بچه‌ها چه‌جور خانه‌هايي را دوست دارند؟
کمتر اتفاق مي‌افتد معماري خانه‌ها بر مبناي نياز کودک باشد. زيرا طول دوره کودکی حداکثر 4 سال است. اما بهتر است براي اين 4 سال تغييراتي در خانه صورت گيرد. اين تغييرات معماري داخلي ، نوع چيدمان لوازم منزل و همچنين نگرش و رفتارهاي ما را شامل مي‌شود. در اين باره به چند نکته اشاره مي‌کنيم.
1. مسير تردد کودک را داخل خانه بررسي کنيد. کودک براي بازي کردن، رفتن نزد والدين‌اش، خوابيدن و استفاده از سرويس‌ها از چه محل‌هايي عبور مي‌کند. بسته به سن کودک، موانع فعاليت سينه‌خيز يا چهاردست‌وپا يا راه رفتن کودک را با دقت بررسي، شناسايي و اصلاح کنيد.
-
2. كودكان دوست دارند اجسام را برداشته و به دهان ببرند. در مورد پوشش ديوار هم به اين موضوع توجه كنيد. رنگ ديوار خانه نبايد حاوي سرب باشد. در آپارتمان‌هاي قديمي، ديوارها به مرور فرسوده شده و رنگ پوسته‌پوسته مي‌شود. کودکان به راحتي مي‌توانند اين پوسته‌ها را از ديوار بكنند و به دهان ببرند.
-
3. طراحي نور منزل در درازمدت بر سلامت روان و جسم کودک موثر است. هنگام خواب بهتر است اتاق كودك تاريك باشد چون ترشح بعضي هورمون‌هاي بدن فقط در تاريکي مطلق خواهد بود.
-
4. شايد ريشه بعضي ترس‌ها در کودکان مانند ترس از تاريکي، ترس از هيولا، ترس از تنهايي و ترس از سايه‌ها در نحوه طراحي نور اتاق‌ها در شب است. بررسي کنيد انواع چراغ‌ها و نور تلويزيون، نور آباژور و هر نور ديگري از زاويه ديد يک کودک و در موقعيت‌هاي مختلف چه سايه‌اي روي ديوارهاي اطراف مي‌اندازند. اين موضوع مهم را جدي بگيريد و سايه انواع نورها را با ميزان آگاهي و اطلاعات کودک بسنجيد نه وسعت آگاهي بزرگترها.
-
5. مبلمان داخل خانه را مجددا بررسي کنيد. آيا مبل‌ها و صندلي‌ها و ميزهاي کوچک و بزرگ قدرت ايستايي لازم را دارند؟ آيا در صورت تکيه دادن کودک يا تکان دادن آنها واژگون نخواهند شد؟ در صورت واژگوني اقلام روي آن يا اقلام داخل اين وسايل چه خطراتي اتفاق خواهد افتاد؟ موارد مختلف را بررسي کنيد.
-
6. اگر در خانه گلدان داريد، توجه كنيد كه گلدان مزاحم مسير تردد کودک نباشد و تعادل و قدرت ايستايي داشته باشد. اگر گلدان تيغ يا شاخ و برگ غيرمنعطف دارد، در ارتفاع يک متري کودک، براي دست و پا و چشم و صورت کودک خطرناک نباشد، اگر زيرگلداني وجود دارد، آب زيرگلداني براي کودک مشکل‌ساز نباشد، اگر احتمال مي‌دهيد برگ يا ترشحات گلدان سمي هستند براي کودک امکان لمس يا خوردن آن وجود نداشته باشد.
-
7. در مورد تاب‌هاي خانگي خطر سقوط از تاب از يک طرف و خطر رها شدن گيره‌هاي خود تاب وجود دارد. بست‌ها و زيرانداز نرم و حداکثر دامنه تاب را بررسي کنيد.
-
8. دوچرخه ثابت ورزشي و تردميل نيز براي کودکان جذاب است. خطر گير کردن انگشت لاي پره‌ها و رکاب دوچرخه يا تسمه‌هاي تردميل را جدي بگيريد.
