متن کامل

مجموعه 5 جلدی بیمارستانسازی

تحقیق و تدوین :

مهندس محمد رضا اردلانی + مهندس هدی اردلانی 

کتاب طراحی بیمارستان

فصل اول  A   :  مبانی مطالعه برای طراحی بیمارستان

فصل دوم B :  شاخص های طراحی بیمارستان

فصل سوم C :  نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخش های بیمارستان

کتاب احداث بیمارستان

فصل چهارم  D :  مبانی نظری در عملیات احداث بیمارستان

فصل پنجم  E  :  نکات اجرایی در عملیات احداث بیمارستان

فصل ششم  F  :  ویژگی های خاص برای مصالح مصرفی بیمارستان

کتاب توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هفتم   G :  مبانی نظری در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هشتم   H  :   نکات اجرایی در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

کتاب نگهداری بیمارستان

فصل نهم  K :  مبانی نظری در عملیات نگهداری بیمارستان

فصل دهم   L  :  نکات اجرایی در عملیات نگهداری بیمارستان 

کتاب ارتقای بیمارستان

فصل یازدهم   M  :  ساماندهی و کنترل سهم فیزیکی در بخش های بیمارستان

فصل دوازدهم  N  :  چگونگی استفاده از نظام ارزشیابی بیمارستانی در ارتقای کیفیت فیزیکی بیمارستان

فصل سیزدهم   P  :  نکات اختصاصی برای ارتقای کیفیت انواع بیمارستانها

جلد یکم

کتاب طراحی بیمارستان

فصل سوم  : نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخشهای بیمارستان

C1 - نکات اختصاصی در طراحی فضاها و نماهای ورودی بیمارستان

C2 - نکات اختصاصی در طراحی لابی و پذیرش بیمارستان

C3 - نکات اختصاصی در طراحی هتلینگ بیمارستان 

C4 - نکات اختصاصی در طراحی دفتر پرستاری بیمارستان 

C5 - نکات اختصاصی در طراحی اورژانس بیمارستان 

C6 - نکات اختصاصی در طراحی  تالار اطاقهای عمل

C7 - نکات اختصاصی در طراحی زایشگاه

C8 - نکات اختصاصی در طراحی ICU

C9 - نکات اختصاصی در طراحی CCU + PCCU

C10 - نکات اختصاصی در طراحی بخش تشخیص طبی

C11 - نکات اختصاصی در طراحی بخش توانبخشی بیمارستان

C12 - نکات اختصاصی در طراحی بخش تصویربرداری بیمارستان

C13 - نکات اختصاصی در طراحی درمانگاههای بیمارستان

C14 - نکات اختصاصی در طراحی استرلیزاسیون مرکزی C.S.R 

C15 - نکات اختصاصی در طراحی رختشویخانه بیمارستان 

C16 - نکات اختصاصی در طراحی آشپزخانه - غذاخوری بیمارستان 

C17 - نکات اختصاصی در طراحی فضاهای اداری بیمارستان 

C18 - نکات اختصاصی در طراحی رختکن ها یا پاویون های پرسنل بیمارستان 

C19 - نکات اختصاصی در طراحی اماکن انتظامات ، نگهبانی و پلیس در بیمارستان

C20 - نکات اختصاصی در طراحی مراکز خرید مایحتاج خاص بیماران و همراهان 

C21 - نکات اختصاصی در طراحی فضای سبز بیمارستان

C22 - نکات اختصاصی در طراحی پارکینگ های بیمارستان 

C23 - نکات اختصاصی در طراحی انواع انبارهای تدارکاتی بیمارستان 

C24 - نکات اختصاصی در طراحی محل سردخانه جسد بیمارستان

C25 - نکات اختصاصی در طراحی محل نگهداری زباله های سرد + عادی بیمارستان

C10

نکات اختصاصی در طراحی بخش تشخیص طبی بیمارستان :

C10-1 - کلیات

C10-2 -   نکات موثر در تعیین محل آزمایشگاه در بیمارستان 

C10-3 -   نکات موثر در تعیین ظرفیت آزمایشگاه

C10-4 -   انواع فضاها در داخل بخش آزمایشگاه بیمارستان

C10-5 -   نکات موثر در چینش فضاهای داخلی آزمایشگاه  بیمارستان

 
  C10

  نکات اختصاصی در طراحی بخش تشخیص طبی (آزمایشگاه)  بیمارستان   

C10-1  -  کلیات 

1)  احتمالا شما هم شنیده اید که در گذشته گفته میشد بیمارستان میتواند آزمایشگاه تشخیص طبی نداشته باشد ولی نمیتواند مثلا انبارهای تدارکاتی نداشته باشد.!!! شاید منشاء این حرف آئیننامه های مربوط به شرایط تاسیس بیمارستان باشد ولیکن امروزه برای رد این گفته دهها دلیل میتوان ذکر کرد ، درصورتی که نداشتن آزمایشگاه در یک مرکز درمانی بستری ، احتمالا فقط یک دلیل دارد و آنهم مباحث اقتصادی است.

