معاون وزیر بهداشت: 90 درصد شکایت از پزشکان به علت عدم تعامل مناسب با بیمار است
معاون درمان وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه آموزش در ارتباط با نوع بیماری، نحوه درمان و عوارض آن در حین بستری ضروری است، گفت: پزشکان ارتباط مناسبی با بیمار برقرار نمی‌کنند. متاسفانه 80 تا 90 درصد شکایت از پزشکان، علت عدم برقراری ارتباط مناسب با بیمار است و به علت ارائه خدمات بی‌کیفیت در بیمارستانها نیست.
به گزارش خبرنگار «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر سید حسن امامی رضوی در نخستین کنگره ملی «آموزش بیمار» که در تالار امام بیمارستان امام خمینی (ره) برگزار شد، با بیان اینکه آموزش به بیمار یکی از وظایف مهم کارکنان حرفه بهداشتی و درمانی و ارائه مراقبت اثربخش و شرط کیفیت مناسب ارائه خدمات بهداشتی و درمانی است، گفت: همه بیماران حق دارند در مورد حفظ سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای سطح سلامت خود، آموزش ببینند.
وی ادامه داد: آموزش به بیمار فواید و نتایج مثبت زیادی در بر دارد. کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت خدمات از این جمله است.
رییس نخستین کنگره ملی آموزش بیمار ضمن تاکید بر اینکه آموزش به بیمار یکی از جنبه‌های مهم ارائه خدمات بهداشتی درمانی به بیماران و افراد جامعه است، اظهار کرد: ضرورت دارد برنامه‌های آموزش به بیمار به عنوان بخشی از برنامه‌های روزمره کارکنان بیمارستانی سازماندهی و اجرا شود.
امامی رضوی با بیان اینکه نظام حاکمیت خدمات بالینی در وزارت بهداشت به عنوان چارچوبی برای ارتقای سلامت و کیفیت در نظر گرفته شده است، عنوان کرد: یکی از اجزای این چارچوب، آموزش به بیمار است.
وی در تعریف نظام حاکمیت خدمات بالینی، گفت: نظام حاکمیت خدمات بالینی چارچوبی است که سازمان‌های ارائه‌دهنده خدمات در قبال بهبود دائمی کیفیت پاسخگو بوده و با ایجاد محیطی که در آن تعالی در خدمات بالینی شکوفا میشود به صیانت از استانداردهای عالی خدمت می‌پردازند.
معاون درمان وزیر بهداشت اضافه کرد: نظام حاکمیت خدمات بالینی در کنار برنامه اعتباربخشی بیمارستانها همانند دو بال هستند که در نهایت منجر به ارتقای کیفیت ارائه خدمات در مراکز درمانی می‌شوند.
امامی رضوی ضمن تاکید بر اینکه "آموزش و تعلیم" یکی از ستون‌های اصلی نظام حاکمیت خدمات بالینی است، اظهار کرد: بخشی از این آموزش و تعلیم به آموزش به بیماران تخصیص یافته است. البته در این میان بر توانمندسازی آموزش‌دهندگان نیز توجه شده است و بناست در برنامه‌های آموزشی گروه‌های مختلف قرار بگیرد.
رییس نخستین کنگره ملی آموزش بیمار در ادامه با بیان اینکه قرار دادن استاندارد مشارکت با بیمار و جامعه به عنوان استانداردهای الزامی بیمارستان‌های دوستدار ایمنی بیمار از جمله دیگر فعالیت‌های معاونت درمان وزارت بهداشت در راستای استقرار نظام حاکمیت خدمات بالینی است، گفت: در حال حاضر 100 بیمارستان داوطلب اخذ لوح بیمارستان‌های دوستدار ایمنی بیمار از مجامع بین‌المللی هستند.
وی اضافه کرد: اگر بیمارستانی آموزش به بیمار را انجام دهد، امتیاز مناسبی در ارزشیابی‌های مربوط به برنامه اعتباربخشی دریافت می‌کند.
