متن کامل

مجموعه 5 جلدی بیمارستانسازی

تحقیق و تدوین :

مهندس محمد رضا اردلانی + مهندس هدی اردلانی 

کتاب طراحی بیمارستان

فصل اول  A   :  مبانی مطالعه برای طراحی بیمارستان

فصل دوم B :  شاخص های طراحی بیمارستان

فصل سوم C :  نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخش های بیمارستان

کتاب احداث بیمارستان

فصل چهارم  D :  مبانی نظری در عملیات احداث بیمارستان

فصل پنجم  E  :  نکات اجرایی در عملیات احداث بیمارستان

فصل ششم  F  :  ویژگی های خاص برای مصالح مصرفی بیمارستان

کتاب توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هفتم   G :  مبانی نظری در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

فصل هشتم   H  :   نکات اجرایی در عملیات توسعه و بازسازی بیمارستان

کتاب نگهداری بیمارستان

فصل نهم  K :  مبانی نظری در عملیات نگهداری بیمارستان

فصل دهم   L  :  نکات اجرایی در عملیات نگهداری بیمارستان 

کتاب ارتقای بیمارستان

فصل یازدهم   M  :  ساماندهی و کنترل سهم فیزیکی در بخش های بیمارستان

فصل دوازدهم  N  :  چگونگی استفاده از نظام ارزشیابی بیمارستانی در ارتقای کیفیت فیزیکی بیمارستان

فصل سیزدهم   P  :  نکات اختصاصی برای ارتقای کیفیت انواع بیمارستانها

جلد یکم

کتاب طراحی بیمارستان

فصل سوم  : نکات اختصاصی در طراحی هریک از بخشهای بیمارستان

C1 - نکات اختصاصی در طراحی فضاها و نماهای ورودی بیمارستان

C2 - نکات اختصاصی در طراحی لابی و پذیرش بیمارستان

C3 - نکات اختصاصی در طراحی هتلینگ بیمارستان 

C4 - نکات اختصاصی در طراحی دفتر پرستاری بیمارستان 

C5 - نکات اختصاصی در طراحی اورژانس بیمارستان 

C6 - نکات اختصاصی در طراحی  تالار اطاقهای عمل

C7 - نکات اختصاصی در طراحی زایشگاه

C8 - نکات اختصاصی در طراحی ICU

C9 - نکات اختصاصی در طراحی CCU + PCCU

C10 - نکات اختصاصی در طراحی بخش تشخیص طبی

C11 - نکات اختصاصی در طراحی بخش توانبخشی بیمارستان

C12 - نکات اختصاصی در طراحی بخش تصویربرداری بیمارستان

C13 - نکات اختصاصی در طراحی درمانگاههای بیمارستان

C14 - نکات اختصاصی در طراحی استرلیزاسیون مرکزی C.S.R 

C15 - نکات اختصاصی در طراحی رختشویخانه بیمارستان 

C16 - نکات اختصاصی در طراحی آشپزخانه - غذاخوری بیمارستان 

C17 - نکات اختصاصی در طراحی فضاهای اداری بیمارستان 

C18 - نکات اختصاصی در طراحی رختکن ها یا پاویون های پرسنل بیمارستان 

C19 - نکات اختصاصی در طراحی اماکن انتظامات ، نگهبانی و پلیس در بیمارستان

C20 - نکات اختصاصی در طراحی مراکز خرید مایحتاج خاص بیماران و همراهان 

C21 - نکات اختصاصی در طراحی فضای سبز بیمارستان

C22 - نکات اختصاصی در طراحی پارکینگ های بیمارستان 

C23 - نکات اختصاصی در طراحی انواع انبارهای تدارکاتی بیمارستان 

C24 - نکات اختصاصی در طراحی محل سردخانه جسد بیمارستان

C25 - نکات اختصاصی در طراحی محل نگهداری زباله های سرد + عادی بیمارستان

 
  C11

نکات اختصاصی در طراحی بخش توانبخشی (فیزیوتراپی) بیمارستان :

