پزشکان سالانه ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان زیرمیزی می‌گیرند
نماینده وزارت بهداشت در میزگرد آسیب شناسی زیرمیزی پزشکان در رادیو گفتگو گفت: آمار برآوردی وزارت بهداشت نشان می دهد که حجم پول زیرمیزی پزشکان که از مردم گرفته می‌شود سالانه بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان است.
میزگرد آسیب شناسی زیرمیزی پزشکان با حضور محمد حسین میردهقان،مدیر کل نظارت بر درمان و اعتباربخشی وزارت بهداشت، افشین شاعری، دبیر گروه بهداشت و درمان خبرگزاری فارس،علی رمضانپور خبرنگار خبرگزاری تسنیم در رادیو گفت و گو برگزار شد و عبدالرحمن رستمیان، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و ربیعی رئیس مرکز 1690 نیز به صورت تلفنی در این گفت و گو شرکت کردند.
در ابتدای این نشست، مجری برنامه بحث میزگرد را بررسی دریافتی های غیر متعارف در جامعه پزشکی عنوان کرد بعد از آن میردهقان به نمایندگی از وزارت بهداشت گزارشی از طرح تحول سلامت ارائه کرد و گفت: با اجرای فاز سوم طرح تحول سلامت و ابلاغ کتاب ارزشهای نسبی خدمات سلامت، میزان دریافت پولهای غیر متعارف به شدت کم شده و حتی در برخی شهرستانها وقتی این موضوع را پیگیری می‌کنیم مورد تمسخر قرار می‌گیریم و اعلام می‌کنند که چنین مسئله نیست البته در تهران هنوز وضعیت آن طور که باید رضایتبخش نیست.
افشین شاعری، نیز در این میزگرد گفت: مسئله زیرمیزی مسئله قابل کتمانی نیست، مسئله‌ای است که هر روز مردم با آن مواجه هستند و از نزدیک آن را لمس می‌کنند و طی تماس با مسئولان چه در وزارت بهداشت، چه در سازمان نظام پزشکی و چه با رسانه‌ها از این مسئله شکایت دارند. مسئله جدیدی هم نیست، سالهاست که وجود دارد اما شاید بتوان گفت متأسفانه در سالهای اخیر به علت تمایل بیشتری که برای کسب رفاه در برخی گروهها به وجود آمده بیشتر شده است.
وی افزود: بهتر است ما دو مقوله زیرمیزی و رومیزی را از هم تفکیک کنیم، مطالبی که آقای دکتر میردهقان اشاره کردند و ابلاغ کتاب جدید ارزشهای نسبی خدمات سلامت،بیشتر به مقوله رومیزی و تعرفه‌های قانونی اشاره دارد. با ابلاغ فاز سوم طرح تحول سلامت، تلاش شد بخشی از پولهای زیرمیزی، رومیزی و قانونی شود و در واقع بخشی از ناهنجاری ها،هنجار تعریف شود تا بخشی از نارضایی پزشکان از درآمدها از بین برود.
شاعری در این میزگرد گفت: مسئله مهم دیگر رویکرد مسئولان به خصوص مسئولان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی با پدیده زیرمیزی است، یکی از اولین رویکردهای مسئولان نسبت به این پدیده، رویکرد انکار بوده است، در برخی از دوره‌ها مسئولان اساساً این مسئله را انکار می‌کردند،بعد از آن برای اینکه این موضوع تخفیف پیدا کند، تلاش کردند به جای واژه «زیرمیزی» از واژه‌های جایگزین مثل «دریافتی‌های غیر متعارف» یا «دریافتی غیر قانونی» و مانند آن استفاده کنند.
وی ادامه داد: واقعیت این است که اصطلاح رایج در بین مردم در این مورد همان واژه زیرمیزی است البته در بین جامعه پزشکی هم اصطلاح «under» را داریم و حتی در ادبیات برخی گروهها از جمله جراحان شنیده می شود که می‌گویند اگر پزشکی آندر نگیرد، پزشک بی عرضه‌ای است. البته من به قاطبه جامعه پزشکی احترام می‌گذارم و حتماً کم نیستند پزشکان مؤمن و منصفی که اهل این حرفها نیستند.
رد و بدل پولهای زیرمیزی در مطب‌ها دور از چشم مسئولان
شاعری گفت: رویکرد دیگری که مسئولان درباره پدیده زیرمیزی دارند این است که تعداد پزشکانی که این پولها را می‌گیرند، اندک و انگشت شمار هستند و جمع محدودی هستند اما اگر به آمار و ارقامی که در مورد این پدیده وجود دارد نگاه کنیم متوجه می‌شویم که رقم های کوچک و کمی هم نیست. حجم پولهایی که غیر قانونی گرفته می‌شود نسبت به کل بازار سلامت قابل توجه است و متأسفانه بیشتر این پولها هم در مطب‌ها، کلینیک ها، مراکز جراحی محدود و جاهایی گرفته می‌شود که اساساً وزارت بهداشت و نظام پزشکی و بازرسان آن حضوری ندارند.
