متن کامل

مجموعه 5 جلدی بیمارستانسازی

تحقیق و تدوین :

مهندس محمد رضا اردلانی + مهندس هدی اردلانی

کتاب طراحی بیمارستان

فصل اول  A   :  مبانی مطالعه برای طراحی بیمارستان

فصل دوم B :  شاخص های طراحی بیمارستان

فصل سوم C :  نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخش های بیمارستان

کتاب احداث بیمارستان

فصل چهارم  D :  مبانی نظری در عملیات احداث بیمارستان

فصل پنجم  E  :  نکات اجرایی در عملیات احداث بیمارستان

فصل ششم  F  :  ویژگی های خاص برای مصالح مصرفی بیمارستان

کتاب توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هفتم   G :  مبانی نظری در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هشتم   H  :   نکات اجرایی در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

کتاب نگهداری بیمارستان

فصل نهم  K :  مبانی نظری در عملیات نگهداری بیمارستان

فصل دهم   L  :  نکات اجرایی در عملیات نگهداری بیمارستان 

کتاب ارتقای بیمارستان

فصل یازدهم   M  :  ساماندهی و کنترل سهم فیزیکی انواع بخش ها در بیمارستان

فصل دوازدهم  N  :  چگونگی استفاده از نظام ارزشیابی بیمارستانی در ارتقای کیفیت فیزیکی بیمارستان

فصل سیزدهم   P  :  نکات اختصاصی برای ارتقای کیفیت انواع بیمارستانها

جلد یکم

کتاب طراحی بیمارستان

فصل سوم  : نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخشهای بیمارستان

C1 - نکات اختصاصی در طراحی فضاها و نماهای ورودی بیمارستان

C2 - نکات اختصاصی در طراحی لابی و پذیرش بیمارستان

C3 - نکات اختصاصی در طراحی هتلینگ بیمارستان 

C4 - نکات اختصاصی در طراحی دفتر پرستاری بیمارستان 

C5 - نکات اختصاصی در طراحی اورژانس بیمارستان 

C6 - نکات اختصاصی در طراحی  تالار اطاقهای عمل

C7 - نکات اختصاصی در طراحی زایشگاه

C8 - نکات اختصاصی در طراحی ICU

C9 - نکات اختصاصی در طراحی CCU + PCCU

C10 - نکات اختصاصی در طراحی بخش تشخیص طبی

C11 - نکات اختصاصی در طراحی بخش توانبخشی بیمارستان

C12 - نکات اختصاصی در طراحی بخش تصویربرداری بیمارستان

C13 - نکات اختصاصی در طراحی درمانگاههای بیمارستان

C14 - نکات اختصاصی در طراحی استرلیزاسیون مرکزی C.S.R 

C15 - نکات اختصاصی در طراحی رختشویخانه بیمارستان 

C16 - نکات اختصاصی در طراحی آشپزخانه - غذاخوری بیمارستان 

C17 - نکات اختصاصی در طراحی فضاهای اداری بیمارستان 

C18 - نکات اختصاصی در طراحی رختکن ها یا پاویون های پرسنل بیمارستان 

C19 - نکات اختصاصی در طراحی اماکن انتظامات ، نگهبانی و پلیس در بیمارستان

C20 - نکات اختصاصی در طراحی مراکز خرید مایحتاج خاص بیماران و همراهان 

C21 - نکات اختصاصی در طراحی فضای سبز بیمارستان

C22 - نکات اختصاصی در طراحی پارکینگ های بیمارستان 

C23 - نکات اختصاصی در طراحی انواع انبارهای تدارکاتی بیمارستان 

C24 - نکات اختصاصی در طراحی محل سردخانه جسد بیمارستان

C25 - نکات اختصاصی در طراحی محل نگهداری زباله های سرد + عادی بیمارستان

C1

نکات اختصاصی در طراحی فضاها ونماهای ورودی بیمارستان :

C1-1 - محوطه بیرونی بیمارستان

C1-2 - حیاط داخلی بیمارستان

C1-3 - طراحی سردر بیمارستان

C1-4- درب ورودی بیمارستان

C1-5 - نمای اصلی بیمارستان

  C1

  نکات اختصاصی در طراحی فضاها و نماهای ورودی بیمارستان   

C1-1 -   محوطه بیرونی بیمارستان :