2)   اینکه چرا به آزمایشگاههای تشخیص طبی تا این حد بریده شده از فضای اصلی بیمارستانها نگاه میشده است ، البته مفصل است ، ولی سرمنشاء این نکته هم که در طراحی های قدیمی ، آزمایشگاهها متاسفانه در زیرزمین و یا ساختمانی جانبی با امکاناتی پایین تر از سطح امکانات زیستی هتلینگ اصلی بیمارستانها ، جانمایی و احداث شده اند ، احتمالا به همین موارد برمیگشته است.

3) البته این نگرش با هر دلیلی ،  اگر چه همچنان در جامعه بیمارستانی وجود دارد ،  ولی واقعیات درمان و دورنمای طب امروز از اتفاقات دیگری حکایت دارد . همواره تاکید نموده ام که نگاه بیمارستانسازان حرفه ای بایستی به آینده سیکل درمان بوده باشد  و حالیه مدتهاست که آزمایشگاههای تشخیص طبی بسیار فراتر از قبل و به معنای واقعی کلمه ، موظف به تشخیص طبی بوده و پروسه ای از درمان امروزین بیماریها وجود ندارد که از گذرگاه آزمایشات مختلف تشخیصی عبور نکرده باشد . پیشرفت حیرت انگیز و گاهآ وحشتناک تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی از یک طرف و جداشدن انواع تخصصها و فوق تخصصها در فارغ التحصیلان رشته های مرتبط به طب تشخیصی در دو دهه اخیر از طرف دیگر ، بسیار عمیق تر ازسایر علوم پزشکی و بخصوص پاراکلینیکهای دیگر بوده و اگر روزگاری با یک فارغ التحصیل رشته علوم آزمایشگاهی هم میشد یک شهرستان را پشتیبانی نمود ، امروزه در داخل یک آزمایشگاه تشخیص طبی معمولی هم نیاز به حداقل سه مقطع دکتری حتمی بوده و برای کمی تخصصی دیدن کارها، این آزمایشگاهها حتی تا هفت تخصص فوق دکتری در رشته های مختلف را بعضآ نیاز خواهند داشت .

  ( 4این همه ریز تخصصی شدن تازه در مرحله تشخیص طبی است ، در حالیکه چند سالیست که طب آزمایشگاهی از مرحله تشخیص فراتر رفته و وارد عرصه مهم و سرنوشت سازی به نام پیشگیری هم شده است . مثلا و به زبان ساده (برای مخاطبان غیر پزشکی کتاب) اگر هر بیمار مبتلا به سرطان پستان تا مدتی پیش بایستی داروی گرانقیمت هرسپتین را برای بقا مصرف مینمود ، امروزه این آزمایشگاهها هستند که میتوانند اعلام نمایند که اصولا ژن فلان بیمار برای ادامه حیات بعد از سرطان نیاز به استفاده از این داروی گرانقیمت دارد یا اینکه این دارو برای ژن این بیمار بی تاثیر بوده و... لزومی به تجویز آن نیست . ویا در مثالی دیگر ، بزودی آزمایشگاهها میتوانند بسیار پیش تر از موعد ، خیلی از بیماریها را در بیماران برای آینده آنان پیش بینی و اعلام نمایند . تازه اینها بغیر از دنیای بزرگ و اسرار آمیز ژن درمانی و امثالهم هست . شاید جالب باشد اگر بدانید که افق های جدید در آزمایشگاهها بزودی به جایی خواهد رسید که بعضی به اغراق میگویند: در آینده ای نزدیک این تشکیلات بیمارستانها هستند که جزیی از آزمایشگاهها خواهند بود !؟!

5 )  با در نظر گرفتن نکات بالا میتوان چنین گفت که طراحان بیمارستانهای جدید بایستی نقش خود را در تولد نسل جدید بیمارستانهای کشور و اهمیت چنین خط فکری نوینی ، نبایستی کم اهمیت تلقی نمایند . نگاه به دوردست و شناخت افق های آینده برای فضاهای تکنولوژیکی مثل مراکز تشخیص طبی ، هم تسهیل کننده زمینه های تحقق ابداعات جدید خواهد بود ، هم کارایی و بهره وری فضاهای فیزیکی را در طراحی و احداث ، بهتر و کم غلط تر و فراگیرتر خواهد نمود.

