پرونده الکترونیکی سلامت/ کارت هوشمند/ برکت تل/ و حالا طرح سیب
وقتی سال ١٣٨٥ طرح داوود مددی، مدیرعامل وقت سازمان تأمین‌اجتماعی برای استفاده از کدملی در کارت‌های هوشمند درمان بی نتیجه مانند،مرضیه وحید دستگردی در وزارت بهداشت، از اتصال پروژه پرونده الکترونیکی سلامت با کارت هوشمند سلامت خبر داد و قرار شد تا در فاز نهایی طرح پرونده الکترونیکی سلامت، کارت هوشمند ملی به‌عنوان دفترچه بیمه بیمار عمل کند و بدین ترتیب با اجرای پزشک خانواده و این زرح قرار شد ویزیت های پایه در مناطق پایلوت انجام شود اما این طرح هم پس از مدتی به فراموشی رفت تا اینکه در دولت یازدهم با اجرای طرح تحول سلامت بار دیگر موضوع کارت‌های هوشمند سلامت مطرح شد، این‌بار وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بر لزوم الکترونیکی شدن نسخه‌ها به منظور کاهش هزینه‌های درمانی تاکید کردند.
همزمان مسئولان سازمان تأمین‌اجتماعی هم جایگزینی کارت‌های هوشمند درمان به جای دفترچه‌های درمانی را از اولویت‌های اصلی خود عنوان کردند و حتی از جایگزینی سیم‌کارت‌های رایتل به جای دفترچه‌های بیمه در سال ٩٥ خبر دادند.این طرح سبب شد تا موضوع طرح ویزیت پایه در مناطق محروم دوباره مطرح شود.
برای اجرای ویزیت های پایه سال 94 بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرايی فرمان حضرت امام(ره) به منظور حمايت از بيماران و نيازمندان ساكن مناطق محروم و كمتر توسعه‌يافته روستايی،موضوع برکت تل را اجرا کرد که در آن تهيه پرونده الكترونيك که شامل سه بخش اطلاعات هويتی، ويزيت پايه و تعيين برنامه‌های مراقبتی برای هر فرد بود را اجرا کرد. این طرح که بعدها «تله مدیسن» نام گرفت برای ارائه خدمات پزشکی از راه دور، در برخی استانها بود تا پزشکان متخصص در تهران بتوانند بیماران را حتی در دورافتاده‌ترین نقاط کشور تحت معاینه و درمان قرار دهند.
این طرح در قالب تشکیل «پرونده سلامت الکترونیک» دنبال میشود و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بنیاد برکت در اجرای آن به‌طور مشترک با یکدیگر همکاری دارند.
همچنین در این طرح قرار شد با کمک پزشک، کارشناس تغذیه، کارشناس روانشناسی و کارشناس ماماییخدمات مشاوره تلفنی و پاسخگویی به مشکلات شهروندان درباره برنامه پزشک خانواده و مسائل و مشکلات بیماری و سلامت در مؤسسه خدمات الکترونیک سلامت (برکت تل) و باشماره 8999 انجام شود.
طرح برکت تل با وجودیکه در بسیاری از استانها مانند کرمانشاه، ایلام، اهواز و... اجرا شد اما پس از مدتی نیمه کاره رها شد و طرح ویزیت پایه به پایان نرسید.پس از آن اواخر سال گذشته وزارت بهداشت از اجرای سامانه یکپارچه بهداشت(سیب) به عنوان طرح مهم حوزه بهداشت در سال 95 خبر داد.
دکتر علی‌اکبر سیاری معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: با راه‌اندازی این سامانه که در راستای ارائه خدمات بهداشتی درمانی در قالب برنامه‌ها و پروژه‌های تحول نظام سلامت اجرا میشود، تمام اطلاعات مربوط به خانوارها، نوع خدمات بهداشتی درمانی مورد نیاز در مراکز و پایگاه‌های سلامت جامعه و خانه‌های بهداشت در این سامانه وارد و ثبت میشود و تمامی پوشه‌های خانوار و دفاتر مربوط به خدمات و برنامه‌های بهداشتی درمانی جمع آوری خواهد شد .
دکتر سیاری ادامه داد: با راه اندازی این سامانه تمام ثبت‌ها از شیوه کاغذی به الکترونیکی تبدیل میشود و دسترسی به اطلاعات بیماران با سهولت و دقت بیشتری انجام خواهد شد.او اعلام کردکه به جز دو استان خراسان رضوی و گیلان در تمام واحدهای ما آموزش‌های مربوط به آن آغاز شده و اقداماتش در حال انجام است.
