توصیه های دکتر علیرضا مرندی به خیّرین حوزه سلامت
▪ آقای دکتر به احتراز از ساخت بیمارستان اشاره کردید، چرا؟ این کار چه زیانی دارد؟
ـ بله، توصیه من این است که اصولا خیرین وارد بحث بیمارستان سازی نشوند، مگر اینکه نذر یا وصیتی در این مورد بوده باشد زیرا ما در این حوزه تجارب نامناسب فراوانی داریم. اگر قرار است بیمارستانی ساخته شود باید منابع مالی آن برای ادامه حیات هم وجود داشته باشد. اگر خیرین پیش بینی این امر را نکرده باشند، رفته رفته بیمارستان دچار اضمحلال می شود و محکوم به نابودی است.
▪ نمی توان این منابع را از طریق وزارت بهداشت فراهم کرد؟
ـ اگر بیمارستان ساز فقط مکانی را به عنوان بیمارستان بسازد و تحویل بدهد، نمی تواند مفید باشد. وزارت بهداشت هم نمی تواند منابع مالی آن را تامین کند چون از قبل برای آن پیش بینی نکرده است. بیمارستان ها تا زمانی می توانند به کار خود ادامه بدهند که منابع مالی مورد نیاز خود را به دست آورند.
▪ آیا نمی توان گردش مالی این نوع بیمارستان ها را به عهده خود بیمارستان گذاشت؟
ـ اصولا هدف یک خیّر از احداث بیمارستان چیست؟! او می خواهد با این کار به عده ای از مردم که توانایی مالی کمتری دارند، کمک کند نه اینکه مخصوص قشر توانمند باشد ولی اگر قرار باشد بیمارستان هزینه های خود را تامین کند، باید تعرفه ها را افزایش دهد و با این کار بار مالی به دوش مردم و مراجعان می افتد و کسانی که هدف فرد خیّر بوده اند، از این خدمات بی نصیب می مانند. بیمارستان هایی که با هدف وقف ساخته می شوند یا باید به صورت کاملا رایگان خدمات خود را ارایه بدهند یا اینکه میزان دریافتی آنها حداکثر به اندازه تعرفه های بخش دولتی باشد.
▪ پس یعنی وقف در حوزه سلامت یک کار بیهوده است؟
ـ نه، اگر ارایه این خدمات در جایی باشد که وزارت بهداشت و حوزه سلامت به آن نیاز دارد، بسیار مناسب است ولی این طور نباشد که فعالیت ها به صورت موازی و چندباره کاری شود و به اتلاف پول، انرژی و زمان منجر شود. در کشور ما در برخی موارد این نوع چندباره کاری وجود دارد. به همین دلیل نتیجه مطلوب حاصل نمی شود. مثلا ما در موضوعی واحد می بینیم که بخش خصوصی هست، بخش دولتی هست، وزارت رفاه هم وارد شده و همه تلاش خود را در همین یک موضوع واحد گذاشته اند در حالی که بسیاری از حوزه ها نیاز به کار دارد. کار و فعالیت خیرین در حوزه سلامت نباید به نحوی باشد که مثل دفترچه های بیمه گروهی باشند که چند بار از این خدمات استفاده کنند و گروهی دیگر کلا از آن محروم باشند. در حال حاضر جاهای زیادی وجود دارد که خیرین می توانند در آن فعالیت کنند ولی برخی بخش ها هم وجود دارد که اشباع شده و نیازی به حضور آنان ندارد.
▪ پس کسانی که می خواهند در حوزه سلامت اقدام به وقف کنند، چگونه می توانند این کار را انجام دهند؟
ـ اگر افرادی قصد دارند حتما در حوزه سلامت فعالیت کنند، راه های بسیار زیادی وجود دارد که اتفاقا مورد نیاز حوزه سلامت هم هست. این افراد می توانند با راهنمایی و مشاوره وزارت بهداشت حوزه های مورد نیاز و مناطق محروم را شناسایی کنند و خدمات خود را در آن مسیرها هدایت کنند. خدماتی مثل احداث مراکز بهداشتی درمانی، مراکز سرپایی، خانه های بهداشت در مناطق محروم و مناطق روستایی و پایگاه های سلامت از حوزه هایی است که به شدت مورد نیاز است و وقف در آنها کاربردی تر خواهد بود.
