بيمارستان‌ها هنوز هم بخش تغذيه ندارند
خبر اين بود: «نبود بخش تغذيه در بيمارستان باعث افزايش مرگ بيماران مي‌شود.»
رئيس اداره بهبود تغذيه وزارت بهداشت از فراهم شدن مقدمات اوليه جهت تغيير ساختار نحوه ارائه مشاوره تغذيه در بيمارستان‌ها خبر داد و گفت: نبود بخش تغذيه در بيمارستان‌ها علاوه بر اختلال در روند درمان باعث افزايش مرگ و مير بيماران بستري به‌خصوص در بخش مراقبت‌هاي ويژه مي‌شود.
دكتر پريسا ترابي از سوءتغذيه بيماران بستري در بيمارستان‌ها به‌عنوان يك مشكل جهاني نام برد و اظهار داشت: سوء تغذيه همواره در كمين بيماران خصوصا بيماران بستري در بيمارستان است؛ چرا كه در مدت بيماري ممكن است جذب مواد مغذي مختل شود و نياز به مواد مغذي افزايش يابد.
بي‌اشتهايي نيز سبب كاهش دريافت مواد مغذي مي‌شود. همچنين عدم‌امكان بلع و عدم‌هوشياري بيماران بستري در آي‌سي‌يو نيز زمينه بروز سوءتغذيه را تشديد مي‌كند.
اين در حالي است كه اين كارشناس تغذيه درخصوص عوارض سوء تغذيه معتقد است: چنانچه بخش تغذيه به‌عنوان يكي از اركان سلامت بيماران در بيمارستان‌ها ناديده گرفته شود و يا نقش كمرنگي در فرايند درمان داشته باشد، علاوه بر تاخير در بهبودي بيماران و اختلال در درمان باعث افزايش نرخ مرگ و مير بيماران بستري خصوصا در بخش مراقبت‌هاي ويژه مي‌شود.
اما اگرچه به عقيده دكتر ترابي طبق استاندارد لازم است كه بيمارستان‌ها به ازاي هر 50تخت يك كارشناس تغذيه داشته باشند، دكتر كيمياگر، متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، در اين زمينه مي‌گويد: متأسفانه بيمارستان‌ها به بخش تغذيه اهميت نمي‌دهند و بعضا مدير بيمارستان شخصي است كه با مدركي در حد ديپلم و صرفا براساس تجربه بيشتر در اين جايگاه قرار گرفته است و به‌دليل رديف شغلي بالاتر، دست كارشناس تغذيه را مي‌بندد و مانع از فعاليت صحيح او مي‌شود.
وظايف تعريف نشده
اما به‌نظر مي‌رسد گذشته از كمبود كارشناسان تغذيه، تعريف جايگاه آنان هم مسئله مهمي است. دكتر كيمياگر اين نكته مهم را يادآور مي‌شود: سرپرستي و نظارت بر تهيه و توزيع بهداشتي غذا، قسمت كوچكي از وظايف يك كارشناس تغذيه است.
او نقش بسيار مهم ديگري نيز دارد كه تنظيم و تدوين برنامه غذايي براي بيماران با بيماري‌هاي مختلف است، بنابراين بايد همراه پزشك به بالين بيمار برود.
وي به اين نكته هم اشاره مي‌كند كه كارشناسي كه فقط به رژيم درماني بپردازد و بر آشپزخانه نظارت نكند، شايستگي احراز مقام مديريت بخش غذا در بيمارستان را دارا نخواهد بود.
دكتر سيدعلي كشاورز، مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه تهران نيز معتقد است: اصولا در تمام دنيا هم كارشناس تغذيه در درمان و پيشگيري از بيماري‌ها نقش تعيين‌كننده دارد، اگر حين ويزيت بيمار، پرستار كنارشانه راست پزشك ايستاده است، متخصص تغذيه بايد كنار شانه چپ باشد، تا با همراهي او فرايند درمان تسهيل شود.
