2هزار تخت ICU در كشور كم داريم
معاون سلامت وزارت بهداشت گفت: حدود 20 درصد تقاضاها براي تختهاي مراقبت‌هاي ويژه در كشور كاذب است با اين حال در مقايسه با شرايط استاندارد حدود 2 هزار تخت ICU در كشور كم داريم.
حسن امامي‌رضوي در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي فارس افزود: براساس شاخص‌هاي استاندارد بايد به ازاي هر 20 تخت عادي بيمارستاني يك تخت ICU در كشور داشته باشيم اما اكنون با اين استاندارد فاصله داريم كه البته تقاضاهاي كاذب و ارجاع غير ضرور بيماران به بخشهاي مراقبت‌هاي ويژه بر اين كمبود افزوده است.
وي گفت: در زمان حاضر حدود 100 هزار تخت بيمارستاني در كشور موجود است بنابراين بايد حدود 5 هزار تخت ICU يا همان تختهاي مراقبت‌هاي ويژه تنفسي در كشور داشته باشيم اما متأسفانه تعداد تختهاي ICU موجود در كشور حدود 3 هزار تخت است و حدود 2 هزار تخت ICU كمبود داريم.
معاون وزير بهداشت اضافه كرد: درباره تختهاي مراقبت‌هاي ويژه قلبي يا CCU اين مشكل كمتر است زيرا تعداد نياز به اين تختها نصف تختهاي ICU است و اكنون حدود 1700 تخت CCU در كشور فعال است.
امامي رضوي گفت: مشكلي كه در به كارگيري تختهاي مراقبت‌هاي ويژه در كشور وجود دارد اين است كه نيازسنجي مناسبي درباره بيماران نمي‌شود به طوري كه حدود 20 درصد بيماراني كه توسط پزشكان به بخشهاي ICU ارجاع مي‌شوند نيازي به اين تختها ندارد و با مديريت و مراقبت بيشتر در بخشهاي عادي هم مي‌توانند نگهداري شوند.
وي افزود: بسياري از بيماران فقط به علت احتياط بيش از حد پزشك به پخش مراقبت ويژه ارجاع مي‌شوند در حالي كه هنوز ممكن است به آن مرحله حاد بيماري نرسيده باشند.
معاون وزير بهداشت در پاسخ به اين پرسش كه آيا ممكن است برخي بيمارستان‌ها به خاطر درآمد بيشتر بيماران را به بخشهاي مراقبت ويژه بفرستند، توضيح داد: اين امر ممكن است در بيمارستان‌هاي خصوصي اتفاق بيفتد به خصوص اينكه بخشهاي مراقبت‌هاي ويژه اين بيمارستان‌ها همواره تخت خالي دارد و ضريب اشغال تخت آنها 100 درصد نيست و شايد حدود 50 تا 60 درصد باشد اما در بخشهاي مراقبت ويژه بيمارستان‌هاي دولتي با ضريب اشغال بالاي 100 درصد و صف انتظار مردم چنين كاري صورت نمي‌گيرد.
بخش مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان‌ها هنوز با استانداردها فاصله دارند
گرچه وزير بهداشت از تجهيز بيش از90 درصد بخشهاي مراقبت‌هاي ويژه با محصولات توليدي داخل كشور خبر داده اما هنوز هم بخشهاي مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان‌ها با كمبود تخت آي‌سي‌يو مواجهند. اگرچه يكي از مهم‌ترين وعده‌هاي مسئولان وزارت بهداشت، افزايش تختهاي آي‌سي‌يو است ولي بيماران همچنان چشم‌انتظار تختهاي آي‌سي يو هستند ونحوه توزيع نامناسب آنها باعث شده مردم تفاوتي بين گذشته و حال حس نكنند.
به‌رغم نقش حياتي بخش مراقبت‌هاي ويژه در بيمارستان‌هاي عمومي، كمبود تخت و پزشكان و متخصصان مربوطه، از بزرگترين ضعف‌هاي مراكز درماني كشور است كه همواره مورد انتقاد مردم بوده است.
افزايشي كه اثربخش نبوده است
دكتر محمد مهدي قيامت، رئيس انجمن بيهوشي نيز در اين خصوص به همشهري مي‌گويد: براساس ادعاي مسئولان وزارت بهداشت، تعداد تختهاي آي‌سي‌يو افزايش داشته است ولي اين افزايش نه اثر بخش بوده و نه قابل لمس، چون كمبود ما در اين حوزه خيلي بيشتر از اينهاست.
