تهران شهر دوستدار سالمند؛ خیلی دور خیلی نزدیک
در شهر تهران علاوه بر خانههای کلنگی، ساختمانهایی که در دهه اخیر ساخته شدهاند نیز تخریبشده و از نو ساخته میشوند.
این امر باعث شده که هیچ کوچهای بدون ساختمان نیمه کاره نماند. شهر که در حال تغییر باشد گروههای آسیبپذیر شهر - سالمندان و معلولان- برای تردد بیشتر از همیشه دچار مشکل میشوند. آنها باید برای دورزدن پیادهروهای پر از مصالح یا پلههای متعدد و ماشینهای پارکشده در پیادهرو به خیابان بیایند و دوباره به پیادهرو بروند؛ کاری که برای جوانترها و کسانی که سلامت جسمی دارند هم خطرناک است. کوچهها و خیابانها با جویها و پلههای بسیار و جدولهای بلند هر کدام ساز خود را میزنند.
در برخی مناطق و برخی خیابانها محلهایی برای تردد عابران ناتوان درنظر گرفته شده اما این محلها بهصورت سلیقهای طراحی و اجرا شده است. بسیاری از سالمندان و معلولان قید پیادهروی را زده و در خانه میمانند در نتیجه به آدمهای افسرده و دور از جامعه تبدیل میشوند. شورای شهر تهران با تصویب طرح شهر دوستدار سالمند روی کاغذ با یک تیر دو نشان زد ولی باید دید اجرایی شدن آن در بازه زمانی 20سال آینده که تعداد سالمندان افزایش خواهد یافت چگونه مراتب راحتی آنها و معلولان را فراهم خواهد کرد.
دکتر محمد مهدی گلمکانی، مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران در مورد این طرح گفت: اصلیترین هدف برای تنظیم طرح شهر دوستدار سالمند و ارائه آن به شورا، تغییر رفتار در قالب ساختاری نو است تا با توجه به دادهها و واقعیتها، شهر را با کمک هم پذیرا و آماده استقبال برای سالمندان در سالهای آینده کنیم. تصویب این لایحه در سالی که به نام سلامت سالمندی از سوی سازمان بهداشت جهانی نامگذاری شده از سوی شورای شهر قدم مهمی است. در این لایحه به تمامی استانداردهایی که در نگاه به سالمند بایستی وجود داشته باشد، توجه شده است.
وی با اشاره به اینکه سالمندان نیازهای متفاوتی دارند گفت: این لایحه در چند موضوع اصلی حملونقل و ترافیک، شهرسازی و معماری، ایجاد ظرفیتهای بهداشتی درمانی جهت سالمند، اقدامات فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و جلب مشارکتهای مردمی و تأمین تسهیلات بهداشتی و درمانی تعریف شده است. ما برای استاندارد شدن این مباحث مأموریتهایی را به واحدهای مختلف شهرداریها واگذار کردهایم. بهطور مثال در بحث مناسبسازی شهر برای تردد سالمندان، بخشهای عمرانی شهرداری موظفند شهر را طوری طراحی کنند که رفتوآمد آنها در فضاهای ورزشی و اجتماعی شهر، مترو، اتوبوس، بازار و. . . آسان شود، یا در بحث تکریم سالمندان کسانی که از عهده معیشت خود بهطور کامل برنمیآیند با کارتهای منزلت بتوانند در فضاهای فرهنگی و اجتماعی حضور داشته باشند. با این کار زمینه مشارکت آنها در زندگی شهری فراهم خواهد شد ولی لازمه آن این است که منابع آن در بودجه سالهای آینده تعیین شود. این مصوبه زمینه را برای اجرایی شدن تکریم از سالمندان فراهم میکند.
دکتر گلمکانی درمورد زمان نهاییشدن این طرح گفت: اجرای این طرح زمانبر است. مراحل مختلف اجرای این طرح بایستی در یک دوره زمانی تعریف شده و منابع بودجهای آن در بودجه سازمانها و نهادهای مسئول تعریف شود. در این لایحه به بخشهای خصوصی توصیه شده است تا در بخش راهاندازی سرای سالمندان سرمایهگذاری کنند. حضور سالمندان بهصورت شبانهروزی در خانه سالمندان مورد تأیید و سفارش ما نیست.
بهنظر ما سالمند میتواند مثل یک دانشآموز از برنامههای مختلف فرهنگی، اجتماعی و آموزشی استفاده کند. در این مکان سالمندان میتوانند از تجارب، هنرها و علائق خود سخن بگویند و آنها را با دیگران به اشتراک بگذارند. شهرداری نیز با درنظرگرفتن تسهیلاتی به آنها کمک خواهد کرد. به هر حال تدوین دستورالعملهای لازم نیاز به چنین سندی داشت.
مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران درباره سابقه انجام چنین فعالیتهایی در شهر گفت: شاید جسته و گریخته شهرداریها و مسئولان آنها در مباحث مربوط به شهرسازی یا تکریم سالمندان برنامههایی را انجام میدادند، اما از این به بعد این برنامهها با سیر منطقی بیشتری اجرایی خواهد شد و همه شهرداریها بایستی از آن استانداردها پیروی کنند. رویکرد ما در شهر دوستدار سالمند، فعالانه پیر شدن است. سالمندان بایستی بتوانند برای تردد و ورزش به معابر شهری بیایند و از هوای سالم برخوردار باشند.
------------------------------------------
پایان