به گفته معاون درمان وزیر بهداشت، ارائه اطلاعات دقیق درباره وضعیت سلامت، کاهش اضطراب و افزایش رضایت، کاهش میزان پذیرش مجدد پس از ترخیص، کاهش هزینه‌های بستری و مدت اقامت در بیمارستان، افزایش استقلال و کاهش وابستگی غیرمنطقی و افزایش توانایی جهت تصمیم‌گیری و تسهیل کسب رضایت‌نامه رسمی از جمله اهداف آموزش به بیمار در چارچوب نظام حاکمیت خدمات بالینی است.
امامی رضوی همچنین با بیان اینکه تعیین ضوابط و الزامات قانونی به منظور تسهیل روند آموزش به بیمار، استفاده از محتوای آموزش استاندارد و اختصاص زمان مناسب برای امر آموزش به بیمار از جمله الزامات استقرار آموزش به بیمار در بیمارستانها هستند، اظهار کرد: متوسط زمان ترخیص در بیمارستان‌های ما طولانی است و از این زمان استفاده درستی نمی‌شود. معتقد هستیم باید بازه زمانی ترخیص کوتاه شود و در عین حال از این بازه زمانی کوتاه نیز استفاده درستی صورت پذیرفته و آموزش‌های لازم به بیمار ارائه شود.
معاون درمان وزیر بهداشت در ادامه به تبیین مراحل آموزش به بیمار در چارچوب نظام حاکمیت خدمات بالینی پرداخت و گفت: آموزش‌های بدو ورود بر اساس استانداردهای حاکمیت بالینی، آموزش به بیمار در حین بستری، آموزش حین ترخیص و آموزش‌های پس از ترخیص مراحل آموزشی در چارچوب این نظام هستند.
به گفته رییس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) بایستی بیمارانی که ترخیص می‌شوند و برای درمان‌های تکمیلی باز هم به ما مراجعه می‌کنند، آموزش‌های مناسب را در این خصوص دریافت کنند.
امامی رضوی با تاکید بر اینکه آموزش در ارتباط با نوع بیماری، نحوه درمان و عوارض آن در حین بستری ضروری است، گفت: پزشکان ارتباط مناسبی با بیمار برقرار نمی‌کنند. متاسفانه 80 تا 90 درصد شکایت از پزشکان، علت عدم برقراری ارتباط مناسب با بیمار است و به علت ارائه خدمات بی‌کیفیت در بیمارستانها نیست.
معاون درمان وزیر بهداشت اضافه کرد: مدیریت درد نیز یکی از مصادیق آموزش‌های بدو ورود بر اساس استانداردهای حاکمیت بالینی به بیمار است که به آن توجه زیادی نمی‌شود.
به گفته رییس نخستین کنگره ملی آموزش بیمار، آموزش به بیماران در مورد جزئیات مراقبت از خود و اطمینان یافتن از درک کامل بیمار از موضوعات مطرح شده، اطلاع‌رسانی جهت دستیابی به مراقبت‌های اورژانس در صورت لزوم، اطلاع‌رسانی کلامی جهت مراجعات بعدی در صورت لزوم و دادن آدرس منابع یا مراکز و سایت‌های آموزشی به بیمار نیز از جمله مصادیق آموزش‌های حین ترخیص برای بیماران است.
وی در پایان اضافه کرد: همچنین ارائه مراقبت تلفنی برای گروهی از بیماران نیازمند به مراقبت پس از ترخیص بر اساس صلاحدید و توان بیمارستان و اختصاص بخشی از وب‌سایت بیمارستان جهت آموزش به بیمار و پر کردن خلاء آموزش‌های مورد نیاز از جمله آموزش‌های پس از ترخیص به بیمار هستند.
