ˈاکنون که پزشک شده ام سوگند یادمی کنم که از خیانت و تضییع حقوق بیماران پرهیز کنمˈ ، این بخشی از سوگندنامه پزشکی است، سوگندنامه ای که در سایه سار پدیده ای موسوم به ˈزیرمیزیˈ ، رنگ باخته است.......

سالانه 5/7 درصد از مردم براثر هزینه های درمانی به زیر خط فقر می روند؛ هرچند بخش عمده ای از این هزینه ها به دلیل ضعف ساختار بیمه در کشور است اما گرفتن زیرمیزی نیز در آن بی تاثیر نیست........
گرچه علل مختلفی از جمله پایین بودن تعرفه های درمانی، مطالبات بیمه ای ، حقوق پایین و دریافت نکردن به موقع کارانه برای اخذ زیرمیزی از بیماران مطرح می شود اما حقیقت این است که زیرمیزی، پدیده ا ی غیرقابل دفاعی است که به دلیل ضعف شخصیت، پایبند نبودن به ارزش های اخلاقی و معنوی و نادیده گرفتن سوگندنامه پزشکی صورت می گیرد.......

جای بسی تاسف است که برخی پزشکان با دریافت این پول های حرام اقدام به ساختمان سازی می کنند؛ در حقیقت آنان با سوء استفاده از حرفه پزشکی و به رنج و عذاب انداختن بیماران، می خواهند به جاه طلبی و منافع اقتصادی خود دست یابند........

هرچند زیرمیزی بارزترین مصداق نادیده گرفتن سوگندنامه پزشکی است اما برخی دیگر پزشکان با سهل انگاری در تشخیص دقیق بیماری ، آموزش ندادن بیمار و بد اخلاقی و بی حرمتی به عقاید دینی و مذهبی بیمار ، چهره و قداست حرفه پزشکی را خدشه دار می کنند.......

توجه نکردن به سوابق بیماری، پافشاری به پیش فرض ها برای تشخیص بیماری، تجویز داروهای گران قیمت خارجی ، بستری به شرط پرداخت پول، ویزیت های گران، تبلیغات اغراق آمیز و دروغین درمان بیماری ها، کار کردن در حرفه ای غیر از تخصص خود (بطور مثال برخی پزشکان عمومی کارهای تخصص پوست را انجام می دهند)، بی توجهی به عوارض دارویی برای بیماران، توضیح ندادن شرح بیماری و پذیرش نکردن بیماران بدحال ، همه و همه از مصادیق تضییع حقوق بیمار و نادیده انگاشتن سوگندنامه پزشکی هستند........

متن کامل

پدیده زیرمیزی و دستانی که سوگند پزشکی را می شکنند

ˈاکنون که پزشک شده ام سوگند یادمی کنم که از خیانت و تضییع حقوق بیماران پرهیز کنمˈ ، این بخشی از سوگندنامه پزشکی است، سوگندنامه ای که در سایه سار پدیده ای موسوم به ˈزیرمیزیˈ ، رنگ باخته است.

هم اکنون 9/54 درصد هزینه های سلامت از جیب مردم پرداخت می شود البته این آمار در صورتی واقعی است که بیمارستان ها و پزشکان، هزینه های اضافی از مردم اخذ نکنند.گویا مهارت و تبحر به برخی از پزشکان این اجازه را می دهد که در قبال کارکرد خوب خود مبالغ میلیونی را از بیماران طلب کنند.

این پزشکان، همان هایی هستند که در پیشگاه خداوند سوگند یاد کرده اند که حقوق بیماران را تضییع نکنند؛ سوگندنامه ای که ایرانیان آن را حتی قبل از سوگند نامه بقراط (شش هزار سال قبل از میلاد) رعایت می کردند و به آن احترام می گذاشتند.

پزشکان در ایران باستان از طبقه روحانیون که عالی ترین طبقه از طبقات چهارگانه (روحانیون-سربازان - کشاورزان و صنعتگران) بودند، انتخاب می شدند؛ اما گویا امروز برخی پزشکان سوگندنامه خود را به فراموشی سپرده اند و چنان ارقام نجومی از بیماران طلب می کنند که بیماران مجبورند دار و ندار زندگی خود را برای پرداخت هزینه های درمانی بفروشند.