▪ به نظر شما چه فعالیت هایی در این حوزه مناسب تر است؟
ـ در این خصوص کارهایی که موجب ارتقای سلامت شود یا مثلا از بروز بیماری ها پیشگیری کند، در حوزه سلامت بسیار مفید است ولی در این خصوص تا به حال کم توجهی شده و افراد خیّر اکثرا از آن غافل بوده اند. البته این امر به دلیل نخواستن آنها نبوده بلکه در واقع کسی به آنها مشاوره و اطلاعات لازم را نداده تا خدمات خود را در مسیر درست هدایت کنند. این موارد به نظر من برای محرومان بیشتر کاربرد تا ساخت بیمارستان. شاید از هر هزار نفر سه نفر از خدماتی مثل بیمارستان استفاده کنند ولی این مراکز خدمات خود را صرف ۷۰ میلیون نفر می کنند. به همین دلیل من به خیرین پیشنهاد می کنم که خدمات خود را بیشتر صرف این مسایل کنند.
▪ مجمع خیّرین سلامت کجاست؟
ـ حدود دو سال پیش ستادی به نام مجمع خیرین سلامت راه اندازی شد. مجمع خیرین سلامت بر اساس اصول ۲۹، ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی هدفش هدایت اصولی و ساماندهی کمک های مردم در تامین نیازهای بهداشتی و درمانی مردم، تنظیم فعالیت موسسات خیریه سلامت، رفع موانع در جذب مشارکت های مردمی، افزایش کمک های خیرین و واگذاری امر بهداشت و درمان به مردم به صورت غیرانتفاعی است. از اهداف این مجمع می توان به تلاش برای شناسایی، هدایت و جذب خیرین بخش سلامت در کشور، برنامه ریزی به منظور تبلیغات و فرهنگ سازی برای جذب خیرین و کمک های مردمی برای ارتقای سلامت کشور، احداث، تکمیل، ترمیم، تجهیز و همیاری مراکز بهداشتی- درمانی کشور، ارتباط و تعامل با خیریه ها و سازمان های بین المللی در زمینه سلامت، ارایه پیشنهاد برای تصویب قوانین و مقررات لازم برای تسهیل و تسریع در ارایه خدمات به موسسات بهداشتی و درمانی دولتی و خیریه و پیگیری روش های تشویقی و ارایه تسهیلات به موسسات خیریه سلامت اشاره نمود.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
سیدرضا نیری، مشاور وزیر بهداشت و رییس ستاد خیرین سلامت کشور است. او چندی پیش در حاشیه چهارمین اجلاس مجمع خیرین سلامت کشور در گفتگو با ایسنا با بیان اینکه تاکنون قوانین جامع و منسجمی برای حمایت از خیرین و برداشت منابع و مشکلات پیش رو در کشور وجود نداشته است، پیش بینی کرد که در آینده نزدیک مجمع خیرین سلامت به عنوان مرجع تایید کننده کار خیرین فعالیت کند. او به تعامل سازنده مجمع با مجلس شورای اسلامی و دولت اشاره کرد و افزود: «تلاش می شود تا اداره بیمارستان های دولتی به خیرین واگذار شود و دولت از آنها خرید خدمت کند.» دبیر کل مجمع خیرین سلامت کشور با بیان اینکه در یک سال گذشته بیش از ۵۰ پروژه در کشور کلنگ زنی شده و بسیاری از پروژه های نیمه تمام به همت خیرین به پایان رسیده است، گفت: «در تهران هم بیمارستان رازی، مرکز طبی کودکان، بخش مادر و کودک مجتمع ولیعصر (عج) به کمک خیرین بازسازی و نوسازی شده است.» نیری به راه اندازی مرکز کودک و مادر و بیمارستان پیوند مغز استخوان شیراز اشاره کرد و افزود: «همچنین طی سه ماه گذشته در کاشان، چهار کلنگ زنی داشته ایم.»
