وزير بهداشت اگر وضعيت بيمارستانها را ببيند، استعفا مي‌دهد
نادر قاضي پور نماينده اروميه با اشاره به وضعيت اسفبار بيمارستان‌هاي استان آذربايجان غربي گفته بود : اگر وزير بهداشت وضعيت بيمارستان‌هاي ما را ببيند، حتما استعفا مي‌دهد.
دكتر مؤيد حسيني صدر، نماينده خوي نيزدر مجلس گفته بود: « پس از انقلاب حتي يك بيمارستان هم در خوي با 400 هزار جمعيت ساخته نشده است و ما اكنون در خوي 2 بيمارستان داريم كه در زمان رضا خان ساخته شدهاند و خود وزارت بهداشت، 15 سال پيش اعلام كرد كه اين بيمارستانها از رده خارج هستند و قابل استفاده نيستند.
به گزارش همشهري، مطالعات رسمي وزارت بهداشت نشان مي‌دهد، براساس ارزشيابي كه از70 درصد بيمارستان‌هاي كل كشور انجام شده است، 3 درصد آنها درجه يك عالي، 57درصد درجه يك، 30درصددرجه 2 و 10 درصد هم درجه 3 هستند.
دكتر‌محمد جهانگيري، رئيس اداره صدور پروانه بيمارستان‌هاي وزارت بهداشت درخصوص نتايج به‌دست آمده از ارزشيابي بيمارستانها به همشهري مي‌گويد: از ابتداي سال 87 درجه بندي بيمارستانها در پروانه آنها درج خواهد شد واين رتبه بندي روي سامانه الكترونيك سلامت كه توسط وزارت بهداشت و درمان ايجاد شده است، ثبت شده و قابل دسترسي همه مردم است كه مي‌توانند با مراجعه به اين سايت از درجه بندي كيفي بيمارستانها، نوع خدماتي كه ارائه مي‌دهند، كادر پزشكان و متخصصان شاغل در آن مراكز، نوع تجهيزات و..مطلع شوند و نسبت به انتخاب آن اقدام كنند.
به گفته وي، در اين سامانه ارزشيابي به روش جديد خود ارزشيابي تبديل خواهد شد؛ به‌طوري‌كه خود مؤسسات نوع عملكرد، خدمات، تجهيزات و... را وارد مي‌كنند و پس از تأييد وزارت بهداشت، نمره نهايي داده خواهد شد و هر از گاهي نيز از آنها نظارت صورت خواهد گرفت تا درخصوص نحوه عملكردي كه آنها وارد سامانه كرده‌اند با آنچه مد نظر وزارت بهداشت است، يقين حاصل شود.
جهانگيري مي‌افزايد: از مهم‌ترين فاكتورهايي كه در رتبه بندي بيمارستانها در نظر گرفته مي‌شود مي‌توان به مواردي چون رعايت تعرفه‌هاي مصوب، چگونگي برخورد با مردم، وضعيت اورژانس‌ها، تجهيزات بيمارستاني و نحوه نگهداشت آنها، وضعيت آزمايشگاه‌ها، رعايت مسائل بهداشتي، نحوه دفع زباله‌هاي بيمارستاني و ميزان آمار سزارين و... اشاره كرد.
دكتر جهانگيري با بيان اينكه سعي ما بر اين است كه از كميت بكاهيم و به كيفيت بيفزاييم، ادامه مي‌دهد: مثلا وجود يك دستگاه خاص در يك بيمارستان، يك شاخص كمي است، در حالي‌كه كيفيت آن دستگاه هم نمره خاص خودش را دارد.
وي مي‌افزايد: در زمان حاضر همه بيمارستان‌هاي كشور رتبه مشخص دارند كه به آنها اعلام شده است و تعرفه‌هاي آنها نيز براساس رتبه‌اي كه دارند تعيين مي‌شود و با اين وجود، رتبه‌بندي بيمارستانها و مراكز بهداشتي، درماني كشور به‌طور دائم انجام مي‌شود و اين مراكز مي‌توانند با بهبود كيفيت خدمات، رتبه‌خود را ارتقا دهند.