بجای تجهیزات پزشکی باید به دنبال آموزش بیماران باشیم
رییس فرهنگستان علوم پزشکی کشور با بیان اینکه تجهیزات پزشکی کمتر از چهار درصد در سلامت مردم نقش دارد، گفت: اگر به جای تجهیزات پزشکی مانند دستگاه ام.ار.آی دنبال آموزش بیماران بودیم، هم اکنون وضعیت سلامت مردم بهتر بود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا ، دکتر ˈعلیرضا مرندیˈ در نخستین کنگره ملی آموزش بیمار در تهران افزود: از یک سو قوانین منع استعمال دخانیات را وضع می کنیم و از سوی دیگر استعمال دخانیات در تمام اماکن دیده می شود که به معنای آموزش ندادن مردم است.
وی با اشاره به عرضه قلیان گفت: خوشبختانه دیوان عدالت اداری دوباره جلوی عرضه آن را گرفته است و امیدواریم با آموزش های لازم میزان استعمال آن کاهش یابد.
مرندی که عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز هست، گفت: سلامت، مهم تر از درمان است و در این میان، پزشکان مسوول تامین، حفظ و ارتقای سلامت مردم هستند.
وی افزود: بیماران به دلیل آنکه سلامت خود را از دست داده اند، آموزش پذیرتر از بقیه اقشار مردم هستند و باید از این فرصت استفاده کرد.
رییس فرهنگستان علوم پزشکی کشور اظهار داشت: آموزش کنترل بیماری و اقدامات خود مراقبتی به ویژه در بیماری های مزمن، موجب کاهش نیازهای تشخیصی، کاهش هزینه ها و تصمیم گیری آسان تر بیماران می شود.
مرندی گفت: آموزش بیماران نیازمند ارایه اطلاعات مستند و مستدل به جامعه از سوی پزشکان و موسسات سلامت است.
وی تصریح کرد بسیاری از مطالبی که پزشکان به مردم ارایه می کنند، جنبه آموزشی ندارد بلکه مردم را نگران می کند که نکند مرضی داشته باشند و آزمایش های گران قیمت را به آنان تحمیل می کنند.
رییس فرهنگستان علوم پزشکی کشور تاکید کرد اجرای برنامه های اصلاح سبک زندگی و آموزش به بیماران نقش موثری در ارتقای سلامت مردم دارد.
مرندی در ادامه به اجرای برنامه های ˈخودمراقبتیˈ اشاره کرد و گفت: آموزش مراقبت از سلامت خود موجب توانمندسازی مردم برای پیشگیری از بیماری ها و آمادگی مواجهه با بیماری ها می شود.
مشارکت مسوولانه بیمار در فرآیند درمان، پیامد مثبت آموزش به بیمار
دبیر علمی نخستین کنگره ملی آموزش بیمار ضمن تاکید بر نقش آموزش به بیمار در فرآیند درمان، اظهار کرد: قطعا مشارکت آگاهانه و مسوولانه بیماران در فرآیند درمان، نتیجه مثبت آموزش بیمار است.
به گزارش خبرنگار «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر عبدالرحمان رستمیان در نخستین کنگره ملی «آموزش بیمار» که در تالار امام بیمارستان امام خمینی (ره) برگزار شد، ضمن تاکید بر اینکه امروزه آموزش به بیمار یکی از ارکان اولیه درمان بیماری‌ها محسوب شده و باید به عنوان یکی از شاخص‌های عملکردی نظام سلامت در نظر گرفته شود، گفت: آموزش و آگاهی دادن به بیمار منجر به آشنایی وی با بیماریش میشود.
وی ادامه داد: نتیجه این امر، مشارکت آگاهانه و مسوولانه بیماران در فرآیند درمان است و موجب میشود تا آنها عوامل تشدید کننده و بهبود دهنده بیماری خود را بشناسند و به آن عمل کنند. داروی خود را به موقع، به اندازه و درست مصرف کنند و از درمان‌های نادرست و توصیه‌هایی که ناشی از باورهای غلط در جامعه است، پرهیز کنند.
دبیر علمی نخستین کنگره ملی آموزش بیمار با بیان اینکه در حال حاضر تنوع بیماری‌ها بالاست، گفت: در برخی از این بیماری‌ها، درمان سهم بالایی دارد و در برخی آموزش نقش مهمی ایفا می‌کند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال "استرس" در شروع بیماری، اوج بیماری و افزایش عوارض آن، نقش مهمی ایفا می‌کند که بایستی با ارائه آموزش‌های لازم از بروز آنها جلوگیری کرد.