C10-2  -   نکات موثر در تعیین محل آزمایشگاه در یک  بیمارستان 

C10-2-1 - در طراحی فضاهای آزمایشگاهی بهتر است محل آزمايشگاه در طبقه اول بلوک اصلی بیمارستان جانمایی گردد ، و این محل چنان باشد كه مراجعین سرپایی و درمانگاهی (درصورت موجود بودن) به آساني به آن دسترسي داشته باشند.

C10-2-2 - در طراحی بیمارستانهای کوچکتر بهتر است آزمایشگاه بین بخش بیماران سرپایی و بخشهای بستری بیمارستان قرار داشته باشد . اما در بیمارستانهای بزرگتر از سیصد تختخوابی ، احتمال اینکه بتوان فضای مکفی برای حجم تمامی آزمایشگاه در طبقه همکف ساختمان اصلی تعبیه نمود کمتر خواهد بود . در چنین شرایطی میتوان باکس نمونه گیری و پذیرش و جوابدهی را از سایت سالنهای آزمایشگاهی جدانموده و برای هر کدام بدون دغدغه از دست دادن الزامات آن دیگری ، جانمایی مناسب را در طبقات یا بلوکهای دیگری پیدا نمود .

C10-2-3 - در طراحی بیمارستانهای بزرگ و یا آزمایشگاههایی که از ابتدا برای خدمت دهی به بیش از بیماران یک بیمارستان طراحی شده اند ، بایستی ورودی بیماران سرپایی میهمان را که با سیکل دیگر خدمات بیمارستانی کاری ندارند را از مسیر ترددهای برون بخشی سایر بخشهای بیمارستانی جدانمود و مثلا با باز کردن ورودی جداگانه برای ایشان و پیش بینی باجه ای برای گرداوری داده های اینگونه مراجعین ، فضای مورد نیاز برای ارائه خدمت به این دسته از مراجعین را تامین کرد.

C10-2-4 - در جانمایی فضای آزمایشگاهی بایستی توجه نمود که بخش های اورژانس ، درمانگاهها و در مواردی  اتاقهای عمل به آساني به آن دسترسي داشته باشند .

C10-3  -   نکات موثر در تعیین ظرفیت آزمایشگاه

C10-3-1 - برای تعیین ظرفیت و فضای مورد نیاز در یک آزمایشگاه سه روش مرسوم است:

الف)  روش متکی بر تعداد تخت بیمارستان : این روش از قدیمی ترین مبانی برای محاسبه ظرفیت آزمایشگاههای بیمارستانها بوده است . در این روش محاسبه تعداد تخت و نیز تعداد مراجعان اورژانس و سرپایی ها به نوعی لازم و ملزوم همدیگر خواهند بود . تعدادی از پارامترهایی که در این روش در تعیین ظرفیت آزمایشگاه موثر خواهند بود عبارتند از:

·         تعداد کل تختهای بیمارستان

·         تعداد تختهای انواع بخشهای داخلی

·         تعداد تخت و ضریب اشغال تخت بیماران بخشهای ویژه

·         سرانهء فضای آزمایشگاهی بیمارستانهای کوچک(کمتراز100)حدود3مترمربع به ازای هرتخت

·         سرانهء فضای آزمایشگاهی بیمارستانهای متوسط(100تا320)حدود2مترمربع به ازای هرتخت

·         سرانهء فضای آزمایشگاهی بیمارستانهای بزرگ(320تا600)حدود1.60مترمربع به ازای هرتخت

·         تعداد بخشها و نوع کاربری آنها و نیز امکانات آزمایشگاهی خارج از بیمارستان نیز در اعمال ضریب کاهنده یا افزاینده به سرانه های بالا موثر میباشد.

