رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران با اشاره به وجود 130 بیمارستان در پایتخت گفت: عمر بنای 50 درصد این بیمارستانها بیش از 30 سال بوده و فرسوده محسوب می‌شود و وزارت بهداشت هم تقریبا هیچ کاری در امر بهسازی و مقاوم سازی بیمارستانها انجام نداده است.
حمزه شکیب در نطق پیش از دستور خود در پانصد و هفدهمین جلسه علنی شورای شهر تهران با اشاره به سالروز وقوع زلزله بم اظهار کرد: این زلزله به قدرت 6.5 ریشتر در سال 82 به وقوع پیوست که تلفات رسمی آن 26 هزار نفر اعلام شد و بیش از 50 هزار نفر هم مصدوم شدند.
شکیب ادامه داد: 18 هزار خانه در جریان این زلزله تخریب شد و بیمارستانها، زندان و ساختمان دادگستری بم آسیب شدید دیدند.
به گفته وی، عدم رعایت اصول مهندسی ساخت و ساز، طراحی نامناسب ساختمان‌ها، عدم نظارت بر اجرا و همچنین عدم مسئولیت پذیری سازمان‌های مسئول در این حوزه از جمله موارد دخیل در تلفات گسترده زلزله بم بوده است.
وی با اشاره به تقسیم بندی ایران از نظر خطرپذیری زلزله به چهار سطح خطر بسیار زیاد، زیاد، متوسط و کم اظهار کرد: بم در سطح خطر متوسط قرار داشت و زلزله 6.5 ریشتری تا این اندازه تلفات داد، این در حالیست که تهران در ناحیه قرمز با خطر بسیار زیاد واقع شده است.
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران با بیان اینکه متاسفانه پس از وقوع هر زلزله تصمیمات احساسی اتخاذ می‌شود، اظهار کرد: پس از زلزله بم تصمیماتی در خصوص مقاوم سازی ساختمانهای دولتی، مدارس و بیمارستانها و همین طور نظارت بر رعایت استانداردهای تولید مصالح ساختمانی پیش بینی شد، ضمن اینکه در شورای شهر دوم به موضوع مقاوم سازی مدارس و بیمارستانها به طور جدی پرداخته شد که بر اثر آن دولت چهار میلیارد دلار به امر نوسازی مدارس اختصاص داد.
شکیب خاطر نشان کرد: در جریان زلزله ورزقان هشت مدرسه که مقاوم سازی شده بود، سالم ماند و حتی یک ترک هم برنداشت این در حالی است که برخی از بیمارستانها که هنوز به بهره‌برداری هم نرسیده بودند به دلیل بی‌توجهی به این موضوع تخریب شدند.
وی با اشاره به وجود 6000 مدرسه تحت پوشش وزارت آموزش و پرورش در تهران اظهار کرد: 3700 مدرسه در این میان نیازمند تخریب، نوسازی و مقاوم سازی هستند و این در حالی است که با استفاده از بودجه چهار میلیارد دلاری دولت تا کنون 370 مدرسه نوسازی شده است.
شکیب همچنین با اشاره به وجود 130 بیمارستان فعال در تهران اظهار کرد: قدمت 50 درصد این بیمارستانها بیش از 30 سال است و سال احداث 75 درصد آنها نیز مربوط به قبل از تصویب آیین نامه 2800 است.
وی با تاکید بر اینکه برخی از المان‌های شهری همچون بیمارستانها باید بلافاصله بعد از وقوع زلزله آماده ارائه خدمات باشند، اظهار کرد: این در حالیست که طی سالهای گذشته وزارت بهداشت تقریبا هیچ کاری برای مقاوم سازی بیمارستانها انجام نداده و وضعیت شهر تهران در این حوزه خوب نیست.
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران به اقداماتی که در اوایل دهه 80 برای مقاوم سازی بیمارستانها انجام شده است اشاره کرد و گفت: در سالها 80 تا 82 با تخصیص بودجه لازم، مطالعات مربوط به نوسازی و مقاوم سازی برخی بیمارستانهای پایتخت انجام شد، اما متاسفانه هیچ کار اجرایی در این زمینه صورت نگرفت و تنها آموزش و پرورش در امر نوسازی و مقاوم سازی طی سالهای اخیر فعال بوده است.
وی با بیان اینکه شورای شهر تهران مصوبه‌ای در خصوص الزام رعایت ضوابط فنی برای ساخت کلینیک در سطح شهر گذرانده است، گفت: از آنجا که اغلب کلینیک‌ها در خانه‌های کلنگی ساخته می‌شود، ضوابطی تهیه شد که طی آن شهرداری موظف شد در مقاوم سازی این خانه‌ها قبل از شروع کار کلینیک نظارت کند و حتی کار را فراتر از این دنبال کردیم و خواستار تدوین ضوابط ساخت و ساز بیمارستانی شدیم، اما وزارت بهداشت اعلام کرد که این موضوع به شورای شهر ارتباطی ندارد و نباید به آن ورود کند.
شکیب در بخش دیگر نطق خود به نواقص اجرای برنامه جامع کاهش خطرپذیری لرزه‌ای شهر تهران که در سال 87 مصوب شده است، اشاره کرد و گفت: بر اساس این برنامه جامع مقرر شد که بر مقاوم سازی لرزه‌ای المان‌های جدید نظارت شود تا حداقل خیالمان بابت ساختمانهای جدید راحت باشد؛ ضمن اینکه قرار بود علاوه بر ساماندهی نظام کنترل ساخت و ساز، نظام حقوق و مسئولیت‌های موثر در جلوگیری از تخلفات ساختمانی هم تدوین شود.
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران ادامه داد: علیرغم قول‌هایی که شهرداری و حتی شخص شهردار تهران در این باره داده بود، در عمل کاری انجام نشد.