رستمیان ضمن تاکید بر اینکه "آموزش و درمان" جایگزین یکدیگر نمی‌شوند اما مکمل هم هستند، بیان کرد: آموزش نیازمند برنامه است. اگر گروه‌های علمی اطلاعات درستی را به مردم ندهند، موجب خواهند شد که آنها اطلاعات غلط را از منابع دیگر کسب کنند.
وی ضمن تاکید بر اینکه آموزش به بیمار بیشترین صرفه اقتصادی را هم برای بیمار و هم جامعه دربر دارد، عنوان کرد: اگر به این مقوله توجه کنیم، قطعا آینده خوبی پیش‌رو خواهیم داشت چرا که با آموزش در کنار درمان، شرایط بهتری را می‌توان برای بیمار ایجاد کرد.
دبیرعلمی نخستین کنگره ملی آموزش بیمار با اشاره به اینکه آموزش به بیمار کمک می‌کند تا آزمایشات پاراکلینیک خود را به موقع برای ارزیابی بیماری و اثربخشی دارویی انجام دهد و همچنین نقش تغذیه، فعالیت، ورزش و تاثیر استرس بر بیماری را بشناسد، گفت: نتیجه این اقدامات، کاهش عوارض و ناتوانی بر اثر بیماری، هزینه کمتر و در برخی موارد تعداد ویزیت و بستری کمتر و کنترل بهتر بیماری است.
وی اضافه کرد: بنابراین تمرکز بر آموزش بیماران باید یک بخش مهم درمانی تلقی شود.
رستمیان در ادامه با بیان اینکه برای پیاده‌سازی برنامه آموزش به بیمار در کشور به یک برنامه‌ریزی جامع و سیستمیک نیازمندیم، گفت: به عنوان مثال در دانشگاه‌ها، دانش‌آموختگان گروه پزشکی که با بیمار در ارتباط هستند، باید از اهمیت آموزش به بیمار باخبر باشند و با مهارت‌آموزی و ارتباط موثر با بیمار در این برنامه‌ها مشارکت کنند.
موانع زیادی در اجرای آموزش بیماران وجود دارد
مدیرکل آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: فقدان دانش، کمبود وقت، پرسنل، منابع ناکافی و محیط نامناسب از جمله موانع آموزش بیماران به شمار می رود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا ، دکتر ˈفاطمه رخشانیˈ در نخستین کنگره ملی آموزش بیمار در تهران افزود: اغلب پزشکان حتی نمی دانند چگونه باید به بیماران آموزش دهند بطور مثال بخش عمده ای از مطالب آموزشی پزشکان عمومی به بیماران دیابتی متفاوت از یکدیگر است.
وی ادامه داد: متاسفانه در زمینه آموزش به بیماران، استانداردسازی لازم نشده است درحالی که اگر این استانداردها تعیین شود کار پزشکان نیز راحت تر می شود.
مدیرکل آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در ادامه به نقش موثر پرستاران در آموزش بیماران اشاره کرد و گفت: اگر پرستاران بابت آموزش به بیماران، امتیازی کسب نکنند در اجرای برنامه های آموزشی به موفقیتی دست نمی یابیم.
رخشانی تاکید کرد لازم است شرایط برای اخذ امتیازهای ویژه پرستاری بابت آموزش بیماران، مهیا شود.
وی با بیان اینکه آموزش به بیماران باید مداوم باشد، یادآور شد باید گروه های آموزش به بیماران در بیمارستان ها تشکیل شود چراکه بطور مثال هم اکنون اغلب بیماران نمی دانند از زخم های پس از عمل چگونه باید مراقبت کنند.
رخشانی ادامه داد: سنجش توان بیماران، ارزیابی ارزش ها و اعتقادات، تعیین سطح سواد و زبان بیماران در اثربخشی آموزش ها نقش بسزایی دارد.
------------------------------------------------
پایان