با توجه به کمبود منابع علمی و تخصصی فن بیمارستانسازی در کشور ٬ و نقاط ضعفی که در عمل به آثار ترجمه ای در پروژه های بیمارستانی برای معماران ومهندسین ایرانی از یکطرف و سیستم کاری و تشکیلاتی پرستاری و نظام ارزشیابی  بیمارستانهای کشورمان  ٬ ازطرف دیگر ٬  وجود دارد  ٬ قصد داریم سلسله مقالاتی تخصصی در مورد اصول بیمارستانسازی مطابق با استانداردهای جهانی و هم شآن با فرهنگ غنی معماری و توانمندیهای فنی مهندسین و نیز نظام ارزشیابی و سیستم نرسینگ بیمارستانی کشور خودمان را برای دست اندرکاران صنعت بیمارستانسازی کشور تقدیم نماییم .

لهذا در شروع این راه پر اهمیت ٬  اولین قسمت از مقالهء تخصصی   طراحی تالار اطاق های عمل  در بیمارستانها (شامل دو فصل اول  از چهار فصل)   را که با نگاهی چند بعدی ٬ تقریبآ زوایای مختلف کار تیمی بیمارستانسازی را به صورت کاملآ علمی و کاربردی و یکجا ارایه مینماید ٬ تقدیم حضور شما مینماییم 

متن کامل

به نام خداوند جان وخرد

طراحی تالار اطاق های عمل بیمارستان

نوشته : مهندس محمد رضا اردلانی

با توجه به کمبود منابع علمی و تخصصی فن بیمارستانسازی در کشور ٬ و نقاط ضعفی که در عمل به آثار ترجمه ای در پروژه های بیمارستانی برای معماران ومهندسین ایرانی از یکطرف و سیستم کاری و تشکیلاتی پرستاری و نظام ارزشیابی بيمارستانهاي کشورمان  ٬ ازطرف دیگر ٬  وجود دارد  ٬ قصد داریم سلسله مقالاتی تخصصی در مورد اصول بیمارستانسازی مطابق با استانداردهای جهانی و هم شآن با فرهنگ غنی معماری و توانمندیهای فنی مهندسین و نیز نظام ارزشیابی و سیستم نرسینگ بیمارستانی کشور خودمان را برای دست اندرکاران صنعت بیمارستانسازی کشور تقدیم نماییم . 

لهذا در شروع این راه پر اهمیت ٬  اولین قسمت از مقالهء تخصصی   طراحی تالار اطاق های عمل  در بیمارستانها (شامل دو فصل اول  از چهار فصل)   را که با نگاهی چند بعدی تقریبآ زوایای مختلف کار تیمی بیمارستانسازی را به صورت کاملآ علمی و کاربردی و یکجا ارایه مینماید ٬ تقدیم حضور شما مینماییم . 

 این مقاله به صورت کامل در جلد اول از مجموعهء ۳ جلدی  بیمارستانسازی  نوشتهء   مهندس محمدرضا اردلانی و همکاران  ٬  موجود است که بزودی در اختیار دست اندرکاران بیمارستانی کشور قرار خواهد گرفت . 

پیشگفتار

بیمارستان به عنوان محل درمان بیماران ، همواره با شاخص اطاق های عمل مقایسه و دارای معنی و مفهوم خواهد بود . از اولین بیمارستان هایی که داریوش کبیر به واسطه احداث آنها درسرزمین های باستانی تحت نفوذ ایران عزیز ، در کتیبه های مصری لقب ، نیکو کار بزرگ ، را از آن خود کرد ، تا بیمارستان افتخار آمیز جندی شاپور در زمان ساسانیان ، و همچنین از بیمارستان ها ی مشهور قرون سوم و چهارم ایرانیان تا ..... به امروز ، تعریف بیمارستان بعنوان محل درمان بیماران ، ثابت بوده لیکن درباره اطاق های عمل این تعاریف ثابت نمانده است .

 تغییرات در ورود و نحوهء تداخل تکنولوژی جدید در پروسهء درمان ٬ تعاریف بیماریها و درمان آنها  ، ظرفیت بیمارستانها ، جانمایی ، اختصاصات کاربردی هربیمارستان ، معماری داخلی ، ارتباطات با سایر بخش ها ، اندازه ها ، پارت بندی های عملکردی ، تجهیزات و منصوبات پزشکی و غیر پزشکی ثابت و پرتابل  ، .... باعث گردیده تا اطاق های عمل بیمارستانها  مرکز تغییرات ساختاری در بیمارستان محسوب گردند .

