متن کامل

مجموعه 5 جلدی بیمارستانسازی

تحقیق و تدوین :

مهندس محمد رضا اردلانی + مهندس هدی اردلانی

کتاب طراحی بیمارستان

فصل اول  A   :  مبانی مطالعه برای طراحی بیمارستان

فصل دوم B :  شاخص های طراحی بیمارستان

فصل سوم C :  نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخش های بیمارستان

کتاب احداث بیمارستان

فصل چهارم  D :  مبانی نظری در عملیات احداث بیمارستان

فصل پنجم  E  :  نکات اجرایی در عملیات احداث بیمارستان

فصل ششم  F  :  ویژگی های خاص برای مصالح مصرفی بیمارستان

کتاب توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هفتم   G :  مبانی نظری در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هشتم   H  :   نکات اجرایی در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

کتاب نگهداری بیمارستان

فصل نهم  K :  مبانی نظری در عملیات نگهداری بیمارستان

فصل دهم   L  :  نکات اجرایی در عملیات نگهداری بیمارستان 

کتاب ارتقای بیمارستان

فصل یازدهم   M  :  ساماندهی و کنترل سهم فیزیکی انواع بخش ها در بیمارستان

فصل دوازدهم  N  :  چگونگی استفاده از نظام ارزشیابی بیمارستانی در ارتقای کیفیت فیزیکی بیمارستان

فصل سیزدهم   P  :  نکات اختصاصی برای ارتقای کیفیت انواع بیمارستانها

جلد یکم

کتاب طراحی بیمارستان

فصل اول  : مبانی مطالعه برای طراحی بیمارستان

1 A–  انواع فضاهای درمانی کدام اند ؟  

A2 - انواع دسته بندی بیمارستان ها

A3 - ویژگی های اصلی در انواع بیمارستان ها

A4 -  دگرگونی در صنعت بیمارستان سازی و بیمارستان های آینده

A5 - تب بیمارستان سازی در ایران

A6 - تب تیپ سازی در بیمارستان های ایران

A7 - مطالعه شاخص های جمعیتی منطقه تحت پوشش بیمارستان

A8 - مطالعه شاخص های درمانی منطقه تحت پوشش بیمارستان

A9 - مطالعه شاخص های اقلیمی منطقه تحت پوشش بیمارستان

A10 - مطالعه شاخص های بیمارستان های خاص ( نظامی ، بحران ، ... )

A4

دگرگونی در صنعت بیمارستان سازی و بیمارستان های آینده   :

A4-1 - دلایل الزام به دگرگونی در ساختار بیمارستانها

A4-2 - سوالات پیش روی بیمارستان سازان در مواجهه با نیازهای جدید

A4-3 - نکاتی که بیمارستانهای آینده ملزم به لحاظ آنها در ساختار خود هستند 

A4-4- وضعیت فیزیکی بیمارستانهای آینده چگونه خواهد بود؟

A4-5 - ساخت و ساز در بیمارستانها به چه سمتی بایستی برود؟

  A4

    دگرگونی در صنعت بیمارستان سازی و بیمارستان های آینده

A4-1 -  دلایل الزام به دگرگونی در ساختار بیمارستان ها :

پر واضح است که بیمارستانها به سرعت در حال دگرگونی در ساختارهای فیزیکی خود هستند . ولی شاید کنکاش در دلایل این تغییرات کمتر به صورت جامع مطرح شده است . برای بیمارستانسازان جهت و سمت و سوی این دلایل از اهمیت ویژه تری برخوردار است و به همین دلیل به اختصار چند عامل مهم و اصلی در باب منطق و روند این دگرگونی و تغییرات  را به شرح ذیل مورد بررسی قرار میدهیم:

A4-1-1 -  پیشرفت سریع در تکنولوژی تجهیزات پزشکی باعث شده که ساختار فیزیکی بیمارستان ها نتوانند همگام با این پیشرفت تغییرات لازم را داشته باشند . از آن جایی که نمی توان از خدمات تجهیزات پزشکی جدید چشم پوشی کرد ، انبوهی از تغییرات در ساختار فیزیکی و معماری و تاسیساتی در بیمارستان ها همه روزه در حال جریان می باشد . شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که امروزه کمتر بیمارستانی یافت می شود که در آن یک گروه تعمیراتی در حال تغییر تاسیسات و ابنیه برای فراهم کردن نصب یک تجهیزات جدید دیده نشود . این پیشرفت تکنولوژیکی قابل ایستادن و  توقف نیست و بنابراین به اجبار ساختار بیمارستان هاست که بایستی خود را به فرم دیگری تغییر دهد تا قابلیت بکارگیری این ابزار نوین را در زمان حال و در آینده داشته باشد .

