مراقبت‌های پس از شیمی درمانی
دکتر زهرا منجمد عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی تهران درباره مراقبت‌های بیماران بعد از شیمی درمانی عنوان کرد: «مراقبت‌های بعد از شیمی درمانی به عوارض ناشی از شیمی درمانی باز می‌گردد. ما پیش از شیمی درمانی تمام عوارضی که ممکن است برای بیمار بوجود آید را بیان می‌کنیم البته همه عوارض در یک نفر بروز نمی‌کند و به نوع دارو و دوز آن بستگی دارد اما ما تمام موارد را بیان می‌کنیم.»
این پرستار بیمارستان خاتم الانبیاء اذعان کرد: «بعد از شیمی درمانی گلبول‌های سفید خون کاهش می‌یابد و باعث می‌شود که بدن مقاومت کمتری دربرابر عفونت‌ها داشته باشد. در این موارد به بیمار توصیه می‌شود که از گوشت گاو به صورت کبابی و ماهی استفاده نکند، با افرادی که سرماخوردگی دارند دست ندهند، در مجاورت افرادی که واکسن‌های میکروب ضعیف شده تزریق کرده‌اند قرار نگیرند، گل و گیاه در اتاق نگه داری نکنند، با ریشه گیاهان در ارتباط نباشند و از قرار گرفتن با حیوانات خانگی کاملا منع می‌شوند.»
وی ادامه داد: «ما به بیماران روستایی سفارشات زیادی می‌کنیم که بعد از بازگشت به روستا مراقب باشند تا بدنشان در معرض عفونت‌ها و میکروب‌ها قرار نگیرند. از طرفی بیماران باید مراقب باشند تا یبوست نگیرند چون خراش کوچکی در ناحیه مقعد باعث مشکلات بسیار برای بیماران می‌شود. رعایت بهداشت فردی و تعویض مرتب لباس‌های زیر و... توصیه می‌شود.»
این عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه گلبول قرمز خون در اثر شیمی درمانی کاهش پیدا می‌کند، اظهار کرد: «گلبول قرمز وظیفه حمل اکسیژن را بر عهده دارد که طول عمر آن ۱۲۰ روز است و خستگی، ضعف، بی‌حالی و... را هم دربردارد. در مواردی که گلبول قرمز افت زیادی داشته باشد پزشک ممکن است چند واحد خون به بیمار تزریق کند.»
وی افزود: «در گذشته به بیمارانی که شیمی درمانی کرده بودند تنها توصیه می‌شد که استراحت کنند اما استراحت با دوره‌هایی فعالیت مانند قدم زدن بهتر است تا بیمار کمی از حالت رخوت هم خارج شود. از سویی مصرف پروتئین و ویتامین‌ها بسیار اهمیت دارد.»
دکتر منجمد با اشاره به کاهش پلاکت‌های خون بر اثر شیمی درمانی خاطرنشان کرد: «پلاکت خون نقش انعقادی داشته است و بیماران باید مراقبت‌های زیادی داشته باشند تا دچار خونریزی نشوند.»
این پرستار بیمارستان خاتم الانبیاء با بیان اینکه ریزی مو یکی دیگر از عوارض این شیوه درمانی است، تصریح کرد: «ریزش مو تاثیر روانی زیادی بر بیمار ایجاد می‌کند. ما به بیمارانی که موهای بلند دارند توصیه می‌کنیم که مو‌هایشان را پیش از شیمی درمانی کوتاه کنند تا هم با چهره جدید آشنا‌تر شوند و هم از حجم کمتر مو بر روی بالشت خود مواجه شوند.»
وی اضافه کرد: «بیمارانی که نیازمند شیمی درمانی هستند باید از شامپوهای قلیایی، رنگ مو، کلیپس و گیره، سشوار و... استفاده نکنند و اگر بودجه داشته باشند کلاه گیس خریداری کنند.»
دکتر منجمد گفت: «در خارج از کشور بسیاری نذر کلاه گیس برای بیماران سرطانی می‌کنند. استفاده از کلاه یا روسری هم از نظر روانی به بیمارن کمک می‌کند. آنچه در این میان اهمیت دارد اینست که در پایان شیمی درمانی پس از مدت کوتاهی مو دوباره رویش پیدا می‌کند که در برخی موارد با حالت اولیه تفاوت دارد.»
این پرستار بیمارستان خاتم الانبیاء در پایان خاطرنشان کرد: «عوارض دیگری مانند عوارض گوارشی، یبوست، اسهال، زخم و التهاب در مخاط دهانی و راه‌های گوارشی و... ممکن است بعد از شیمی درمانی در بیماران عارض شود که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.»
منبع : سینا نیوز