C11-1 - کلیات

C11-2 -   نکات موثر در تعیین محل فیزیوتراپی در بیمارستان 

C11-3 -   نکات موثر در تعیین ظرفیت فیزیوتراپی

C11-4 -   انواع فضاها در داخل بخش فیزیوتراپی بیمارستان

C11-5 -   نکات موثر در چینش فضاهای داخلی فیزیوتراپی  بیمارستان

  C11

  نکات اختصاصی در طراحی بخش توانبخشی (فیزیوتراپی) بیمارستان 

C11-1  - کلیات 

 فیزیوتراپی درلغت به معنای درمان فیزیکی بوده و به علم استفاده از عواملی نظیر گرما ، سرما، آب ، امواج الکترو ماگنتیک (نور، امواج مادون قرمز ، ماورائ بنفش، لیزر ، ...)  و حرکت درمانی وقتی که جهت بازتوانی و توانبخشی به بیماران و معلولین قرار میگیرد گفته میشود .   در واقع  از سال 1895 که شروع نوعی ماساژ درمانی ، تمرین درمانی و گرم کردن بدن بیماران ناشی از اپیدمی فلج اطفال انگلستان بوده است  ،  تا قبل از سال 1945 ، این رشته ، بیشتر به معنای بازتوانی و بازپروری فیزیکی بیماران بستری در بیمارستانها مطرح و به عنوان قسمتی از توانبخشی محسوب میگردید . اما کم کم با ارتقای دانش علمی فیزیوتراپیستها ، حیطه کاری ایشان از تکنسینی تا کارشناسی و کارشناسی ارشد و حتی دکتری حرفه ای توسعه پیدا کرده و از پیشگیری تا درمان نیز به توانبخشی اضافه گردیده است . به گونه ای که مثلا در آمریکا بیش از 20 تخصص مختلف رزیدنتی در حیطه فیزیوتراپی موجود میباشد .

به هرحال آنچه مسلم است آموزش های اختصاصی برای فیزیوتراپی از 1913 که ویژه نظامیان امریکایی بود ، بسیار عمیق تر شده و مدارک علمی و مهارتهای تکنیکی فیزیوتراپیستها ، حقانیت ورود ایشان به حوزه هایی فراتر را در عمل ، ایجاد نموده است .

در ایران نیز از سال 1344 و تاسیس مدرسه و سپس انستیتو توانبخشی تا کنون ، فیزیوتراپیستها ضمن فراگیری علوم پایه ، در کارهای آموزشی بالینی نیز ، روز به روز غنی تر  شده اند و توانایی کلینیکی شان چنان بالا رفته است که بعضی به اغراق خود را برای کارهای درمانی و پیشگیری ، از متخصصان طب فیزیکی (بعنوان پزشکانی که طب عمومی و تخصص طب فیزیکی را گذرانده اند) مجرب تر دانسته و اطلاعات کاربردی خود را از این پزشکان متخصص نیز بالاتر میدانند .

البته و به هر حال این بیمار است که بعد از کسب نتیجه درمانی ، تکلیف این رقابت علمی و عملی را روشن خواهد کرد ، ولی بیمارستانسازان بایستی بدانند ، در طراحی بخش فیزیوتراپی یا توانبخشی و یا طب فیزیکی بیمارستانها ( همین نامگذاری ها نیز ناشی از این رقابت علمی و کاربردی است) هر عنوانی که داشته باشد بایستی نظرات هر سه گروه فارغ التحصیلان این رشته حتمآ لحاظ شده و اساس کار نیز بر مبنای پروتکلهای درمانی مصوب وزارت بهداشت خواهد بود . در غیر اینصورت و گرایش آگاهانه یا نااگاهانه به سمت نظرات هر کدام از ایشان ، بدلیل نفوذ بیشتر در تصمیم گیری ، قطعا در خروجی کار، جامع نگری و استقلال نظر طراح مخدوش خواهد بود.

C11-2  -   نکات موثر در تعیین محل فیزیوتراپی در یک  بیمارستان 

C11-2-1 – در تعیین محل فیزیوتراپی در بیمارستانها بایستی توجه نمود که اکثر مراجعین به این بخش با عصا یا واکر یا صندلی چرخدار و حتی با برانکارد و تخت ، تردد مینمایند . این مسئله موجب میگردد که جانمایی فیزیوتراپی حتی المقدور در طبقه هم کف و با کمترین اختلاف ارتفاع از سطح زمین و راههای اصلی بوده باشد . در صورت اجبار و عدم وجود فضای کافی در طبقه همکف بیمارستانها ، این نقص دائمی بیمارستان ، با تعبیه آسانسورهای مکفی و یا سطح شیب دار ، فقط کمی التیام خواهد یافت وگرنه نقص همچنان نقصی پابرجاست.