طبق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سالانه 5/7 درصد از مردم براثر هزینه های درمانی به زیر خط فقر می روند؛ هرچند بخش عمده ای از این هزینه ها به دلیل ضعف ساختار بیمه در کشور است اما گرفتن زیرمیزی نیز در آن بی تاثیر نیست.



**اخذ زیرمیزی در بیمارستان های خصوصی رواج بیشتری دارد

گسترش روز افزون پدیده زیرمیزی بین پزشکان همواره مورد اعتراض بیماران بوده است اما گویا این مساله بیشتر در بیمارستان های خصوصی دیده می شود.

ˈندا محمدیˈ که به دلیل سرطان روده در یکی از بیمارستان های خصوصی تهران بستری شده است به خبرنگار ایرنا می گوید: طبق تعرفه های درمانی، حدود 12 میلیون تومان بابت عمل روده خود به بیمارستان پرداخت کردم.

وی می افزاید: اما پزشک معالج نیز هشت میلیون تومان بابت دستمزد خود از من اخذ کرد.

مدیرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: پدیده زیرمیزی هم در بیمارستان های دولتی و هم در بیمارستان های خصوصی وجود دارد اما کمترین شکایت ها در این زمینه از بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه های علوم پزشکی است.
 
دکتر ˈسجاد رضویˈ می افزاید: بیشترین شکایت ها در زمینه زیرمیزی مربوط به بیمارستان های غیردانشگاهی چه دولتی و چه بخش خصوصی است.



**زیرمیزی یا رومیزی

اخلاق پزشکی و سوگندنامه پزشکی چنان دستمایه برخی پزشکان قرار گرفته است که آنان آشکارا و بدون هیچگونه ترس یا خجالتی حتی در بیمارستان های دولتی، مبادرت به این کار می کنند.

این پدیده چنان گسترش یافته است که برخی از مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هنگام سووال خبرنگاران درباره زیرمیزی، می گویند: بگویید رومیزی.

به گفته رضوی مدیرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت، به دلایل متعدد تعداد پزشکانی که بیش از تعرفه های اعلام شده از بیماران هزینه می گیرند طی سال های اخیر افزایش یافته است.



**علل گسترش زیرمیزی بین جامعه پزشکی

مدیرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت، واقعی نبودن تعرفه های پزشکی را یکی از مهم ترین دلایل گسترش زیرمیزی بین جامعه پزشکی می داند.

رضوی می افزاید: همین تعرفه های پایین در شهرستان ها به ویژه در مراکز درمانی دولتی، کمتر از حد معمول است.

وی اضافه می کند: علاوه براین همین تعرفه های کم را نیز به موقع به پزشکان و کادر درمانی پرداخت نمی کنیم.

مدیرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت، خاطرنشان می کند از سوی دیگر قوانین بازدارنده و جریمه ها برای زیرمیزی، ضعیف هستند که مانع از کنترل پدیده زیرمیزی می شود.

رضوی می افزاید: یکی دیگر از دلایل گسترش زیرمیزی، ضعیف بودن سیستم اطلاعاتی مالیاتی است چراکه مالیات ها باید براساس درآمد پزشکان وضع شود نه براساس رشته های پزشکی چراکه تعرفه های دریافتی در یک رشته مشترک نیز متفاوت است.

وی یادآور می شود اگر سیستم دریافت و پرداخت پزشکان الکترونیک و ثبت شود، سیستم مالیاتی هم می تواند کار خود را درست انجام دهد.



**راهکارهای کنترل زیرمیزی

مدیرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت، می گوید: اجرای برنامه پزشک خانواده با قطع ارتباط مالی بین پزشک و بیمار می تواند جلوی اخذ زیرمیزی و تخلفات اقتصادی را بگیرد.

رضوی می افزاید: همچنین تعرفه های درمانی باید به موقع اعلام شود تا پزشکان خودسرانه اقدام به بالابردن تعرفه های خود نکنند.

ˈمرضیه وحید دستجردیˈ وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی نیز پیش از این اعلام کرده بود که راه مقابله با پدیده زیرمیزی، اجرای طرح پزشک خانواده است.
 
به گفته وی، راه درمان این معضل پزشک خانواده است که در این برنامه ارتباط مالی پزشک و بیمار قطع و هزینه ها صفر می شود و هزینه ها را بیمه پرداخت می کند .



