حقوق شهروندان تهراني هر روز بر اثر صداي بوق وسايل نقليه ، پخش موزيک با صداي بلند در خودروها، صداي اگزوز موتورسيکلت ها و سر و صداي ناشي از ساخت و سازها تضييع مي شود.
سکوت شهر در برخي روزهاي تعطيل براي اهالي شهري که به انواع سر وصداها عادت کرده اند، بسيار دلپذير است. آرامش ناشي از زندگي در يک محيط آرام براي شهروندان تبديل به يک رويا شده است. شايد در يک روز تعطيل به اين موضوع فکر کرده باشيد که با استفاده از چه روش ها و راهکارهايي مي توان اندکي به حل معضل آلودگي صوتي در پايتخت کمک کرد
.
یک عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران میگوید : آلودگي صوتي بعد از آلودگي هوا، مهم‌ترين آلودگي زيست محيطي و تهديد كننده سلامت انسان است، بر اساس اصول شنوايي‌شناسي، در محيط هاي با آلودگي بالاي 80 دسي بل هر فرد مجاز است فقط 8 ساعت يعني يك شيفت كاري فعاليت كند.
خسرو گورابي ادامه داد: در صورتي كه ميزان آلودگي صوتي به 85 دسي بل برسد بايد شيفت كاري نصف شود و به 4 ساعت در شبانه‌روز كاهش يابد البته فرد بايد حقوق 8 ساعت را بگيرد، اگر آلودگي صوتي به 90 دسي بل برسد، كار كردن بيش از 2 ساعت خطرناك است و اگر اين آلودگي به 95 دسي بل برسد فرد حداكثر بايد يك ساعت در محيط كار كار كند و معادل 8 ساعت حقوق بگيرد.
وي گفت: متأسفانه چنين استانداردهايي در محيط هاي كاري ايران اجرا نمي‌شود و ما كارگراني در محيط هاي صنعتي كشور داريم كه يك شيفت كاري كامل را در محيطي با آلودگي صوتي بالاي 120 دسي بل كار مي‌كنند.
وي افزود: هيچ آماري هم از تعداد مراكز صنعتي و توليدي كشور كه ميزان آلودگي صوتي در آنها بيش از حد مجاز است وجود ندارد ولي مي‌دانيم كه تعداد زيادي از مراكز صنعتي، پتروشيمي، مخابرات، نفت در شرايط غير استاندارد صوتي هستند و حتي تعداد كمي از پرسنل اين مراكز آموزش حفاظت از شنوايي ديده‌اند.
خسرو گورابي افزود: دولت بايد با تدوين و اجراي پروتكل ملي كنترل شنوايي در كشور، ساعت كاري را در محيط هاي با آلودگي بالاي 80 دسي‌بل نصف كند در اين غير اين صورت شاهد افزايش تعداد كم شنوايان و بازنشستگاني با گوش‌هاي بازنشسته خواهيم بود.
وي اضافه كرد: علاوه بر آن با توجه به افزايش اميد به زندگي در كشور، تعداد روز افزون افراد سالمند و بازنشسته، بي‌توجهي به استانداردهاي شنوايي و حفاظت از آن در كشور موجب مي‌شود طي سالهاي آينده با تعداد زيادي بازنشستگان با گوش‌هاي بازنشسته مواجه باشيم كه معضل بزرگي براي كشور خواهد بود.
کارشناسان معتقدند استاندارد آلودگي صوتي در هواي آزاد براي مناطق مسکوني به ترتيب از ساعت 7 صبح تا 10 شب ، 55 دسي بل و از ساعت 22 تا 7 صبح 45 دسي بل است.
همچنين استاندارد آلودگي صوتي در مناطق تجاري در روز 60 و در شب 55 دسي بل ، در مناطق مسکوني و صنعتي طي روز 70 و در شب 65 دسي بل و در مناطق صنعتي در روز 75 و در شب 70 دسي بل است. اين در حالي است که آلودگي صوتي در برخي مناطق پايتخت 35 دسي بل از حد استاندارد فراتر رفته تا آلودگي موردنظر در چنين مناطقي به حد خطرناکي برسد.
حسين مهرآوران ، مسوول واحد صوت شرکت کنترل کيفيت هوا در اين خصوص چنين مي گويد: «با توجه به اين که ارزيابي آلودگي صوتي بايد در نقاط نزديک به هم و در هر 5 متر اندازه گيري شود، بهترين راهکار براي اندازه گيري آلودگي صوتي از شيوه نرم افزاري و تعيين نقاط بحران و سپس ارائه راهکارهاي کنترلي است. نقشه آلودگي صوتي براساس اطلاعات مربوط به حجم ترافيک ، سرعت و نوع خودروها در روز و شب و همچنين مشخصات و ارتفاع ساختمان ها، خيابان ها و پارک ها تعيين مي شود. با استفاده از نقشه آلودگي صوتي مي توان از صدور مجوز احداث مراکز توليدکننده آلودگي صوتي در نواحي بحراني و همچنين از صدور مجوز احداث مراکز حساس به صدا مانند مراکز آموزشي و درماني در نواحي پرسروصدا جلوگيري کرد.
جالب است بدانيم براساس محاسبات انجام شده 10 منطقه اول شهر تهران که داراي بالاترين ميزان آلودگي صوتي هستند، به ترتيب شامل مناطق 6، 10، 11، 12، 7، 13، 3، 9، 18 و 2 است.بر اين اساس مناطق 20، 22 و 5 تهران به عنوان مناطق ساکت تر اعلام شده اند.