A4-1-2 -  به تبع تغییرات در تجهیزات پزشکی ، علاوه بر الزامات در محل نصب تجهیزات پزشکی ، موضوع دیگری نیز خودنمایی می نماید و آن تغییرات در نحوه درمان و سیکل درمان بیماری های مختلف است . امروزه تعاریف درمانی – دامنه مشترک برای بستری ها – نوع بستری ها – مدت بستری ها برای هر بیماری با توجه به پیشرفت های حاصل در زیرساختهای درمان ، دچار دگرگونی شده است و در این میان ساختار بیمارستان ها قابلیت اجرای این تغییرات را به راحتی ندارد . از آن جایی که این تغییرات در آینده وسیع تر و عمیق تر و سریع تر خواهد بود ، لازم است ساختار بیمارستان های آینده قابلیت همخوانی و پذیرش این تغییرات را داشته باشد . چیزی که در حال حاضر مشکل تمامی بیمارستان های قدیمی و عملکرد آن ها است و نباید اجازه داد برای بیمارستان های طراحی شده در آینده ما وجود داشته باشد .

A4-1-3 -  نگرش جدید به اقتصاد درمان نیز معضل دیگری است که با ساختار بیمارستان های فعلی همخوانی ندارد . در اقتصاد جدید درمان لوکس سازی ، مشتری  مداری  ، خدمات کاخ داری ویژه ، آزادی عمل برای همراه بیمار جهت دسترسی به بیمار و ... از اهرم های جذب درامد است . لیکن ساختار بیمارستان های فعلی اصولا توانایی جوابگوی به این محورها به خصوص حضور همراهان بیمار را ندارد . علاوه بر اقتصاد درمان حقوق شهروندی و سطح آگاهی ها و خواسته های قانونی همراهان بیمار نیز در ساختار فعلی بیمارستان ها باعث کاهش رضایت مندی شده و به ناچار باید تغییرات اساسی را در ساختار بیمارستان ها پذیرا گردند. بنابراین طراحان باید به روند و سرعت و اهداف این تغییرات توجه داشته باشند و هم جهت با آن عمل کنند .

A4-1-4 - همگام با سایر پیشرفت های تکنولوژیکی بشر ، امروزه شاهد بالا رفتن میزان کارایی و بهره وری تاسیسات و منصوبات ساختمانی در جهان هستیم . در این میان بیمارستان ها نیز نمی توانند سطح خدمات و آسایش و راحتی کمتری نسبت به سایر ساختمان ها داشته باشند . بنابراین برای بهره گیری از این موهبات  تکنولوژیکی در فراهم آوری آسایش بیشتر و ایمنی در سازه ها ، به جرات می توان اعلام نمود که ساختار بیمارستان های فعلی نیاز به بازنگری در تاسیسات و سازه ها داشته و دگرگونی در طراحی و بهینه سازی فضاها و تاسیسات بیمارستان ها الزامی و غیر قابل چشم پوشی است . تا هم از فرسودگی بیشتر جلوگیری شود و هم بهره وری و بهینه سازی در انرژی ها رعایت گردد . آیا می توان برای بیمارستانی که امروزه طراحی می شود ، چنین زمینه هایی را نادیده گرفت ؟

A4-1-5 - با توجه به پیشرفت علوم پزشکی و بالا رفتن سطح دانش پزشکان و ایجاد تخصص ها و فوق تخصص های جدید پزشکی ، لازم است در ساختار بیمارستان ها نیز بخش های جدید تخصصی و فوق تخصصی به صورت مجزا یا ترکیبی به وجود آیند که این موضوع  نیازمند تعریف سیکل روابط جدید بیمارستانی بوده و در حال حاضر بیمارستان های فعلی توانایی این افزایش روابط را ندارند . بدیهی است با دگرگونی در ساختار بیمارستان های آینده باید زمینه های ایجاد انواع بخش های جدید در طراحی عملکردی بیمارستان های آینده مد نظر قرار گیرد . بنابراین طراحان بیمارستان های امروز باید نیم نگاهی به تمامی این تغییرات و زاویه رشد و سرعت رشد آن ها داشته باشند .