لذا چگونگی طراحی فضای نهایی اطاق های عمل ، بدون آنکه هیچکدام از موارد بالا  فدای چیز دیگر شده و قابلیت اجرایی و نیز نگهداری این مجموعه درطول بهره برداری ، حفظ شود  ، اصلی ترین هدف بیمارستان سازان بوده است .

اگر به تمامی پیچیده گی های ذکر شده دربالا ، اهمیت منظور نمودن امکان توسعه در ابعاد مختلفی که بعضی از آنها هنوز در آن مقطع ، کشف و یا اختراع هم نشده است ، را بیافزاییم ، سختی وجامع نگری الزامی کار بیشتر روشن خواهد شد .

درحال حاضر منابع مطالعاتی طراحان بیمارستانی برای طراحی بیمارستان به صورت کلی در کشورمان ، منحصر به چند کتابی است که اساتید بزرگوار و پیشکسوتی همچون مرحوم استاد دکترصدقیانی و نیز دکتر حسین درگاهی و . . . ٬  آنها را منطبق با شرایط بومی ایران تالیف نموده و همچنین تعداد زیادتری ترجمه های کتب خارجی که دیگر زحمتکشان این عرصه ، آنها را به جامعه علمی کشورتحویل داده اند .

اما در بخش اطاقهای عمل به طور خاص ، بدلیل اهمیت و پیچیده گی های طراحی و اجرای فنی آن ، بغیر از آثار جزوه ای دوران طلایی شرکت خانه سازی ایران ، در سه دههء پیش ٬ متاسفانه کار مطالعاتی که حاصل بررسی های متخصصین در رشته های مختلف جراحی ( به عنوان بهره برداران نهایی ) و مهندسین ساختمان و تاسیسات (بعنوان سازندگان این فضای خاص تخصصی و پیچیده ) بوده باشد ، کمتر وجود دارد .

همهء این موارد مهم باعث گردیده گرانترین ، مهمترین ، و اصلی ترین بخش بیمارستان ، در اکثر پروژه ها ، شاهد تغییرات الزامی بوده و تقریبا کمتر بیمارستانی یافت شود که در آن در طول سال شاهد کار اکیپ های بنایی و تاسیساتی در مجاورت اطاقهای عمل آن نباشیم .

قصد ما به عنوان اولین وتنها  سا یت تخصصی بیمارستان سازی در ایران ، ارائه مطالب تخصصی و تیمی از این منظر ، بوده و انشاءا... با پیشنهادات و انتقاد های سازنده تمامی اساتید و دست اندر کاران بیمارستانی بتوانیم خطا های احتمالی را کاهش و مطالب ارائه شده را استغناء دهیم .

از آنجائیکه بحث « چگونگی احداث و ساخت » و نیز « تعمیر و نگهداری » و همچنین موضوع « توسعه و بازسازی » اطاقهای عمل ، خود جوانب و ملاحظات خاص خود را دارد ، توجه همگان را به این نکته جلب مینمائیم که این مقاله صرفا ، موضوعات و شاخص های بحث طراحی را ارائه مینماید .

فصل اول : جانمائی اطاق های عمل در یک بیمارستان

محل قرار گرفتن اطاق های عمل در بیمارستانها از مهمترین شاخص های اثر گذار بر بهره وری و نیز رعایت اصولی سیکل درمان بیماران و همچنین مقوله های دیگری ازجمله کنترل عفونت های بیمارستانی و مهندسی ارزش در منابع تاسیساتی و ... میباشد .

از طرفی محل قرارگرفتن اطاق های عمل در طرح هر بیمارستانی نیاز به مطالعات خاص همان بیمارستان نیز دارد به گونه ایکه با تعاریف و اهداف احداث بیمارستان مذکور نیز همخوانی لازم را داشته باشد .