مجری برنامه از شاعری پرسید، شما می‌دانید حجم این پولها چقدر است که وی در پاسخ گفت: آقای دکتر میردهقان حضور دارند و ایشان باید آمار اعلام کنند اما آماری که ما از مسئولان وزارت بهداشت داریم نشان می‌دهد که بین 10 تا 15 درصد از کل بازار 70 هزار میلیارد تومانی سلامت کشور پولهای زیرمیزی و غیر قانونی است که چیزی بین 5 تا 10 هزار میلیارد تومان می‌شود.
میردهقان در واکنش به این مطالب گفت: بله من هم تأیید می‌کنم، آماری که ما داریم نشان می‌دهد حجم پولهای زیرمیزی سالانه بین 8 تا 10 هزار میلیارد تومان است.
شاعری ادامه داد: و متأسفانه این پولها در جاهایی رد و بدل می‌شود که مسئولان نظارتی ندارند و گاهی بدون اینکه ردی و سندی باقی بگذارند، این پولها رد و بدل می‌شود، حتی گاهی اجازه نمی‌دهند، بیمار کارت بکشد و پول نقد می‌گیرند.
میردهقان نیز با تأیید این مطالب گفت: بله ما هم چنین مسائلی را شنیده‌ایم، اشکالاتی وجود دارد اما برخی از این مسائل مربوط به قبل از اجرای طرح تحول سلامت است و اکنون با اقداماتی که دولت انجام داده بسیار کمتر شده است،بالاخره دولت حسن نیت خود را نشان داد و اعتبارات خوبی به بخش سلامت اختصاص داد.البته امیدواریم بیمه‌ها همکاری تنگاتنگ تری با وزارت بهداشت داشته باشند و بالاخره با اقداماتی که انجام شده ما به جایی رسیده‌ایم که دیگر هیچ پزشکی به گرفتن زیرمیزی افتخار نمی‌کند.
مدیر کل نظارت بر درمان وزارت بهداشت ادامه داد: سامانه 1690 را هم افتتاح کرده‌ایم و طی ماههای گذشته 120 هزار تماس مردمی داشته‌ایم که 20 درصد آن شکایت از تعرفه بوده است. البته اوایل این سامانه مشکلات فنی داشت که الان بر طرف شده است.
مجری برنامه نیز در این هنگام خطاب به مدیر کل نظارت بر درمان وزارت بهداشت گفت: پس شما هم قبول دارید که واقعیت بسیار فراتر از تماس های مردمی است و احتمالاً اینکه در شهرستانها این مسئله کمتر است به خاطر این است که در خیلی از شهرستانها بیمارستان خصوصی نیست و بیشتر مراجعات مردم به بیمارستان دولتی است که میردهقان نیز تأیید کرد.
میردهقان افزود: به هر حال برای اینکه کیفرخواست علیه متخلف صادر شود باید شاکی خصوصی باشد.
زیاده خواهی برخی پزشکان و ضعف نظارت مسئولان
عبدالرحمن رستمیان، نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز که به صورت تلفنی در این میزگرد حاضر بود گفت: بحث زیرمیزی و دریافتی‌های غیر متعارف در جامعه پزشکی از مسائل مهمی است که کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این دوره از همان ابتدا آن را پیگیری کرد ما یکبار خانم دکتر دستجردی و یکبار دکتر طریقت را به خاطر همین مسئله به کمیسیون دعوت کردیم و در دوره دکتر هاشمی نیز که به صورت جدی با طرح تحول سلامت این موضوع دنبال شد، نیز از ایشان دعوت کردیم تا در این مورد توضیح بدهند.
وی گفت: یکی از مطالبات مهم مردم نیز همین مسئله است که به خصوص در گذشته در شهرستانها خیلی زیاد بود حتی شکایت داشتیم که در اورژانس بیمارستان از بیمار طلب تعرفه کرده‌اند اما اکنون در شهرستانها کم شده است ما البته پزشکانی هم داریم که پول زیرمیزی نمی‌گیرند که باید از آن تشکر کنیم.
نایب رئیس کمیسیون بهداشت ادامه داد: قرار است برای پیگیری این مسئله به زودی یک call سنتر و یک massage سنتر در مجلس ایجاد شود که اگر مردم در مراجعه به دولت به نتیجه نرسیدند بتوانند از طریق مجلس پیگیری کنند.
مجری برنامه از رستمیان پرسید، به نظر شما علت اینکه برخی پزشکان این پولها را دریافت می‌کنند،چیست که وی گفت: به نظر من یک بخشی زیاده خواهی است و یک بخشی هم به خاطر این است که برخورد جدی نمی شود. متأسفانه در برخی دوره‌ها به خاطر اینکه برخورد جدی صورت نگرفته است، این مسئله برای برخی تبدیل به عادت شده است و برخی پزشکان فکر می‌کردند که حقشان است. امیدواریم به جایی برسیم که در سالهای آینده دیگر این مسائل را نداشته باشیم.