وي با اشاره به اينكه در اين بررسي‌ها عوامل ريشه‌اي برون سامانه‌اي و درون سامانه‌اي به‌عنوان فاكتورهاي مهم و تأثيرپذير در مشكلات نظام بستري كشور شناسايي مي‌شوند، مي‌گويد: از جمله عوامل برون سامانه‌اي مي‌توان به عوامل فرهنگي كه سبب سوق دادن بيماران به مراكز درماني، پزشك يا شهري خاص براي درمان مي‌شود اشاره كرد كه اين امر، خود، سبب ناهمگوني بيمارپذيري در بيمارستانها مي‌شود.
خدمات فرسوده در بيمارستان‌هاي دولتي
اين درحالي است كه دكتر مسعود مسلمي فرد، نايب‌رئيس انجمن پزشكان عمومي ايران، با تاكيد بر كيفيت پايين خدماتي كه در بيمارستان‌هاي دولتي ارائه مي‌شود، به همشهري مي‌گويد: بحث تكريم ارباب رجوع يكي از مباحث مهم در ارائه هر نوع خدمتي است اما اينكه ملاك ارزيابي بيمارستانها قرار بگيرد توجيه علمي و منطقي ندارد چرا كه مردم درخصوص وضعيت تجهيزات بيمارستان يا وضعيت كيت‌هاي آزمايشگاهي يا كيفيت داروها، اتاق عمل استاندارد، ساختار فيزيكي بيمارستان و كادر جراحي و...اطلاعي ندارند.
دكتر مسلمي فرد، با اعلام اينكه منبع اصلي درآمد بيمارستان‌هاي دولتي بودجه‌اي است كه به آنها اختصاص مي‌يابد، از اين قبيل مراكز درماني به‌عنوان بيمارستان‌هاي بدهكار نام برده و مردم را به‌عنوان گيرندگان خدمات، طلبكار واقعي‌مي داند.
او با اشاره به طرح خودگرداني بيمارستان‌هاي دولتي كه باعث كاهش بودجه آنها شد،مي‌افزود: با اجراي اين طرح، فشار بسيار سنگيني بر مردم تحميل شد.
مسلمي فرد از انگيزه بسيار پايين كاركنان و كادر درماني بيمارستان‌هاي دولتي براي ارائه خدمت مطلوب به بيماران خبر داد و اظهار ميكند: اين وضعيت باعث شده خدمتي كه مردم مي‌گيرند، بسيار ضعيف‌تر از خدماتي باشد كه از سوي همين كاركنان به بيماران در بخش خصوصي ارائه مي‌شود.
او با استفاده از كاربرد سياست مشتري مداري، تصريح ميكند: متأسفانه چنين سياستي در بيمارستان‌هاي دولتي وجود ندارد و جلب رضايت مردم در اين بخش بسيار كمرنگ است.
نايب رئيس انجمن پزشكان عمومي ايران، ادامه مي‌دهد: اين وضعيت به جهت روان‌شناسي، شرايطي را پيش مي‌آورد كه بيمار دچار اضطراب‌هاي مكرر شده و در نتيجه باعث تاخير در روند درمان بيماري او مي‌شود.
او با اشاره به پايين بودن سطح امكانات لجستيك در بيمارستان‌هاي دولتي يادآور مي‌شود: وضعيت اتاق، تخت، آمبولانس و ساير امكانات در اين قبيل بيمارستانها بسيار فرسوده است.
ارزشيابي بيمارستانها بر مبناي ميزان جلب رضايت بيماران
براساس اين گزارش، رئيس اداره نظارت بر بيمارستان‌هاي وزارت بهداشت به فارس گفت: دستورالعمل جديد ارزشيابي بيمارستانها بر مبناي ميزان جلب رضايت بيماران به جاي توجه به ساختار و منابع فيزيكي تدوين و پس از طي دوره آزمايشي نيمه اول سال آينده به‌صورت كشوري اجرايي مي‌شود.
