قصد داریم سلسله مباحثی کلیدی از رموز زیبا سازی بیمارستانها را به مرور در اختیار مدیران مراکز بیمارستانی ٬ مهندسین مشاور بیمارستانساز ٬ مهندسین مجری پروژه های بیمارستانی ٬ دانشجویان و سایر علاقمندان ، قرار دهیم ٬ تا هم در طراحی های بیمارستانهای جدید و هم در امر توسعه و هم در باز سازی بیمارستانها و همچنین در عملیات نگهداشت بیمارستانها مورد توجه قرار گیرند .
این موارد حاصل تحقیقات علمی و تجربیات میدانی ناشی از سی و دو سال مدیریت در پروژه های مختلف ملی و استانی و بیش از هفده سال فعالیت مداوم در امر طراحی و احداث و نگهداری بیمارستانهای مختلف با ظرفیت های گوناگون در اقصی نقاط میهن اسلامی است .
این مطالب در قالب حدود شصت آیتم به صورت نکته های تشریحی و برای کلیهء قسمتها و بخش های مختلف بیمارستانی به صورت جدا جدا و مستقل مطرح است که در هر نوبت ، قسمتهایی از ان در سایت تخصصی بیمارستان سازی در ایران و برای اولین بار ارایه خواهد شد .
بنام خدای زیباییها
زیبا سازی بیمارستانها
نویسنده : مهندس محمد رضا اردلانی
قسمت اول : کلیات
مقدمه و پیشگفتار :
بیمارستان به عنوان محل درمان بیماران ، در تمامی جوانب فیزیکی ، میبایستی بتواند برای بیمار و همراهان وی ، نقشی تسکینی و اطمینان دهی را به ارمغان بیاورد . نبایستی انتظار داشت در بیمارستانی که مملو از زشتی و کثیفی و نامنظمی و به هم ریختگی است ، بیمار و همراهان وی ، آرام و با اطمینان ، با کادر درمانی ، همکاری و نسبت به صحت پروسهء درمانی خوش بین باشند . بنا بر این ، هم در عرف جوامع مختلف و هم در استاندارد های پزشکی و درمانی ، زیبائی و آراستگی بیمارستانها بسیار مورد نظر خاص و عام ، میباشد .
امروزه وضعیت بیمارستانها را از منظر زیبائی و زیباشناسی به همان اندازه مورد توجه قرار میدهند که وضعیت علمی و تخصصی پرسنل آنرا . بخصوص از دید مراجعین و بیماران و همراهان ایشان ، تمیزی و آراستگی و زیبائی بیمارستان ، شاید تنها نشانهء قابل تشخیص اولیه برای اثبات وجود نظم و انضباط کاری در مدیریت هر مرکز درمانی تلقی گردد. در بیمارستانهای مطرح دنیا نیز ، توجه به این امر را بصورت عمدی و کاملآ اغراق آمیز ، از ، ظاهر ونمای ظاهری و یا معماری داخلی و استفادهء ازمصالح و اقلام و تجهیزات اداری مناسب ، تا ، نظم و انضباط در امور عادی و برخورد با مراجعین و حتی نظافت و پاکیزگی فضاها ، میتوان مشاهده نمود .
در بیمارستانهای کشور ما نیز موضوع خارج از قاعدهء کلی بالا نیست . لیکن در مقاطع زمانی مختلف یکی از مبانی مذکور مورد توجه بیشتر و در رعایت دیگری ، کمی غفلت بعمل آمده است . در گذشته های کمی دور ( نیم قرن پیش ) به دلیل انکه اکثر بنیانگذاران و گردانندگان بیمارستانهای کشور ، خلق و منش نظامیگری داشتند ، نظم وا نضباط و رعایت آراستگی های فردی و سیستمی ارجحیت زیادی داشت ولی ، امروزه زرق و برق محیط و نظم و اراستگی فیزیکی ، بیشتر از زیبائی های سیستمی ، جلب توجه مینماید . شاید به همین دلیل باشد که در بیمارستانهای قدیمی مدیریت راحت تر است و در بیمارستانهای جدید مراجعین راحت ترند !؟
به هر حال بغیر از مواردی که بیمار حق انتخاب ندارد ، بیمارستانی موفق تر است که بتواند علاوه بر تجهیزات و پرسنل حاذق ، بارعایت جوانب مدیریتی و امکانات ظاهری ، نظر بیماران را به خود جلب نماید . یادمان باشد امروزه در جهانی زندگی میکنیم که مملو از مراکز و ساختمانهای تجاری و اداری بسیار شیک و نظیف و با سیستمی مشتری محور است که با گسترهء خدمات دهی سریع و وسیع و ارزان و بروز ، سعی در جلب نظر طرف مقابل دارند . سالهای اخیر در ذهن و باور مردم ، آراستگی و نظم و نظافت محل کار و ارائهء خدمات مناسب در هر سیستم خدمات رسانی طرف رجوع ، اساس انتخاب است و این موضوع برای مراکز بیمارستانی که بذاته میبایست مظهر خدمت رسانی علمی و انسانی باشد ، اهمیت دو چندان دارد .
