وزارت بهداشت میزان تاثیر احتمالی آب آلوده در سرطان را تعیین کند
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: روزانه حدود یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب آب در تهران مصرف می شود که تا 400 میلیون متر مکعب آن از چاه ها و سفره های زیر زمینی تامین می شود بنابراین سالم بودن این منابع از اهمیت زیادی برخوردار است و باید وزارت بهداشت در مورد ارتباط احتمالی آب آلوده با بروز سرطان اعلام نظر کند
چندی است سرطان زا بودن آب چاه های تهران که بخشی از آب شرب پایتخت را تامین می کند در برخی سایت ها مطرح شده است.
تورج فتحی روز سه شنبه در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: بیش از 500 حلقه چاه در دشت های تهران وجود دارد که تامین کننده حدود 20 تا 30 درصد از آب شرب اهالی پایتخت است بنابراین به راحتی و بدون انجام آزمایش های دقیق نمی توان گفت که آب چاهها سرطان زا است.
وی افزود: در برخی مناطق تهران آب این چاه ها به طور مستقیم بعد از کلر زنی وارد شبکه مصرف می شود در برخی مناطق هم آب چاه بعد از وارد شدن به یک سری مخازن با مقداری از آب سد کرج یا لتیان مخلوط شده و بعد از عملیات کلر زنی وارد شبکه شرب می شود در نتیجه آب شرب بخشی از مردم تهران به طور 100 درصد از سفره های زیر زمینی و بخش هم مخلوطی از آب سد و چاه تامین می شود.
فتحی ادامه داد: قبل از دهه 80 تقریبا بیشتر آب های پایتخت از طریق رودخانه ها و سدهای اطراف تهران تامین می شد اما از اوایل دهه 80 که خشکسالی اتفاق افتاد متولی تامین آب تهران، برای جبران کمبود آب مورد نیاز اقدام به حفر چاه های جدید کرد از این رو بعد از آن تعداد چاه های حفر شده در دشت های تهران افزایش یافت.
وی تاکید کرد: برداشت عموم مردم در مورد آبهای زیر زمینی این است که پایان ناپذیرند در حالی که منابعی که چاه ها سالانه از آن تغذیه می کنند نیز تمام خواهند شد، این منابع معمولا از طریق نزولات جوی ، رودخانه ها و مسیل های سطح زمین تامین می شود که اگر دارای آلودگی باشند، قطعا آب چاه ها نیز آلوده خواهند شد.
وی افزود: قطعا این آلودگی ها وارد چاه ها می شود و این یک روند طبیعی است، در واقع اگر منابع تامین کننده سفره آب های زیر زمینی آلوده باشد می تواند آلودگی را به سفره آب زیر زمینی منتقل کند.
فتحی ادامه داد: وقتی خشکسالی اتفاق می افتد با توجه به اینکه تغذیه آب زیر زمینی کاهش می یابد غلظت املاح داخل آب های زیر زمینی نیز افزایش می یابد، در این میان غلظت املاح ممکن است بخشی از آلاینده ها باشد، اگر آلاینده ای وجود داشته باشد در فصل خشک افزایش می یابد ولی در فصل پر باران به علت تغذیه مداوم سفره های زیر زمینی کاهش می یابد، این یک روندی است که به طور سالانه و هر 6 ماه یکبار نوسان پیدا می کند.
وی افزود: علاوه بر اینکه منابعی مانند رودخانه کن، کرج و دره رودها آب سفره های زیر زمینی تهران را تامین می کنند؛ یکی دیگر از عوامل تغذیه کننده آب زیر زمینی دشت تهران چاه های فاضلاب است که همه در منازل خود داریم مگر اینکه در مناطقی زندگی کنیم که توسط شبکه فاضلاب پوشش داده شده است و به تصفیه خانه متصل باشد. البته اکنون در بیشتر مناطق تهران فاضلاب ها به چاه ها منتقل می شوند که در نهایت به چاه های زیر زمینی وارد می شوند.
فتحی گفت: در فاضلابی که روزانه تولید می شود آلودگی هایی از انواع مواد شوینده وجود دارد که تمام اینها وارد سفره های زیر زمینی می شوند، بنابراین سفره های زیر زمینی تهران از دو منبع تغذیه می شود یکی دره رودهایی که از ارتفاعات البرز سرچشمه می گیرد و دیگری چاه های جذبی فاضلاب که در مناطق جمعیتی و شهری تهران وجود دارند.
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بر این اساس وقتی چاهی برای تامین آب شرب حفر می شود، بخشی از آلودگی وارد آن می شود و ناخواسته در مدار مصرف و شرب قرار می گیرد، البته اینکه چاه های دشت های تهران آلوده هستند و یا میزان آلودگی آنها چقدر است جزو وظایف وزارت نیرو است.
فتحی گفت: مواد آلاینده ای که در فاضلاب وجود دارد انواع مواد شوینده ای است که در مناطق مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد، این مواد ترکیبات شیمیایی هستند که یک توالی 30 ، 40 و 50 موردی از زنجیره های هیدروکربن ها هستند و کار شستشو را این رنجیره ها انجام می دهند.
وی به تاثیر کلر بر روی این مواد شیمیایی اشاره کرد و افزود: سیستم تصفیه در ایران بیشتر به روش کلر زنی است، در واقع از کلر برای گند زدایی استفاده می شود حال اگر مواد شوینده در آب باشد زنجیره های هیدروکربنی توسط کلر شکسته و به حلقه های 6 تایی تبدیل می شوند که به آنها حلقه های ˈ فنولی ˈ می گویند.
وی ادامه داد: حلقه های فنولی ترکیباتی چربی دوست هستند و از نظر شیمیایی بسیار به آنزیم ها و هورمون های بدن انسان شبیه اند که می توانند به صورت کاذب نقش آنزیم یا هورمون را در بدن ایفا کنند در نتیجه اگر در معرض مصرف آبی قرار بگیریم که ترکیبات فنولی داخل آن باشد به مرور زمان تحت یک فرایند تجمع زیستی، این ترکیبات فنولی در بافت چربی بدن، غدد لنفاوی و جاهای مختلف تجمع یافته، غلظت آن بالا می رود و در برخی موارد هم نقش هورمون یا آنزیم را ایفا می کنند.
وی با بیان اینکه اختلالات هورمونی و آنزیمی که ترکیبات فنولی در بدن ایجاد می کنند تبعات زیادی دارد گفت: غلظت تجمعی که این ترکیبات در بافت چربی و غدد لنفاوی پیدا می کنند، اگر از حدی بالاتر رود خطر سرطانزایی دارد . در واقع این عوامل می توانند به مرور زمان ریسک ابتلا به سرطان و بیماری های گوارشی را افزایش دهند.
فتحی تاکید کرد: با تمام این توضیحات باز به راحتی نمی توان گفت آبی که از چاه برای نیاز تهران تامین می شود سرطان زاست؛ اما احتمال آن وجود دارد چون با قاطعیت می توان گفت بخشی از منبع تغذیه آب های زیر زمینی دشت تهران فاضلاب های شهری است.
وی گفت: برای محرز شدن این موضوع وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت جامعه باید آزمایش های متعددی را بر روی عده ای از مردم که مثلا در 10 سال گذشته به طور پیوسته از آب چاه استفاده می کنند، انجام دهد تا نتیجه دقیقی از ارتباط بین آب آلوده بودن و بروز سرطان به دست آید.
-----------------------
پایان