به گفته او، براساس استاندارد جهاني، اختصاص ۵ درصد از تختهاي هر بيمارستان به بخش مراقبت‌هاي ويژه ضروري است، درحالي كه در كشور ما تقريبا هيچ بيمارستان خصوصي و دولتي از استاندارد لازم برخوردار نيست.
به اعتقاد اين پزشك متخصص بيهوشي، درحالي‌كه بسياري از تختهاي آي‌سي‌يو در بيمارستان‌هاي ما استاندارد لازم را ندارند و براي ارائه خدمات درماني كامل تجهيزاتشان تكميل نيست، مي‌گويد: 2 هزار تخت آي‌سي‌يو اگر اضافه شده باشد، در مناطق محروم و مناطقي كه اساسا چنين امكاني نداشته‌اند، مستقر شده و از همين رو، افزايش اين امكانات در شهرهاي بزرگ كمتر حس مي‌شود.
رئيس انجمن بيهوشي كشور با اشاره به اينكه در حال حاضر پيداكردن تخت آي‌سي‌يو براي بيمارستان‌ها درصورت داشتن رابطه ممكن است، مي‌افزايد: در غيراين صورت بيماراني كه رابطه‌اي در بيمارستان‌ها و تشكيلات نظام درماني ندارند، جان خود را از دست مي‌دهند.
دكتر قيامت در اين باره مي‌گويد: متأسفانه هر روز شاهد مرگ تعداد زيادي از شهروندان ايراني در آمبولانس‌ها و راهروهاي بيمارستان‌ها هستيم؛ مرگ‌هايي كه تنها به‌دليل دست‌نيافتن به تختهاي آي‌سي‌يو رخ مي‌دهد.
رئيس انجمن بيهوشي و مراقبت‌هاي ويژه معتقد است: براي مطلوب شدن شرايط مراقبت‌هاي ويژه بايد تعداد تختهاي آي‌سي‌يو به دو برابر افزايش يابد؛ اگرچه مشكل فقط كمبود بودجه براي احداث اين تختها نيست بلكه عدم‌مديريت صحيح، توزيع غلط و... نيز اين مشكلات را دوچندان مي‌كند.
دكتر احمد رضا سروش، قائم مقام رياست بيمارستان شريعتي و متخصص جراحي، در اين خصوص به همشهري مي‌گويد: احداث يك تخت آي‌سي‌يوي استاندارد با در نظر داشتن چند فاكتور از قبيل فضا، نيروي انساني و تجهيزات مكمل اين تختها، بالاي يكصد ميليون تومان هزينه مي‌برد؛ بنابراين نگاه مسئولان در تخصيص بودجه بايد معطوف به اين موضوع باشد.
كارشناسان مي‌گويند تهران شهري بزرگ و مهاجر پذير است و مهاجران ضمن اينكه خودشان خدمات درماني و بهداشتي را دريافت مي‌كنند والدين و اقوام شان را هم نيز روانه تهران مي‌كنند.
به اين ترتيب، حداقل در تهران، كسي انتظار ندارد كه بيماران چند روز در اورژانس، منتظر تخت آي‌سي‌يو بمانند. از سوي ديگر، اميد به زندگي نيز افزايش يافته و بيماراني كه قبلا فوت مي‌شدند در حال حاضر با داشتن گاهي چندين بيماري پيچيده، زنده مي‌مانند و به اين ترتيب نياز به بستري در اين نوع تختها نسبت به سال‌هاي قبل، افزايش يافته است.
دكتر سروش اضافه مي‌كند: يك دليل مهم ديگر درخصوص ضرورت افزايش تختهاي آي‌سي‌يو، بحث پيوند اعضا و شيمي درماني و... است كه در حال حاضر نسبت به زمان قبل افزايش داشته و همه اين موارد به نوعي به مراقبت‌هاي ويژه نيازمندند.با همه اين اوصاف، هنوز هم گاهي بيماران به‌علت كمبود تخت در بخش‌ها 15 تا 20 روز در اورژانس بستري مي‌مانند و اين امر موجب اشغال تختهاي اورژانس و نارضايتي بيماران مي‌شود.