حال با توجه به موارد بالا به شرح  فاکتورهای مهم طراحی برای جانمایی اطاقهای عمل در یک بیمارستان می پردازیم :

۱ - اطاق های عمل را تا حدود دو دهه قبل به بالاترین طبقات ساختمان اصلی بیمارستان منتقل می نمودند و برای این کار نیز دلا یلی به این شرح داشتند :

- دور بودن از مسیر رفت و امد عمومی ؛

- دور بودن از جریان هوای الوده بین بخش ها ؛

-  نزدیکتر بودن به دستگاه های تهویه روی پشت بام که منجر به تهویه اسانتر وخطر خرابی کمتر و هزینه انتقال انرژی ارزانتر خواهد بود ؛

 - امکان بهتر توسعه و تغییرات در تجهیزات و لوازم مورد نیاز اطاقهای عمل در دراز مدت بدلیل نزدیکی به پشت بام و قدرت مانور روی بام که بسیار سهل تر از طبقات زیرین قابل اجراء خواهد بود ؛

 - جزییات دیگری مانند ارامش کامل و نبود مزاحم پیرامونی از قبیل سر و صدای محوطه و خیابان - سر وصدای بخش ها 

۲ - امروزه تفکر طراحان بیمارستانی همگام با تبلور تجهیزات و تکنولوژی جدید و همچنین تغییر استاندارد های درمانی ، بناچار تغییراتی را در جانمایی بیمارستان ها پدید اورده است . از جمله الزاماتی که در حال حاضر نمی توان از انها چشم پوشی کرد عبارتند از :

- برای سهولت دسترسی همه بخشها به اطاق های عمل ، میبایستی این مجموعه در طبقات میانی ساختمان اصلی گنجانده شود ؛

- وجود اسانسور های اختصاصی اطاق عمل و بالابرهای ویژه برای منظور های مختلف ٬ درکنار اطاق های عمل تقریبا الزامی است  ( جهت استفاده های مختلف نظیر جابجایی تخت بیماران - پرسنل بخش - سی اس ار کثیف - سی اس ار تمیز - اختصاصی تردد ما بین بخشهای ویژه مثل اورژانس و ای سی یو و ....)

- با توجه به وقوع کشور ما در نیمکره شمالی زمین ، برای عدم برخورد با نور شدید افتاب و همچنین امکان الزامی استفاده از یک نور یکنواخت و ملایم درطول روز ، اطاق های عمل میبایست در یال شمالی ساختمان قرار گیرند ؛

- اطاق های عمل بایستی کمترین فاصله را با سی .اس . ار یا استرلیزاسیون مرکزی داشته باشد ؛

- دسترسی اطاق های عمل با بخش بستری جراحی بایستی کوتاه و سریع و حتی الامکان مستقل و بدون عبور از بخشهای دیگر باشد ؛

- اورژانس بیمارستان و  ای.سی.یو   و   سی.سی.یو  و  بانک خون با اطاق های عمل کمترین فاصله ممکنه را داشته باشد ؛

- امکان گسترش وتغییرات در اینده هم از نظر ابعاد ، وهم از نظر بکار گیری تجهیزات جدید را با کلیه جوانب تاسیساتی مورد نیاز ان روز ، حتی الامکان داشته باشد ؛

- در مسیر تردد داخلی بیمارستان باشد . یعنی جهت دسترسی بخش های مختلف به مجموعه اطاق های عمل ، نیاز به تردد به خارج از ساختمان اصلی بیمارستان وجود نداشته باشد ؛

-بخش اطاق های عمل ، کاملا بسته و ایزوله بوده و در مسیر تردد و عبور مرور دیگر بخش ها ، حتی برای استفاده اظطراری از پله فرار و یا تعمیرات نوبه ای امکانات تاسیساتی بیمارستان ؛ قرار نگیرد . از طرفی درعین حال پرسنل خود بخش بتوانند به موقع از پله فرار استفاده نمایند .

۳ - گذشته از جوانب کلی ذکر شده در بالا ، در بعضی پروژه های بیمارستانی ، نوع کاربری واهداف تاسیس ان بیمارستان خاص الزاماتی را در تعیین جانمایی مجموعه اطاقهای عمل همان بیمارستان ، از قبل تعیین می نماید که به چند نمونه از انها اشاره میکنیم :

- در بیمارستان های خاص در مانی با تعاریف خاص در مانی ، محل قرار گرفتن مجموعه اطاقهای عمل الزامات خاص خود را دارد که با اصول کلی ذکر شده در بالا همخوانی ندارد مانند بیمارستان های روانپزشکی یا بیمارستان های تخصصی خاص مانند فقط پوست ویافقط چشم و .....