ب) روش متکی بر تعداد آزمایش : در این روش چون میتوان در محاسبات ، انواع بیماریهای منطقه وقوع یک بیمارستان را در میزان فضای آزمایشگاهی آن دخالت داد ،  بنابراین خطای کمتری از روش اول خواهد داشت . تعدادی از پارامترهایی که در محاسبات این روش موثرخواهد بود عبارتند از :

·         محاسبه پوشش جمعیتی بیمارستان و میزان بیماردهی آن

·         هر بیمار بستری در بیمارستان حداقل یک آزمایش در روز

·         هربیمار سرپایی حداقل 5 آزمایش

·         معمولا 15% کل مراجعان سرپایی بیمارستانها به آزمایشگاه نیز مراجعه دارند

·     ضریب تاثیر شهری یا روستایی بودن بافت جمعیتی (مناطق شهری حداقل 10% بیشتر به آزمایشگاه مراجعه خواهند داشت)

ج) روش متکی بر تعداد دستگاهها و پرسنل : در این روش نکته مهمی مد نظر مدیران و طراحان پروژه های آزمایشگاهی قرار خواهد داشت و آن تاثیر تکنولوژی و تجهیزات آزمایشگاهی در کاهش فرآیندهای سنتی آزمایشگاهی است. به این ترتیب بایستی کاملا بررسی شود که:

·         کدام دستگاهها در این آزمایشگاه فعالیت خواهند داشت

·         این تجهیزات آزمایشگاهی چه مختصاتی از فضای فیزیکی را نیاز خواهند داشت

·         این وسایل و تجهیزات در چه تاریخی از زمان بهره برداری از آزمایشگاه به آن ملحق خواهند شد

·         این دستگاهها چه تعداد پرسنل را نیاز خواهند داشت و یا حذف خواهند کرد

·         این دستگاهها جوابگوی چه حجمی از بیماران خواهند بود

·         نمونه گیری از بیماران در چه بازه زمانی و تحت چه پروتکل و فرایندی خواهد بود

·         برای هر تکنسین حدود 10مترمربع فضای مفید و 8 مترمربع فضای پشتیبانی منظور خواهدشد

C10-3-2 - در طراحی فضاهای آزمایشگاهی بایستی همواره سناریوهای توسعه را هم مدنظر داشت . این دیدگاه بایستی منجر به انعطاف پذیری در طراحی ها باشد . هم در داخل آزمایشگاهها و کاربری درون بخشی آنها و هم در خارج از محدوده آزمایشگاهها و بحث توسعه فیزیکی و پیش رونده آزمایشگاهها به سمت فضاهای مجاور آن . اینکه بیمارستانی با حداقل سرانه های امروز آزمایشگاهی طراحی شود (بخصوص در بیمارستانهای دولتی) ، احتمالا جوابگوی سمت و سوی سرعت تغییرات در این بخش نخواهد بود ، شاید با کمی دقت در بیمارستاهایی که عمری کمتر از 10 سال هم دارند دیده باشید که حتی راهروهای داخلی آزمایشگاهها هم محل نگهداری و بعضا کاربری انواع تجهیزات شده است . موضوعی که غیر از ایمنی فیزیکی (حریق ، راه فرار ، سرانه تردد و...) ایمنی زیست محیطی پرسنل وحتی صحت آزمایشات را به دلیل تداخل محیطی به مخاطره  انداخته است . بنابراین اگر به هر دلیلی (که معمولا ناشی از مسائل مالی است) محدودیت فضا برای آزمایشگاهها اجباری بود ، حداقل در کاربری فضاهای مجاور پیش بینی کاربریهایی را بنمایید که در برنامه های حتمی توسعه در آینده ، بسادگی قابل جابجایی بوده و مشکل ساز نباشند .

C10-3-3 - داخل هر مجموعه از فضاهای آزمایشگاهی ، واحدهاي تخصصي متعددي وجود دارد كه نسبت حجم و تعداد آن واحدها باتوجه به تعداد تخت هر بخش تخصصی در آن بيمارستان متغير است. مثلا در صورتی که بیمارستان گرایش خاص به یکی از تخصصها داشته باشد و یا فاقد بخشی خاص باشد ، فضای آزمایشگاه نیز در نسبت بندی سهم هر یک از واحدهای داخلی اش ، به سمت و سوی آن گرایش تخصصی ، ضریب افزاینده و یا کاهنده خواهد داشت . این موضوع بخصوص برای دو نوع از بیمارستانها مهمتر است یکی بیمارستانهای آموزشی (برای رعایت سرانه های آموزشی هر تخصص) و دیگری بیمارستانهای خصوصی تخصصی (برای رعایت بهره وری اقتصادی بیشتر)

C10-4  -   انواع فضاها در داخل بخش آزمایشگاه بیمارستان

در داخل آزمایشگاه بیمارستان ، اجزاء مختلفی وجود دارد که تقسیم بندی و نحوه قرار گرفتن انها در کنار هم ، تابع شرایط خاصی خواهد بود . البته متراژ و اندازه هر کدام از این فضاها بسته به سطح پیشرفتهای هر منطقه میتواند متفاوت باشد ولی اعداد کف این محاسبات در اعلانات دوره ای مبادی مسئول ابلاغ میشود که بدلیل عدم ثبات این متراژها ، در اینجا صرفآ اسامی تمامی ریز فضاهایی که بایستی در یک آزمایشگاه دیده شوند ، بشرح ذیل ایفاد میگردد :