او در ادامه يادآور مي‌شود كه كارشناس تغذيه، نبايد مثل گذشته نقش سرآشپز را داشته باشد بلكه او به‌عنوان عضوي از تيم درمان محسوب مي‌شود.كشاورز مي‌گويد: حتي اگر انتظار ايده‌آل مبني بر يك كارشناس تغذيه به ازاي هر 50تخت بيمارستاني رعايت نشود بلكه به ازاي هر 100تخت هم يك كارشناس تغذيه وجود داشته باشد، پيشرفت بزرگي حاصل مي‌شود؛
چرا كه در حال حاضر غذاهاي رژيمي براي بيماري‌هاي مختلف در بيمارستان‌ها نه تنها تنوع ويژه‌اي ندارند بلكه بعضا به‌دليل عدم‌حضور نيروي متخصص در زمينه رژيم درماني كسي كه بيماري قلبي دارد، رژيمي شبيه به بيماري با نارسايي كليوي برايش درنظر گرفته مي‌شود.
صرفه جويي، كم مصرف كردن نيست
طبق نتايج به دست آمده از بررسي‌هاي مختلف، ارائه خدمات مناسب در زمينه تغذيه باعث كوتاه شدن زمان توقف بيمار در بيمارستان از طريق تسهيل پروسه درمان و كوتاه شدن دوران نقاهت مي‌شود و به اين ترتيب صرفه اقتصادي چشمگيري براي بيمارستان خواهد داشت.
گذشته از اينكه به هرحال كيفيت پخت و ارائه غذا به بيماران، بخش مهمي از خدمات هتلينگ بيمارستان‌ها را تشكيل مي‌دهد و هرچه اين خدمات باكيفيت‌تر باشند، رضايت بيماران و در نتيجه، احتمال مراجعه مجدد آنان به آن بيمارستان بيشتر مي‌شود.
دكتر كيمياگر نيز به اين صرفه اقتصادي اشاره مي‌كندو مي‌گويد: برخي از بيمارستان‌ها براي صرفه جويي، از استخدام كارشناس تغذيه امتناع مي‌كنند، درحالي‌كه سود حاصل از بخش تغذيه فعال و مؤثر بسيار بيشتر از حقوق ماهانه‌اي است كه يك نيروي متخصص دريافت مي‌كند.
اين درحالي است كه فريد نوبخت حقيقي، مدير گروه تغذيه باليني وزارت بهداشت مي‌گويد: بيشتر متخصصان تغذيه نيز، هم اينك در بخش‌هاي دانشگاهي و تحقيقاتي اشتغال دارند و تعدادي از افرادي كه در بيمارستان‌ها كار مي‌كنند فاقد مدرك دانشگاهي مرتبط هستند كه در حكم عدم‌وجود كارشناس تغذيه تلقي مي‌شود.
ضرورت تأسيس دفتر
دكتر كيمياگر هم جبران اصولي اين كمبودها را در گرو آموزش ديدن كارشناسان تغذيه قبل از ورود به بيمارستان ذكر مي‌كند و مي‌گويد: لازم است كه وزارت بهداشت كارگاه‌هايي را در زمينه رژيم درماني قبل از ورود كارشناسان تغذيه به بيمارستان‌ها تدارك ببيند تا اين افراد در كنار دانش تئوري، از نظر عملي هم كار‌آزمودگي لازم را دارا شوند.
وي در ادامه با اعتراض به عدم‌وجود دفتر رژيم درماني در وزارت بهداشت و درمان مي‌گويد: وجود دفتري كه هم بر صحت كاركرد كارشناسان تغذيه در بيمارستان‌ها نظارت كند و هم در مواقع لازم خدمات مورد نياز اين جمعيت و اطلاعات روز را در اختيار آنها قرار دهد، در وزارت بهداشت ضروري به‌نظر مي‌رسد.
منبع : همشهری آنلاین