 اولین و موثرترین تصویر از  بیمارستان در ذهن مخاطبان هر بیمارستانی ، محوطه بیرونی و خارج از درب بیمارستان می باشد . اگر شخصی حتی یک بار به بیمارستانی مراجعه کرده باشد و از وی سوال شود که آن بیمارستان چگونه بوده است ؟ پاسخ وی به این سوال تقریبا جزئیاتی عادی و کوچک از ورودی های بیمارستان خواهد بود . این تصویر یک عمر به عنوان تابلوی معرف بیمارستان در ذهن اقشار مختلف نقش بسته و شاید تا سال ها نیز تغییر مثبت یا منفی آن در ذهن مخاطب ، قابل انجام نباشد . به همین دلیل چگونگی چیدن المان های معماری و نکات ظاهری در طراحی ورودی ها و فضاهای عمومی خارجی بیمارستان بسیار با اهمیت می باشد .

در زیر به ذکر چند نمونه از این نکات اختصاصی برای طراحی فضاهای ورودی بیمارستان اشاره میگردد:

C1-1-1 - عرض پیاده روی مقابل بیمارستان بایستی جوابگوی ازدحام ساعت ملاقات باشد . طراحی یک پیاده روی عریض با فضای سبز کوچک و مناسب که مجهز به سرپوش مناسب برای روزهای آفتابی و بارانی باشد ، در ذهن مراجعین ، نشانه احترام بیمارستان به همراهان بیمار خواهد بود . تعبیه صندلی و نیمکت های شهری ، سطل های زباله ، نور پردازی مناسب در شب و سایه دار بودن  این محل با درخت یا سایه بان در آفتاب روز  ، از نشانه های یک طراحی موفق برای یک محوطه ورودی ایده آل بیمارستانی می باشد .

C1-1-2 - برای مواقع بحران و به خصوص بحران زلزله ، پیاده روهای اطراف بیمارستان ها بهترین و با کیفیت ترین نقاط استقرار نقاهت خانه و چادر های امدادی گسیل شده به منطقه می باشند . بهتر است در طراحی ها پیش بینی لازم برای عملکرد مثبت این پیاده روها در آن زمان را به عنوان یک ضرورت در نظر بگیریم .

C1-1-3 -  محوطه بیرونی بیمارستان و به خصوص منظر عمومی آن باید به گونه ای طراحی گردد که سطح دید عابران و حاضران در فضای عمومی مجاور ، نسبت به بیمارستان و برعکس ( دید بیماران به قلمرو فضاهای عمومی و فعالیت های مجاور ) مسدود نگردد . تا ضمن تقویت روحیه سرزندگی در بیماران ، موجب جداشدن کامل فضای بصری نیز نبوده باشد .

C1-1-4 -   تعداد ورودی های ساختمان بیمارستان از بر اصلی ، نبایستی بیش از حد مورد نیاز بوده و احتمالا  دچار افراط و یا در مواقعی تفریط گردد . به طور مثال درب اورژانس بیمارستان بایستی کاملا جدا و در معرض دید مناسب روز و شب بوده و به خصوص در شب نیازمند اتلاف وقت نباشد .(مباحث مربوط به طراحی اورژانس در  C5  آورده شده است) همچنین درهای ملاقات و پرسنل و کالا و ... نیز می توانند جدا از هم باشند . لیکن بایستی توجه نمود که وجود دری که متروک و بلا استفاده باشد ، ضمن آن که منجر به تفکر حس فعالیت و سرزندگی در آن قسمت نخواهد بود ،  در تشخیص ورودی بیمارستان برای بیماران تازه وارد نیز ، زمان طلایی امداد را تهدید خواهد نمود . بنابراین دری واقعا قابل طراحی است که در طول زمان بهره برداری از آن استفاده مداوم خواهد شد .

C1-1-5 -  جلوی ورودی های بیمارستان بایستی به گونه ای طراحی شود که با تردد های دیگر تداخل نداشته باشد و همچنین دسترسی به این ورودی ها با حضور مراجعین و یا کارکنان یا فروشندگان دوره گرد یا رانندگان آژانس  ، دچار محدودیت نشود . همچنین ورودی های بیمارستان نبایستی به دلیل وقوع در مسیر خروجی آب ناودان ها یا تجمع آب های سطحی  ، دچار محدودیت گردند .