گرچه در حال حاضر در کلیهء مراکز بیمارستانی کشور ، بر اساس ضوابط موجود ، کمیته ای بنام کمیتهء زیبا سازی بایستی وجود داشته و سمت و سوی تلاشی منظم را بسوی جلب نظر بیماران و رعایت مبانی پزشکی تدوین و هدایت نماید ، لیکن از آنجائیکه مبانی تشریحی کاملی در کشور در این زمینه موجود نیست و از طرفی تعداد معدود بخشنامه های قدیمی نیز با شرایط روز دنیا و بیمارستانهای دنیا تطابق ندارد ، متآسفانه در عمل خروجی مناسب و یکسانی حادث نشده و بر اساس سلایق و فرم هایی خلق الساعه و یا به نسبت توانمندی اعضای کمیته و یا دقت های مامورین ارزشیابی بیمارستانها ، این بهره وری مثبت و یا حتی منفی خواهد بود .
بایستی در نظر داشت نکات موءثر در زیبا سازی بیمارستانها ، ضمن آنکه خارق العاده نبوده و بعضآ جزء بدیهیات روزمرهء پیرامون ما میباشند ، در عین حال تابعی از شرایط فرهنگی و اقلیمی و عادات و آداب و رسوم منطقه ای بوده و حتی مواردی نظیر آب و هوا و توانمندی اقتصادی و حتی میزان سواد مردم نیز بر موضوعیت آنها تاثیر گذار بوده و در این مقوله بایستی همواره توآءمآ مد نظر قرار گیرد . همچنین اصولآ مقولهء زیبایی را بایستی نسبی و مقایسه ای بررسی و از مطلق گویی و یکسان سازی آن برای تمامی موارد و اماکن و سیستم ها ، خودداری نمود .
پر واضح است که اثرات نظم و پاکیزه گی و آراستگی امورات و در یک کلام زیبا سازی بیمارستان ، از دو بعد قابل توجه میباشد. در بعد خارجی برای بیمار و همراهان بیمار نشانگر وجود یک سیستم احترام محور بوده و بخودی خود جاذب خواهد بود . برای مراجعین غیر بیمار و طرف های قرار داد بیمارستان نظیر تعمیرکاران فنی و عوامل شرکتهای تامین کننده و نیز مشتریان عمده طرف قرار داد هم ، نشان از نظم و قانون مداری و وجود مکانیسم سنجش بهره وری در این محل بوده و ضمن ارتقاء اعتماد ، امکان هر نوع غش در معاملات را برای زیر مجموعه از بین خواهد برد . در بعد داخلی نیز برای پرسنل بیمارستان اعم از درمانی و غیر درمانی ، موجب ارتقاء علاقمندی و ایمان کاری بوده و ضمن ایجاد همبستگی شغلی ، با افزایش بهره وری خدمتی و انضباط معنوی ایشان ، نهایتآ شادابی و رضایتمندی را در سطح سیستم بالا خواهد برد .
با ذکر مقدمات بالا ، و با توجه به این نکته که در این گفتار ، مواردی مد نظر است که قابلیت اجرائی داشته و در بیمارستانهای موجود بتوان انها را عملیاتی نمود ، به امید خداوند ، مبحث زیبا سازی بیمارستانها را در سه فصل اصلی ، و به صورت تشریحی در ۶۰ آیتم بشرح آتی تقدیم خواهیم نمود :
. . . . . مبحث زیباسازی بیمارستانها شامل ۶۰ قسمت است . مابقی را نیز مطالعه فرمایید . . . . .