- در بیمارستان های نظامی ، محل قرار گرفتن مجموعه اطاق های عمل تعاریف خاص خود را براساس ملا حظات طرح دفاعی ( طرح پدافندی ) مورد نظر ان بیمارستان ودر ان سرزمین ماموریتی ، و .... خواهد داشت که الزامآ مطابق تعاریف ذکر شده در بالا نخواهد بود ؛ مثلآ اطاق های عمل بیمارستان های نظامی بیشتر گرایش به طبقات زیرین همکف دارد و ...

- اگر چنانچه مراکز جراحی محدود فعلی کشورمان را ، که تقلید ناقص وکاسبکارانه ای از دی کلینیک های اروپا میباشد ، به دلیل وجود اطاق عمل وب خش های بستری و  .... جزء مراکز بیمارستانی محسوب نماییم ( که بایستی بنماییم ولی نمی نمایند ؟؟ ) جون روابط بین بخشی و سیکل درمانی انها تفاوت هایی با بیمارستان ها دارد ، جانمایی اطاق عمل انها نیز ویژه گی های خاص خود را دارد .

 

فصل دوم :تعریف اجزاء داخلی در مجموعهء اطاقهای عمل

در داخل خود مجموعه اطاق های عمل در یک بیمارستان هم ، اجزاء مختلفی وجود دارد که تقسیم بندی و نحوه ء قرار گرفتن انها در کنار هم نیز بر کل بهره وری و یا تاثیر گذار تر بودن سیکل درمانی بیمارستان و ....موءثر خواهد بود . این مجموعه شامل اطاقهای بیهوشی ، اطاقهای اسکراب ، سالن ریکاوری ، اطاق های عمل ، پذیرش ، اطاق تعویض تخت ،  اطاق معاینهء بیماران سرپایی ٬ اطاق اماده سازی بیماران ، اطاق های نگهداری وسایل ، اطاق استریل ، اطاق گچ گیری ، اطاق استراحت پرسنل ، اطاق منشی بخش ، اطاق شستشوی وسایل ، تی شور ٬ کار کثیف ٬ کار تمیز ٬  دفتر کارکنان ، اطاق گزارش نویسی پزشکان ، و . . .میباشد .

از طرفی اهمیت عملیات ضدعفونی در اطاقهای عمل با جان بیماران و میزان موفقیت جراحی ٬ پیوند ناگسستنی دارد ؛ به همین دلیل درداخل مجموعه اطاق های عمل یک خط بندی و تقسیم بندی براساس سیکل کاری ونیز نوع ضد عفونی مورد نیاز وجود دارد که بایستی با درک صحیح ان کادربندی ؛ اجزاء مختلف را در طراحی براساس ان در کنار هم قرار داد . این خط بندی ها بشرح ذیل میباشند :

۱ - منطقه ورودی بیماران و کارکنان و وسایل :

این منطقه در حقیقت خارجی ترین ناحیه از اطاق های عمل بوده و بایستی از ورود افراد غیر به ان جلوگیری و به عبارتی تحت حفاظت باشد . این منطقه الزاماُ نیاز به استریل ندارد و صرف رعایت تمیزی بیشتر در ان کافی است .

 معمولاُ این منطقه را در طراحی ها با یک کریدور عریض و یا یک سالن ۴×۴ الی ۵×۸ (بستگی به تعداد اطاقهای عمل وتعداد جراحی در ساعت پیک دارد ) از دیگر قسمتهای داخلی و خارجی اطاقهای عمل جدا مینمایند .

 بهترین نوع طراحی این منطقه بگونه ایست که سیکل امد و شد کارکنان و وسایل و بیماران ٬ ازقبل مشخص و مسیر این ترددها حتی الامکان یک طرفه باشد ؛ در این صورت مسیر داخل به خارج و بالعکس از هم مجزا ولی  درکنارهم هستند .

اگر چنانچه اسانسور های اختصاصی برای اطاقهای عمل وجود دارند٬ محل باز شدن درب انها همین منطقه خواهد بود . قسمت پذیرش بیماران ٬ اطاق تعویض تخت بیماران ٬  و در بعضی مواقع اطاقهای مربوط به پرسنل اطاق عمل ( رختکن ها ٬استراحت شیفت ) در این قسمت قرار دارند .