شکیب اعتقاد دارد که اگر اراده‌ای برای رسیدگی به این موضوعات وجود داشته باشد، کار هر اندازه هم که دشوار باشد شهرداری آن را انجام می‌دهد، کما اینکه پروژه‌های سنگین هزار میلیارد تومانی هم اکنون در حال اجراست، اما چرا مطالعات و نظارت‌هایی که شاید یکی دو میلیارد تومان بیشتر بودجه لازم ندارد، بر زمین می‌ماند.
وی در ادامه با اشاره به ورود شورای شهر دوم به مسئله شناسنامه فنی ساختمان، اظهار کرد: ضرورت شناسنامه فنی از سال 74 تصویب شده بود و مسئولیت آن بر عهده سازمان نظام مهندسی بود، اما از آنجا که این کار به موقع انجام نشد، شورای دوم به مسئله ورود کرد و آن را برای تصویب نهایی تدوین کرده و در اختیار سازمان نظام مهندسی قرار داد.
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران در عین حال اعتقاد داشت که نباید به حکم وظایفی که سازمان نظام مهندسی بر عهده دارد، مدیریت شهری خود را از مسئولیت بری و برکنار بداند و گفت: متاسفانه شهرداری هم خود را از این موضوع کنار کشیده و آنگونه که باید به مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و المان‌های شهری اهمیتی داده نمی‌شود.
شکیب تصریح کرد: در دهه 70 کنترل مضاعفی توسط مدیریت شهری آغاز شد، به گونه‌ای که ساخت و سازها به صورت رندوم و تصادفی کنترل می‌شد. حداقل مزیت این کار این بود که صاحبان ساخت و ساز می‌دانستند که چشمی بالای سر آنها قرار دارد.
وی با بیان اینکه شورای دوم طرح کنترل مضاعف را فعالتر از گذشته دنبال کرد افزود: در آن زمان مقرر شد که یک شناسنامه فنی دوبرگی و خلاصه برای ساخت و سازها تهیه شود و حداقل انطباق دفترچه محاسباتی با نقشه کنترل شود، چرا که اکنون در بسیاری از ساخت و سازها دفترچه محاسباتی علیرغم اینکه امضای مهندس ناظر را دارد، ربطی به نقشه ساختمان ندارد!
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران ادامه داد: در آن مقطع زمانی مقرر شد که کمیته‌هایی در شهرداری مناطق با حضور دانشگاهیان و مسئولان شهرداری تشکیل شود تا نظارت مضاعفی بر ساخت و سازها صورت گیرد، اما یکی از معاونان شهرسازی که چند ماه هم بیشتر در این مسند حضور نداشت، اعلام کرد که مسئولیت شهرداری تهران به اصول شهرسازی محدود می‌شود و بساط تمام اقداماتی که برای کنترل ساخت و ساز پیش بینی کرده بودیم را جمع آوری کرد.
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران با اشاره به تذکر مکتوب خود که چندی پیش درباره کنترل و نظارت بر نمای ساختمان به شهرداری داده بود، گفت: پاسخ رسمی که به تذکر ما دادند متنی بود که به امضای شهردار تهران هم رسیده و طی آن تاکید شده که شهرداری فقط مسئول کنترل شهرسازی است و کنترل مقررات ملی و ضوابط فنی را بر عهده ندارد.
وی تاکید کرد که مختصات کار در نظام جمهوری اسلامی با شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت همخوانی ندارد و باید با هدف خدمت به مردم مسئولیت بپذیریم و دغدغه داشته باشیم.
شکیب اظهار کرد: اگر زلزله‌ای در تهران رخ دهد، همه مسئولان مدیریت شهری اعم از شهرداری و شورای شهر در کشته شدن نفوس مردم شریک هستند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه در دانش مهندسی زلزله جزو پنج کشور برتر دنیا هستیم، در عین حال گفت: علیرغم این ظرفیت علمی، از نظر آنچه که در حال ساختن است جزو 30 کشور آخر دنیا هستیم!
رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران با انتقاد از عملکرد سازمان مدیریت بحران شهر تهران، اظهار کرد: این سازمان به انجام برخی اقدامات در سطح محدود بسنده کرده است، در حالی که برخی کارها پول و اعتبار آنچنانی نمی‌خواهد و تنها نیازمند مدیریت برای استفاده از ظرفیت‌های موجود هستیم.
وی افزود: چرا اساتید دانشگاه در قبال مبالغی که مشکل کشورهای توسعه یافته را حل می‌کند، دانشیار و استاد تمام می‌شوند؟ خود بنده استاد هستم، اما اعتراف می‌کنم که با پول مملکت خودمان مشکل کشورهای غربی را در مقاله علمی خود حل کرده‌ام تا به این مرتبه رسیدم، در حالی که اگر نیازسنجی و هدایت به درستی شکل بگیرد، می‌تواند از دانش فنی موجود برای حل مشکلات کشور استفاده کرد.
وی با بیان اینکه در ماده 100 قانون شهرداری‌ها ذکر شده که شهرداری باید بر استحکام بنا و عدم رعایت اصول فنی نظارت کند، گفت: اگر همتی وجود داشته باشد، می‌توان به استناد همین ماده قانونی مسئولیت لازم را پذیرفت و مدیریت شهری اقدامات جدی‌تری را در امر مقاوم سازی و کاهش خطرپذیری لرزه‌ای انجام دهد.
شکیب در خاتمه سخنانش نطق خود را صرفا یک درد دل دانست و با بیان اینکه هنوز هم دیر نشده و باید به موقع کاری انجام داد، افزود: باید از توان و ظرفیت موجود در سطوح علمی استفاده کرد نه اینکه تنها با تیم و دوست و آشنای خودمان کار انجام دهیم.