هر چند روز يك بار با اظهار نظر يكي از متخصصان يا مسئولان روبرو مي شويم كه از خطر شيوع يك بيماري در تهران سخن مي گويند؛ متخصصاني كه گاه از حمله موج سرطان خبر مي دهند و گاهي براي شيوع افسردگي در تهران هشدار مي دهند. همه اين هشدارها و خبرها ذهن ما را با اين سوال روبرو مي كند كه آيا تهران پايتخت بيماري هاست؟ براي پيدا كردن پاسخ اين سوال، سراغ نگران كننده ترين ادعاها رفتيم و ادعاهاي گفته شده را با متخصصاني از حوزه هاي مختلف مطرح كرديم. اگر شما هم به دنبال پاسخ اين پرسش هستيد، آن را از زبان متخصصان بخوانيد.........

متن کامل

تهران  ،  پایتخت بيماري‌هاي ايران 

 متخصصان در مورد اين ادعا چه مي گويند؟

آسم نفس تهراني ها را گرفته است؟

دكتر مهدي نجمي، رئيس واحد بيماري هاي تنفسي اداره بيماري هاي غير واگير وزارت بهداشت به ايسنا گفته است: «در شهرهايي كه ميزان آلاينده ها در آنجا بيشتر است علائم آسم شيوع بيشتري دارد. به عنوان نمونه شيوع اين علائم در شهر تهران تا ۳۵ درصد هم گزارش شده است. از آنجا كه در ايران و به ويژه در شهرهاي بزرگ غلظت آلاينده ها بالاست افراد به بيماري هايي مانند آسم و عوارض مزمن ريوي مبتلا مي شوند.»

اين هوا افراد سالم را هم بيمار مي كند

دكتر احمد طباطبايي / فوق تخصص ريه اطفال
در تهران بيماري هاي تنفسي شايع تر از ديگر شهرهاست و انواع مختلف اين بيماري ها را در همه گروه هاي سني مشاهده مي كنيم. اما در سال هاي اخير بيماري هاي تنفسي در اطفال هم شانس بيشتري براي بروز پيدا كرده است. از آنجا كه ميزان آلودگي ها در مقايسه با سال هاي قبل تشديد شده است حتي افرادي كه پيش از اين سابقه ابتلا به اين بيماري ها را نداشته اند، از اين مشكلات رنج مي برند. از طرف ديگر، ميزان شيوع اين بيماري ها هم در جامعه بيشتر شده است و افراد مبتلا هم علائم بيشتري را نشان مي دهند. يكي از مهمترين راه هايي كه مي تواند آمار اين بيماري ها را كمتر كند، كم شدن آلودگي هواست. وجود كارخانه ها در اطراف شهر تهران، تردد وسايل حمل و نقل عمومي كه محيط را آلوده مي كند، استفاده از وسايل گرمازايي كه در فصل سرما هوا را آلوده مي كند، در تشديد بيماري هاي تنفسي موثر است. از طرف ديگر، تغيير شرايط جوي باعث شده است كه در زمستان هم اغلب روزها آفتابي باشد و تابش آفتاب در كنار آلودگي هوا باعث مي شود برخي از آلوده كننده ها مثل اوزن كه در سطح زمين تشكيل مي شود، افزايش پيدا كند كه با بالاتر رفتن غلظت آنها بيشتر شاهد صدمه به بافت تنفسي افراد هستيم.

تهراني ها دردهاي استخواني و مفصلي دارند؟

تهران به استخوان هاي شما هم رحم نمي كند. دكتر احمدرضا جمشيديان، رئيس مركز تحقيقات روماتولوژي به ايسنا از نتايج بررسي هايي مي گويد كه خطر زندگي در تهران براي استخوان ها را آشكار مي كند. اين پژوهش ها نشان مي دهد، ۴۰ درصد ساكنان تهران از دردهاي استخواني و مفصلي شكايت دارند.