میردهقان، مدیر کل نظارت بر درمان وزارت بهداشت نیز گفت: سامانه 1690 اوایل مشکلات نرم افزاری داشت که الان بر طرف شده است و ما می‌توانیم یک بخش خاص و یک داشبوردی را در سایت و سامانه 1690 ایجاد کنیم که موارد مراجعات و شکایات مردم به نمایندگان مجلس در آن ثبت و پیگیری شود و از طرف نمایندگان هم قابل ردگیری باشد.
شاعری نیز گفت: یکی از دلایلی که مردم کمتر به این سامانه زنگ می‌زنند این است که می ترسند در روند درمان عزیزانشان اختلالی ایحاد شود و دوم اینکه بسیاری اوقات چندان امیدوار به رسیدگی جدی نیستند، تصور عمومی مردم این است که بیشتر این شکایات به سازمان نظام پزشکی ارجاع می‌شود که به هر حال سازمان صنفی پزشکان است و بیشتر طرف پزشکان را می‌گیرد.
رستمیان نیز گفت: به هر حال دولت اعتبارات زیادی برای سلامت گذاشت و ما هم محکم ایستاده‌ایم تا این فرآیند تثبت شود و چند نفر محدودی آبروی نظام سلامت را نبرند.
سازمان حمایت از حقوق بیمار نداریم
شاعری نیز خطاب به دکتر رستمیان گفت: من پیشنهاد می‌کنم که مجلس طرحی را تصوبب کند که مطابق آن در بخش دولتی یا خصوصی سازمانی با عنوان «سازمان حمایت از حقوق بیماران» تأسیس شود چون متأسفانه صدای بیماران به جایی نمی‌رسد و در رسانه‌ها نیز بیشتر صدای پزشکان متخصص که مسئول هستند، شنیده می‌شود. اگر چنین سازمانی ایجاد شود، بخشی از مشکلات کم خواهد شد که البته در این هنگام ارتباط تلفنی رستمیان نایب رئیس کمیسیون بهداشت قطع شد.
در ادامه این میزگرد با خانم ربیعی، رئیس سامانه 1690 تماس تلفنی برقرار شد، وی گزارشی از نحوه فعالیت این سامانه ارائه کرد و گفت: برای ثبت شکایت، افراد باید بیوگرافی و مشخصات فردی خود را اعلام کنند و مشخص کنند که شکایت آنها از روند درمان است یا مربوط به تعرفه می‌شود.
شاعری، از وی پرسید: حجم ریالی کل شکایاتی که در مورد تعرفه‌ها از زمان تأسیس سامانه 1690 بوده،چقدر است که رئیس این مرکز اعلام کرد: آماری ندارم.
میردهقان در ادامه این نشست گفت: شکایتهای تعرفه‌ای مردم بعد از اینکه تأیید شد، به ستاد نظارت بر تعرفه‌ها در هر استان که زیر نظر نظام پزشکی است ارجاع می شود و در آنجا بررسی و کارشناسی می‌شود سپس پرونده در دو نهاد یکی دادسرای نظام پزشکی و تعزیرات حکومتی پیگیری می‌شود.
وی ادامه داد: اگر کسی که مورد شکایت قرار گرفته جزو هیئت علمی دانشگاه یا استخدام رسمی دانشگاهی باشد، اقدامات انضباطی نسبت به وی انجام می‌شود و حتی در شیوه نامه انضباطی قطع رابطه با هیئت علمی دانشگاه نیز دیده شده است.
۸ هزار میلیارد تومان زیرمیزی کجا رسیدگی می‌شود
در ادامه شاعری، گفت :به هر حال طبق نظر دکتر میردهقان که در این نشست حضور دارد، حجم زیرمیزی پزشکان سالانه بین 8 تا 10 هزار میلیارد است و این رقم بزرگی است، ما هنوز ماجرای فساد 3 هزار میلیارد تومانی را فراموش نکرده‌ایم و این رقم بین 2 تا 3 برابر آن فساد بزرگ است در حالی که متأسفانه تاکنون فرد یا افرادی متناسب با این حجم زیرمیزی مورد پیگرد قرار نگرفته است یا حداقل اعلام نشده است و حجم برخوردها نسبت به حجم مسئله کوچک بوده است.
علی رمضانپور، نیز در این میزگرد گفت: مردم نسبت به دو سال قبل به حقوق خود در عرصه سلامت بیشتر آشنا شدند ولی یکی از مشکلات عمده این است که مردم هنوز حقوق کامل و دقیق خودشان در حوزه خدمات سلامت را نمی‌شناسند. مثلاً دریافت غیرمتعارف یا همان زیرمیزی به معنای دقیق مربوط به پرداخت‌های غیرقانونی است که خارج از صندوق بیمارستان دولتی ارائه شود ولی ما در حوزه های متعدد پزشکی شاهد دریافت‌های غیرقانونی دیگری نیز هستیم مانند دریافت پول از انجام سونوگرافی توسط متخصصان زنان و زایمان برای زنان باردار که به گفته وزیر بهداشت، معاون درمان و مدیرکل نظارت این وزارتخانه این کار تا زمانی که برای آن تعرفه‌ای مصوب نشده است نباید صورت پذیرد ولی می‌بینیم که این دریافت‌ها از مردم انجام می‌شود و مردم نیز از این مسئله آگاه نیستند.
-----------------------
پایان