مژده رمضاني افزود: ارزشيابي بيمارستان‌هاي كشور در زمان حاضر براساس چك ليست‌هايي انجام مي‌شود كه بيشتر به منابع فيزيكي، تجهيزات و منابع انساني توجه دارد، اما در روش جديد ارزشيابي بيمارستانها شاخص اصلي ارزشيابي بيمارستانها، جلب رضايت بيماران و مراجعه‌كنندگان خواهد بود و رتبه بيمارستان نيز بر همين اساس تعيين مي‌شود.
وي بيان كرد: وزارت بهداشت براي روزآمد كردن نحوه ارزشيابي بيمارستانها از اوايل امسال، تلاش براي بومي‌سازي روش جديد ارزشيابي بيمارستانها را آغاز كرد. اكنون شاخص‌هاي ارزيابي كيفي خدمات و ميزان رضايتمندي بيماران و مراجعان احصا و براساس آن چك ليست‌هاي ارزشيابي بيمارستانها طراحي شده است.
رئيس اداره نظارت بر بيمارستان‌هاي وزارت بهداشت تصريح كرد: آموزش كاركنان از نظر مهارت حرفه‌اي و مهارت رفتار و ارتباط با مراجعان، ايمني بيمار، وضعيت مراقبت از بيماران، بهبود كيفيت خدمات بيمارستاني، دسترسي بيمار به خدمات مورد نياز، ارزيابي خود بيمار از كيفيت خدمات بيمارستان حتماً از جمله مواردي است كه در روش جديد ارزشيابي بيمارستانها به آن توجه مي‌شود، البته موارد ديگري هم هست كه هنوز نهايي نشده است.
بي‌برنامه بودن بيمارستان‌هاي دولتي
دکتر مسعود پزشکيان، وزير سابق بهداشت و عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس هشتم بي‌برنامه بودن بيمارستانها را عامل اصلي نابه‌ساماني در وضعيت برخورد با بيماران و همراهان آنها و چگونگي خدمات‌دهي مطلوب در مراکز درماني دولتي مي‌داند و مي‌گويد: «اگر بيمارستاني برنامه واستراتژي داشته باشد و فکرش اين باشد که مريض را جلب کند و مشکل بيمار را حل کند، ديگر شاهد اين نخواهيم بود که کارمندي از کادر درماني بيمارستان به خود اجازه دهد با بيمار يا همراه وي به طور ناشايست رفتار کند.»
دکتر مسعود پزشکيان ادامه مي‌دهد: «وقتي مديريت بيمارستان هيچ استراتژي خاصي براي بهبود کيفيت بيمارستان ندارند و منابع مالي هم از طريق دلار تامين مي‌شود و نگراني خاصي براي کسري‌ها و کمبودهاي اعتباري وجود ندارد، ديگر مديريت بيمارستان نيازي به اين نمي‌بيند که مردم را راضي کند و يا پاسخ‌گو باشد.» وي مي‌افزايد: «زماني مديريت مي‌تواند پاسخ‌گو باشد که در حقيقت احساس کند که بود و نبودش را مشتري تعيين مي‌کند. وقتي من، بود و نبودم اصلا نيازي به رضايت مشتري ندارد در نتيجه مشتري مي‌خواهد راضي باشد، مي‌خواهد نباشد براي من که مشکلي به وجود نمي‌آيد.»
نماينده تبريز در مجلس هشتم اظهار مي‌کند: «شايد به همين دليل است که در بيشتر موارد برخوردهاي ناشايست با بيماران و همراهان آنها و خدمات درماني نامطلوب در بيمارستان‌هاي دولتي به چشم مي‌خورد و به ندرت بتوان چنين امري را در بيمارستان‌هاي خصوصي سراغ گرفت زيرا طبيعي است که اگر اين مسايل در مراکز خصوصي ديده شود مديريت آن بيمارستان و کسي که مسووليت اداره آن مجموعه را دارد سريع عذر کارمندي که برخورد نامناسب و توهين آميز با بيمار و همراه وي را داشته است، خواهد خواست.»