۲ - منطقه داخلی تالار اطاقهای عمل :

 این منطقه همان منطقه تمیز یا خط زرد است که در بیشتر بیمارستان های کشور یا با کم توجهی ان را برابر منطقه تحت حفاظت میدانند و یا با وسواس بیمورد ان را با خط قرمز یکی میدانند . در صورتی که هردو مورد غیر علمی و اتفاقاُ هردو مورد به یک اندازه موجب ریسک عفونت های بیمارستانی خواهند شد .

بایستی کاملاُ توجه نمود که خط زرد در تالار اطاقهای عمل همان محلی است که بایستی لباس های مخصوص اطاق عمل را پوشید ( شال وگان و دمپاپی و کلاه ) . دراین منطقه کل وسایل و کارکنان و بیماران تحت کنترل قرار گرفته و کاملاُ بایستی تمیز و غیر الوده باشند ؛ لیکن این بدان معنی نیست که این منطقه ضد عفونی و استریل باشد .

درطراحی ها ٬ این منطقه را به صورت یک سالن اصلی مستطیل یا دایره شکل در نظر میگیرند که می تواند درب تمامی اطاقهای عمل و اسکراب به داخل ان باز شو د . انبار های وسایل و تجهیزات و نیز انبارهای دارو های مصرفی همگی در این منطقه قرار دارند . اطاق منشی و اطاق گزارش نویسی پزشکان و بعضی مواقع اطاقهای شستشوی وسایل جراحی (واشینگ و پکینگ ست های جراحی ) نیز در این منطقه بایستی منظور گردند . اخرین محل تلاقی این منطقه با منطقه سوم را ( يعنی به عبارتی دورترین محل از منطقه اول ) بایستی برای محل سالن ریکاوری در نظر بگیریم .

۳ - منطقه اصلی درتالار اطاقهای عمل :

 این منطقه را ناحیه سترون شده یا ناحیه ضدعفونی شده یا ناحیه خط قرمز میگویند ؛ همه چیز در این منطقه بایستی ضد عفونی شده یا به عبارتی استریل شده باشد .کلیه اقلام ٬ تجهیزات پزشکی و غیر پزشکی ٬ پرسنل ٬ بیماران ٬ حتی سطوح دیوارها و کف و سقف ٬ دراین منطقه حتی الامکان استریل شده وجود خواهند داشت . تک تک اطاق های عمل حتی الامکان دارای سیستم سیرکولاسیون هوا به صورت مستقل از دیگر فضاهای بیمارستان و مجهز به فیلتر های مختلف به خصوص < هپا > خواهند بود .

 در طراحی این فضا بیشترین نقش مربوط به امور تاسیساتی خواهد بود . الزامات تاسیساتی درکف ( مانند شبکه ارت زیر کفپوش های کاندکتیو ٬ بعضی از اتلت های گازهای طبی از کف ٬ شبکه برق مورد نیاز تخت جراحی از کف ) و همچنین نیاز های تاسیساتی در بالای سقف کاذب (شبکه گازهای طبی ٬ شبکه کانال های هدایت هوای سرمایش وگرمایش ٬ شبکه هدایت گازها و بو های اطاق عمل به خارج یا اگزوز فن ها ٬ شبکه برق روشنایی ٬ شبکه برق مصارف تجهیزاتی ٬ فضای مورد نیاز نصب پلیت چراغ سیالتیک ٬ و . . ) اجبارآ ارتفاع این قسمت از بیمارستان را با دیگر نواحی بیمارستان متمایز میکند ٬ به همین دلیل در جا نمایی داخلی در تالار اطاق های عمل ٬ از همان ابتدای طراحی بایستی فضای منطقه اصلی و یا استریل را ٬ در کل کار مشخص و مابقی قسمت های تالار اطا ق های عمل و بدون اغراق ٬حتی مابقی بیمارستان را ٬ بعد از تعیین تکلیف این منطقه ٬ تکمیل و نهایی نمود .

منطقه اصلی در تالار اطاق عمل بیمارستان ها میتواند خود یک سالن مستقل که درب تمامی اطاق های عمل به ان باز گردد باشد ویا اصلا سالن مجزایی در کار نبوده وتک تک اطاق های عمل به سالن منطقه داخلی ( بند ۲ بالا ) وصل باشند ؛ دراینصورت صرفآ هر اطاق عمل یک خط قرمز خواهد داشت . ولی در هر حالتی خواه به صورت منطقه قرمز کلی ویا چند خط قرمز (البته کلی بهتر از چند منطقه ای میباشد ) در طراحی سیکل هوا ٬ نبایستی فشار هوا بگونه ای باشد که امکان ورود هوا ی غیر استریل به داخل اطاق عمل وجود داشته باشد .

