تاکید ۴ عضو کابینه روحانی بر سرطانزا بودن بنزین پتروشیمی
در نامه ای به علی لاریجانی
بنزین های پتروشیمی با روی کار آمدن دولت یازدهم سرنوشت دیگری پیدا کردند. درست زمانی که مسوولان وزارت نفت و وزارت بهداشت در دولت تدبیر و امید از وجود دو فرآورده رفورمیت و بنزین پیرولیز در این نوع بنزین ها خبر دادند. بنزین هایی که به نوعی موجبات افتخار دولت دهم را نیز فراهم کرده بودند. بنزینی که حتی مسعود میرکاظمی، وزیر نفت وقت را در شهریورماه سالجاری به دادسرای کارکنان دولت احضار کرد تا پاسخگوی سخنان ضدو نقیض خود باشد.
موافقان بنزین پتروشیمی اسناد و مدارک را رد کرده و برچسب آلوده بودن بنزین را برعکس به بنزین وارداتی زدند. تا اینکه کمیته ای هم در مجلس برای بررسی آلودگی بنزین تولید داخل و بنزین وارداتی تشکیلی شد و نتیجه ای در پی نداشت جز اینکه: «علیرغم ادعای برخی مسوولین از جمله سازمان محیط زیست در ارتباط با سرطانزا بودن بنزین تولید شده در پتروشیمیها کمیسیون بهداشت پس از جلسات متعدد با مسئولان ذیربط و انجام بررسیهای لازم ادعای آلایندگی و سرطانزا بودن بنزینهای پتروشیمیها را رد کرد.»
این نتیجه کمیته مجلس برای بررسی آلودگی بنزین پتروشیمی، درحالی اعلام شد که اسناد و مدارک درباره آلودگی بنزین پتروشیمی حرف دیگری می زد. (این گزارش و این گزارش را بخوانید)
حالا دوباره چهار عضو کابینه حسن روحانی با تاکید دوباره بر آلایندگی بنزین پتروشیمی (ریفرمیت)نامه ای را به مجلس ارائه کرده اند. نامه ای که سازمان محیط زیست آن را تنظیم کرده است و وزیر بهداشت، وزیر نفت و رییس سازمان ملی استاندارد آن را امضا کرده اند.
مشروح این نامه که تاریخ ۱۴ آبانماه ۹۳ را برخود دارد و تحت عنوان شورای عالی حفاظت محیط زیست خطاب به رییس مجلس شورای اسلامی نوشته شده، آمده است؛
جناب آقای دکتر لاریجانی
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
سلام علیکم
با احترام، آلودگی هوا در دهههای اخیر به عنوان یکی از مهمترین مشکلات زیست محیطی، خصوصاً در محیطهای شهری، پدیدار گشته و با افزایش آگاهی عممی و ارتقای فرهنگ زیستمحیطی در جامعه و حساسیت اقشار مختلف، موضوع اخیر علاوه بر اثرات سوء بهداشتی و زیستی، جنبه جهانی و مطالبات اجتماعی نیز پیدا کرده است. بر اساس گزارش مؤسسه بینالمللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان جهانی بهداشت در سال 2013 آلودگی هوا و ذرات معلق هوا به عنوان گروه یک ترکیبات سرطان زا طبقهبندی شده و به طور قطع و یقین این مواد نقش بسیار مهمی در تشدید و بروز سرطان ایفا مینمایند. از مهمترین منابع تولید آلودگی هوا در شهرها میتوان به احتراق ناشی از سوخت در خودروها، صنعت و فعالیتهای تجاری و خانگی اشاره کرد که در صورت پاک نبودن سوخت مصرفی در این منابع، شدت آلودگی و خطرزایی آن برای انسان چندین برابر میشود. سوخت مصرفی در خودروها حاوی ترکیبات ویژهای است که در صورت عدم رعایت استاندارد ترکیبات متعددی از مواد سرطانزا و سمی از قبیل بنزن، فلزات سنگین و ترکیبات آروماتیک را در هوا منتشر میکند. اصلیترین پارامترهای موجود در بنزین که به لحاظ زیستمحیطی دارای اهمیت ویژهای میباشد، ترکیبات آروماتیک و بنزن میباشند.
متأسفانه بالا بودن میزان آروماتیکها در سوخت در سالهای گذشته و به تبع آن بالا بودن غلظت بنزن سبب شده که در هوای شهرها همچنان شاهد غلظت بالای بنزن باشیم. در این خصوص براساس گزارش سازمان حفاظت محیط زیست بعضا مشاهده شده میزان این پارامتر 100 تا 1000 برابر حد استانداردهای زیست محیطی در نزدیکی جایگاههای سوخترسانی و مناطق پرترافیک بوده است. افزایش محصولات پتروشیمی تحت عنوان رفرمیت، بنزن، پیرولیز و اکتانافزا در سالهای گذشته علی الخصوص سالهای 92-89 وضعیت را بغرنجتر هم نموده است. اصلیترین عوامل انتشار بنزن در هوای آزاد، تبخیر بنزین از ذخیرهگاههای بنزین (پمپ بنزین)، تبخیر و احتراق سوخت در خودروهای در حال حرکت و خارج از استاندارد است.