A4-2  -  سوالات پیش روی بیمارستان سازان در مواجهه با نیاز های جدید

در طراحی بیمارستان های جدید ، طراحان لازم است در مورد جواب سوال های زیر کمی تامل و تفکر نموده و برای آن پاسخ داشته باشند :

1.        آیا ساختار بیمارستان های امروزی جواب نیاز های آینده را می دهد ؟

2.        آیا واقعا نیاز به تغییر دیدگاه ها در بیمارستان سازی در کشور ما و در جهان وجود دارد ؟

3.        آیا این تغییرات می تواند قابل پیش بینی از قبل باشد ؟

4.        آیا تحلیل درستی از وضعیت بیمارستان های امروزی در مقابل توانایی ها و ناتوانایی هایشان وجود دارد؟

5.        آیا (تعداد ، پراکندگی ، آمایش سرزمین ، گرایش تخصصی ، عمر و قدمت ساختمان ، عمر و قدمت تجهیزات ، تمهیدات فیزیکی ، تمهیدات بهداشتی) بیمارستان های امروز با (جامعه آماری – میزان بازدهی – توانمندی های پزشکی – توانمندی های تجهیزاتی) امروز ما همخوانی دارد ؟

6.        استراتژی و اهداف بیمارستانی برای آینده با توجه به (وضع فیزیکی ساختمانها – وضع تجهیزات پزشکی بیمارستانها – میزان تولید بیمارستانهای جدید در هر سال – جامعه آماری کشور در آینده – میزان بیمار دهی این جامعه در آینده – سطح سلامتی و سطح رفاه در آینده )  چه تحلیلی دارد ؟

7.        آیا مطالعه و تحقیق در باب (استفاده همه جانبه از تکنولوژی روز – پژوهش برای دستیابی به راه های درمانی بهتر – پذیرش طراحی یک ساختار سیال برای بیمارستانها)  را بدون افراط یا تفریط  میتوانیم ادامه بدهیم یا خیر؟

اگر چه هر کدام از سوالات بالا میتواند موضوع  تحقیق برای یک رساله دکتری باشد ، ولی طراحان بیمارستان ساز بایستی در هر پروژه جواب سوالات بالا را با کمک تیم درمانی و نیز سیاستگذاران هر مرکز ، به نسبت امکانات و تکنولوژی آن منطقه تجزیه و تحلیل و در طراحی خود آنها را مد نظر قرار دهند . ما نیز به اختصار سعی خواهیم نمود با دیدگاههایی که در ادامه مطرح میشود ، پاسخ های مناسبی برای آنها و در خور حجم این فصل از کتاب بدست آوریم:

 A4-3 -  نکاتی که بیمارستانهای آینده ناگزیر به لحاظ آنها در ساختار خود هستند :

بیمارستان های آینده هیچ گریزی برای عبور از بعضی نقاط اجباری در مبانی و اصول بیمارستانداری نوین را ندارند . اهم این موارد به شرح زیر است :

A4-3-1 -  روز به روز هزینه های درمانی بیمارستان ها افزایش خواهد داشت . در این افزایش هزینه ها سهم استفاده از تکنولوژی های روز چشم گیر تر است . ضمن آن که معمولا این تکنولوژی ها عمر کمی دارند و هزینه های سربار در هر بار استفاده از آن ها روز به روز بیشتر می شود . از طرفی هزینه های سنگین آموزشی ، نگهداری و تنظیمات دوره ای نیز هزینه های مضاعف بر روی بیماران محسوب می گردد . بنابراین بیمارستان های آینده نمی توانند در طراحی و عملکردها با دست و دل بازی و بدون رعایت اقتصاد درمان ، سرپا باشند .

A4-3-2 - بدون در نظرگرفتن اقتصاد و توان مصرف کنندگان خدمات بیمارستانی ، قلمرو عملکرد بیمارستان ها با بن بست روبه رو خواهد شد . پر واضح است که تعداد محدودی از مردم توان پرداخت هر نوع هزینه ای را دارند و بیمارستان هایی که بر مبنای قیمت های تمام شده غیر رقابتی فعالیت نمایند دوام و موفقیت زیادی نخواهند داشت . پس در بیمارستان های آینده این مهم را باید در نظر گرفت که هر قیمتی برای بیماران قابل پرداخت نمی باشد .