C11-2-2 -  در جانمایی فضای فیزیوتراپی بایستی دقت شود که امکان ارجاع بیماران خارج از بیمارستان به فیزیوتراپی های داخل بیمارستانها وجود دارد. اینگونه بیماران ارجاعی ممکن است از بیمارستانهای دیکر ، آسایشگاههای معلولین و سالمندان ، مراکز بازتوانی ، مطبها و کلینیکها، و یا منازل آمده باشند و به همین دلیل سطح توانمندیهای حرکتی هر کدام متفاوت خواهد بود.  لذا سهولت دسترسی از نظر بعد مسافت راه روی و نیز راحتی تردد ناتوانان و همچنین سهولت همراهی همراهان بیمار بایستی درتعیین جانمایی این فضاها لحاظ شود. همچنین پیدا کردن بخش فیزیوتراپی برای بیماران جدیدالورود نبایستی باعث سردرگمی و مستلزم گذر از راهروها و سالنهای دارای پیچ و خم باشد به گونه ای که خبرگان بیمارستانسازی معتقدند پرسیدن آدرس فیزیوتراپی در لابی بیمارستان یعنی مردود شدن طراح در جانمایی مناسب این بخش.

C11-2-3 – در تعیین محل فیزیوتراپی در بیمارستانها  بدلیل آلودگی های موجود در این بخش (نظیر امواج و پرتوها ) و همچنین نیازمندیهایی که این بخش به شرایط خاص دارد (نظیر عدم لرزش ، عدم آلودگی امواج) و بخصوص بحث آرامش و سکوت و نیز مناظر بصری مناسب برای مراجعین ، بهتر است در هنگام جانمایی این بخش در بیمارستان ، آن را جایی در نظر بگیریم که مزاحم زیست محیطی برای بخشهایی نظیر اطاق عمل و بخشهای ویژه نباشد و نیز از طرف دیگر مناطقی نظیر موتورخانه ها و اتاقکهای برق و چاله های آسانسور نیز باعث اشکال در عملکرد این بخش نگردند .

C11-3  -   نکات موثر در تعیین ظرفیت فیزیوتراپی

C11-3-1 – در تعیین ظرفیت برای فیزیوتراپی ها سه روش یا مبنا میتواند مد نظر قرار گیرد:

الف) مبنای جمعیت تحت پوشش : بر اساس پوشش جمعیتی بیمارستانها ، معمولا برای هر 30 هزار نفر یک واحد فیزیوتراپی منظور میگردد. چنانچه امکانات پیرامونی در یک بیمارستان دارا یا فاقد فیزیوتراپی های مسقل یا وابسته دیگر باشد ، این موضوع ضریب کاهنده یا افزاینده خواهد یافت.

ب) مبنای تخت بیمارستانی : اگر چه معمولا برای بیمارستانها اجباری به داشتن فیزیوتراپی منظور نشده است ، ولی معمولا تمامی بیمارستانهای بالای یکصد تختخوابی میبایستی بخش فیزیوتراپی را در خدمات خود گنجانده باشند . اگر چه بسته به تخصص و گرایش بیمارستان امکان دارد در یک بیمارستان 15 تختخوابی نیز وجود فیزیوتراپی لازم باشد(مثل مراکز جراحی ارتوپدی و ...) ولی در یک بیمارستان یکصدتختخوابی دیگری نیاز به فیزیوتراپی نباشد(مثل تک تخصصی چشم  و ...)

ج) مبنای وسعت بیمارستان:  برای بیمارستانهایی که به نوعی مرکز ارجاع بیماران بخش دولتی و یا محل ریفر بیماران از مطبها در بخش خصوصی باشند ، دو قاعده بالا جوابگو نخواهد بود . در چنین حالتی ، برحسب تجربه منطقه ای بیمارستانسازان ، معمولا حدود 1% از کل زیربنای بیمارستان را برای بخش فیزیوتراپی لحاظ مینمایند. در این روش سالن فیزیوتراپی در کوچکترین بیمارستانها نیز بایستی حداقل 55 مترمربع بوده و شامل 4 کابین  و  2 سالن حرکت درمانی باشد که به ازای هر صد تخت ظرفیت بیمارستان ، حداقل 2 کابین نیز به آن اضافه خواهد شد .