ترافيك و پشت ميزنشيني مقصر است

دكتر محمدرضا گيتي/ جراح و متخصص ارتوپدي
بالا و پايين رفتن زياد از پله ها، استفاده زياد از ماشين و نشستن طولاني مدت پشت ميز، باعث شده رشد اين مشكلات در ميان تهراني ها بيشتر باشد. گرچه افراد بالاي ۴۰ سال بيشتر از مشكلات مفصلي و استخواني رنج مي برند، برخي از جوانان هم دچار نرمي استخوان و كمبود ويتامين D شديد هستند و زنان اصلي ترين مبتلايان به اين مشكلات به شمار مي آيند.
در حاليكه در سال هاي قبل عوامل تغذيه اي بيشترين دخالت را در صدمه زدن به بافت استخواني و مفصلي افراد داشت اما در حال حاضر آلودگي هوا، كمبود آفتاب و پوشيدن لباس هاي ضخيم، نقش زيادي را در رشد آمار مبتلايان به اين دردها بازي مي كنند. بهتر است افرادي كه در شهرهاي بزرگ آلوده زندگي مي كنند، در روزهاي تعطيل بيشتر به خارج از شهر بروند و با پوشيدن لباس هاي نازك تر، استخوان هايشان را از موهب نور خورشيد بهرمند كنند.

تهران نشيني افسردگي مي آورد؟

دبير انجمن روانپزشكان ايران، چندي پيش به فارس گفته بود: «۵ تا ۱۵ درصد تهراني ها به اضطراب و افسردگي مبتلا هستند.» پرويز مظاهري، پرخاشگري و كاهش سطح تحمل را از عوارض آلودگي هوا مي داند و معتقد است اختلال در اكسيژن رساني به خاطر آلودگي هوا، چنين مشكلاتي را با خود به همراه مي آورد.

اين هوا و مشغله زياد زنان را افسرده و عصبي مي كند

دكتر فاطمه رنجبر/ روانپزشك
بدون شك ميزان پرخاشگري و آمار افسردگي در تهران بالاتر از استان هاي ديگر است. زندگي در تهران افراد را با استرس هاي محيطي زيادي روبرو مي كند. از لحظه اي كه فرد از خانه بيرون مي آيد و با ترافيك يا تصادف هاي خياباني روبرو مي شود، تا زماني كه به يك محيط كار شلوغ وارد شده يا خود به عنوان ارباب رجوع زمان زيادي را در يك سازمان صرف مي كند، استرس هايي به او وارد مي شود.
از طرف ديگر، تحقيقات ثابت كرده در تمام جهان، خانم ها بيشتر از آقايان درگير اين استرس ها مي شوند و در حالي كه مردان مجرد افسردگي بيشتري را تجربه مي كنند، اين بيماري بيشتر سراغ زنان متاهل مي آيد. گرچه اين آمارها در سراسر جهان معتبر است اما در تهران هم به دليل مشغله زياد و فرصت كم خانم هاي متاهل بيشتر دچار افسردگي مي شوند زيرا توقع جامعه و خانواده از آنها بسيار بالاست.
آلودگي هوا هم يكي ديگر از عوامل استرس زاست كه به طور مستقيم بر روان افراد اثر مي گذارد و ثابت شده خوردن فست فودها هم در ايجاد افسردگي موثر است و در تهران به دليل مشغله زياد افراد بسياري سراغ فست فودها مي روند.
گرچه همه اين عوامل مي گويند كه احتمال ابتلا به افسردگي در تهران بيشتر است اما نمي توانيم نقش خود افراد را در كنترل اين عوامل و دور شدن از افسردگي انكار كرد. اگر افراد بتوانند باورها و بنيان افكارشان را تقويت كنند مقاومت شان در برابر استرس هاي محيط بيشتر مي شود. بايد پذيرفت در همين محيط استرس زا هم لحظات لذت بخشي وجود دارد و مكان ها و لحظه هاي زيادي براي تفريح وجود دارد كه بايد آنها را بشناسيم و از آنها بهره ببريم. از طرف ديگر نبايد فراموش كرد خود ما جزئي از اين محيط استرس زا هستيم. همانطور كه ديگران مي توانند بر روان ما تاثير بگذارند، ما هم بايد بر روان آنها تاثير بگذاريم و به عنوان جزئي از محيط، بايد سبكي از زندگي را در پيش بگيريم كه به ايجاد تنش هاي محيطي بيشتر ختم نشود.

بمب سرطان در تهران منفجر شده است؟

از مدير عامل مراكز معاينه فني خودروهاي تهران گرفته تا مسئولان شهرداري و گروهي از پزشكان، همه در مورد بالاتر رفتن آمار سرطان در تهران هشدار مي دهند. عده اي هم معتقدند در چند سال آينده سرطان به بحراني تبديل خواهد شد كه بسياري از افراد جامعه را درگير مي كند.