C1-1-6 -  چه بیمارستان دارای پارکینگ عمومی و اختصاصی باشد و چه نباشد ، در طراحی ورودی بیمارستان بایستی پیش بینی برای توقف و پارک اضطراری چند خودرو در ضرورت ها را کرده باشیم . ضمنا چنان چه ایستگاه های حمل و نقل عمومی شهری ( تاکسی ، اتوبوس ، مترو ،...) در نزدیکی بیمارستان نبوده و مراجعین بیمارستان بایستی با زحمت بیشتری به شبکه حمل و نقل شهری تردد نمایند ، لزوم تعبیه محل پارک برای خودروهای خطی تا این مقاصد ، در یک طراحی مطلوب ، مورد انتظار مراجعین میباشد .(مباحث مربوط به طراحی پارکینگ در  C22  آورده شده است)

C1-2  -  حیاط داخلی بیمارستان :

تنها جایی از بیمارستان که نبایستی به هیچ وجه هیچ نشانه ای از رنگ و بوی بیمارستان را داشته باشد ، حیاط بیمارستان است . کسانی که یک شب را در بیمارستان به سر برده اند ، از عمق وجود به این گفته نگارنده ، ایمان خواهند داشت . حیاط بیمارستان زنگ تفریح بیمار برای خالی کردن فشارهای روحی ناشی از رویت در و دیوار بخش و تخت بستری است . شاید روزی برسد که بگویند اگر بیمارستانی حیاط نداشته باشد بایستی به بیمارانش سوبسید تحمل روانی و کاهش شادابی پرداخت نمایند . به اعتقاد نویسنده ، دادن مجوز به بیمارستانی که حیاط هواخوری ندارد حتی از ادامه کار زندان های بدون حیاط هواخوری هم  غیر عاطفی تر می باشد .

C1-2-1 -  ضروری است در محوطه بیمارستان به خصوص در جلوی اورژانس ، یک رینگ یا میدان گاه برای دور زدن خودروهای بعضا دست پاچه تخلیه بیمار ، اجرا گردد . همچنین در نظر گرفتن محل پارک برای چند خودرو اضافه تر از آمبولانس ها در جلوی درمانگاه ها و اورژانس ، حتی در بالابردن عملکرد درمانی بیمارستان هم موثر خواهد بود .

C1-2-2 -  در روزهای بحران ( زلزله و ... ) محوطه بیمارستان شاید از خود ساختمان های درمانی هم کارامد تر باشد . پیش بینی تاسیسات مناسب برای راه اندازی کمپ های بیمارستانی سیار ، در آن روزهای سخت ، بهترین هدیه از طرف یک طراح بیمارستانی کار بلد برای گرفتاران آن روز ،  خواهد بود . از روز اول طراحی هر بیمارستانی ، بایستی به فکر جانمایی این گونه بیمارستان های سیار بوده و حتی در طراحی ها ، ملزومات تخلیه مجروحین را هم در نظر گرفت.

C1-2-3 -  برای رسیدن به یک محوطه بیمارستانی زیبا ، می توان از روز اول در طراحی فضاهای سرباز موجود در پیرامون ساختمانهای درمانی ،  موارد زیر را مد نظر قرار داد :

·          محوطه سازی با مجموعه ای از درختچه های کوتاه و بلند جانمایی شده

·          پیاده روها و سواره روهای زیبا سازی شده با مصالح طبیعی

·          نیمکت های راحت و زیبا که در محل های مناسب و به تعداد کافی تعبیه شده اند

·          نصب تابلوهای راهنما در تمامی چند راه ها

·          کیوسک های اطلاعاتی و خدماتی مناسب و فانتزی

·          زمین چمن مناسب با حاشیه ای از گل های فصلی و رنگارنگ

·          طراحی سایه در روز برای مسیرهای اصلی با انواع درختان بلند سایه دار

·          طراحی تونل های مسقف با برزنت های رنگی برای روزهای بارانی یا آفتابی

·          طراحی نور مناسب در شب ، هم در محوطه کلی و هم برای پیاده رو ها و سواره رو ها

.     طراحی سرپناه برای توقف و حرکت در مسیر ویژه صندلی های چرخدار و برانکار های حمل بیمار