C11-3-2 -  برای تعیین ظرفیت و فضای مورد نیاز در یک فیزیوتراپی بایستی ابتدا مشخص شود که این سالن فیزیوتراپی قرار است در چه زمینه هایی و به کدام دسته از بیماران خدمات خود را ارائه نماید. تعدادی از مهمترین زمینه های فعالیت فیزیوتراپی در حال حاضر عبارتند از:

• 1)      فیزیوتراپی برای بیماران ارتوپدی
• 2)      فیزیوتراپی برای بیماران جراحی مغز و اعصاب
• 3)      فیزیوتراپی برای بیماران صدمات ورزشی
• 4)      فیزیوتراپی برای بیماران با معلولیتهای اسکلتی ، عضلانی ، عصبی و انواع فلج ها
• 5)      فیزیوتراپی برای بیماران تنفسی
• 6)      فیزیوتراپی برای بیماران قلبی (بستری – سرپایی)
• 7)      فیزیوتراپی برای تخلیه ترشحات ریه درانواع بیماران
• 8)      فیزیوتراپی برای کاهش عوارض در بیماران سرطانی
• 9)      فیزیوتراپی برای بیماران قطع عضو
• 10)   فیزیوتراپی برای کاهش درد بیماران (روماتولوژی ، دیابتی، فشارخون ،سندروم های مختلف)
• 11)   فیزیوتراپی برای بیماران دیالیزی
• 12)   فیزیوتراپی برای بیماران پیوندی
• 13)   فیزیوتراپی برای بیماران اعصاب و روان
• 14)   فیزیوتراپی برای بیماران سوختگی
• 15)   فیزیوتراپی برای بعضی بیماران مبتلا به نازایی
• 16)   فیزیوتراپی برای بعضی بیماران پوست
• 17)   فیزیوتراپی مخصوص سالمندان
• 18)   فیزیوتراپی مخصوص اطفال

  C11-3-3–  از نگاه دیگر، در طراحی فضاهای فیزیوتراپی بایستی مشخص شود که قرار است در این فیزیوتراپی از چه مکانیسم هایی برای درمان استفاده شود. همانطوریکه در مقدمه اشاره شد،  برمبنای تعاریف علمی فیزیوتراپی رشته ای است که در آن با استفاده از عوامل فیزیکی نظیر : گرما ، سرما ، نور ، الکتریسیته  و .... و  تکنیکهای دستی و عوامل مکانیکی نظیر تمرین ها و حرکات در جهت بهبود و هدایت بیمار برای استفاده از توانایی های باقیمانده و قابل دستیابی ، و جبران ناتوانایی ها تا مرحله رساندن بیمار به زندگی مستقل و بدون مشکل ، تلاش مینماید . این تلاشها از طریق یکی یا چند آیتم از مکانیسم های ذیل حاصل خواهد شد:

• 1)      تمرین درمانی
• 2)      درمان دستی
• 3)      تمرینات افزایش تحمل قلب و عروق
• 4)      ریلکسیشن
• 5)      بیوفیدبک تراپی
• 6)      تجویز و آموزش وسایل کمکی مانند انواع ارتز و پروتز
• 7)      بکار گیری انواع مدالیته ها نظیر :اولتراسوند،پک های گرمایی ، لیزر، الکتروتراپی ، تراکشن
• 8)      بکارگیری انواع تکنیک های طب مکمل

C11-3-4 –   پس از مشخص شدن جواب سوالات بالا میتوان حجم ، گرایش ، تجهیزات و درنهایت وسعت یک بخش فیزیوتراپی در بیمارستان را تعیین نمود. البته توجه به فاز بندی الحاق بخشهای  جدید در آینده  و آهنگ رشد امکانات فیزیوتراپی از ابتدا توسط کارفرما بایستی مشخص گردد ولیکن طراحان بایستی ابعاد توسعه را از ابتدای طراحی مدنظر خود قرار داده و سناریو توسعه را در گنجاندن کاربریهای مجاور و امکان جابجایی آنها  لحاظ  کرده باشند.

C11-4  -   انواع فضاها در داخل بخش فیزیوتراپی بیمارستان

در داخل فیزیوتراپی بیمارستان ، اجزاء مختلفی وجود دارد که تقسیم بندی و نحوه قرار گرفتن انها در کنار هم ، تابع شرایط خاصی خواهد بود . البته متراژ و اندازه هر کدام از این فضاها بسته به سطح پیشرفتهای هر منطقه میتواند متفاوت باشد ولی اعداد کف این محاسبات در اعلانات دوره ای مبادی مسئول ابلاغ میشود که بدلیل عدم ثبات این متراژها ، در اینجا صرفآ اسامی تمامی ریز فضاهایی که بایستی در یک فیزیوتراپی دیده شوند ، بشرح ذیل ایفاد میگردد :