الف :فضاهای عمومی

• ·         ورودی
• ·         انتظار بیماران
• ·         پذیرش و جوابدهی
• ·         صندوق
• ·         ریس آزمایشگاه 
• ·         بایگانی و دفتر و تایپ 
• ·         انتظامات (در صورت نیاز)
• ·         تی شویی  
• ·         تعویض لباس پرسنل
• ·         سرویسهای کارکنان (شامل سرویس و حمام و توالت مردانه و زنانه)
• ·         آبدارخانه پرسنل
• ·         استراحت شیفت پرسنل

ب: فضاهای پشتیبانی:

• ·         نمونه گیری خون  ( شامل فضاهای لیبل نویسی + مردان- زنان – کودکان  -ویژه) 
• ·         سرویسهای نمونه گیری ادرار (جداگانه برای مردان – زنان – معلولین ) 
• ·         محل جمع آوری و جدا سازی نمونه ها
• ·         کارکثیف و شستشوی ظروف نمونه های آزمایشی
• ·         پاتولوژیست( درصورت نیاز )
• ·         بانک خون / اتاق ذخیره سازی خون
• ·         انبار لوازم و تجهیزات (درصورت نیاز)
• ·         انبار لوازم مصرفی و یکبار مصرف
• ·         فضای مورد نیاز انواع یخچالها  
• ·         آزمایشگاه اورژانس( درصورت نیاز)
• ·         نمونه گیری اهدا کنندگان خون + ریکاوری اهدا کنندگان خون (درصورت موجود بودن)
• ·         محل استقرار متخصصان و مسئولين فنی هر بخش
• ·         محل استقرار سوپروایزر آزمایشگاه

ج: فضاهای عملیات تخصصی:

سالن آزمایشگاهها میتواند شامل فقط 4 فضا برای 4 عمل اصلی آزمایشگاهی بشرح ذیل باشند:

• ·         خون شناسي (هماتولوزی – بانک خون )
• ·         بيوشيمي  
• ·         سرم شناسي ( ایمنی شناسی )
• ·         ميكروب شناسي (باکتری شناسی ، انگل شناسی ، سرولوژی ، ویروس شناسی ، قارچ شناسی)

البته در مواردی بخشهای ذیل نیز به این مجموعه اضافه خواهد شد:

• ·         آسیب شناسی تشریحی و یاخته شناسی (سیتولوژی و پاتولوژی و هیستوپاتولوژی)
• ·         ژنتیک پزشکی و مولکولی

در مواردی نیز بسته به نوع و گرایش تختهای بیمارستان هر یک از این بخشها یا یونیتهای آزمایشگاهی میتوانند به صورت مستقل و یا ترکیبی در کنار هم و یا چند بخشی ولی تابع مقررات خاص خود چیده شوند .

C10-5  -   نکات موثر در چینش فضاهای داخلی آزمایشگاه

C10-5-1 - در طراحی فضاهای آزمایشگاهی نمیتوان فقط از ذهن و تخصص یک نفر یا یک تخصص استفاده نمود . به تعداد یونیتها و کابینهای انواع رشته های آزمایشگاهی بایستی نفرات متخصص در مراحل طراحی و تصویب فضای فیزیکی آزمایشگاه حضور داشته باشند . این تیم شامل متخصصان ذیل خواهد بود:

·         موسس و مسئولین فنی آزمایشگاه

·         دکترای تخصصی آسیب شناسی بالینی وتشریحی (یا هردو)

·         دکترای تخصصی علوم آزمایشگاهی

·         دکترای تخصصی تک رشته ای هر یک از علوم آزمایشگاهی دارای فرایند در این آزمایشگاه

·         تیم معماری و مهندسین تاسیساتی مجرب بیمارستانی

·         تیم مهندسین تجهیزات پزشکی حرفه ای در شاخه آزمایشگاهی

C10-5-2 –  در طراحی فضاهای آزمایشگاهی توجه به نکات ذیل و رعایت آنها ضروری میباشد:

·         نوع کاربرد هر فضا و روابط درون بخشی و برون بخشی مختص آن فضا

·         تعداد کارکنان تعریف شده در هر فضا و شرح وظایف آنها

·         تجهیزات تعریف شده در هر فضا با ویژگی‌های مربوطه

·         حجم و تعداد نمونه ها و تست هایی که برای آن فضا طراحی میشود

·         رعایت بهره وری اقتصادی و توجه به محدودیت بودجه و هزینه در طراحی فضاها

·         پیش بینی هوای تازه و سرعت و تعداد جابجایی آن (از 6 تا 10 بار درساعت) برای هر یونیت

·         تعبیه سیستمهای خروج گازها و بخارات سمی و زیان آور مطابق با نیاز هر یونیت

·         پیش بینی نور و روشنایی کافی و استاندارد برای تشخیص دقیق رنگها در سالنهای آزمایش  

·         پیش بینی نور و روشنایی کافی و استاندارد برای خواندن درجه بندی ها در آزمایش های مختلف

·         دمای محیطی و نور بایستی بدون اثر گذاری بر طبیعت نمونه ها و یا فرایند آزمایشها باشد

·         پیش بینی دمای محیطی مناسب که شرایط نگهداری نمونه ها را تهدید ننماید.

·         رعایت جنبه‌های روانشناسی رنگها در طراحی فضاها هم برای کارکنان و هم برای مراجعین 

·         قابلیت انعطاف در تغییر کاربری و یا توسعه فضاهای داخلی  در آینده

·         جانمایی انواع هود های آزمایشگاهی در دورترین فاصله ممکن از فضاهای تردد

C10-5-3 - در طراحی فضا برای تجهیزات خاص آزمایشگاهی ، پاسخ به سوالات ذیل میتواند حجم و مکان دقیقتر همراه با زیرساختهای تاسیساتی آن را در محیط آزمایشگاه برای طراحان فراهم نماید:

·         لیست تجهیزات تعریف شده برای هر فضای فیزیکی

·         تعریف دقیق مکان و ابعاد موردنیاز برای استقرار تک‌تک تجهیزات (طول،عرض،ارتفاع،وزن،...)

·         نوع کاربرد هر دستگاه و  اثر آن در روابط درون بخشی و برون بخشی هر یونیت آزمایشگاهی

·         تعداد کارکنان تعریف شده برای هر دستگاه و شرح وظایف آنها

·         مشخص کردن انشعابات زیرساختی موردنیاز هردستگاه نظیر برق،آب،فاضلاب،ونت،هوای فشرده

·         مشخص کردن فضاهای جانبی و فاصله های الزامی هردستگاه از دیوارها و تجهیزات پیرامونی

·        دقت در ممنوعیتهای مجاورتی در هردستگاه(مثل ممنوعیت مجاورت سل کانتر با سانتریفوژ)

·         مشخص کردن حساسیتهای مجاورتی دستگاه(مثل گرما،رطوبت،سرما،لرزش،جریان هوا)

·         مشخص کردن تجهیزات الزامی جانبی هر دستگاه نظیر UPS  و پرینتر و ....

·         مشخص کردن نحوه سرویس و ابعاد فضای موردنیاز برای سرویس یا کالیبراسیونهای دوره ای

C10-5-4 - تفکیک فضای هر یک از یونیت ها یا کابینهای آزمایشگاهی ، یکی از مهمترین تصمیمات برای طراحی یک آزمایشگاه تشخیص طبی است که بایستی متناسب با شرایط عملکردی هر قسمت از آزمایشگاه صورت بپذیرد . پر واضح است که ارایه یک فرم ثابت برای تمام آزمایشگاهها کاری غلط و نشانه کم دانی طراح خواهد بود . در این تفکیکها  رعایت نکات ذیل الزامی است:

·         حجم  کلی آزمایشگاه و سهم هر یونیت از این حجم

·         حجم و تعداد نمونه های مختص هر یونیت

·         حجم و تعداد تجهیزات و نفرات موجود در هر یونیت

·         تعداد پیک نفرات شاغل در یونیت در شیفت پیک

·         نیازهای زیرساختی هر یونیت

·         نیم نگاهی به توسعه آینده

·         تعریف روابط درون بخشی و برون بخشی هم در هر یونیت و هم برای تمام یونیتها

·         حجم و میزان و چگونگی اتصال به راهرو های ارتباطی مورد نیاز در هر یونیت

·         سطح الزامی ایزوله محیط کاری هر آزمایش برای تک تک یونیتها و در کل فضای آزمایشگاه

·         تبیین تعداد دستگاههای اشتراکی بین یونیتها و محل استقرار و زیرساختهای مورد نیاز آن