.     طراحی فضاهای تفریح و سرگرمی ( روباز + سرپوشیده + محصور و..) برای کودکان

البته اطمینان از الزام به گماردن باغبان و نظافتچی برای محوطه داخلی بیمارستان توسط مدیران در زمان بهره برداری بیمارستان ،  از اساسی ترین دغدغه های اصولی طراحان بیمارستانی است .(مباحث مربوط به طراحی فضای سبز در  C21  آورده شده است)

C1-2-4 -  دیوارکشی و حصارکشی محوطه بیمارستان قواعد خاص خود را دارد . بیمارستان نه پارک است که بدون حصارکشی مناسب باشد و نه پادگان است که دیوارهای بلند و بدون امکان رویت داخل داشته باشد . دیوار محوطه بیمارستان نبایستی دلگیر و ناراحت کننده باشد و احساس مشاهده کردن و مشاهده شدن را از بیمار سلب نماید . یادمان باشد بعضی مواقع فرصت مشاهده کردن برای بیمار به عنوان یک فعالیت مفید محسوب می گردد . از طرف دیگر بیماران ترجیح می دهند تا در استفاده از فضاهای عمومی با سایر اعضای جامعه شریک باشند و از جدایی گزینی پرهیز می کنند . محوطه هر بیمارستان باید این امکان را به بیماران بدهد تا خود را جزیی از سرزندگی و شلوغی و حیات فضاهای شهری مجاور بیمارستان دانسته و از این چرخه زندگی لذت ببرند . همچنین در فضاهای در هم تنیده شهری نیز ، مردم کوچه و خیابان هم بایستی از فضاهای گسترده و محوطه بیمارستان استفاده بصری بنمایند . در این صورت و با در معرض دید قرار گرفتن این فضاها ، به صورت غیرمستقیم درمان روحی دیگری نیز برای آحاد جامعه حادث گردیده است .

C1-2-5 -  این که سهم فضای سبز از فضاهای دسترسی و احتمالا پارکینگ ها در محوطه داخلی بیمارستان چقدر باشد بستگی به اقلیم ، موقعیت فیزیکی ، نوع بیمارستان و ... دارد . لیکن هر چقدر وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک جامعه از فقر و نابسامانی فاصله بیشتری داشته باشد ، بیمارستان های آن جامعه هم دارای محوطه های بهتر با سهم فضای سبز بیشتری خواهد بود . به همین دلیل است که در کشورهای پیشرفته حتی تا دو سوم سطح عرصه کل بیمارستان را فضای سبز فرا گرفته است . البته در این مورد طراحان بیمارستانی در کشور ایران هم کوتاهی نموده و نقش مثبتی را از خود به یادگار نگذاشته اند . متاسفانه اولین کسی که در طراحی سنگ بنای اولیه بیمارستان سهم فضای سبز را فدای اعیانی های دیگر خواهد نمود ، معمولا خود طراحان هستند که خدا کند این ننگ را هر کدام از بیمارستانسازان از کارنامه حود با دقت پیش از بیش جبران نمایند.

C1-3 -   طراحی سر در بیمارستان :

اگر تاکنون به دنبال آدرس و تابلویی در خیابانی که مملو از درختان بلند و با تابلوهای بزرگ تجاری است ، گشته باشید ؛ اهمیت نشانه و معرف برای یک مرکز اضطراری مورد نیاز مردم را بیشتر و بهتر در ذهنتان تصور خواهید نمود . شاید این موضوع برای بیمارستان های بزرگ و مرکزی شهر ها صدق نکند و لیکن کم نیستند بیمارستان های خصوصی و نسبتا قدیمی در شهرهای بزرگ که همه مردم آن ها را نمی شناسند . برای مثال : تعداد بیمارستان های کوچک کمتر از 96 تخت خواب در شهر تهران بیش از 60 بیمارستان ، در اصفهان 12 بیمارستان ، در تبریز 9 بیمارستان ، در شیراز 19 بیمارستان ، در مشهد 14 بیمارستان و ... می باشد . به هر حال تابلوی بیمارستان و شکل و حجم  سر  در  بیمارستان بایستی به گونه ای باشد که ضمن جلب توجه فوری ، ویژگی های دیگری هم به شرح ذیل  داشته باشد :

C1-3-1 -  سر در برای بیمارستان های بزرگتر از 96 تخت خواب که دارای محوطه مناسب ورودی هم باشند ، قابل طرح است . بیمارستان های کمتر از 96 تخت خواب یا بدون محوطه معمولا فاقد سر در به عنوان یک سازه جداگانه بوده و این هم نقصی دیگر از لیست نقایص بیمارستان های کوچک محسوب می شود .