الف :فضاهای عمومی

•         ورودی
•          انتظار بیماران
•         پذیرش
•         صندوق
•         رییس
•          بایگانی و دفتر 
•         سرویس و حمام بیماران (شامل سرویس و حمام و توالت مردانه و زنانه و معلولین )
•         تی شویی  
•          تعویض لباس پرسنل
•          سرویسهای کارکنان (شامل سرویس و حمام و توالت مردانه و زنانه)
•         آبدارخانه پرسنل
•         استراحت شیفت پرسنل

ب: فضاهای پشتیبانی:

•        فضاهای خاص برای بعضی تجهیزات جانبی خاص مانند سیستم اسکن سه بعدی یا پروتز سازی و  کمک حرکتی و امثالهم  ( در صورت موجود بودن)
•          ملحفه و کار تمیز  
•          محل جمع آوری ملحفه های کثیف
•          محل معاینه توسط پزشک متخصص طب فیزیکی (درصورت موجود بودن)
•          محل معاینه توسط فیزیوتراپیست
•          فضای خشک کردن حوله های مصرفی (درصورت وجود کابینهای پارافین و هیدرو و امثالهم)
•          انبار لوازم و تجهیزات (درصورت نیاز)
•          انبار لوازم مصرفی و یکبار مصرف
•          فضای استقرار تجهیزات پرتابل فیزیوتراپی که به داخل بخشها برده میشوند
•          محل استقرار سوپروایزر فیزیوتراپی(برای بیمارستانهای بزرگ)

ج: فضاهای عملیات تخصصی:

سالن فیزیوتراپی میتواند شامل فقط 4 فضا برای 4 عمل اصلی فیزیوتراپی بشرح ذیل باشند:

•          کابین های اولتراسوند
•          کابین های الکترو تراپی  
•          کابین های دیاترمی
•          سالن مکانوتراپی یا حرکت درمانی )شامل فضا برای تجهیزاتی نظیر پارالل، پله ، چرخ شانه، تخت کشش کمر و گردن، دمبل و کیسه شن، صندلی کوادری سپس ، محل وزنه ها، دوچرخه ثابت، تریدمیل، تخت فریم ، تخته تعادل ،  و ...)  

البته در مواردی و در بخشهای فیزیوتراپی بزرگ ، بسته به گرایش و نوع تخصصهای موجود در بیمارستان ، به صورت مستقل یا ترکیبی و نیز یک یا چند کابین  ،  موارد ذیل در این مجموعه گنجانده خواهد شد:

1)                کابین های ماساژ درمانی ( منوال تراپی)

2)                کابین های لیزر درمانی  

3)                کابین های آب درمانی

4)                سالن حرکت درمانی

5)                کابین های کشش درمانی (تراکشن)  

6)                کابین های تمرین درمانی  

7)                کابین های مانوال تراپی یا درمان دستی (مانیپولاسیون ،موییلیزاسیون)

8)                کابین های ریلکسیشن 

9)               کابین های ماساژ درمانی (صندلی های مکانیکی ماساژ+تختهای مکانیکی ماساژ)

10)             کابین های فیزیوتراپی قلب و عروق   

11)             کابین های فیزیوتراپی قلب و ریه  

12)             کابین های طب مکمل

13)             کابین های شوک (ویو تراپی)  

14)             کابین های  اولتراسوند (امواج مافوق صوت)   

15)             کابین های پک های گرمایی (هات پک)  

16)             کابین های الکترو تراپی (امواج مایکرو ویو ،امواج الکتریکی  

17)             کابین های اشعه مادون قرمز(اینفرا رد)

18)             کابین های پرتو فرا بنفش (یو.وی)  

19)             کابین های وسایل کمکی نظیر پروتز و ارتز

20)             کابین های دیاترمی (امواج کوتاه رادیویی)  

21)             کابین های حمام پارافین   

C11-5  -   نکات موثر در چینش فضاهای داخلی فیزیوتراپی

C11-5-1 - در طراحی فضاهای  داخلی فیزیوتراپی ها بخصوص فیزیوتراپی های بیمارستانی ابتدا بایستی به این نکته اساسی توجه نمود که بدلیل شرایط خاص زیست محیطی موجود در این بخش ، از قبیل تاریکی ، رطوبت ، گرما ، تعویض بیماران در هر تخت بسیار بیشتر از سایر بخشها ، و امثالهم ، ریسک لانه گزینی عفونتها و آلودگی های بیمارستانی بسیار بالاتر از حد تصور فعلی عموم مردم میباشد . به همین خاطر در هر نوع تصمیم گیری معماری و تاسیساتی و اجرای نازک کاریهای ساختمانی ، توجه به لانه گزینی این آلودگی ها از یک طرف و خطر انتشار آنها از طرف دیگر بایستی بعنوان محور تصمیمات طراحی مدنظر قرار گیرد.   

