متن کامل

بالاخره قانونآ ساخت بیمارستان روی گسل های زلزله ممنوع شد

نقشه پهنه‌های گسلی محدوده تهران تهیه و ابلاغ شد. این نقشه‌ها قرار بود که ٢٠‌سال پیش تهیه شود اما تهیه آن از حدود ١٠‌سال گذشته کلید خورده تا به امروز که ابلاغ شده است.

این نخستین نقشه برای پهنه‌ گسل‌هاست که تهیه شده و قرار است برای شهرهای بزرگ دیگر نیز انجام شود. چند نکته مهم در مورد این نقشه وجود دارد. نخست آن‌که نشان می‌دهد ساخت‌وساز در کدام بخش‌ها ممنوع است. ساخت‌وساز بیمارستان و بلندمرتبه‌سازی درمحدوده گسل‌ها نیز ممنوع است. دیگر آن‌که پهنه گسل‌ها در شهر تهران تا کجا کشیده شده و در چه نقاطی به دلیل ساخت‌وساز گذشته روی گسل‌ها باید مقاوم‌سازی انجام شود.

البته نکات مهم دیگری نیز در این نقشه‌ها وجود دارد. این‌که مساحت کل پهنه گسل‌ها درمحدوده تهران ٨٠کیلومتر مربع است که حداقل ٤٧کیلومتر مربع آن در داخل شهر تهران است. ٣٠ گسل در تهران وجود دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به گسل طرشت (٧کیلومتر مربع وسعت)، گسل کن (بیش از ٤کیلومتر مربع) و گسل نیاوران (١٣کیلومتر مربع) اشاره کرد. البته در این گفت‌وگوها عنوان نشده که مناطقی که باید بازسازی شود، چقدر وسعت دارد یا هزینه ترمیم و مقاوم‌سازی این مناطق چقدر است؟

ساخت بیمارستان ممنوع

محمد شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از ابلاغ نقشه‌های پهنه‌های گسلی در محدوده تهران خبر داد و گفت: ساخت‌وساز در پهنه گسل‌های شهر تهران محدودتر شده و ساخت برج و بیمارستان ممنوع می‌شود. او با اشاره به وجود خطر زلزله درکشور گفت: در اغلب شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد و کرمان با خطر مهم زلزله روبه‌رو هستیم، به همین دلیل نقشه‌های پهنه‌های گسلی درمحدوده تهران مشخص و ابلاغ شده است.

شکرچی‌زاده با بیان این‌که ابلاغ این نقشه‌ها درحقیقت با هدف پیشگیری از افزایش تلفات جانی و مالی زلزله‌ خواهد بود و درحقیقت ریسک حوادث را در این مناطق کاهش خواهد داد، افزود: تجربه نشان داده است که مکان‌های نزدیک گسل‌ها بیشترین آسیب‌ را از وقوع زلزله داشته‌اند، بنابراین در ویرایش آیین‌نامه ۲۸۰۰ پیش‌بینی شده بود که ساخت‌وساز در نزدیک گسل‌ها باید با محدودیت‌هایی همراه باشد. رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به این‌که بنابراین در ویرایش چهارم آیین‌نامه ۲۸۰۰ که از شهریورماه‌ سال گذشته الزامی شده، محدوده گسل‌ها درمحدوده‌هایی مشخص شده، اعمال خواهد شد، اظهار داشت: در این ابلاغیه گسل‌های مهم تهران را تعریف کردیم و در نقشه‌ها به خوبی قابل وضوح هستند. وی با اعلام این‌که این اقدام باید از ۲۰‌سال پیش انجام می‌شد، چراکه اگر این اتفاق رخ می‌دهد، آستانه خطرپذیری و تخریب زلزله را کمتر می‌کرد، گفت: بنابراین مرحله بررسی و مرحله تطبیق گسل‌ها باید ادامه یابد تا این موضوع علاوه بر شهر تهران در سایر کلانشهرها نیز مدنظر قرار گیرد.

شکرچی‌زاده تأکید کرد: اجرای این آیین‌نامه از شهریورماه ‌سال گذشته الزامی شده است. در این ابلاغیه نقشه گسل‌های مهم تهران مشخص شده است و با این نقشه‌ها می‌توان با همکاری دستگاه‌های دیگر یک پروتکل مشخصی را برای پهنه‌بندی محدوده‌ها و ضوابط فنی در این محدوده‌ها تعریف کرد. شکرچی‌زاده در پاسخ به این سوال که طبق نقشه‌های پهنه‌های گسلی امن‌ترین و خطرناک‌ترین نقطه تهران کدام مناطق هستند، گفت: در این نقشه‌ها، مناطق ٢٢گانه تهران به تفکیک مشخص شده و پس از این‌که این نقشه‌ها در طرح تفصیلی قرار گرفتند، شهروندان درجریان جزییات آن قرار می‌گیرند.

ساخت و ساز منطبق بر نقشه گسل

همچنین علی بیت‌اللهی مدیر دفتر زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان این‌که این ابلاغیه کار بسیار مهم برای تمام مهندسان و ارگان‌های تصمیم‌گیر در ساخت‌وسازهای شهری است و برای انجام مراحل نهایی به دبیرخانه شورایعالی معماری و شهرسازی ارایه شده است، گفت: نقشه گسل‌های شهر تهران در ۱۰‌سال گذشته با همت سازمان مدیریت بحران و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و کارگروه زلزله مورد توجه قرار گرفت تا در ساخت‌وسازهای جدید، دقت بیشتری شود.