C1-3-2 -  سر در بیمارستان بایستی حس همدردی ، تسکین درد و رنج ، امیدواری ، به روز بودن و مدرنیته ، کم هزینه بودن ، زیبایی همگن با طبیعت و نماهای مجاور ، صداقت و ... را به بیننده القا نماید . این المان معماری نبایستی آن قدر حجیم یا مخوف یا گران قیمت باشد که روح رنجور بیمار و همراه وی را نگران و یا بی حوصله نماید . باید توجه نماییم که سر در های بسیار پیچیده و یا بسیار ساده برای بیمارستان مناسب نبوده و موجب رضایت مندی نخواهد بود .

C1-3-3 -  رنگ و اندازه و فرم و خط تابلو بیمارستان خود گویای سلیقه حاکم بر مرکز درمانی است . متن تابلوهای بیمارستانی باید به گونه ای باشد که موجب سردرگمی و توهم بیماران نبوده و امکانات را بیش از وضع موجود جلوه ندهد . در این مورد نظام پزشکی و همچنین شهرداری ها موازینی دارند که معمولا تخلف از آن مشکلی را ایجاد نخواهد کرد !!! پسندیده نیست اگر بگوییم اکثر تابلوهای معرف مراکز درمانی غلو آمیز و گمراه کننده بیماران نیازمند است . ولی مردم این را به خوبی دانسته اند که با شخصیت ترین تابلو معرفی برای یک مرکز درمانی ، تابلویی است که فقط معرف نام مرکز بوده و تبلیغاتی از آن استنباط نگردد . طراحان و مدیران بیمارستانی بایستی توجه نمایند که بهترین و زیباترین معرف بیمارستان ، صداقت و خلوص در ارائه خدمت است .

C1-3-4 -  در معرض دید بودن یک سر در و تابلوهای آن اساس طراحی است . و سر در و تابلویی که پشت موانع طبیعی یا غیر طبیعی نظیر درخت و تیرک های شهری قرار بگیرد و یا مثلا در شب نور مناسب نداشته باشد ، نقض غرض بوده و فاقد کارایی است . لازم است از زوایای گوناگون در معرض دید بودن سر در از معابر مجاور دائما چک شده و در صورت لزوم اقدام اصلاحی صورت پذیرد . همچنین طراحی نور شبانه برای سر در و تابلوهای معرف بیمارستان نیز نکته مهمی است که ظرافت خاص خود را دارد . دیده شدن سر در و تابلو به وسیله نور از درون سازه و یا تابیدن نور از بیرون بر آن ، بستگی به موقعیت محل باید انتخاب شود . ولی در هر صورتی استفاده از تیرک های چراغ برق برای تاباندن نور به سردر ها نه زیباست و نه عاقلانه !! ضمن آن که کارامدی مناسب را در بحران محدود خواهد کرد . ( خطر سقوط – مانع فرود هلی کوپتر )

C1-3-5 -  برابر نظریه یکتا گرایانه فضاها در معماری ، فضای مطلوب فضایی است که ابعاد مختلف آن هویت واحدی را به بیننده القا نماید . نمی توان در طراحی سردر و تابلوها از یک تفکر و سلیقه و در طراحی نرده ها ، در ورودی ، کیوسک های مجاور معبر و ... از سلایق و تفکرات دیگر استفاده نمود . بنابراین در طراحی سر در ، توجه به ترکیب حائل بیمارستان با معبر عمومی نیز الزامی است . البته ترکیب سر در و در ورودی و دیوارهای حائل از نرده و فضای سبز و مصالح اقلیمی محل و ... ترکیب خوب و قابل قبولی برای یک بیمارستان خواهد بود .