A4-3-3 - در بیمارستان های آینده به دلیل بالارفتن سطح رفاه اجتماعی و نیز افزایش آگاهی مردم از حقوق فردی خود ، شاهد ایجاد توقع رفاه متناسب با جامعه پیرامونی در بیمارستانها خواهیم بود و این ایجاد توقع  ، هم در مباحث ساختاری و فیزیکی و طراحی بیمارستان خواهد بود و هم در توقع رسیدگی سریع ، دقیق و سالم به بیماران نمود خواهد داشت. بنابراین نقص ها در این موضوعات باید به حداقل رسانده شود.

A4-3-4 - بیمارستان های آینده به دلایل مختلف باید به نظام های ارزشیابی و رتبه بندی پاسخ گویی مناسب تری داشته باشند . این پاسخ گویی الزاماتی را برای آن ها خواهد داشت که امروزه کمتر حساسیت برانگیز است . از نهاد های مدنی و حکومتی گرفته تا رتبه بندی های دولتی و صنفی ، همگی شاخص هایی هستند که امکان نادیده گرفتن آن ها  از این به بعد دیگر وجود ندارد و بیمارستان های آینده بسیار فراتر از وضعیت کنونی ملزم به رعایت قوانین ابلاغی آنها خواهند بود .

A4-3-5 -  افزایش امید به زندگی ( زنان 71 و مردان 69  در حال حاضر) و همچنین کاهش مرگ و میر نوزادان و از همه مهم تر کاهش رشد جمعیت ، سه عامل اصلی برای تغییرات در دامنه مراجعین بیمارستانی می باشد . به گونه ای که لازم است بیمارستان های آینده در تبیین عملکردهای جدید خود ، آمادگی پذیرش ویژه تری نسبت به سابق در بخش های طب سالمندی ، طب فیزیکی داشته باشند و تغییرات لازم را در طراحی فضاها برای آسایش روح و روان بیماران متناسب با سن آنها فراهم سازند .

A4-3-6 -  بالارفتن سطح بهداشت عمومی مردم و سطح آگاهی های پزشکی جامعه منجر خواهد شد که بیماران بیشتر از سابق به درمانگاه ها مراجعه نمایند . ضمن آن که درمانگاه ها نیز با وسایل و تجهیزات جدید پزشکی قابلیت و توان مندی ارائه بسته کامل درمانی را داشته و نیاز به بستری در بیمارستان کمتر خواهدشد . به همین دلیل چون مراجعه به درمانگاه ها به صورت روز افزون در حال زیاد شدن می باشد ، سهم فضای فیزیکی درمانگاه ها و بخش های پاراکلینیکی در بیمارستان های آینده فراتر از وضعیت موجود خواهد بود .

A4-3-7 -  گر چه بیمارستان های آینده ناگزیر باید به سمت اقتصادی شدن درمان و تکنولوژی برتر پیش بروند لیکن بدون دگرگونی در سازمان و مدیریت بیمارستان ها این مهم میسر نخواهد شد . چارت سازمانی و روابط مدیریتی و سطح خدمات مدیریتی در بیمارستان های آینده موضوعات مهمی هستند که اثرات زیادی در خدمات رسانی هر بیمارستان دارند . در بیمارستان های آینده پرسنل از نظر کیفی دارای رشد در دامنه خدمات خود بوده  ولی در تعداد ،  احتمالا کمتر از وضعیت فعلی خواهند بود . در نمودارهای سازمانی بیمارستان ها کم کم سهم پرسنل درمانی بسیار بیشتر از پرسنل اداری و خدماتی و پشتیبانی شده و به همین دلیل استفاده از فضاهای پشتیبانی و اداری دچار دگرگونی وسیع خواهد بود . ( بخصوص مراکز درمانی  آموزشی-دولتی )

A4-4 -  وضعیت فیزیکی بیمارستان های آینده چگونه خواهد بود ؟

نسل جدید بیمارستان ها با تفاوت های آشکار در وضعیت فیزیکی نسبت به بیمارستان های فعلی طراحی و احداث خواهند شد . اهم این تفاوت ها در وضعیت فیزیکی بیمارستان های آینده به شرح زیر می باشد :

A4-4-1 -  بیمارستان های آینده ، بیمارستان هایی حتی المقدور بدون دیوار خواهند بود . اکثر فضاها وسیع و باز خواهند بود . روابط درون بخشی و برون بخشی در هر بخش زیادتر و پیچیده تر از وضعیت فعلی بوده و فضاهای کار و فعالیت درمانی در آن ها وسیع و قابل افزایش خواهد بود .