C11-5-2 –  در طراحی فضاهای داخلی و چیدمان کابینهای فیزیوتراپی توجه به نکات ذیل و رعایت آنها ضروری میباشد:

1)      نوع کاربرد هر کابین و روابط درون بخشی و برون بخشی مختص آن کابین

2)      تعداد کارکنان تعریف شده برای خدمات دهی در هر کابین و شرح وظایف آنها

3)      تجهیزات تعریف شده در هر کابین با ویژگی‌های مربوطه

4)      حجم  ساعات اشغال فضا و طول زمان درمان هر بیمار در آن  کابین

5)      رعایت بهره وری اقتصادی و توجه به محدودیت بودجه و هزینه در طراحی کابین ها

6)      پیش بینی هوای تازه و سرعت و تعداد جابجایی آن (از 6 تا 10 بار درساعت) برای هر یونیت

7)      تعبیه سیستمهای خروج بوی بد ، تعریق بیمار ، گازها و بخارات مطابق با نیاز هر یونیت

8)      پیش بینی نور و روشنایی کافی و استاندارد برای فرآیند درمانی تعریف شده در هر کابین

9)      دقت در رنگهای کف و دیوارها و منسوجات و تجهیزات پیرامون بیمار ، برای جلوگیری از بروز آلودگی نور و آلودگی رنگ و ایجاد خطا در تشخیص دقیق رنگ پوست بیمار  

10)   رعایت جنبه‌های روانشناسی رنگها در طراحی فضاها هم برای کارکنان و هم برای مراجعین (در نظر بگیرید که هر بیمار چندین جلسه و هر جلسه دهها دقیقه بایستی به تنهایی در این کابین بسر ببرد . بازی با رنگها و استفاده از متریال نشاط آور میتواند به فرح بخشی هر کابین کمک نماید و البته برعکس آن نیز صادق خواهد بود)

11)   قابلیت انعطاف در تغییر کاربری و یا توسعه فضاهای داخلی بخش فیزیوتراپی در آینده ( محیط فیزیوتراپی بسیار بیشتر از سایر بخشهای بیمارستانی تغییرات دوره ای را بایستی تحمل نماید . ساختار طراحی کف و بدنه ها و حتی سقف در این بخش بایستی تسهیل دهنده این جابجایی ها باشد و نه مانع این تغییرات اجباری)

C11-5-3 - در طراحی فضا برای تجهیزات خاص فیزیوتراپی ، پاسخ به سوالات ذیل میتواند حجم و مکان دقیق تری همراه با زیرساختهای تاسیساتی مورد نیاز را در محیط هر کابین برای طراحان فراهم نماید:

1)      لیست تجهیزات تعریف شده برای هر فضای فیزیکی

2)      تعریف دقیق  ابعاد موردنیاز برای استقرار تک‌تک تجهیزات (طول،عرض،ارتفاع،وزن،...)

3)      نوع کاربرد هر دستگاه و  اثر آن در روابط درون بخشی و برون بخشی هر کابین از فیزیوتراپی

4)      مشخص کردن انشعابات زیرساختی موردنیاز هردستگاه نظیر برق،آب،فاضلاب،ونت،هوای تازه

5)      مشخص کردن فضاهای جانبی و فاصله های الزامی هردستگاه از دیوارها و تجهیزات پیرامونی

6)      دقت در ممنوعیتها و حساسیتهای مجاورتی دستگاه (مثل گرما،رطوبت،سرما،لرزش)

7)      مشخص کردن نحوه سرویس و ابعاد فضای موردنیاز برای سرویس یا کالیبراسیونهای دوره ای

C11-5-4 -  تفکیک فضای هر یک از یونیت ها یا کابینهای فیزیوتراپی ، یکی از مهمترین تصمیمات برای طراحی یک مرکز توانبخشی است که بایستی متناسب با شرایط عملکردی هر قسمت از فیزیوتراپی صورت بپذیرد. در این تفکیکها  رعایت نکات ذیل الزامی است:

1)      حجم  کلی فیزیوتراپی و سهم هر کابین از این حجم

2)      تعداد بیماران مختص هر کابین + تعداد بیماران در نوبت برای هر کابین در ساعات پیک روزانه