اوبا بیان اینکه از این میزان ۱۸۰ میلیارد تومان توسط خیرین و مابقی از طریق دولت هزینه شده است، خاطرنشان کرد: «همچنین مقرر شده همه بیمارستان های دولتی و خیریه توسط شماری از اصناف پوشش داده شوند که هم اکنون ۱۲ بیمارستان در نظر گرفته شده است تا پنج صنف پشتیبان هر یک از بیمارستان ها باشد و تاکنون کارهای مقدماتی دو بیمارستان امام خمینی (ره) و شریعتی به انجام رسیده است.»
او همچنین خبر داد شعبه ستاد خیرین سلامت ایرانیان برای جذب کمک های مالی و فکری متخصصان ایرانی خارج از کشور در سوییس تشکیل شده است.
سیدرضا نیری در این باره گفته بود: «حدود ۲۰ روز پیش شعبه خیرین سلامت ایرانیان در کشور سوییس که مرکز نهادهای بین المللی است، ثبت و تشکیل شد.» هدف از تشکیل این دفتر که شاخه ستاد خیرین سلامت وزارت بهداشت است جذب کمک های مادی و فکری ایرانیان و پزشکان متخصص ایرانی خارج از کشور است که برای ارتقای سطح کیفی خدمات بهداشتی و درمانی ایرانیان به کار می رود. جالب اینکه او همچنین از مراجعات متعدد به این ستاد خبر داده و گفته بود: «در همین مدت کوتاه مراجعات مکرری از متخصصان برجسته ایرانی خارج از کشور داشتیم و توانستیم با چند نفر از این متخصصان که تخصص آنها در کشور نیست یا بسیار کم است، قرارداد امضا کنیم که هر ۳ یا ۴ ماه یکبار برای درمان و ویزیت ایرانیان به کشور بیایند تا زمینه اعزام بیماران به خارج برای درمان یا آموزش آن تخصص را در کشور فراهم کنند.»
مشاور وزیر بهداشت همچنین گفته است: «در همین مدت کوتاه پروفسور آخوندزاده با شعبه خیرین سلامت تماس گرفت و حدود ۷۰ هزار یورو به حوزه سلامت کشور کمک کرد. این هدیه شامل یک دستگاه UV تشخیصی سرطان پوست و امکاناتی برای خدمات تخصصی زنان و زایمان به همراه میز کار شخصی خود اوست که در اختیار متخصصان داخلی قرار می گیرد.
امیدواریم با گسترش شعب خیرین سلامت ایرانیان در کشورهای مختلف به زودی اتحادیه خیرین سلامت ایرانیان را در سطح بین المللی تأسیس کنیم و بتوانیم این کار را در کل دنیا گسترش دهیم.» نیری درباره کمک های قبل از تأسیس ستاد خیرین سلامت گفته است: «کمک های خیرین کشور در این عرصه بسیار پراکنده بود و هیچ انسجامی نداشت و حتی گاهی خدمات و کارهایی که خیرین با ذوق و سلیقه خودشان انجام می دادند، چون توجیه اقتصادی، علمی و عملیاتی نداشت، آن پول و سرمایه در واقع به هدر می رفت اما اکنون این اتفاق نمی افتد و دایره خیرین سلامت هر روز در حال گسترده شدن است.»
متمکنین و نیکوکاران هم می توانند برای مشارکت در امور بهداشت و درمان با شماره تلفن های ۸۱۶۳۴۱۰۶ و ۸۸۷۶۴۶۸۵ تماس و یا به آدرس تهران، خیابان ایرانشهر، ساختمان امور مجلس وزارت بهداشت و درمان طبقه چهارم مراجعه کنند.
منبع : هفته نامه سلامت - پیمان صفردوست