سیاستهای نادرستِ استفاده از دستگاههای تصویربرداری تشخیصی
مهدی اسفندیار در وبلاگ سلامت از نگاه ملی نوشت : تصویربرداری از بدن و گسترش علوم ان به حدی در دنیا شتابان شده است که دیگر مجال تدوین ایین نامه را نیز برای به کارگیری این دستگاهها نمی دهد. از سویی به حدی نیاز به سرمایه گزاری در این رشته زیاد شده است که از توان چند نفر متخصص نیز ساخته نیست.
همین موضوع ساده سبب شده است که جبران کمبود متخصص رادیولوژی و تصویربرداری را در سالهای اخیر متخصصین زنان و ارولوژیست های به دوش بکشند و از ان مهمتر حتی تدوین گران دروس تخصصی در وزارت بهداشت بر این باور شوند که برای تامین نیازهای کشور در بخش تصویر برداری نیازمند کمک گرفتن از سایر رشته ها می باشد.
شاید آنچه در کشور ما در محدود کردن رادیولوژیست ها در دایر کردن رشته های فوق تخصصی تصویربرداری دیده می شود نتیجه سیاستهایی هست که بزرگان این رشته برای شکوفایی و اقتدار این رشته تدوین کرده اند و اکنون خود گرفتار ان شده است.
تکیه بر تکنولوژیهای قدیمی نظیر سونوگرافی و اتلاف وقت برای انجام فنون تکنیکی این رشته در حالی که می توانست مثل کشور المان و امریکا به کارشناسان رادیولوژی و یا سونوگرافی سپرده شود به حدی برای رادیولوژیست ها خسارت بار شده است که وقتی می توانیم این خسارت را تصور کنیم که این عزیزان اصرار بر این می داشتند که فرضا رادیوگرافی را نیز خود انجام دهند و کارشناسان را در تاریکخانه ها و پذیرش محصور کنند.
خوب واقعیت همین هست که داریم می بینیم و اکنون رشته های فوق تخصصی سی تی اسکن و ام ار آی در رشته های قلب به متخصصین این رشته واگذار شده است و این اساتید به تدریج می روند که تهدیدات جدی تری را در مورد حضور متخصصین زنان که اکنون بالفعل هستند و فقط نامش غیرقانونی است تجربه کنند.
شاید اتفاقات بیشتری بطلبد تا این اساتید دریابند که دور و زمانه ی انحصار در علم به پایان رسیده است و تدوین دستورالعمل های کار با دستگاه ها بر اساس تخصص باید جای خود را به تدوین راهی برای برون رفت از نیازهای رو به فزونی جامعه ی امروز به نیازهای تصویربرداری بدهد.
در یکی از شماره های های مجله اقلیم شفاء که با موضوع تکنولوژی سلامت در خدمت استاد صداقت بودم ایشان با اشاره به نیازهای کشور به متخصصین رادیولوژی اشاره می کردند که اگر روال فعلی تربیت متخصین ادامه یابد و تکنولوژی ها گسترش نیایند؛ بیست سال تا رفع نیاز کشور به متخصصین رادیولوژی زمان لازم داریم و حتی خندیدند.
در حالیکه امروز با تجربیاتی که خودشان و همکارانشان از دست اندازی سایر رشته ها به علم تصویربرداری می بینند و با هجوم گسترده تکنولوژیهای نوین به خوبی دریافته اند که کشور معطل تربیت متخصصین تصویربراری نمی شود و انحصار در کار با دستگاهها و سود مناسب برای سایر رشته ها نیز جذاب شده و بیم از بین رفتن استقلال حرفه ای این رشته بیش از گذشته احساس می شود. شاید از بین رفتن استقلال حرفه ای این رشته را باید نتیجه ی قریب به چهل سال اصرار بر تکیه زدن بر فنونی تکنیکال چون سونوگرافی دانست.
کاری که متخصصین می توانستند با تکیه بر مطالعات روز و به روز شدن اطلاعات خود انجام دهند و انقدر خود را در تشخیص قوی و مسلط کنند که هیچ رشته ای جرات دخالت در تفسیر و انجام امور تصویربرداری نکند متاسفانه به جایی رسیده است که متخصصین اپراتورهای دستگاههای نوین شدند؟؟؟
در واقع اسایتد رشته ی رادیولوژی مزیت اصلی خود که تصویر باشد به نوعی رها کرده و درگیر کارهای تکنیکی شده اند. در دنیای که گسترش ارتباطات و زیرساختهای ارتباطاتی چون اینترنت به مرحله ای رسیده است که با فرستادن یک تصویر از طریق اینترنت می توان متخصص را در شرایط تفسیر و تصمیم سازی و درمان بیمار قرار داد مشخص نیست که چرا اساتید رشته رادیولوژی در برابر شرایط روز مقاومت می کنند و حاضر نیستند با طراحی امایش سرزمینی هم نیازهای کشور را برطرف کنند و هم با هم افزایی با کارشناسان و کارشناسان ارشد رادیولوژی و .... توان این افراد را برای رفع نیازها و دغدغه های کشور در اختیار خود بگیرند و از فرصتی که به دست می اید انقدر اختلاف علمی خود را در تشخیص بیماریها با سایر رشته ها زیاد کنند که هیچ متخصص زنان و یا اروولوژی حاضر نشود بدون ریپورت یک متخصص سونوگرافی و ... تصمیم بگیرد.
واقعیت این است که شرایط به وضع اضطرار رسیده است و شاید باید به تدریج به مسئولین نظام سلامت کشور حق داد که تشخیص بیماریها و رفع نیاز کشور به تکنولوژیها را بیشتر از این معطل تربیت متخصصین رادیولوژی و رضایت انها نکنند؛ زیرا علم معطل تعلل ما نمی شود؛ شاید وقت آن فرا رسیده باشد که به جای تجربه ی ارتروز گردن و خمودگی پشت دستگاههای سونوگرافی ؛ نگاهی به لیست تکنولوژیهای نوین تصویربرداری بیاندازیم و بدانیم که بیوتکنولوژی و ... هم در راهند.
به قول دکتر شکوهی اینجور پیش برود با این تفکرات شاید لازم باشد کرکره ها پایین کشیده شوند؛ نه تنها که در ایران شاید در دنیا به این نتیجه برسند که اینکار از عهده یک رشته به تنهایی بر نخواهد امد وهر رشته ی تخصی کار خودش را انجام دهد.
به طبع در ایران سرعت کار بیشتر خواهد بود چون قریب به ده هزار نفر کارشناسان رادیولوژی لنگ راه اندازی یک مرکز تصویربرداری به خاطر یک برگ پروانه اند.
-------------------------
پایان