3)      حجم و تعداد تجهیزات موجود  و نیازهای زیرساختی آنها در هر کابین

4)      نیم نگاهی به توسعه آینده

5)      تعریف روابط درون بخشی و برون بخشی هم در هر کابین و هم برای تمام کابینها

6)      حجم و میزان و چگونگی اتصال به راهرو های ارتباطی مورد نیاز در هر کابین

7)      تبیین تعداد دستگاههای اشتراکی بین کابینها و محل استقرار و زیرساختهای مورد نیاز آن

C11-5-5 -  در داخل فضای فیزیوتراپی در بعضی بیمارستانهای بزرگ ، امکانات آب درمانی نیز وجود دارد. این فضا که الزامآ بایستی مستقل و کاملا ایزوله با سایر بخشها طراحی گردد ، معمولا شامل انواع وان ها (وان تمام بدن + وان دست + وان پا) ، ویرپول ، استخر ، و امکانات پشتیبانی  و تجهیزات خاص خود است که در فصل سیزدهم (مبحث ارتقای فیزیکی بیمارستانها)  به تفسیر ذکر شده است . لیکن کلیاتی از الزامات طراحی بخش هیدروتراپی یا آب درمانی بشرح ذیل تقدیم میگردد:

• 1) ----- وجود استخر در هیدرو تراپی ها غیرقابل جایگزینی است ، اما توجه به امکان تفکیک چند فضا ، رعایت عمق مناسب ، رعایت گندزدایی مناسب ، تعبیه امکانات رختکن و سرویس ، رعایت نظافت و سرویس های دوره ای  ، رعایت ایمنی سالمندان و کودکان و .... در مرحله طراحی الزامی است
  
• 2)  ------- بوی گزنده و رطوبت اصلی ترین مشکل این بخش است . در طراحی بایستی فشار هوای مثبت ، تخلیه دایمی و قوی هوا با اگزوست فنهای مطمئن ، تنظیم و تثبیت مکانیکی میزان درصد رطوبت هوا با انواع امکانات تاسیساتی و.... بایستی مد نظر طراحان و بخصوص تیم تاسیساتی قرار گیرد
• 3) ------  وجود آب گرم و سرد ، قابل تنظیم بودن حرات آب استخرها و وان ها ، و مهمتر از همه امکانات ذخیره آب اضطراری از موارد مهم تاسیساتی در هیدروتراپی است
• 4) ----- سیستم فاضلاب و تخلیه آبهای مصرفی درهیدروتراپی ها بایستی مطمئن ، ایزوله ، حتی المقدور مستقل ، و مکفی باشد
• 5) -------  در طراحی محل و جانمایی و امکانات ویرپول ها و وانها ، رعایت امکان ضدعفونی ، امکان شستشوی عضو مورد نظر قبل از استفاده از وان یا ویرپول ، همچنین گنجاندن فضاهایی برای رختکن های عمومی و اختصاصی ، محل خشک نمودن انواع حوله های شخصی و عمومی بوسیله امکانات خاص حرارتی و تعویض هوا و.... بایستی منظور گردد.

C11-5-6 - در طراحی فضاهای داخلی مراکز فیزیوتراپی بزرگ ، یک بخش مجزا برای اتاق گچ و اسپلینت منظور میگردد.  این اتاق  بایستی مجهز به تجهیزات مورد نیاز شامل Oven ، سینک مخصوص ، تشت ، لگن استیل ، میز ، تخت ، و سایر ابزار مخصوص برای تهیه و برداشتن گچ و اسپلینت و نیز شبکه آب (گرم و سرد) و فاضلاب بوده باشد . بدیهی است که سیستم فاضلاب این اتاق همانند سایر گچ گیری ها ، دارای فیلتر ممانعت از ورود پسماند گچ به شبکه فاضلاب  خواهد بود.

C11-5-7 - حداقل فضای مفید در داخل هر کابین حدود 5 مترمربع میباشد و در هر حالتی یک ضلع آن بایستی حداقل 230 سانتیمتر بوده باشد .  البته کابینها  فقط برای یک تخت منظور میگردند و معمولا با امکانات و مصالح غیر بنایی تا ارتفاع حدود 2 متر از هم جداشده و قابلیت جابجایی را عندالزوم دارند . همچنین در داخل هر کابین بایستی فضای مناسب برای نصب سیستم زنگ اخبار ، رخت آویز ، سطل زباله پدال دار ، دستمال کاغذی ،    .....  تعبیه شده باشد . بیرون هر کابین نیز بایستی دارای شماره کابین باشد . در هیچ صورتی نبایستی داخل کابینها از راهروها و یا اضلاع دیگر قابل رویت بوده و محرمانگی بیمار را مخدوش نماید .