C10-5-5 - در داخل فضای آزمایشگاهها ، معمولا دو باکس برای رئیس آزمایشگاه و سوپروایزر آزمایشگاه منظور میشود ، این دو  محل استقرار میتوانند بسته به طراحی و موقعیت آزمایشگاه و نیز حجم و گرایش درمانی آن ، کوچک یا بزرگ و درکنار یا منفک از هم باشند ، ولیکن بایستی این فضاها بتوانند بغیر از برآورده کردن کارهای تخصصی درمانگری آزمایشگاه ، خواسته های ذیل را برای وظایف مدیریتی در قبال بیماران فراهم نمایند:

·         کنترل ترافیک و ازدحام مراجعین به آزمایشگاه و زمان گردش کار آنها

·         کنترل گردش کار نمونه‌ها در فضاي کار تخصصی

·         کنترل گردش کار نمونه‌های اورژانس

·         کنترل سیستم‌های صوتی و تصویری و مدار بسته

C10-5-6 - در صورتی که فاصله اورژانس با آزمایشگاه کمتر از 50 متر باشد ، میبایستی در داخل آزمایشگاه  و در غیر اینصورت در داخل اورژانس  ، قسمت آزمایشگاه اورژانس تفکیک و آماده خدمات شبانه روزی باشد .

C10-5-7 - حداقل فضای مفید آزمایشگاه بیمارستانها  بایستی حدود  2%  زیر بنای بیمارستان باشد . در صورتیکه این آزمایشگاه دارای دپارتمانهای فوق تخصصی هم باشد ، فضای مورد نیاز بیشتر خواهد بود . به این ترتیب میتوان گفت حداقل مساحت آزمایشگاه یک بیمارستان نبایستی از 120 متر مربع کمتر باشد . در صورتی که آزمایشگاه دارای پاتولوژی نیز باشد ، این حداقل در حال حاضر  حدود 160 متر مربع خواهد بود .

C10-5-8 - محل ارجاع بیماران برای انجام نمونه گیری ادرار میبایستی از محل توالتها و محل تحویل و نگهداری نمونه ها کمترین  فاصله را داشته باشد  . همچنین محل انجام نمونه گیری خون بیماران میبایستی در مجاورت محل استراحت بعد از خونگیری بوده  و بلافاصله بعد از خونگیری ، همراهان ، امکان کمک به بیماران سالمند و بدحال خود را داشته باشند.

C10-5-9 - درصورت جانمایی  آزمایشگاه تشخیص طبی در طبقات منفی ، فضا و چشم انداز لابی و راهروها و همچنین ترکیب رنگهای کف و دیوار و پنجره ها و منسوجات در محل نمونه گیری ها ، نبایستی موجب افزایش فشارهای روحی برای بیمار و همراهان بیمار شده بلکه بوسیله آیتم های  معماری داخلی بگونه ای ارایه گردد  که موجبات القای حس آرامش به بیماران و نیز پرسنل باشد .

C10-5-10 - در طراحی فضای آماده سازی نمونه ها ، بهتر است این فضا منفک از فضاهای اداری و در مجاورت یونیت بیوشیمی و در فاصله ای نزدیک به یونیتهای هماتولوژی و میکروب شناسی باشد .

C10-5-11 - در طراحی فضای داخلی آزمایشگاهها توجه به زون بندی ایمنی برای کنترل آلودگی ها از واجبات امور است . به این ترتیب پیش بینی سینک های اسکراپ و شستشوی دستها برای تردد پرسنل به اماکن خاص و نیز ایجاد فشار مثبت هوا برای جلوگیری از ورود هوای آلوده از زونی به زون دیگر بسیار مهم و حیاتی میباشد.       

C10-5-12 - طراحی فضاهای داخلی و خارجی آزمایشگاهی بایستی به گونه ای باشد که امکان برقراری و نیز توسعه شبکه های برون بخشی و درون بخشی سیستم هایی نظیر سیستم پنوماتیک انتقال نمونه های آزمایشگاهی قابل انجام باشد. برای حصول به این مهم بسته به نوع آزمایشات و سطح بیمارستان  ، ایجاد شرایط برای اجرای لوله های پنوماتیک 4 یا 6 اینچ که امکان انتقال نمونه ها از بخشهای بستری به داخل آزمایشگاه و در داخل آزمایشگاه نیز از واحد جداسازی به هر یک از باکس های فنی را فراهم آورد  ، بسیار کارساز خواهد بود.