موضوع تشکیل پرونده های الکترونیک سلامت با طرح پزشک خانواده پیونده خورده است. چون برطبق این طرح باید با استفاده از پروژه های نرم افزاری و استقرار فرآیندهای بهداشتی ویزیت بیماران تمام اطلاعات مربوط به سلامت و بیماری افراد تاریخچه خانوادگی بیمار وارد سامانه شود.از این رو در هر دوره سعی شد با اجرای یک اطلاعات پایه جمع آوری شود.
حمید رضا ع پزشک عمومی است که چند سالی دوره طرح خود را در منطقه کرمانشاه گذرانده است.
او در این باره می گوید: من در زمان اجرای طرح برکت تل که قرار بود اطلاعات پایه ای بیماران ثبت شود شرکت کردم هر کدام از ما حدود 150 بیمار را در ظرف مدت محدودی معاینه کردیم و این اطلاعات را جمع آوری کردیم اما همان زمان هم مشخص بود با این اطلاعات امکان درمان از تهران وجود ندارد.
او ادامه می دهد: به هرحال طرح با کمک پزشکان و پرستاران تمام شد و در شهرهای اطراف هم انجام شد اما هیچ پولی به ما پرداخت نشد و برخی هم توانستند کمتر از آنچه که وعده داده بودند بگیرند.
این پزشک ادامه می دهد: بعد از مدتی طرح ویزیت پایه مطرح شد که مشابه همین کار بود فقط نام آن تغییر کرده بود ما اعتراض کردیم که این اطلاعات وجود دارد اما نرم افزار آن در اختیار شرکت دیگری بود و امکان استفاده از آن نبود.
او با اشاره به اینکه حالا هم سامانه سیب مطرح می شود می گوید: تمام این کارها دوباره کاری است چون می توان با یک نرم افزار سراسرس اطلاعات را به دست آورد و نباید بخش دولتی و خصوصی به طور جداگانه از هم کار کنند.
گفته می شود با اجرای ویزیت پایه و تشکیل پرونده الکترونیک سلامت دیگر نیاز نیست بیمار چند بار آزمایش دهد یا برای گرفتن آزمایش‌های خود به بیمارستان مراجعه کند؛ چراکه جواب آزمایش یا عکس‌ها به صورت اسکن به پست الکترونیکی بیمار و دکتر فرد ارسال میشود. همچنین بیماران دیگر دغدغه‌ای به نام پیدا کردن دارو و سرکشی به اکثر داروخانه‌ها را ندارند و می‌توانند از طریق الکترونیکی ببینند که داروی موردنظرشان در کدام داروخانه وجود دارد و از طریق کارت‌هوشمند خود آن را خریداری کنند.
حسن تامینی عضوکمیسیون بهداشت با مثبت خواندن این طرح می گوید: مشکل اینجاست که در از سال 85 که این طرح ویزیت پایه مطرح و پرونده الکترونیک سلامت اعلام شد با وجودی که در برنامه پنجم به آن اشاره شده بود اما دولت‌ها تغییر کردند و هر کدام یک نظریه را دنبال کردند و در آینده هم دوباره این مشکل وجود دارد برای همین به سرانجام نمی رسد.
او ادامه می دهد: امکان ثبت و نگهداری اطلاعات سلامت بیماران، دسترسی به سوابق پزشکی بیمار و انجام امر تشخیص و تجویز بر اساس آن، صرفه‌جویی در زمان و هزینه از جمله اهداف این طرح است که اگر اجرا شود جامعه پزشکی را سالها جلو می اندازد.
از زمان مطرح شدن پرونده الکترونیک سلامت یعنی حدود سال 85 مسوولان زمانی ۱۰ ساله را برای نهایی شدن آن پیش‌بینی کرده بودند و حالا امسال این ده سال به پایان می رسد و باید دید همانطور که وزارت بهداشت اولویت خود را در سال جاری اجرای طرح سامانه سیب داده است تا چه حد اجرایی می شود؟طرحی که باید به عنوان پیش زمینه خود اجرای طرح پزشک خانواده را در الویت داشته باشد آیا میتواند بدون اجرای آن انجام پذیر شود یا اینکه این طرح هم همانند بسیاری از طرحهای دیگر مورد آزمون خطای مدیران قرار گرفته و پس از صرف هزینه های ریالی و زمانی و انرژی از پرسنل باز هم به بایگانی ها سپرده میشود؟
-----------------
پایان