C11-5-8 - در طراحی فضای داخلی کابینها و تمامی قسمتهای داخل مجموعه فیزیوتراپی بایستی شرایط تاسیساتی بگونه ای باشد که ضمن تامین دایمی هوای تازه و خروج دایمی هوای کثیف ، امکان حداقل 6 تا 10 بار تعویض هوای هر محل (بخصوص داخل کابینها و سالن حرکت درمانی) فراهم شده و  امکان ثابت نکهداشتن دمای خشک هوا و میزان رطوبت آن در تمام سال فراهم گردد.  همچنین میبایستی امکان ایزوله کردن هوای هر زون و یا ایجاد فشار مثبت و یا منفی برابر  تعاریف و پروتکلهای درمانی فراهم گردد .   

C11-5-9 - در طراحی فضای راهروهای داخلی فیزیوتراپی بایستی توجه شود که امکان گردش تخت در آن موجود بوده و هیچ نوع عارضه ای از قبیل ستون یا پله در عرض و طول آن وجود نداشته باشد . البته در حال حاضر حداقل عرض راهروهای داخلی مابین کابینها 2 متر مفید میباشد که در تدوین استانداردهای اجباری کشور ، در حال ارتقا میباشد . همچنین جنس مصالح کف این راهروها بایستی از نوع پوشش غیرلغزنده و با قابلیت شستشوی مناسب طراحی و اجرا گردد.

C11-5-10 - در طراحی فضای فیزیکی امور پشتیبانی و لابی و انتظار بخش فیزیوتراپی بایستی ابعاد و حجم آنها متناسب با شرایط جاری بخش و تعداد بیماران و تعداد کابین ها  و سایر سرانه های موجود باشد.

C11-5-11 - در طراحی دیوارهای داخلی و فضاهای مختلف داخل بخش فیزیوتراپی ، بایستی دقت شود که این دیوارها قابلیت نصب تجهیزات تعریف شده در آن فضا را با استحکام و ایمنی کافی داشته باشد . همچنین ارتفاع و عرض مناسب برای دیوارهای محل نصب تجهیزات فیزیوتراپی در ابتدای طراحی بایستی لحاظ گردد. از طرف دیگر بایستی فضای کافی برای اجرای عملیات تعمیر و نگهداری و نیز کالیبراسیون دوره ای این دستگاهها فراهم باشد.

C11-5-12 –  در طراحی هر یک از کابینهای فیزیوتراپی هم به صورت تکی و هم به صورت کلی بایستی به اصل بهره وری نیروها توجه شده و در ارزیابی ها ، سیکل پیمایش مسافت توسط  کارکنان و بیماران و تجهیزات در قالب دیاگرامهای تردد ، ترسیم و هر یک مورد بررسی و اصلاحات چندباره قرار گرفته شود. اصلاحات فنی توسط تیمی از کارشناسان مختلف میتواند محدودیتهای حرکت بیمار، پرسنل و تجهیزات را به بهترین وضعیت اقتصادی و درمانی برساند و در پی آن وسایل و تجهیزات بنحوی مستقر گردند که نیاز به حمل و نقل مکرر آنها از یک مکان به مکان دیگر به حداقل برسد.

 . . . .  ادامه دارد  . . . .

بهتر است مطالب را  save   نکنید ، چون دائمآ در حال  edit   نمودن و به روز کردن آنها هستیم

 در لحظه مورد نیازتان ، به روزشدهء آنها را مجددا و در همان لحظه میتوانید در این سایت مطالعه بفرمائید 

مطالب این مجموعه حاصل 22 سال تحقیق و تجربه شخصی مهندس محمد رضا اردلانی است که با زحمات 7 ساله  مهندس هدی اردلانی

ویرایش ، دسته بندی و تدوین شده است . هرگونه نقل مطالب این مجموعه بدون ذکر منبع  ، ضمن ظلم به پدید آورندگان این اثر ،

قطعآ نزد دست اندرکاران بیمارستانی کشور ،  نشانگر رذالت شخصیتی سارقین خواهد بود.

  کلیه فایل های جلد اول  (38بخش - 3فصل)  کتاب طراحی بیمارستان را در اینجا مشاهده بفرمائید