-
9. ميز آرايش خانم‌ها و دکور رنگي آن هم براي کودکان جذاب است. از انداختن و شکستن اقلام روي آن تا خوردن چيزهايي مانند لاک‌ها و کرم‌ها و پاشيدن اسپري‌ها به چشم، همگي از خطرات اين ميزها براي کودکان زير 4 سال است.
-
10. صداي انواع اكوها و باندهاي استريو و سينماهاي خانگي و اثر ارتعاشات شديد آنها بر جسم كودكان تهديدي براي سلامت كودك محسوب مي‌شوند. رايانه‌ها و كيبوردها و موس‌هاي كامپيوتر نيز كه بسيار آلوده‌اند، براي كودكان جذاب هستند، بنابراين بايد محل نگهداري و استفاده آنها از دسترس آنها دور باشد.
-
11. آيا كف منزل مسكوني شما در شرايطي است که اگر بچه‌ها بيفتند مشکلي برايشان ايجاد نشود؟ جنس آن نرم است يا سخت؟ مواد طبيعي است يا مصنوعي؟ قابل نظافت است يا خير؟ يكي از مشكلات كف‌هاي سراميك، سر بودن و لغزندگي اين سطوح به خصوص در تابستان‌ها و تماس با سرماي خشك و مضر آنها در زمستان است. بهتر است تا در دوران كودكي فرزندتان حتما كف منزل مسكوني به خصوص مسير تردد كودكتان را با فرش يا موكت‌هاي ضخيم بپوشانيد.
-
12 . فرش‌هاي فانتزي ريشه بلند جديد هم براي كودكان خطرناك‌اند. اگر ارتفاع نخ تار ريشه‌ها بيش از 10 ميلي‌متر باشد ضمن تجمع بيشتر آلودگي‌ها (به دليل عدم تراكم مناسب جهت جلوگيري از نفوذ آلودگي به عمق) موقع تماس دهان كودكان، ناقل ميكروب‌ها خواهند بود. ضمن اينكه خطر مكيدن و بلعيدن اين تارهاي كثيف هم وجود دارد.
-
13. كف‌شوي آشپزخانه براي كودكان جذاب و در دسترس است. از باز كردن و گير كردن انگشت كودك در شيارهاي كف‌شوي تا مكيدن آن همگي نگران كننده هستند. روي اين دريچه‌ها را با قاليچه مناسب بزرگ بپوشانيد.
-
14. همواره دستگيره ماهي‌تابه و قابلمه را سمت داخل اجاق گاز قرار دهيد. خطر گير كردن يا كشيدن اين دستگيره‌ها و ريختن محتويات آن روي بدن اطفال و بزرگسالان وجود دارد.
-
15. قسمت فر و گرم‌‌كن در اجاق‌گازهاي فردار در بيشتر خانه‌ها محل نگهداري اقلام اضافي و كم‌مصرف آشپزخانه است. احتمال بازكردن اين قسمت‌ها براي كودكان زياد است. از گذاشتن اقلامي مانند سيخ كباب، انواع كارد بزرگ و ساطور در آن خودداري كنيد.
-
16. هنگام آشپزي، كودك را بغل نكنيد. حركت ناگهاني كودكان به سمت منظره جذاب بخار و حباب روغن و سرخ شدن انواع اجسام رنگي با صداهاي جذاب‌تر، كودكان زيادي را دچار حادثه كرده است.
-
17. نكته آخر اينكه بيشترين زمان حادثه براي كودكان زمان عدم توجه والدين به كودك است. زمان خواب بعدازظهر والدين و زمان مكالمه مادران با تلفن احتمال هر خطري چند برابر خواهد شد. يادمان باشد كه كودكان دركي از سلامت و خطر ندارند. اين بزرگترها هستند كه بايد ايمني و سلامت در خانه را جدي بگيرند.
-------------------------------------------------------
مهندس محمدرضا اردلاني - كارشناس ساختمان‌‌هاي سلامت محور
هفته نامه سلامت