. حرکت کم بدن، نور شدید خورشید و عفونت نیز می‌توانند باعث سرطان شوند.
کمبود ویتامین در مردها و اضافه وزن در زنان
دانشمندان در این تحقیق تفاوتی بین ابتلا به سرطان در زنان و مردان نیز یافته‌اند. در حالی که مصرف سیگار در هر دو جنس اکثرا به سرطان می‌انجامد، در مردها بیشتر کمبود ویتامین، مصرف کم میوه و سبزی و مصرف زیاد از حد الکل، عوامل موثری در تشکیل تومورهای سرطانی هستند.
حال آن که بر اساس این تحقیق جدید و بر خلاف حدس پژوهشگران، اضافه وزن در زنان مهم‌ترین عامل ابتلا به سرطان بوده است. به گفته آنان، این باعث تعجب بود که در زنان به عنوان مثال اضافه وزن عامل قوی‌تری از مصرف الکل است.
نتایج دیگری که دانشمندان در این تحقیق یافتند، از این قرارند:
یکی از ده مورد ابتلا به بیماری سرطان پستان از اضافه وزن نشات می‌گیرد.
کمبود ویتامین و مواد معدنی خطر ابتلا به تومور مری را حتی بیش از مصرف الکل بالا می‌برد.
مواد غذایی‌ای که حاوی نمک زیاد هستند می‌توانند باعث تشکیل سلول‌های سرطانی در معده شوند.
تغییر شیوه زندگی
اما تنها دانستن و شناختن این که این عوامل می‌توانند منجر به سرطان شوند، کافی نیست. مهم آن است که افراد شیوه و سبک زندگی خود را تغییر دهند. اگر این چنین باشد دیگر سالانه ۵ میلیون نفر بر اثر عوارض مصرف تنباکو جان خود را از دست نمی‌دهند و دیگر بیش از یک و نیم میلیلارد نفر در دنیا با مشکل اضافه وزن مواجه نخواهند بود.
به گفته دانشمندان، مهم است که انسان‌ها بدانند که همواره حق انتخاب دارند.
نیمی از مبتلایان به سرطان با پرتو درمانی بهبود می یابند
كنترل و درمان سرطان با تجویز دارو و استفاده از راهكارهای فیزیك پزشكی مانند پرتو درمانی امكان پذیر است و هم اینك نیمی از مبتلایان به انواع سرطان ها با پرتو درمانی بهبودی می یابند.
پزشكان باید نسبت به استفاده از ابزارهای فیزیك پزشكی در درمان سرطان بیشتر راغب باشند و با توسعه آموزش های تخصصی در این زمینه اجازه دهیم تا پرتو درمانی و ابزارهای فیزیك پزشكی كاركرد اصلی خود را در درمان بیماران ایفا نماید.
از جمله موارد مهم در تشخیص و درمان بیماری سرطان اندازه گیری دقیق و صحیح داروهای مورد استفاده در پرتو درمانی ذكر كرد . این موارد با دستگاه دوزیمتری سنجیده می شود و كمبود این دستگاه به ویژه در ایران ممكن است پرتو درمانی را ناقص و غیر كارآمد كند.
خوشبختانه كشور ایران در منطقه خاورمیانه در بین سایر كشورها در زمینه تشخیص سرطان و درمان آن با استفاده از پرتو درمانی، پیشرفت های شایان توجه داشته است .
ضروری است درمبحث سرطان شناسی ، همواره درهای تحقیق و پژوهش بر روی درمان سرطان و استفاده از ابزارهای نوین به ویژه درزمینه دستگاه های مبتنی بر فیزیك پزشكی ، گشوده باشد.
فیزیك پزشكی به معنی كاربرد فیزیك در حرفه پزشكی است، مانند رادیوگرافی ، سونوگرافی ، بینایی‌سنجی و دیگر موارد و می توان از همه این ابزارها در درمان بیماری ها بهره گرفت.
بیوفیزیك به معنی فیزیك حیات است، فیزیك پزشكی درباره فیزیك حیات بشربحث می‌كند و مقوله هایی مانند گردش خون ، آناتومی گوش و آناتومی چشم در فیزیك پزشكی جای بحث دارد .
در این میان باید بكارگیری اصول و قوانین این گروه های علمی در طرح‌ریزی و یا ساختن یك سیستم ، مانند مهندسی پزشكی و بیومهندسی را نیز مورد توجه قرار داد.
راههای غیر تهاجمی
براساس تعاريف علمي، رشته كلينيكال آنكولوژي، رشته‌اي است كه با استفاده از روش‌هاي غيرجراحي به درمان تومورهاي سرطاني مي‌پردازد.
متخصصان كلينيكال آنكولوژي به رشته‌هاي مختلف پزشكي مشاوره داده و با آنان همكاري نزديك دارند،
این متن با استفاده از مطالب همشهری آنلاین + فارس + ایرنا تهیه شده است .