۴ - منطقه خروج کارکثیف از تالار اطاقهای عمل :

این منطقه را راهرو آن استریل و یا راهرو دفع هم میگویند . اصلی ترین نقش در کنترل الودگی محیط و یا کنترل عفونتهای بیمارستانی ٬ را ٬ در نحوه طراحی و از ان مهمتر چگونگی استفاده از این منطقه ٬بایستی جستجو کرد . این منطقه بهتر است به صورت یک کمر بند تمام اطاق های عمل را در بر گرفته ٬ تا بتوانند ابزار و وسایل و مواد استفاده شده و یا زاید و نیز اقلام کثیف را ٬ از این طریق از منطقه خط قرمز خارج نمایند . دراین صورت دیگر فضای اصلی اطاق عمل و منطقه خط قرمز محل عبور اجسام آن استریل نخواهد بود ( چیزی که بیش از ۸۰٪ بیمارستانهای کشور در حال حاضر به ان مبتلاء هستند ) .

 نکته مهم در طراحی این منطقه الزام به رعایت فشار هوای کمتر از ناحیه استریل است به صورتی که این راهرو نه تنها باعث ورود هوای کثیف خودش به منطقه قرمز نگردد ٬ بلکه ٬ خود به نوعی کمک سیستم سیرکولاسیون مکانیکی تعبیه شده در تخلیه هوای کثیف هم محسوب گردد . در طراحی ها میتوان از این محل به اطاق واشینگ و دیگر فضاهای غیر استریل تالار اطاقهای عمل ورودی در نظر گرفت .

فصل سوم : شرایط  و مشخصات  انواع اطاق عمل

حال که با شاخص های محل قرار گرفتن تالار اطاقهای عمل در یک بیمارستان و همچنین محل قرار گرفتن اجزاء تالار اطاقهای عمل در خود مجموعه ء این تالار ٬ بیشتر اشنا شدیم ٬ نوبت به مبحث شرایط و ویژه گی های انواع اطاق عمل میرسد . دراین فصل زوایای مختلفی که بایستی در طراحی انواع اطاق های عمل مد نظر قرار گیرد ٬ را بررسی مینماییم .

 روز گاری نه چندان دور اطاق عمل در انحصار پزشکانی با تخصص جراح عمومی و تقریبآ برای همهء انواع جراحی ها بود ٬لیکن امروزه نه تنها انواع تخصص ها با کاربری خاص به وجود امده اند ٬ بلکه فوق تخصص هایی در همان تخصص ها نیز منشعب شده اند تا نه تنها پزشک مربوطه ٬ بلکه بیماران نیز تمایل به درمان به وسیله جراح فوق تخصص را داشته تا به این ترتیب سرعت این ریز تخصصی شدن ٬ روز به روز بیشتر گردد .

 همزمان بیمارستان سازان نیز بایستی به این نکته توجه نمایند که دیگر زمانهء یک اطاق عمل برای هر نوع جراحی ٬ گذشته و لازم است از ابتدای طراحی اطاق های عمل در بیمارستانها ٬ تفکر و توجه ویژه ای به نوع اعمال جراحی تخصصی که بایستی در هر اطاق عمل صورت پذیرد ٬ داشته باشند .

البته ؛ ازطرفی دیگر هزینه های سنگین طراحی و اجراء و تجهیز و راه اندازی یک اطاق عمل این اجازه را نمی دهد که یک اطاق عمل فقط برای یک کار بخصوص طراحی و بکارگیری شده و هیچ استفاده دیگری از ان بعمل نیاید ( به جز موارد خاص )

به همین دلیل اطاق های عمل را می توان از نظر نوع ٬ حجم ٬ کاربری ٬ تعداد ٬  بازدهی اقتصادی ٬ جامعه بیماردهی ٬  مکانیزم و روش جراحی ٬ تعداد و حجم دستگاههای مورد نیاز ٬ تعداد پرسنل مورد نیاز ٬ نوع بیهوشی ٬ مقدار زمان انجام عمل ٬ و  . . .  بشرح ذیل دسته بندی کرد :

------------------------------------------------------------

. . . . . . . . . .ادامه دارد . . . . . . . .