انفجار اين بمب حرفي بي اساس است

دكتر محسن رضوي/ فوق تخصص بيماري هاي خون و سرطان
انفجار بمب سرطان در تهران، بيشتر از آنكه واقعيت باشد، يك حرف هولناك است كه براي جمعيت عادي مقيم در شهر دلواپسي ايجاد مي كند. شايد اين ادعا چندان علمي نباشد، زيرا اگر بگوييم بمب سرطان منفجر شده است، يعني كار از كار گذشته است و نمي توانيم اين اتفاق را جبران كنيد. در صورتي كه حتي با وجود عوامل خطر فعلي، مي توان براي كمتر كردن آمار مبتلايان به اين بيماري كارهاي زيادي انجام داد.
واقعيت اين است كه در سال هاي گذشته آمار درستي از مبتلايان به سرطان گرفته نمي شد و از آنجا كه جديداً در مراجعه هاي پاتالوژي، گزارش هاي دقيق و آمار دقيقي تعيين مي شود، تصور عموم اين است كه آمار مبتلايان بسيار از گذشته بالاتر رفته است. از سوي ديگر در ۵۰ سال گذشته ما بهداشت آب را به شكل امروزي نداشتيم و آب هاي سطحي وارد تغذيه مردم مي شدند كه همه از قارچ هاي سرطان زا پر بوده اند و ممكن است بخشي از مبتلايان، قرباني مصرف اين آب ها باشند. اما امروز با بالاتر رفتن بهداشت آب و رسيدگي به تغذيه مردم و كنترل مواد غذايي خطر ابتلا به سرطان به خاطر غذاهاي آلوده كمتر شده است.
در مورد نقش آلودگي هوا هم هنوز هيچ مستند علمي وجود ندارد كه نقش آلودگي هوا را در ابتلا به سرطان اثبات كرده باشد و اعلام اين خطر، بيشتر يك پيش بيني است. گذشته از اين موارد، نبايد فراموش كنيم كه جمعيت تهران از ۵ـ۴ ميليون به ۲۰ ميليون نفر رسيده است و مي توان انتظار داشت كه جمعيت سرطاني هم گسترده تر شود. با توجه به استرس روزمره زندگي، ترافيك، نوسان هزينه هاي زندگي و ناامني اجتماعي طبيعي است كه ايمني افراد پايين تر بيايد و بايد بپذيريم كه ابتلا به بخش عمده اي از سرطان ها به شرايط سيستم ايمني بدن وابسته است. استرس روزمره به سيستم ايمني بدن آسيب مي زند و زندگي شهري امروز هم با استرس گره خورده است. تندخويي رايج شده و ارتباط ميان افراد به هم ريخته است و همه اين عوامل به ظاهر كوچك به سيستم ايمني افراد آسيب مي زند و فرد را مستعد ابتلا به سرطان مي كند.

آب آلوده تهران مشكل گوارشي مي آورد؟

زمزمه ها در مورد آب آلوده تهران هر چند وقت يك بار شروع مي شود و با آمدن هر ويروس عفونت آور و مبتلا شدن چند نفر به اسهال و استفراغ انگشت اتهام به سمت آب تهران نشانه مي رود. گرچه پيش از اين بسياري از رسانه هاي خبري از آلوده بودن آب تهران مي گفتند اما مسئولان تمام تلاش شان را براي تكذيب اين اخبار به كار مي بستند. پيش از اين هادي حيدرزاده، مشاور وقت زيست محيطي شهرداري تهران احتمال آلودگي آب تهران را به نيترات نسبت داده بود و آن را مربوط به نبود شبكه فاضلات شهري در اين كلانشهر ذكر كرد. دكتر عليرضا مرندي هم در آن زمان به آلودگي آب تهران مهر تاييد زده بود و در يادداشتي در روزنامه «خبر» به اين موضوع اشاره كرده بود. ديگران چه مي گويند؟