قائم‌مقام بيمارستان شريعتي تهران، مي‌گويد: حل مشكلات حوزه سلامت واستانداردسازي اورژانس‌ها نيازمند بودجه، پشتيباني، فضا و نيروي انساني استاندارد است و نمي‌توانيم از يك سامانه انتظار كارايي مناسب داشته باشيم در حالي كه امكانات كافي در اختيار آنها قرار نمي‌دهيم.
او از سامانه توزيع بيماران توسط اورژانس تهران انتقاد و بيان مي‌كند: بار‌ها از اورژانس تهران خواسته‌ايم تا بيماران بدحال را با هماهنگي بيمارستان منتقل كنند تا بيمارستان نيز امكانات لازم را براي پذيرش آنها مهيا كند، اما متأسفانه آنها بدون اطلاع از امكانات و شرايط بيمارستان، بيماران را منتقل مي‌كنند.به گفته او، گاهي شرايط به‌گونه‌اي است كه 5 بيمار در روز براي آي‌سي‌يو به بيمارستان مراجعه مي‌كنند، در حالي كه بيمارستان تختي براي پذيرش آنها ندارد.
به همين دليل است كه كارشناسان مي‌گويند سامانه توزيع بيماران اورژانس در سطح شهر را بايد هرچه‌سريع‌تر هوشمند كرد تا با در نظر گرفتن توان سرويس دهي بيمارستان، بيمار به آن منتقل شود.
قائم مقام بيمارستان شريعتي با بيان‌اينكه در غيراين صورت بيمار را به مركزي منتقل كرده‌ايم كه هيچ امكان و توان سرويس دهي ندارد و اورژانس ما تنها محل تراكم بيماران مي‌شود، مي‌گويد: در بيمارستان‌هاي دولتي كه وظايف مختلفي از قبيل درمان بيماران، پژوهش، آموزش دانشجو، تربيت فلو و پذيرش بيماران مختلف را برعهده دارند، نمي‌توان به حجم زيادي از بيماران خدمات مناسب ارائه داد.
20درصد از تختهاي آي‌سي‌يو اشغال كاذب هستند
به رغم كمبود تخت آي‌سي‌يو در مراكز درماني، نيمي از اشغال اين تختها به دليل نبود نيازسنجي صحيح توسط پزشكان است و تنها بيماراني كه در تشكيلات نظام درماني نفوذ و رابطه‌اي داشته باشند، موفق به بستري در اين بخش خواهند بود.
اگرچه يكي از مهم‌ترين وعده‌هاي مسئولان وزارت بهداشت، افزايش تختهاي آي‌سي‌يو بود، اما هنوز تغيير محسوسي اتفاق نيفتاده است و به گفته معاون سلامت وزارت بهداشت، 2 هزار تخت آي‌سي‌يو در كشور كم داريم و بيماران همچنان چشم انتظار بستري شدن در بخش هاي آي‌سي‌يو هستند.
به‌رغم نقش حياتي بخش مراقبت‌هاي ويژه در بيمارستان‌هاي عمومي، كمبود تخت و پزشكان و متخصصان مربوطه، از بزرگترين ضعف‌هاي مراكز درماني كشور است كه همواره مورد انتقاد مردم بوده است.
«درحال حاضر اگر شما به طور تصادفي به 20 بيمارستان براي بستري در بخش مراقبت‌هاي ويژه (آي‌سي‌يو)مراجعه كنيد محال است كه به‌سادگي و بدون رابطه موفق به اين كار شويد و اين نقص بزرگي در نظام سلامت كشور ما محسوب مي‌شود.»
به نظر مي‌رسد هزينه بالاي تختهاي آي‌سي‌يو از مهم‌ترين علل اين كمبود به شمار مي رود.
اين تختها كه به خاطر تجهيزاتشان بسيار هزينه‌بر هستند، به‌طور متوسط 50 برابر يك تخت متوسط هزينه دارند و كمبود اعتبارات باعث شده در بيمارستان‌هاي دانشگاهي با ظرفيت 500 تخت بستري، تنها 6 تخت در بخش آي‌سي‌يو موجود باشد درحالي‌كه براساس استانداردهاي جهاني بايد بين 5 تا10 درصد تختهاي يك بيمارستان به تختهاي بخش آي‌سي‌يو اختصاص يابد.
منبع : همشهری آنلاین - فارس - ایسنا