C10-5-13 - در طراحی داخل فضاهای آزمایشگاهی نیز بایستی امکان اجرای داکتهای شبکه کامپیوتری آزمایشگاه به راحت ترین و اقتصادی ترین طریق میسر بوده و ضمن در برگرفتن تمامی نقاط تخصصی و پشتیبانی موجود در بخش آزمایشگاهی بیمارستان ، نیم نگاهی نیز به توسعه های کیفی و کمی آینده  هم نموده باشد . این بشرطی است که طراحان معماری فضاها ، اطلاعات کافی از محدودیتهای انواع شبکه های انتقال اطلاعات کابلی و رادیو فرکانسها و یا ماکرو ویو ها داشته باشند .    

 C10-5-14 - در طراحی هر یک از یونیتهای آزمایشگاهها هم به صورت تکی و هم به صورت کلی بایستی به اصل بهره وری نیروها توجه شده و در ارزیابی ها ، سیکل پیمایش مسافت توسط  کارکنان و بیماران و نمونه های بالینی در محدوده آزمایشگاه  در قالب دیاگرامهای تردد ، ترسیم و هر یک مورد بررسی و اصلاحات چندباره قرار گرفته شود. اصلاحات فنی توسط تیمی از کارشناسان مختلف میتواند محدودیتهای حرکت بیمار، پرسنل و نمونه ها را به بهترین وضعیت اقتصادی و درمانی برساند. 

C10-5-15 - بایستی دقت شود که به همان اندازه که اصراف در فضاها میتواند اقتصادی بودن آزمایشگاه را زیر سوال ببرد ، به همان میزان نیز صرفه جویی بیمورد  در حجم مورد نیاز هر یونیت یا کل فضای آزمایشگاه نیز میتواند صحت عملیات علمی آزمایشگاه را زیر سوال ببرد . مثلا  فضای ناکافی میتواند زمینه ساز افزایش حوادث و مخاطرات ایمنی نظیر برخورد فیزیکی کارکنان در حین کار یا حمل مواد و تجهیزات گردد

C10-5-16 - در طراحی فضاهای آزمایشگاهی بایستی جدای از انبارهای مختلف برای تجهیزات و مواد مصرفی گوناگون ، به گنجاندن فضاهایی برای نگهداری مدارک پزشکی بیماران نیز توجه شود . برای این موضوع پیش بینی مناسب از تعداد و حجم بیمار و آزمایشهای وی به همراه بعضی از الزامات قانونی نگهداری مدارک میتواند به طراحان کمک نماید . در ذیل چند نمونه از این مدارک و زمان الزامی نگهداشت آنها ذکر شده است:

·         کلیه بلوک های آسیب شناسی باید برایر همیشه در بایگانی آزمایشگاه نگهداری شود

·         کلیه لامهای پاتولوژی باید حداقل به مدت 10 سال در آزمایشگاه نگهداری شود

·         کلیه لامهای سیتولوژی باید حداقل 6 ماه در آزمایشگاه نگهداری شود

·         کلیه لامهای مثبت و یا مشکوک سیتولوزی بایستی برای همیشه در آزمایشگاه نگهداری شود

·         کپی نتایج گزارش همراه با درخواست آزمایشات پاتولوژی بایستی حداقل 2 سال نگهداری شود

·         هر یک از بخشهای آزمایشگاه دارای دفاتر ثبت نتیجه آزمایش بیماران هستند که بایستی حداقل یکسال در آزمایشگاه نگهداری شود

·         هر آزمایشگاه دارای دفتر کل ، دفتر گزارش رایانه ای بیماران (ثبت کامل تمامی مشخصات بیمار و آزمایشات وی) میباشد که میبایستی تا یکسال در آزمایشگاه نگهداری شود.

 . . . .  ادامه دارد  . . . .

بهتر است مطالب را  save   نکنید ، چون دائمآ در حال  edit   نمودن و به روز کردن آنها هستیم

 در لحظه مورد نیازتان ، به روزشدهء آنها را مجددا و در همان لحظه میتوانید در این سایت مطالعه بفرمائید 

مطالب این مجموعه حاصل 22 سال تحقیق و تجربه شخصی مهندس محمد رضا اردلانی است که با زحمات 7 ساله  مهندس هدی اردلانی

ویرایش ، دسته بندی و تدوین شده است . هرگونه نقل مطالب این مجموعه بدون ذکر منبع  ، ضمن ظلم به پدید آورندگان این اثر ،

قطعآ نزد دست اندرکاران بیمارستانی کشور ،  نشانگر رذالت شخصیتی سارقین خواهد بود.

  کلیه فایل های جلد اول  (38بخش - 3فصل)  کتاب طراحی بیمارستان را در اینجا مشاهده بفرمائید