C1-3-6 -  در رابطه با ویژه گی های سر درب جهت ورودی هایی که مراجعه کننده از خیابان عمومی شهر مستقیما به لابی بیمارستان وارد خواهد شد ، اگر چه کمابیش موارد 5 گانه بالا هم بایستی رعایت شود ولی ، بیشترین و مهمترین نکته در این گونه سر درب های ورودی ، بر هم نزدن نمای کلی ساختمان و رعایت همخوانی آن با نمای اصلی بیمارستان میباشد . به گونه ای که هم به راحتی جدا بودن سردرب از آن طرح استنباط شود و هم موجب وهن نما و یا دو جنسیتی شدن آن نباشد . به عبارت دیگر ، متریال ، فرم ، ارتفاع ، عرض  ، تعداد ، حجم و حتی رنگ بازشو های موجود در نمای کلی ،  با این گونه سر دربها ، که معمولا عمق کمتری هم دارند ، بایستی همگن و همخوان باشد .

C1-4 -   درب ورودی بیمارستان :

ورود به بیمارستان به دو صورت امکان دارد . در بیمارستان هایی که ابتدا وارد محوطه حیاط خصوصی بیمارستان می شوید ، ورودی بیمارستان درب محوطه محسوب می شود . و در بیمارستان هایی که بدون گذر از حیاط ، مستقیما از پیاده روی خیابان به سرسرای بیمارستان وارد می شود ، درب سرسرا به عنوان ورودی بیمارستان محسوب می شود . به هر حال ، لحظه ورود به بیمارستان ، شرایط روحی و قانونی خاصی را برای بیمار و همراهان وی ایجاد می نماید که لازم است یک طراح بیمارستانی با توجه به آنها ، در فیزیک ساختمان درمانی ، ویژگی هایی را مد نظر قرار دهد . این موارد  عبارتند از :

C1-4-1 -  اگر درب ورودی بیمارستان بدون گذر از حیاط و مستقیما از پیاده روی خیابان به داخل سرسرای بیمارستان باشد ، در این صورت :

*          این در بایستی به وضوح قابل تشخیص بوده و برای تازه وارد ها به آن خیابان کاملا جلب توجه نماید

*          در طراحی این گونه بیمارستان ها ، ابتدای ورودی بیمارستان به سرسرای اصلی ، بهترین محل نمایش قدرت تولید و تقدیم هوای سرد یا گرم به مراجعه کننده برای خوشامد گویی بوده و بالاترین اثر تبلیغی را برای کیفیت تاسیسات و به روز بودن خدمات در این بیمارستان خواهد داشت .

*   همچنین یک طراح بیمارستانی تمامی سعی خود را خواهد نمود تا این اولین برخورد بیمار با فضای بیمارستان ، کمترین شباهت را به دیگر تصورات بیمارستانی مراجعه کننده داشته باشد . یک سرسرای خوب بیمارستانی در لحظه ورودی هیچ گونه شباهتی به بیمارستان نداشته و بیشتر طراحی های داخلی آن یادآور یک هتل مرتب و تمیز خواهد بود . 

C1-4-2 -  اگر ورود به بیمارستان مستلزم ورود به محوطه بیمارستان و سپس ساختمان درمانی باشد ، در این صورت :

*          در داخل محوطه ، درب ورودی به ساختمان بایستی کاملا واضح باشد .

*         این موضوع با استفاده از رنگ ، نور ، نمای درب و طراحی نحوه ورود دسترسی ها به محل مورد نظر ، قابل حصول می باشد .

*          همچنین تعبیه رمپ های ورود خودرو ، ورود بیمار با ویلچر ، ورودی بیماران عادی و همراهان کاملا اجباری بوده و از ملزومات میباشد .

*          در این گونه موارد که ورودی به بیمارستان روباز محسوب میشود ، بهتر است مسیرهای دسترسی تا ساختمانهای درمانی با سایبانی از درختان سایه دار برای آفتاب روزانه و یا بکار بردن تمهیداتی به صورت سایه بان های فلزی با روکش های رنگی برای روزهای بارانی طراحی گردد .

*         نکته دیگری که در این گونه ورودی ها مهم است ، استفاده از مبلمان شهری البته از نوع قابل استفاده در طول مسیرهای دسترسی است . رنگ ، نوع ، تعداد و آراستگی در لوازمی از قبیل نیمکت ها ، کیوسک های راهنما ، آب خوری ها ، نرده ها ، تابلوهای معرف و ... نشانه های خوبی برای ابلاغ ادای احترام  مدیران بیمارستان به استفاده کنندگان خواهد بود .  