A4-4-2 -  فضای بستری به دلیل وضعیت درمانی جدید کاملا دگرگون از وضع فعلی خواهد بود . بستری های کوتاه مدت با یک طراحی جداگانه از بستری های طولانی مدت کاملا متمایز خواهند بود . به دلیل پیشرفت های پزشکی فقط در بیماری های سنگین و فوق تخصصی و حاد مراجعه به بستری ها خواهد بود و اکثر بیماری های امروزی به صورت درمان سرپایی و حداکثر یک شب بستری به بیمارستان ها خواهند رسید . به همین لحاظ ساختار و حجم و سهم هر یک از بستری ها در بیمارستان های آینده با تفاوت های زیادی نسبت به امروز عمل خواهند نمود .

A4-4-3 -  روند پیدایش بخش های جدید درمانی با سرعت در بیمارستان های آینده ادامه خواهد داشت . این افزایش بخش های جدید در بخش های تشخیصی تصویری ( انواع اسکوپی ها ) بیشترین سهم را خواهند داشت . البته تکنولوژی ترکیبی جراحی تشخیصی تصویری نظیر ( لاپاراسکوپی ، آرتروسکوپی ، لیزرتراپی و حتی سنگ شکن ها و ... ) هم از این قاعده پیروی کرده و بخش های مستقل درمانی نیاز خواهند داشت .

A4-4-4 -  بخش پزشکی از راه دور و پشتیبانی های بیمارستانی از این مقوله در مباحث ( تشخیص ویدیویی ، تله مدیسین ، بستری در منزل ، ... ) هم به زودی در تمامی بیمارستان ها ، محل خاص خود را خواهد داشت . ضمن آن که خدمات مراقبت های درمانی سیار هم به زودی بخش پشتیبانی و بیمارستانی خود را در داخل هر بیمارستان نیاز داشته و بایستی در طراحی بیمارستان ها جانمایی خاص خود را داشته باشند .

A4-4-5 - بیمارستان های آینده از لحاظ سهم هر یک از بخش ها ، به نوعی تعادل ، در سیال بودن حجم بخش ها خواهند رسید . چنانچه سیمای درمان را در حال دگرگونی دائمی بدانیم ، پر واضح است که سیمای بخش های مختلف بیمارستان ها نیز به نوعی سیالی بایستی متکی باشند که آمادگی تغییرات لازم را داشته و دچار مشکل احتمالی نگردند . این آمادگی از سهم هر بخش و شکل هر بخش و روابط بخشی و بین بخشی هر کدام شروع و تا آمادگی تغییرات در حجم و میزان و محل ارائه خدمات تاسیساتی و تجهیزاتی ادامه خواهد یافت . به همین دلیل بیمارستان های آینده کمتر فضای ثابت خواهند داشت .

A4-4-6 - در بیمارستان های آینده به دلیل آن که مدیریت بیمارستان ها به سمت یک مدیریت حرفه ای تر و توام با وحدت فرماندهی ، هم در امور حرفه ای و هم در امور عمومی پیش خواهد رفت ، بنابراین مشارکت مصرف کننده ها در مقدار هزینه ها و در مقابل روش جلب خاطر مشتری ، با وضعیت کنونی تفاوت های زیادی خواهد داشت . از این منظر رویکردهای اقتصادی در همه زمینه ها دربیمارستان ها جلوه گر خواهند بود و از اهم این رویکردهای اقتصادی نگهداری صحیح از امکانات فیزیکی و افزایش بی وقفه ی راندمان فضاها و تاسیسات بیمارستانی خواهد بود . به همین لحاظ وضعیت فیزیکی فضاها و تجهیزات و تاسیسات بیمارستان ها مطابق این نگاه جدید طراحی و نگهداری شده و مشکلات امروزی در آن وجود نخواهد داشت .