**زیرمیزی ، پدیده ای غیرقابل دفاع

گرچه علل مختلفی از جمله پایین بودن تعرفه های درمانی، مطالبات بیمه ای ، حقوق پایین و دریافت نکردن به موقع کارانه برای اخذ زیرمیزی از بیماران مطرح می شود اما حقیقت این است که زیرمیزی، پدیده ا ی غیرقابل دفاعی است که به دلیل ضعف شخصیت، پایبند نبودن به ارزش های اخلاقی و معنوی و نادیده گرفتن سوگندنامه پزشکی صورت می گیرد.

برخی پزشکان با اشاره به فشارهای مادی و اقتصادی ، خود را برای دریافت زیرمیزی، توجیه می کنند درحالیکه نگاهی به وضعیت مالی پزشکان نشان می دهد که در مقایسه با سایر مردم، بحران ها و فشارهای اقتصادی آنان را تهدید نمی کند.
 
جای بسی تاسف است که برخی پزشکان با دریافت این پول های حرام اقدام به ساختمان سازی می کنند؛ در حقیقت آنان با سوء استفاده از حرفه پزشکی و به رنج و عذاب انداختن بیماران، می خواهند به جاه طلبی و منافع اقتصادی خود دست یابند.



**مصادیق دیگری برای متعهدنبودن به سوگندنامه پزشکی

هرچند زیرمیزی بارزترین مصداق نادیده گرفتن سوگندنامه پزشکی است اما برخی دیگر پزشکان با سهل انگاری در تشخیص دقیق بیماری ، آموزش ندادن بیمار و بد اخلاقی و بی حرمتی به عقاید دینی و مذهبی بیمار ، چهره و قداست حرفه پزشکی را خدشه دار می کنند.

متاسفانه حتی برخی پروفسورهای جامعه پزشکی ایران که نام و شهرت جهانی دارند گاهی به حقوق بیماران احترام نمی گذارند.

آنان در سفرهایی که سالی یکبار برای نشست های خبری به ایران انجام می دهند بی اعتنا از کنار بیمارانی که پرونده بیماری خود را در دست گرفته اند و با چشمانی اشکبار و امیدوار می خواهند که از سوی این پزشک ویزیت شوند، می گذرند.

چه بسا اگر ˈابوعلی سیناˈ به جای آنان بود نشست خبری را لغو می کرد و تا پاسی از شب تا آنجا که می توانست بیماران را معاینه می کرد.

توجه نکردن به سوابق بیماری، پافشاری به پیش فرض ها برای تشخیص بیماری، تجویز داروهای گران قیمت خارجی ، بستری به شرط پرداخت پول، ویزیت های گران، تبلیغات اغراق آمیز و دروغین درمان بیماری ها، کار کردن در حرفه ای غیر از تخصص خود (بطور مثال برخی پزشکان عمومی کارهای تخصص پوست را انجام می دهند)، بی توجهی به عوارض دارویی برای بیماران، توضیح ندادن شرح بیماری و پذیرش نکردن بیماران بدحال ، همه و همه از مصادیق تضییع حقوق بیمار و نادیده انگاشتن سوگندنامه پزشکی هستند.
 
این درحالی است که پزشکان باید سوگندنامه پزشکی را ˈنصب العینˈ (مقابل چشم) خود قرار دهند اما متاسفانه در سال های اخیر تعداد بیشتری از پزشکان این سوگندنامه را به ورطه فراموشی سپرده اند و جایگاه این حرفه مقدس را در منظر افکار عمومی، خدشه دار کرده اند.

شاید لازم باشد که آنان یکبار دیگر سوگند نامه را مرور کرده و در پیشگاه خداوند و وجدان خویش خود را در برابر رعایت این سوگندنامه، متعهد بدانند:

ˈ اکنون که با عنایات و الطاف بیکران الهی در شرف پذیرفتن مسوولیت خطیر پزشکی قرار گرفته ام ... من در برابر قرآن کریم به خداوند قادر متعال، خدایی که بر همه امور آگاه است و تمامی موجودات در قبضه قدرت اوست سوگند یاد می کنم که به احکام مقدس اسلام و حدود الهی با دیده احترام بنگرم، از خیانت و تضییع حقوق بیماران به طور جدی پرهیز کنم . نسبت به حفظ اسرار آنان جز در مواقع ایجاب ضرورت شرعی پایبندی کامل داشته باشم و خدا را در همه حال حاضر و ناظر شئون خود بدانم .ˈ

----------------------------------

پایان