خطا یا قصور پزشکی طبق تعاریف بین المللی به غفلت پزشکی از سوی بیمارستان، پزشک یا اعضای تیم سلامت اطلاق می شود که این سهل انگاری ممکن است حین تشخیص، درمان، مراقبت یا مدیریت سیستم بهداشتی و درمانی به وجود آید.............
اهمیت قصور پزشکی تا آنجا است که این مساله هم اکنون به سومین علت مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است.............
تعداد پرونده های قصور پزشکی نیز در کشور بنا به آمار اعلام شده از سوی سازمان پزشکی قانونی در حال افزایش است...........

متن کامل

استقرار برنامه حاکمیت بالینی، زمینه ساز کاهش قصور پزشکی

طبق آمار بین المللی سالانه هزاران نفر در جهان دچار عوارض یا مرگ و میر ناشی از قصور پزشکی می شوند

خطا یا قصور پزشکی طبق تعاریف بین المللی به غفلت پزشکی از سوی بیمارستان، پزشک یا اعضای تیم سلامت اطلاق می شود که این سهل انگاری ممکن است حین تشخیص، درمان، مراقبت یا مدیریت سیستم بهداشتی و درمانی به وجود آید.

اهمیت قصور پزشکی تا آنجا است که این مساله هم اکنون به سومین علت مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است.

تعداد پرونده های قصور پزشکی نیز در کشور بنا به آمار اعلام شده از سوی سازمان پزشکی قانونی در حال افزایش است.

هرچند قصور پزشکی می تواند موجب مرگ و میر بیماران شود اما این مساله نباید میان بیماران ایرانی ترس و واهمه ایجاد کند چراکه قصور پزشکی در همه کشورها اتفاق می افتد و آمار آن در ایران نیز به گفته برخی مسوولان، کمتر از آن است که بخواهد نگرانی ایجاد کند.

با این وجود برخی از بیماران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ، متحمل آسیب های جدی در این زمینه شده اند.

پدر یک بیمار دراین باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: هنگامی که فرزندم چهار سال بیشتر نداشت دچار یک بیماری شد و در مراجعه به پزشک ، علت آن به اشتباه تشخیص داده شد.

وی می افزاید: آن اشتباه تشخیص موجب پیشرفت بیماری در فرزندم شد و اکنون که او هفت سال دارد مبتلا به عفونت ریه شده است.

او ادامه می دهد اگر بیماری به موقع و به درستی تشخیص داده می شد، بیماری در بدن فرزندم پیشرفت نمی کرد.

ˈعلی مطلبیˈ نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: یکی از پزشکان در بیمارستان برای یکی از اقوام که دچار فشارخون بالا شده بود، داروی معده تجویز کرد که این خطا موجب شد این بیمار جان خود را از دست بدهد.

تجویز آمپول های خاصی برای کودکان زیر 12 سال در حالیکه تجویز اینگونه داروها برای آنان ممنوع است و همچنین تجویز همزمان داروها از دیگر خطاهای تجویزی پزشکان است که چند تن دیگر از بیماران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به آن اشاره داشتند.



**طیف گسترده عوارض تجویز اشتباه داروها برای بیماران

یک داروساز بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: تبعات استفاده اشتباه از داروها می تواند بسیار گسترده باشد بطورمثال نامناسب بودن دارو ، مشکلات کلیوی و کبدی متعددی را ایجاد می کند.

دکتر ˈمانیا رادفرˈ می افزاید: تجویز کورتون ( نوعی داروی آرامبخش) بصورت غیرمنطقی ، مشکلات متعددی را به وجود می آورد.

وی ادامه می دهد: ساده ترین مشکل ایجاد شده از سوی این داروها، پوکی استخوان است و حتی می تواند مشکلات جدی تری مانند نارسایی غده فوق کلیوی ایجاد کند.

این داروساز بالینی خاطرنشان می کند همچنین تجویز غیرمنطقی آنتی بیوتیک ها از سوی پزشکان موجب تشکیل میکروارگانیسم های مقاوم در بدن می شود بطوریکه دیگر داروهای آنتی بیوتیکی در بازار نمی تواند بیماری های عفونی را درمان کند و کنترل عفونت مشکل می شود.

رادفر یادآور می شود تجویز فله ای دارو نیز در اغلب موارد غیرمنطقی است؛ بطور مثال عفونت آنفلوانزا را نمی توان با تجویز داروهای فراوان آنتی بیوتیکی درمان کرد.



**راهکارهای کاهش میزان خطاهای پزشکی

رییس بیمارستان شریعتی تهران درباره خطاهای پزشکی به خبرنگار ایرنا می گوید: مطرح کردن بحث خطاهای پزشکی موجب ترس افکار عمومی می شود چراکه هرچند درصد وقوع آن زیاد نیست اما مردم با شنیدن موارد خطاهای پزشکی فکر می کنند این اتفاق برای آنان نیز رخ خواهد داد.

دکتر ˈاحمد رضا سروشˈ می افزاید: باید مکانیسم هایی در سیستم درمانی و بهداشتی کشور ایجاد شود تا خطاهای پزشکی کاهش یابد ؛ کشورهای توسعه یافته نیز از این روش ها استفاده می کنند بطور مثال آمریکا ساعت کشیک پرسنل پزشکی را کم کرده است تا دقت کاری آنان افزایش یابد.

وی با بیان اینکه امکان وقوع خطاهای پزشکی مانند جاگذاشتن یک وسیله جراحی در بدن بیمار، یک در صد هزار مورد است، خاطرنشان می کند معمولا خطاهای پزشکی، سهوی است.

رییس بیمارستان شریعتی تهران با اشاره به آغاز استقرار برنامه حاکمیت بالینی در بیمارستان های کشور در سال جاری، می گوید: این برنامه می خواهد ایمنی بیمار در بیمارستان ها را افزایش دهد.

سروش می افزاید: این برنامه، احتمال بروز خطاها در نوشتن دارو، تزریق دارو و خون را کاهش می دهد.

وی، توجه به داروهای با نام و تلفظ مشابه جهت جلوگیری از خطای دارویی، توجه به مشخصات فردی بیمار جهت جلوگیری از خطا، ارتباط موثر در زمان تحویل بیمار، اجتناب ازاتصالات نادرست سوند و لوله ها و بهبود بهداشت دست برای جلوگیری از عفونت مرتبط با مراقبت های سلامتی را از جمله برنامه های تقویت ایمنی بیمار در قالب اجرای برنامه حاکمیت بالینی در بیمارستان ها عنوان می کند.

رییس بیمارستان شریعتی تاکید می کند همچنین باید سیستم های دیگری نیز در بیمارستان ها طراحی شود تا ایمنی بیمار افزایش یابد بطور مثال باید روی محیط کاری پزشک و پرستار کار کنیم تا شرایط کاری مطلوب شده و خطاهای پزشکی کاهش یابد.

سروش، اجرای برنامه های آموزشی، استقرار سیستم نظارتی و پایش مداوم را از دیگر راهکارهای قصور پزشکی در بیمارستان ها عنوان می کند.

به هرحال ، پیچیدگی کار نظام های ارایه کننده خدمات درمانی و همچنین لزوم انجام کارها به صورت تیمی، احتمال بروز خطای پزشکی را امکان پذیر می سازد اما با اجرای برنامه های مختلف از جمله برنامه حاکمیت بالینی که به استانداردهای مدیریتی توجه دارد می توان میزان قصور پزشکی را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش داد.

-------------------------------

پایان