A4-4-7 -  آخر کلام اینکه ، به طور خلاصه و تیتروار وضعیت فیزیکی بیمارستان ها به دلایل گوناگون ذکر شده در بالا به شرح زیر تغییر خواهد کرد :

·          کاهش زیربنا در بخش های بستری

·          افزایش زیربنا در بخش های تشخیصی

·          پیچیده تر شدن روابط بین بخشی در بخش های ویژه

·          پرتابل شدن و غیرثابت شدن دیوارهای جداکننده بخش ها

·          قابلیت های تاسیساتی پرتابل و غیرثابت در بخش های ویژه

·          افزایش تعداد درمانگاه های وابسته به بیمارستان ها

·          افزایش رفاه زیست محیطی در داخل سایت بیمارستان

·          توجه ویژه و جدی به بهره وری انرژی در انتخاب تجهیزات و تاسیسات  

A4-5 -  ساخت و ساز ها در بیمارستان ها به چه سمتی بایستی برود ؟

نتایج بحث های گذشته منتهی به این مورد خواهد شد که بالاخره ساخت و سازها و توسعه فضاهای بیمارستانی در حال حاضر بایستی به کدام سمت وسو حرکت نماید تا کمترین تضاد را با بیمارستان های آینده داشته باشد ؟ این موارد عبارتند از: 

A4-5-1 -  ساخت وساز در بیمارستان ها باید به سمت کاهش ساختمان های یکپارچه و مرتفع به پیش رفته و تمایل به احداث ساختمان های گسترده و مجزا از هم با ورودی های مختلف باشد تا بتواند زمینه های جواب گویی به چند طیف درمانی را بدون تداخل و مزاحمت برای یکدیگر فراهم سازد .

A4-5-2 -  در بیمارستان های آینده ساخت وساز ها به سمت کاهش چشم گیر متراژ زیربنای سرانه هر تخت در فضای بستری ها بوده  ولی در کل به دلیل افزایش بخش های جانبی تشخیصی و درمانی سرپایی ، نمی توان صراحتا اعلام نمود که در انواع بیمارستان ها شاهد کاهش متراژ زیر بنا باشیم . ضمن آن که در بیمارستان های جنرال حتی افزایش زیر بنا هم خواهیم داشت .

A4-5-3 - به زودی بیمارستان های کمتر از 100 تخت بستری دچار مشکلات فراوان و نقایص عمده در خدمات رسانی خواهند بود و از دور رقابت خارج خواهند شد . از طرفی بیمارستان های بالاتر از 600 تختخواب نیز به دلیل بار مدیریتی و پشتیبانی سنگین و سیکل درمانی پیچیده آینده ، به زودی تجزیه یا تحلیل خواهند رفت و به چند بیمارستان کوچک تر نیمه مستقل و یا با کاهش تخت مواجه خواهند شد . بنابراین هر گونه ساخت و ساز و افزایش و یا کاهش توان عملیاتی و ظرفیت بیمارستان ها بدون رعایت این نکته در آینده نزدیک محکوم به شکست خواهد بود .

A4-5-4 -  هر گونه ساخت وساز و افزایش بنا در بیمارستان ها بدون توجه به افزایش تعداد درمانگاه ها و خدمات پاراکلینیکی ، مساوی با افزایش مشکلات در بیمارستان ها خواهد بود . به یقین در بیمارستان های آینده افزایش چشمگیر فضای پاراکلینیکی و درمانگاهی اصلی ترین هدف بیمارستان سازان خواهد بود .

A4-5-5 - در بیمارستان های آینده با ظهور انواع دستگاه های پزشکی شاغل  و یا حضور  نوعی روبات های چندکاره به جای پرسنل بیمارستانی مواجه خواهیم بود . این افزایش سهم دستگاه ها و کاهش تعداد نفرات در فضای فیزیکی کلیه بخش های درمانی بیمارستانی قابل رویت است و می بایست سهم خدمات پرسنل بیمارستانی به سهم فضای خدمات به سیستم ها و دستگاه ها تبدیل شود .

 . . . .  ادامه دارد  . . . .

بهتر است مطالب را  save   نکنید ، چون دائمآ در حال  edit   نمودن و به روز کردن آنها هستیم

 در لحظه مورد نیازتان ، به روزشدهء آنها را مجددا و در همان لحظه میتوانید در این سایت مطالعه بفرمائید 

مطالب این مجموعه حاصل 22 سال تحقیق و تجربه شخصی مهندس محمد رضا اردلانی است که با زحمات 7 ساله  مهندس هدی اردلانی

ویرایش ، دسته بندی و تدوین شده است . هرگونه نقل مطالب این مجموعه بدون ذکر منبع  ، ضمن ظلم به پدید آورندگان این اثر ،

قطعآ نزد دست اندرکاران بیمارستانی کشور ،  نشانگر رذالت شخصیتی سارقین خواهد بود.

  کلیه فایل های جلد اول  (38بخش - 3فصل)  کتاب طراحی بیمارستان را در اینجا مشاهده بفرمائید