در بررسي مناطق 12، 11، 9، 7 و 6 و شناسايي نقاط خارج از حد استاندارد در اين مناطق نکات جالبي به دست آمد. در اين مناطق 542 مرکز آموزشي و درماني در معرض آلودگي صوتي بالاتر از حد استاندارد قرار دارند که شامل 417 مرکز آموزشي و 125 مرکز درماني است ؛ به عنوان مثال در منطقه 6 شهر تهران بيمارستان هايي مثل مصطفي خميني ، سجاد يا آريا جزو نقاط بحراني هستند که ميزان خروج از استاندارد آنها بالاتر از 30 دسي بل است.
در معرض مداوم سروصدا قرار گرفتن باعث از دست رفتن قدرت شنوايي مي شود. از دست رفتن قدرت شنوايي به تدريج صورت مي گيرد و درد ندارد، اما متاسفانه اثرات آن دائمي و غيرقابل برگشت است ، آسيب شنوايي ، تنها يکي از عوارض آلودگي هاي صوتي است. چنانچه فردي به طور مداوم طي 8 ساعت در معرض سروصداي بالاي 70 دسي بل قرار گيرد، فشار خون وي تا 10 - 5 ميلي متر جيوه افزايش مي يابد.
افزايش فشار خون ، انقباض عروق (به علت استرس و افزايش سطح آدرنالين خون)، افزايش خطر ابتلا به امراض قلبي عروقي از عوارض سروصداست. سوزش و زخم معده ، سوء هاضمه ، فشار خون بالا و حتي بيماري هاي قلبي از ديگر عوارض آن است. برخي مشکلات رواني نيز بر اثر سروصداي بيش از حد به وجود مي آيند. عوارض رواني مانند کم خوابي ، کج خلقي و زودرنجي ، تحريک رفتارهاي ضداجتماعي ، خشونت طلبي ، افزايش نرخ حوادث کار، مختل شدن رشدشناختي ، استرس و افسردگي پرخاشگري ، کاهش تمرکز و کاهش بازده کاري هر يک بر حسب ميزان آلودگي صوتي محيط و تداوم آن در انسان به وجود مي آيد.
ايجاد مشکلات يادگيري در کودکان از ديگر مشکلات اين نوع از آلودگي است. آلودگي صوتي آنچنان خطرآفرين است که براساس برخي پژوهش ها حتي مي تواند احتمال خودکشي در افراد را افزايش دهد. حتي در تحقيق جالبي که در ارتباط با تاثير سروصدا بر ميزان پرخوري افراد در دانشگاه پنسيلوانيا انجام شده است ، مشخص شد افراد گروهي که در معرض صدا قرار داشتند، 2 برابر گروه ديگر، خورده اند. پس مي توان گفت چاقي هم از عوارض آلودگي صوتي است.
وجود فرودگاه ها و راه آهن در محيط شهري ، خودروهاي فرسوده ، تردد خودروهاي سنگين در نواحي مسکوني ، ساختمان سازي و نيز نبود بزرگراه هاي استاندارد از مهم ترين مواردي هستند که نقشي تعيين کننده در ايجاد آلودگي صوتي دارند. علاوه بر اينها، منابعي سرگردان در کل شهر وجود دارند تا آلودگي صوتي را افزايش دهند.اما اين آلودگي در ساعات مختلف متفاوت است.
کمترين ميزان سر و صدا در بيشتر خيابان هاي شهر تهران در ساعات 2 تا 3 بامداد رخ مي دهد و بيشترين آن در ساعت 6 تا 7 صبح ، به علت شروع ساعت کاري در شهر به وجود مي آيد. در مناطق جنوبي تهران اين وضعيت به ساعت 6 صبح و در مناطق شمالي تر به سمت 7 و 8 صبح مي رسد.
بيشتر مسوولان توجه زيادي نسبت به آثار آلودگي صوتي ندارند. شايد چون آلودگي صوتي اثرات کوتاه مدت ندارد و سريع ندارد، چندان جدي گرفته نمي شود. اگر آلودگي هوا افزايش يابد و از حدي تجاوز کند، به عنوان پيشگيري و تدبير، مدارس تعطيل مي شود؛ اما از آنجا که عوارض آلودگي صوتي نامشخص و به صورت عصبي است ، مانند آلودگي هوا نسبت به آن واکنش نشان داده نمي شود. آلودگي صوتي اثرات حاد ندارد. زمان مي برد تا علائم خود را نشان دهد. مشکل ديگر اين است که براي آلودگي صوتي ، علامت مشخصي وجود ندارد که نشان دهد عامل اين بيماري صدا بوده است. در واقع آلودگي صوتي ، بيماري بي صدايي است که تاثير خود را روي جسم و روح ما باقي مي گذارد، اما توجهي به آن نمي شود.
شايد راحت ترين حرف آن باشد که بگوييم آلودگي صوتي از معضلات شهرهاي بزرگ است که روز به روز بر شدت آن افزوده مي شود، ولي راهکار جامع و اساسي براي رفع آن ارائه نمي شود. مسوولان بايد به فکر باشند تا اين معضل حل شود. آيا به راستي فقط مسوولان بايد به فکر باشند؟ آيا خود ما در ايجاد اين آلودگي ها نقشي نداريم؟ در خبرها آمده بود وقتي پليس يک خودرو را به جرم ايجاد آلودگي صوتي متوقف کرده بود با سيستم صوتي اي مواجه شد که صداي منتشر شده از آن تا شعاع 300 متري آزاردهنده تشخيص داده مي شود. برخي راننده ها با کوچک ترين توقفي از سوي خودروي جلويي بلافاصله بوق ماشين را به صدا درمي آورند. پس همه مشکلات را به گردن مسوولان نيندازيم. اهميت نقش مردم در کاهش آلودگي محيط اطرافشان کم نيست. پس به آن توجه کنيم.
منبع : فارس - جام جم