وی با اشاره به این‌که از این پس هر ساختی و سازی در شهر تهران باید براساس این نقشه انجام گیرد، اظهار داشت: این ابلاغیه در شهر تهران به‌عنوان الگو برای سایر شهرهای کشور مثل تبریز، مشهد و کرمان نیز تسری خواهد یافت. مدیر دفتر زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان این‌که امیدواریم با توجه به این نقشه، اتفاقی که هفته گذشته در منطقه شهران روی داد، دیگر اتفاق نیفتد، گفت: با مشخص‌شدن نقشه‌ها کار تقاطع شریان‌های حیاتی با گسل‌ها مشخص خواهد شد تا در این مناطق حساسیت‌های بیشتر وجود داشته باشد.

بیت‌اللهی با بیان این‌که اگر بیمارستانی در حریم گسل‌های وجود داشته باشد، مقاوم‌سازی می‌شود، اظهار داشت: درحال حاضر ۳۰ قطعه گسل در شهر تهران با طول‌های مختلف وجود دارد و گسل‌های ناشناخته دیگری هم در سطح شهر هست. مدیر دفتر زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تصریح کرد: ۴کیلومتر گسل کن، ۷کیلومتر گسل طرشت و گسل نیاوران هم در دستورکار قرار دارد که به آمار گسل‌های تهران افزوده شود.

۴۷ کیلومتر مربع پهنه‌های گسل

احمد صادقی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تهیه نقشه‌های پهنه‌های گسلی درمحدوده شهر تهران را اتفاق بزرگی دانست و اعلام کرد: ۴۷کیلومتر مربع مساحت پهنه‌های گسل در داخل شهر تهران قرار دارد. در فرآیندی مستمر ۴۱۰کیلومتر فضای جغرافیایی بررسی شده که ۲۴۹کیلومتر مربع از کل گسل‌ها در شهر تهران تدقیق شده است.

صادقی با اشاره به این‌که مساحت کل پهنه‌های گسل‌های قرار گرفته، در تهران ۸۰کیلومتر مربع است، گفت: براساس طرح جامع مدیریت بحران، نقشه تدقیق گسل‌های شهر تهران تهیه و با دستور شهردار تهران روی نقشه طرح تفصیلی قرار گرفته است، به‌طوری که با تصویب نهایی آن در شورایعالی معماری و شهرسازی قابل اجراست. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان این‌که امیدواریم با تدقیق نقشه پهنه‌های گسلی توجه دولت و حاکمیت به گسل‌های پنهان و زیرسطحی جلب شود، افزود: شناسایی و تدقیق نقشه پهنه‌های گسلی باید استمرار داشته باشد به‌طوری که اکنون ۴کیلومتر به اندازه گسل کن اضافه شده و گسل نیاوران نیز به ۱۳کیلومتر افزایش یافته است و ادامه این روند با تأمین اعتبار و فراهم کردن فناوری پیشرفته سرعت می‌گیرد.

٦‌درصد تهران روی گسل

اقبال شاکری عضو شورای شهر اسلامی شهر تهران نیز با بیان این‌که ٦‌درصد شهر تهران روی گسل قرار دارد، گفت: تهران دهمین شهر جهان از لحاظ خسارات پس از وقوع زلزله است. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: معتقدم موثرترین اقدام در وهله اول شناسایی پلاک‌ها و واحدهای مسکونی روی پهنه‌های گسل‌های تهران است. به‌طور قطع باید ساخت‌وساز درمحدوده این گسل‌ها با ضوابط خاص انجام شود.

شاکری عضو شورای شهر تهران گفت: سایر سازمان‌ها باید نقشه‌های GIS را ارایه دهند تا خطوط برق، گاز، آب به صورت دقیق مشخص شود و با ارایه نقشه‌های دقیق استعلام این‌که کدام خطوط درچه تقاطعی از گسل‌ها قرار دارد، در زمان بسیار کوتاه‌تری انجام می‌شود. امیدواریم استفاده از این نقشه‌های پهنه‌های گسلی در لایحه طرح تفصیلی بنشیند و مشخص شود چه تعداد پلاک روی چه گسلی قرار گرفته است.

وی تأکید کرد: شهرداری‌ها موظفند براساس این نقشه‌های گسلی عمل کنند و اصول آن را رعایت کنند. وی ادامه داد: دو نهاد شهرداری و سازمان نظام مهندسی نقش اساسی در نحوه ساخت‌وساز در کلانشهرها را دارند، سازمان نظام مهندسی ضوابط شهرسازی را کنترل می‌کند و شهرداری‌ها هم وظایف بسیار مهمی درحوزه شهرسازی دارند، اما درکنار عملکرد این دو نهاد مهندسان ناظر وظیفه اصلی را بر دوش دارند و این مهندسان ناظر هستند که عامل اطمینان‌بخش در رعایت ضوابط ساخت‌وساز هستند.

------------------

پایان