وي تصريح مي‌کند: «در بيمارستان‌هاي دولتي نيازي به آمدن و يا نيامدن مريض نيست و کسري‌ها بالاخره از جايي جبران مي‌شود و حتي شايد هم ترجيح مي‌دهند که مردم به اين مراکز نيايند و مريض را ببرند بيرون درمان و عمل جراحي کنند تا شايد به پست يک عده آدم‌هايي بيفتند که در کنار کار در بيمارستان‌هاي دولتي، بيشتر وقتشان را در مراکز خصوصي صرف مي‌کنند.»
به اعتقاد پزشکيان در چنين بازاري است که علاوه بر برخورد نا مناسب و توهين آميز با بيماران در مراکز دولتي از ارايه خدمات مطلوب نيز خبري نيست.
وزير سابق بهداشت ادامه مي‌دهد: «به همين دليل بود که در زمان وزارت بنده همواره بر اين مساله تاکيد داشتيم که کساني که در سيستم‌هاي دولتي کار مي‌کنند، حق ندارند در مراکز خصوصي نيز فعاليت داشته باشند و بيمارستانها را ملزم کرده بوديم تا براي بهبود کيفيت خدمات، برنامه و استراتژي داشته باشند و رضايت مشتري در راس برنامه‌ها باشد و حتي فهرستي از حقوق بيمار به صورت مکتوب در مراکز درماني نصب شود.»
وي مي‌افزايد: «به نظر مي‌رسيد با اين اقدامات به تدريج اوضاع رو به بهبود بود. هرچند بنده قصد ندارم بگويم که الان اين مسايل رها شده اما بهتر است از مديران کنوني سوال شود که چه اتفاقي افتاده که ديگر خبري از اين برنامه‌ها و استراتژي‌ها حداقل در حوزه انتخابيه بنده نيست.»
عضو کميته سلامت در مجلس مي‌گويد: «به هرحال دور از انتظار نيست سيستمي که مشتري مدار نباشد نيازي هم به پاسخ‌گويي به مشتري در خود احساس نکند بنابراين تا زماني که بيمارستان‌هاي دولتي ما خود را ملزم به رعايت اين اصل نکنند، نمي‌توان توقع داشت که مشکلات حل شود و هر گونه که دلشان خواست با مريض و همراه وي برخورد نکنند.»
وي مي‌افزايد: «نظام بيمارستانها بايد طوري شکل بگيرد که اگر کارمندي با مريض و يا همراه وي بد برخورد کرد همان روز يا همان ماه از حقوقش کسر شود و اگر مراجعان از برخورد و شيوه خدمات رساني آنها ناراضي بودند، پست و موقعيت شغلي فرد مسوول تهديد شود و از رتبه بيمارستان کاسته شود زيرا تنها در چنين فضايي ديگر اتفاقات مذکور در بيمارستان‌هاي دولتي نخواهد افتاد.»
پزشکيان ادامه مي‌دهد: «هر چند بيمارستان‌هاي دولتي تحت نظر دانشگاه‌هاي علوم پزشکي هستند و دانشگاه‌ها نيز با داشتن هيات امنا، مستقل محسوب مي‌شوند اما در نهايت سياست‌گذاري ونظارت بر کل امور بر عهده وزارت بهداشت است و اگر مسوولان اين وزارتخانه به درستي عمل و نظارت کنند نبايد شاهد چنين وضعيتي بود و اگر مدعي‌اند که درست نظارت مي‌کنند، پاسخ دهند که پس گير کار کجاست؟»
وي اجراي طرح پيشنهادي از سوي وزارت بهداشت مبني بر حذف پذيرش همراهان بيماران را غير عملي مي‌داند و مي‌گويد: «نمي‌دانم چه سياستي در ذهن مديران اين وزارتخانه است و چه راهکاري براي اجراي اين طرح دارند ولي با روند موجود و کمبود مشهود نيرو در بيمارستانها به اين سادگي نمي‌توان انتظار اجراي چنين امري را داشت ضمن آنکه اگر هدف رضايت مشتري باشد باز هم حضور همراه براي آرامش بيمار امري انکارناپذير است.»