C1-4-3 - حجم ، عرض ، ارتفاع و مصالح در احداث ورودی های بیمارستان ، بایستی مناسب لحظه ی بحران هایی نظیر زلزله ، آتش سوزی ، تخریب و انفجار بوده و موجب کاهش اثرات این نوع بحران ها باشند . ( امنیت ، استحکام ، وسعت ، نسوز بودن ، ... ) . به هر حال در ورودی های هر ساختمان اجتماعی ، کارکردهای خروج اضطراری نیز نهفته است که یقینا در مبلمان و مصالح سرسراها و ورودی های بیمارستانی نیز نبایستی این کارکردها مختل شوند .

C1-4-4 -  نور پردازی ورودی بیمارستان در شب ، به مقدار زیادی در رفع بی حوصلگی و خستگی بیمار و همراه بیمار و حتی کادر درمانی موثر می باشد . با توجه به پردازش  نور شبانه در زوایای مختلف این ورودی ها ، باید طراحان بیمارستانساز شرایطی را فراهم آورند که آرامش شبانه برای مراجعین فراهم گردد . گم کردن همراهان یا جستجو با سروصدا برای یافتن همراهان در تاریکی شب ، نشانه ی عدم  توجه یک طراح به شرح وظایفش بوده است .

C1-4-5 - استفاده از تکنولوژی دربهای اتوماتیک امروزه انگاری غیر قابل تردید است ، ولیکن بایستی توجه نمود که معایب این گونه دربها در زمان اختلال در کارکرد و یا بحرانهایی که منجر به ازدحام بیش از حد و یا قطعی برق میشود ، شاید نقض غرض و باعث دردسرهای بزرگتر گردد . به همین دلیل ضمن رعایت استفاده از اینگونه دربهای اتوماتیک برای بهره وری انرژی و سهولت ترددها ، بایستی طراحان به فکر روزهای هجوم در بحران و نیز  روزهای معیوب بودن سیستم دربها که تکراری بودن مناظر آن در این روزها قابل چشم پوشی نیست ، هم بوده باشند .

C1-5 -   نمای اصلی بیمارستان :

همان طوری که هر کتابی را هر چقدر هم خواندنی باشد با نگاه به جلد آن به یاد می آوریم ، در مورد بناها نیز این موضوع صادق بوده و شاید اگر بگوییم نمای هر ساختمان مدرک شناسایی و هویت آن ساختمان است ، سخن گزافی نگفته باشیم . البته برای بیمارستان این موضوع ویژه تر است . در زیر به چند نکته در این رابطه میپردازیم:

C1-5-1 -  حسی که یک نمای به روز و موقر برای اطمینان از مدرن بودن یک مرکز درمانی ، در نگاه اول ، به مراجعه کننده منتقل می نماید ،  چیز دیگری قادر به  انجام آن نخواهد بود . به اعتقاد نگارنده  ،  نمای یک بیمارستان بایستی در یک نگاه نماینده تکنولوژی تجهیزات پزشکی موجود در آن بیمارستان باشد. این نکته کلیدی نبایستی فراموش شود که کسی از مدل و کارآمدی و به روز بودن تجهیزات درون اطاق عمل سر در نمی آورد ولی ساختمان و جلال و شکوه و آراستگی آن را همگان درک مینمایند.

C1-5-2 -  یک نمای خوب ضمن تاثیر در جلب اعتماد و همکاری بیمار برای درمان بهتر ، تسکین دهنده روح ناآرام همراهان وی نیز به واسطه ایمان آوردن به کارامدی سیستم و امکانات و تجهیزات بیمارستان ، خواهد بود . به همین دلیل آرامش در حجم کلی بنای بیمارستان و رنگها و متریال و طبیعت سرشتی آن ،  با هیچ چیز دیگری قابل تعویض نیست و نباید تاثیر طلایی آن را نادیده گرفت.

C1-5-3 -  هر نمایی در شان بیمارستان نبوده و چه بسا نماهایی که باعث هتک اعتبار یک مرکز درمانی باشند . طراحان با تجربه برای طراحی نمای بیرونی ساختمان طرحی را پیشنهاد می دهند که یادآور تمیزی ، پاکی ، دقت ، هویت منطقه ای بوده و همچنین   تضادی با فرهنگ ، محیط زیست ، عادات بومی ، ویژگی های محل وقوع   و ... نداشته باشد .

