نظام سلامت و بهداشت در فرانسه، دیگر بهترین سیستم در دنیا نیست
نظام سلامت و بهداشت و درمان بسیاری از کشورها در سه دهه گذشته تحت تاثیر توزیع و انتقال بیماری‌ها و همچنین پیر شدن جمعیت با چالش روبه‌رو بوده است.
از همین رو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی برآورد می‌کند که سهم هزینه‌های بخش سلامت در تولید ناخالص داخلی جهانی از 6 درصد کنونی به 14 درصد در سال 2060 خواهد رسید که نشانگر اهمیت سیستم سلامت و بهداشت در جوامع مختلف است. پدید آمدن چالش‌های مختلف در نظام‌های درمانی کشورهای جهان موجب شده رتبه‌بندی جهانی و شاخص‌های بین‌المللی در مورد عملکرد کشورها در این زمینه تغییر کند. یکی از کشورهایی که تحت تاثیر چالش‌های دهه‌های اخیر جایگاه مطلوب خود را در فهرست بهترین کشورها از نظر نظام سلامت از دست داده، کشور فرانسه است.
گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نشان می‌دهد که نظام سلامت و بهداشت در فرانسه، دیگر مانند دهه گذشته بهترین سیستم در دنیا نیست. سال 2000، سازمان بهداشت جهانی (WHO) فرانسه را به‌عنوان دارنده بهترین سیستم مراقبت‌های بهداشتی در دنیا معرفی کرد. در سال 2013 نیز سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در گزارش خود با اشاره به اینکه پایداری سیستم با کاهش جمعیت پزشکی تهدید می‌شود، اعلام کرده بود که هنوز نظام سلامت در فرانسه کارآمد و موثر است. سال 2015، براساس رده‌بندی نشریه بلومبرگ، فرانسه از نظر موثرترین سیستم بهداشت و سلامت، با در نظر گرفتن شاخص امید به زندگی، و هزینه‌های اجتماعی درمان سرانه در کشور به نسبت تولید ناخالص داخلی، در رتبه هشتم قرار گرفت.
اما اکنون با گذشت بیش از 15 سال از معرفی فرانسه به‌عنوان بهترین نظام سلامت و بهداشت در دنیا، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی با انتشار چشم‌انداز سلامت سال 2015، درباره کیفیت سیستم سلامت و بهداشت فرانسه هشدار داد. براساس آخرین ارزیابی و گزارش صندوق بین‌المللی کشورهای مشترک‌المنافع، کشور فرانسه از نظر تخصیص درصد تولید ناخالص داخلی به بخش بهداشت و درمان رتبه یازدهم را دارد. در حال حاضر هزینه‌های بهداشتی و درمانی از 70 تا 100 درصد در این کشور تحت پوشش دولت هستند.
از نظر کارشناسان، در میان کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، فرانسه از نظر پوشش هزینه‌های سلامت و بهداشت بدترین وضعیت را دارد. رئیس بخش سلامت این سازمان می‌گوید: «با وجود تلاش‌های بسیاری که در راستای بهبود دسترسی به مراقبت و درمان و افزایش نفوذ و پوشش بیمه تکمیلی در فرانسه صورت گرفته، این کشور هنوز وضعیت قابل‌قبولی در این زمینه ندارد.» در فرانسه، 11 درصد از تولید ناخالص داخلی به بخش سلامت، بهداشت و درمان اختصاص می‌یابد (در میان کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی متوسط این رقم 9/8 درصد است) و هزینه‌های درمانی تا 80 درصد تحت شرایط از سوی دولت پرداخت می‌شوند.
فرانسوی‌ها در دفاع از سیستم سلامت و بهداشت خود می‌گویند که تنها میزان مرگ‌ومیر آنها در حملات قلبی، بدتر از متوسط سازمان توسعه و همکاری اقتصادی است. آنها معتقدند که تعداد پزشکان باتجربه و مسن آنها از سایر کشورها چندان کمتر نیست.