آب تهران سالم است؛ شايعه درست نكنيد

دكتر مسعود مرداني/ متخصص بيماري هاي عفوني، استاد دانشگاه شهيد بهشتي
زمستان فصل عفونت هاي دستگاه گوارش نيست و شيوع اين عفونت ها تنها يك شايعه است. در هفته هاي اخير آنفولانزايي در سطح شهر اپيدمي شده است كه مبتلايانش با علائمي مشابه علائم بيماري هاي عفوني روبرو مي شوند. ۲۵ درصد مبتلايان به اين آنفولانزا با اسهال و استفراغ به پزشك مراجعه مي كنند. برخي از آنها گمان مي كنند كه به عفونت روده مبتلا شده اند اما اين بيماري، آنفولانزاست. اگر فردي در روزهاي اخير دچار تب، بدن درد، سرفه و اسهال شد، احتمالاً به آنفولانزاي نوع ۱N۱H مبتلا شده است كه در سطح شهر تهران همه گير شده است. اگر فردي دچار اسهال و استفراغ شد و با تب و درد شكم روبرو شد، ممكن است به مسموميت غذايي دچار شده باشد. اما اين مشكلات از آلودگي آب ناشي نشده اند. در آخر باز هم بايد تاكيد كنم كه آب تهران آلوده نيست و در اين مورد شايعه درست نكنيد.

ام اس در تهران شايع تر است؟

دكتر اميررضا عظيمي، متخصص مغز و اعصاب و دبير علمي نهمين كنگره بين المللي ام اس ايران پيش از اين كنگره به ايرنا گفته بود: «براساس آمارها پيش بيني مي شود كه طي ۱۰ سال آينده از هر خانوار ايراني يك نفر مبتلا به اين بيماري خواهد شد.» او معتقد است در تهران به دليل وجود عوامل خطر، بيماري ام اس بيشتر از گذشته شايع شده است.

هواي معتدل تهران براي ام اسي ها سم است

دكتر حميدرضا ترابي/ متخصص مغز و اعصاب، عضو هيات علمي انجمن ام اس ايران
متاسفانه بيماري ام اس در سال هاي اخير در كشور شيوع بيشتري پيدا كرده است و آمار مبتلايان اين بيماري به ويژه در تهران و اصفهان بيشتر شده است. واقعيت اين است كه دليل اصلي بالا رفتن اين آمار مشخص نيست و تنها حدس و گمان هايي در مورد عوامل احتمالي موثر بيان مي شود. در حال حاضر براساس تحقيقات انجمن ام اس ايران، مبتلايان ام اس در تهران نزديك به ۷۳ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر تخمين زده شده اند و براساس پرونده هايي كه در انجمن ثبت شده است، ۱۸ تا ۱۹ هزار بيمار ام اسي به اين انجمن مراجعه كرده اند كه بيشتر از ۱۳ هزار نفر آنها در تهران زندگي مي كنند. آمار مبتلايان ام اس در زنان تهراني چهار تا پنج برابر بيشتر از مردان است. اين در حالي است كه آمارهاي جهاني قبلي نشان مي دادند كه احتمال بروز اين بيماري در زنان تنها دو تا سه برابر بيشتر از مردان است.

ام اس، يك بيماري چند عاملي است. عواملي چون استعداد ارثي، ساختار بيولوژيكي و سيستم ايمني فرد، تزريق واكسن هاي غير استاندارد، برخي از عفونت ها در دوران كودكي و عوامل محيطي چون استرس، آب و هوا، نوع تغذيه و البته كمبود ويتامين ها به ويژه ويتامين D در ابتلا به اين بيماري موثر است. گذشته از اين عوامل ناشناخته اي كه بر سيستم ايمني بدن تاثير مي گذارد هم در ابتلا به ام اس موثر است.

بالا رفتن سطح استرس، تغذيه ناسالم، مصرف بي رويه افزودني ها و نگه دارنده هاي مواد غذايي از جمله عواملي است كه احتمالاً باعث ابتلاي فرد مستعد به اين بيماري مي شود يا اين بيماري را در مبتلايان شديدتر مي كند. احتمالاً با توجه به اينكه اين عوامل خطر در تهران بيشتر است، آمار مبتلايان هم در اين شهر بيشتر است. از طرف ديگر، تغييرات آب و هوايي تهران را رفته رفته به سمت هواي معتدل مي برد و شيوع ام اس در مناطق معتدل نسبت به مناطق سردسير و گرمسير بيشتر است. در ۱۰ سال اخير به دليل بالا رفتن استرس ها، زندگي كم تحرك و تغيير شرايط جوي، رشد ام اس چند برابر شده است. گرچه در بروز اين بيماري استعداد ارثي و ساختار بيولوژيكي فرد موثر است و تشخيص اين عوامل هم آسان نيست، اما اگر بتوانيم عواملي رواني و محيطي را كنترل كنيم و بهداشت زندگي روزمره در كودكان و نوجوانان را بالاتر ببريم، مي توانيم شيوع اين بيماري را كمتر كنيم.

------------------------------

پایان