پزشکيان اضافه کرد: «اما در مجموع چون نسبت به اين طرح خيلي مطلع نيستم و نمي‌دانم چه راهکاري دارند، نمي‌توانم به‌طور قطع نظر بدهم اما به‌طور يقين اجراي اين طرح منوط به اين است که اگر هر زمان، شب و بي وقت بيمار ما نياز به مراقبت داشته باشد، پرستار بالاي سر مريض خواهد بود که با روند موجود خيلي بعيد است که بتوانند پاسخ‌گو باشند.»
وي فرآيند پيگيري مجلسيان براي حل اين چالش‌ها را بازخواست مديران و مسوولان اجرايي نسبت به اجراي قوانين مصوب در ادوار گذشته در مجلس عنوان مي‌کند و مي‌گويد: «براين اساس سعي داريم تا با دعوت از مسوولان به مجلس از آنها بپرسيم چرا هنوز قوانين اجرا نشده است زيرا بسياري از مشکلات کنوني در بيمارستان‌هاي دولتي در چارچوب برنامه چهارم توسعه ديده شده است که ظرف اين چهار سال بايد به تدريج عملياتي مي‌شد.»
نماينده تبريز اداره بيمارستانها به صورت هيات امنايي را يکي از موارد پيش‌بيني شده در برنامه مي‌خواند و مي‌افزايد: «قرار بود در ترکيب اين هيات امنا مردم نيز حضور داشته باشند و در واقع با نظارت خود مردم بر سيستم نظارت شده و به رفع مشکلات پرداخته شود اما متاسفانه آنچه شاهد آن هستيم تنها اجراي صوري اين اصل قانوني است زيرا هنوز هم تصميمات و سياست‌گذاري‌ها از بالا گرفته مي‌شود و هيات امنا در عمل هيچ کاره است.»
پزشکيان خاطرنشان کرد: «اگر اين اصل به‌طور واقعي عملي شود همانند آنچه در غير از محدوده مرزي ايران مانند کانادا، آمريکا و انگلستان مي‌شود به‌طور قطع بسياري از چالش‌هاي کنوني به‌طور خود به خود حل خواهد شد.»
نمايندگان سرزده به بيمارستانها مي‌روند
علي‌اصغر حسني، عضو هيات رييسه کميسيون بهداشت و درمان مجلس هشتم نيز از وضعيت نامطلوب خدمات‌دهي در بيمارستان‌هاي دولتي گلايه مي‌کند و مي‌گويد: «بر اساس تصميم اعضاي کميسيون بهداشت درمان در نظر داريم تا اعضاي اين کميسيون در بازديد‌هايي سر زده از بيمارستان‌هاي متعدد در کشور به ويژه در شيفت‌هاي شب از نزديک با مشکلات بيماران و همراهان آنها مطلع شود تا اين موارد در تصميم گيري‌هاي اين مجموعه مد نظر گرفته شود و بتوان تحولي اساسي را در نظام درماني کشور ايجاد کرد.»
وي در گفتگو با سلامت مي‌افزايد: «البته نمايندگان مردم در مجلس تا حد زيادي از مشکلات موجود در بيمارستان‌هاي دولتي و برخورد نامناسبي که در اين مراکز با خانواده و همراه بيماران مي‌شود باخبر هستند و نسبت به شيوه خدمات‌دهي به بيماران واقف است و در جريان هستند که با چه وضعيتي به بيماران به ويژه در شيفت‌هاي شب خدمات‌دهي مي‌شود، به گونه‌اي که در بسياري موارد کارکنان در نوبت‌هاي شب در خواب‌اند و مريض به امان خدا رها مي‌شود.»