C1-5-4 -  اگر چه همیشه نمای قدیمی به معنای کهنه گی و نمای جدید به معنای به روز بودن نیست ، لیکن ، استفاده از نشانه ها و المان های معماری جدید ، نوعا منتقل کننده حس تجهیزات و امکانات مدرن بوده و در پزشکی امروزین که وجود تجهیزات مدرن شرط اول رتبه بندی مراکز درمانی نزد عوام می باشد ، این موضوع اهمیت دوچندان خواهد داشت .

C1-5-5 -  در طراحی بیمارستان ها به خصوص بیمارستان هایی که در عمق قرار نگرفته و ساختمان اصلی درمانی آن ها در کنار محل عبور و مرور مردم قرار دارند ، چگونگی رویت پنجره ها و بازشوی آن ها و همچنین پرده های مورد استفاده در آن ها ، هم در نمای روزانه و هم در نمای شبانه ، بسیار با اهمیت می باشد . همان طوری که شیک بودن و فرم پنجره ها و بازشوی آن ها و نیز پرده های پشت آن ها مهم و جالب توجه می باشد . امکان به هم ریختگی آن ها هم جلب توجه خواهد کرد . فرم پنجره ها و نوع بازشوی آن ها بایستی هم ایمن و شیک باشد و هم از نوعی قاعده پیروی نماید . شلخته گی در انواع پنجره هایی که یکی باز و یکی بسته است و هر کدام دارای یک نوع پرده وابسته به نوع بخش خود هستند ، از بیرون بیمارستان ، هم در شب و هم در دید روز ، هرگز حس رسیدگی به امورات و یا نظم را به بیننده منتقل نخواهد کرد . طراحان با تجربه بیمارستانی به ظرافت های نمای بیمارستان در همگن بودن پنجره ها و پرده ها و بخش های هر کدام از طبقات توجه خاص دارند .

C1-5-6 -  طراحی یک نمای خارجی که قابل شستشو نبوده و احتمال ریختن یا شکستن قسمت هایی از آن در دراز مدت داده می شود ، برای یک مرکز درمانی مناسب نیست . زیرا هر گونه بلاتکلیفی و عریانی یا کثیفی نمای خارجی بیمارستان ، حس بی نظمی و عدم انظباط و عدم رسیدگی به امور را به بیننده  القا خواهد نمود . همچنین کثیف بودن پنجره ها و یا شکستگی شیشه های پنجره های یک بیمارستان نیز به همان اندازه غیر قابل قبول می باشد . بنابراین رعایت امکان عملیات نگهداشت و سرویس های دوره ای در انتخاب نوع نمای خارجی موضوع مهم و قابل توجهی خواهد بود که حس تازگی بیمارستان را تحت تاثیر قرار خواهد داد .

C1-5-7 -  همواره در تمام آیتم ها امکان نورپردازی خوب یاد آوری شده است ، لیکن در مورد نمای خارجی اصلی و طرفین یک مرکز درمانی ، نکته ای مهم تر وجود دارد و آن رعایت حریم استراحت شبانه اتاق های بستری است . درست است که نورپردازی از مظاهر زیبایی بیمارستان ها در شب می باشد و لیکن این افزایش زیبایی و ابهت ساختمان نبایستی باعث اختلال در  استراحت شبانه بیماران گشته  و اتاق های بستری را بیش از حد مورد نظر بیماران یا کادر درمانی ایشان ، روشن نماید .

 . . . .  ادامه دارد  . . . .

بهتر است مطالب را  save   نکنید ، چون دائمآ در حال  edit   نمودن و به روز کردن آنها هستیم

 در لحظه مورد نیازتان ، به روزشدهء آنها را مجددا و در همان لحظه میتوانید در این سایت مطالعه بفرمائید 

مطالب این مجموعه حاصل 22 سال تحقیق و تجربه شخصی مهندس محمد رضا اردلانی است که با زحمات 7 ساله  مهندس هدی اردلانی

ویرایش ، دسته بندی و تدوین شده است . هرگونه نقل مطالب این مجموعه بدون ذکر منبع  ، ضمن ظلم به پدید آورندگان این اثر ،

قطعآ نزد دست اندرکاران بیمارستانی کشور ،  نشانگر رذالت شخصیتی سارقین خواهد بود.

  کلیه فایل های جلد اول  (38بخش - 3فصل)  کتاب طراحی بیمارستان را در اینجا مشاهده بفرمائید