سیاه‌چاله‌های بهداشتی
در مقایسه با آلمان که به ازای هر هزار شهروند، 1/4 پزشک دارد، (ایتالیا 9/3، اسپانیا 8/3، دانمارک 6/3) فرانسه به ازای هر هزار نفر، 3/3 پزشک دارد. همچنین شاخص امید به زندگی در فرانسه شمع امید این کشور است که در میان سایر کشورها نسبتا جایگاه خوبی دارد و در رتبه 5 است. امید به زندگی برای زنان در این کشور به طور متوسط 3/82 سال و برای مردان 5/80 است و از سال 1970 تاکنون، 10 سال افزایش داشته است، در حالی که به‌طور مثال در آلمان، امید به زندگی 9/80 است. به علاوه به طور متوسط 4/1 درصد از مخارج هر خانواده فرانسوی به بخش سلامت و بهداشت اختصاص دارد و این میزان دو برابر متوسط کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی است. از طرفی، گزارش اخیر سازمان توسعه و همکاری اقتصادی از چشم‌انداز سلامت و درمان 2015، نشان می‌دهد که نیازهای پزشکی 23 درصد از مردم فرانسه که درآمد بالایی ندارند به دلیل هزینه‌های زیاد، بدون پاسخ مانده است.
فرانسیسکا کولومبو، رئیس بخش سلامت سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، درباره سیاه‌چاله‌های بهداشت و درمان هشدار می‌دهد و گسترش و شیوع بیماری‌های مزمن را یکی از آنها می‌داند. فرانسه همیشه از نظر شیوع مصرف سیگار و الکل عملکرد بدی داشته است. 24 درصد از افراد بالای 15 سال (در مقابل 20 درصد جهانی) سیگاری هستند و مصرف الکل نیز در بین جوانان، افراد میانسال و سالمندان شایع است. درواقع بخش قابل‌توجهی از جامعه به نوعی به مصرف دخانیات یا الکل اعتیاد دارند.
بی‌توجهی به پیشگیری
از سوی دیگر بیماری چاقی نیز در این کشور در حال شیوع است. تعداد افراد بزرگسالی که اضافه‌وزن دارند و به بیماری چاقی مبتلا هستند، از سایر کشورها بیشتر است و این تعداد در حال افزایش است. در سال 2012، از هفت فرد بزرگسال و در سال 2000 از هر 9 نفر، یک نفر در این کشور به چاقی مبتلا بودند. کارشناسان معتقدند الگوی تغذیه بسیاری از خانواده‌ها تحت تاثیر زندگی مدرن و افزایش نقش تکنولوژی در زندگی روزمره تغییر کرده و نقش مواد غذایی سالم در سبد غذایی خانواده‌ها کمتر شده است. درنتیجه مشکل اضافه‌وزن برای تعداد قابل‌توجهی از افراد ایجاد شده است. از آنجایی که اضافه‌وزن عامل بروز بسیاری از بیماری‌ها به شمار می‌رود، هزینه‌های بیمه درمانی برای این افراد نیز بیشتر می‌شود و تامین هزینه‌ها در این شرایط دشوار است.
تحلیلگران می‌گویند، یکی دیگر از نقاط ضعف این کشور در سیستم سلامت و بهداشت، مصرف بالای داروهای آنتی‌بیوتیک است. این کشور سومین کشور از نظر مصرف این نوع داروهاست و این در شرایطی است که تبلیغات وسیعی علیه استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به‌ویژه مصرف خودسرانه این داروها انجام می‌شود. از سوی دیگر سرمایه‌گذاری اندک در پیشگیری از نقاط ضعف اصلی سیستم سلامت و بهداشت کشور فرانسه است. درمجموع، فرانسه تنها 2 درصد از بودجه سلامت و درمان خود را به مقوله پیشگیری اختصاص می‌دهد که کفایت نمی‌کند. این در حالی است که متوسط جهانی تخصیص بودجه به این موضوع 3 درصد است. در نظر نگرفتن بودجه کافی برای این بخش ازجمله دلایلی است که در درازمدت استانداردهای کمی و کیفی سلامت در جامعه فرانسه را کاهش می‌دهد.
--------------
پایان