نماينده لارستان پايين بودن حقوق و مزاياي کادر درماني در بيمارستانها را يکي از علل مهم بي‌توجهي اين نيروها به خدمات دهي مطلوب به بيماران و همراهان آنها مي‌داند و مي‌افزايد: «با شرايطي که هم‌اکنون وجود دارد بسياري از کارکنان انگيزه کاري ندارند و در حقيقت نيز وقتي بيمارستان به دليل نداشتن بودجه قادر به پرداخت کارانه کارکنان خود نيست نبايد انتظار داشت که اين کارکنان به بهترين نحو به خدمات دهي بپردازند. از ديگر علل برخورد نامناسب کادر درماني با همراهان بيماران و ارايه خدمات به بيماران را بايد در کمبود نيروهاي درماني به ويژه کادر پرستاري جست زيرا يک بيمار شايد تنها نيم ساعت تا يک ساعت با پزشک در ارتباط باشد اما در تمام طول درمان با کادر پرستاري سر و کار دارد به گونه‌اي که موجب مي‌شود تا از همراه بيمار هم در امور درماني کمک بگيرند.»
حسني مشکل کمبود نيروي درماني در بيمارستانها را ناشي از عدم استخدام جديد در مجموعه وزارت بهداشت مي‌خواند و مي‌گويد: «کميسيون بهداشت و درمان در مجلس هشتم براي تکميل کادر درماني در مراکز دولتي در حال پيگيري است تا بتوان با کسب مجوز براي استخدام مازاد اين نقيصه را مرتفع کرد.»
وي اضافه مي‌کند: «البته با توجه به اينکه در ميانه سال هستيم و دولت به شدت با کمبود اعتبار و نقدينگي روبه‌روست هنوز تحميل استخدام جديد ممکن نيست اما اميدواريم که براي سال آينده اين بحث پيش‌بيني شود و همان طور که در مورد نيروهاي حق التدريسي آموزش و پرورش اين موضوع اعمال شد در مورد نظام بهداشت و درمان نيز تدبيري انديشيده شود.»
اين عضو کميسيون بهداشت و درمان وزارت بهداشت را متولي رفع تمامي‌چالش‌هاي مذکور در بيمارستان‌هاي دولتي معرفي مي‌کند و مي‌گويد: «در حقيقت مسايل موجود را بايد در کوتاهي اين وزارتخانه جستجو کرد چرا که اغلب مشکلات مذکور در بيمارستان‌هاي دولتي ديده مي‌شود و مراجعان به بيمارستان‌هاي خصوصي کمتر با چنين مسايلي روبه‌رو مي‌شوند.» وي تصريح مي‌کند: «مريض تا وقتي که يک نفر از آشنايان به همراهش نباشد به هيچ وجه احساس امنيت نمي‌کند و اين حق بيمار است.»
لنکراني: ميزان رضايتمندي مردم از بيمارستانها طي 4 سال اخير، 10 درصد افزايش يافته است
وزير سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکي با تاکيد بر اين که ميزان رضايتمندي مردم از بيمارستان ها در طي 4 سال اخير رو به رشد بوده است، گفت: ميزان رضايتمندي در ابتداي دولت نهم 55 درصد بوده که اکنون به 66 درصد رسيده است.
به گزارش خبرنگار سياسي ايرنا، محمد باقر لنکراني در جمع خبرنگاران افزود: چند درصد از نارضايتي مردم به خاطر دارو و درمان است اما آمار ميزان رضايتمندي در بيمارستان ها متفاوت مي باشد. وي عوامل رضايتمندي مردم را به نوع خدماتي که ارايه مي شود و سطح توقعات مردم مرتبط دانست و گفت: اکنون معدل رضايتمندي حدود 65 تا 66 درصد است ولي در مجموع مي توان گفت که از 40 درصد شروع شده تا 90 درصد نيز شامل مي شود. وی عمده نارضايتي ها را مرتبط با خدمات غيرپزشکي و جانبي ذکر کرد و ادامه داد: اين موارد شامل پذيرش، نگهباني و غيره مي شود اما افزايش رضايتمندي در دستور کار جدي بيمارستان ها است.
منبع : فارس + همشهری آنلاین + سلامت + ایرنا