مقایسه آمار و مستندات کیفی هوا نشان میدهد طی سالیان 1379 تا 1384 با اجرای اولین برنامه جامع کاهش آلودگی هوا، شرایط کیفی هوا در شهر تهران رو به بهبود قرار گرفت و در ادامه با توجه به توقف برنامههای اجرایی کاهش آلودگی هوا و از همه مهمتر با تولید و توزیع سوخت باکیفیت پایین و به خصوص تولید و توزیع اکتانافزا پتروشیمی در سال 1389 روند افزایشی تعداد روزهای ناسالم و رشد بیماریهای تنفسی منتسب به آلودگی هوا را شاهد بودیم.
دولت تدبیر و امید و در رأس آن ریاست محترم جمهوری از همان ابتدای شروع به کار دولت موضوع محیط زیست را که تأمینکننده محیط زیست سالم و تضمینکننده سلامت عموم مردم میباشد را در رأس برنامههای اجرایی خود قرار داده و از هرگونه اقدامی جهت بهبود شرایط موجود دریغ نخواهد کرد. از میان چالشهای زیستمحیطی موجود آلودگی هوا جایگاه ویژه داشته و به دلیل اهمیت موضوع در اولویت برنامههای اجرایی قرار گرفته است. ایجاد هماهنگی لازم میان ارگانهای مرتبط و تشکیل جلسات هماهنگی و عقد تفاهمنامههایی که میتواند شرایط مناسبی را برای اجرای برنامههای مهیا نماید از ابتدای کار مورد توجه قرار گرفته است.
عزم دولت در اجرای برنامههای کاهش آلودگی هوا بسیار جدی است و فعالیت یکپارچهای را با هماهنگی کلیه ارگانهای مرتبط آغاز نموده است. به همین منظور نیز برنامه راهکارهای کاهش آلودگی هوا در تاریخ 10/2/93 به تصویب رسید که شامل 9 محور به ترتیب سوخت، خودروهای در حال حرکت، منابع ساکن، خودروهای نو، نیروگاهها، مدیریت حمل و نقل و تقاضای سفر، پایش و پیشبینی هوا، آموزش و اطلاعرسانی و زیرساختهای شهری تنظیم شده است. دربند یک مصوبه بر توقف افزودن حلالهای صنعتی تولیدی واحدهای پتروشیمی تحت عنوان اکتان افزا و پتروبنزین توسط وزارت نفت تأکید شده است و تجزیه و تحلیل مستمر سوخت مصرفی کشور نیز به سازمان حفاظت محیط زیست محول شده است. در این محور به توزیع سوخت استاندارد مطابق با استاندارد یورو 4 تأکید شده است. در این استاندارد میزان بنزن یک درصد، میزان ترکیبات آروماتیک 35 درصد و میزان اولفینها 18 درصد میباشد.
در سال جاری با اجرای مصوبه فوقالذکر و حذف اکتان افزا پتروشیمی و ارتقای کیفی بنزین مصرفی به ویژه در تهران شرایط کیفی هوا نسبت به دوره مشابه سال گذشته دارای شرایط بهتری بوده است. مقایسه شش ماهه سال جاری با سال 1392 حاکی از آن است، تعداد روزهای پاک از 2 روز به 6 روز افزایش و تعداد روزهای سالم از 128 به 139 روز افزایش و تعداد روزهای ناسالم نیز از 56 روز به 41 روز کاهش یافته است.
از آنجایی که ارتقای سطح کیفی فرآوردههای نفتی نقش مؤثر و بهسزایی در تأمین انتظارات اجرایی استاندارد و مقررات آلایندگی زیست محیطی دارد، لذا بیشک میتوان اذعان نمود که تولید، واردات و عرضه انواع فرآوردههای نفتی متناسب با استانداردهای زیست محیطی از سوی تمامی کارشناسان و متخصصان مورد تأیید و تأکید میباشد، به همین دلیل اینجانبان امضاکنندگان زیر به همراه تمامی مسئولان و تصمیمگیرندگان حوزههای سوخت و سلامت موضع مشترک خود را مبنی بر تولید و عرصه انواع فرآوردههای نفتی علیالخصوص بنزین منطبق با استاندارد و ضوابط مصوب و حذف کامل بنزین پتروشیمی اعلام داشته و تأکید میگردد، عرصه بنزین باکیفیت مطلوب و استاندارد علاوه بر اثرات غیرقابل انکار در بهبود کیفیت محیط زیست و کاهش قابل ملاحظه آلایندههای منتشره داشته اثربخشی مطلوبی نیز در جلوگیری از تنزل سطح بهداشت و سلامت عمومی جامعه به همراه خواهد داشت.
بیژن زنگنه- وزیر نفت
معصومه ابتکار- رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
سیدحسن هاشمی- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
نیره پیروزبخت- رئیس سازمان ملی استاندارد