چرا بيمارستانها ستاره دار نميشوند ؟
خبرگزاري فارس، در دیماه 1386 از قول رئيس اداره صدور پروانههاي وزارت بهداشت، خبري را منتشر كرد مبني بر اينكه 70 درصد بيمارستانهاي ايران درجه يك هستند. خبري كه باعث تعجب كارشناسان و مردم شد .
مطالعات رسمي وزارت بهداشت نشان ميدهد، بر اساس ارزشيابي كه از70 درصد بيمارستانهاي كل كشور انجام شده است، فقط 3 درصد آنها درجه يك عالي ، 57درصد درجه يك ، 30درصددرجه 2 و حدود 10 درصد هم درجه 3 هستند. اين در حاليستكه سرنوشت ارزشيابي از بيش از ۳۰ ذرصد از بيمارستانهاي كشور شفاف نيست .
محمد جهانگيري، رئيس اداره صدور پروانه بيمارستانهاي وزارت بهداشت در آنزمان درخصوص نتايج بهدست آمده از ارزشيابي بيمارستانها به همشهري گفته بود : از ابتداي سال 87 درجه بندي بيمارستانها در پروانه آنها درج خواهد شد واين رتبه بندي روي سامانه الكترونيك سلامت كه توسط وزارت بهداشت و درمان ايجاد شده است ثبت شده و قابل دسترسي همه مردم است كه ميتوانند با مراجعه به اين سايت از درجه بندي كيفي بيمارستانها ، نوع خدماتي كه ارائه ميدهند ، كادر پزشكان و متخصصان شاغل در آن مراكز ، نوع تجهيزات و . . . مطلع شوند و نسبت به انتخاب آن اقدام نمايند.
به گفته وي، در اين سامانهء ارزشيابي از روش جديد خود ارزشيابي استفاده خواهد شد ، بهطوريكه خود مؤسسات نوع عملكرد ، خدمات ، تجهيزات و . . . را وارد ميكنند و پس از تأييد وزارت بهداشت، نمره نهايي داده خواهد شد و هر از چند گاهي نيز از آنها نظارت صورت خواهد گرفت تا درخصوص نحوه عملكردي كه آنها وارد سامانه كردهاند با آنچه مد نظر وزارت بهداشت است ، يقين حاصل شود.
جهانگيري افزوده بود : از مهمترين فاكتورهايي كه در رتبه بندي بيمارستانها در نظر گرفته ميشود ميتوان به مواردي چون رعايت تعرفههاي مصوب ، چگونگي بر خورد با مردم ، وضعيت اورژانسها ، تجهيزات بيمارستاني و نحوه نگهداشت آنها ، وضعيت آزمايشگاهها ، رعايت مسائل بهداشتي ، نحوه دفع زبالههاي بيمارستاني و ميزان آمار سزارين و . . . اشاره كرد.
دكتر جهانگيري با بياناينكه سعي ما بر اين است كه از كميت بكاهيم و به كيفيت بيفزاييم ، اغلام كرده بود : مثلا وجود يك دستگاه خاص در يك بيمارستان ، يك شاخص كمي است ، در حاليكه كيفيت آن دستگاه هم نمره خاص خودش را دارد.
و . . . سرانجام امروزين نظارت بر بيمارستانها
در زمان حاضر همه بيمارستانهاي كشور رتبه مشخص دارند كه به آنها اعلام شده است و تعرفههاي آنها نيز بر اساس رتبهاي كه دارند تعيين ميشود و با اين وجود ، رتبهبندي بيمارستانها و مراكز بهداشتي، درماني كشور بهطور دائم انجام ميشود و اين مراكز ميتوانند با بهبود كيفيت خدمات، رتبه خود را ارتقا دهند.
ضمن آنكه بايستي توجه نمود تعدادي عوامل ريشهاي برون سامانهاي و درون سامانهاي بهعنوان فاكتورهاي مهم و تأثيرپذير در مشكلات نظام بستري كشور وجود دارند كه بعنوان مثال ميتوان از عوامل برون سامانهاي مانند عوامل فرهنگي كه سبب سوق دادن بيماران به مراكز درماني، پزشك يا شهري خاص براي درمان ميشود نام برد كه اين امر، خود، سبب ناهمگوني بيمارپذيري در بيمارستانها ميشود.
گاهي بيمارستاني ۴۰ تا ۵۰ درصد ظرفيت اشغال تخت دارد اما افراد به بيمارستان ديگري صرفاً به خاطر اسم آن مراجعه ميكنند و اين سبب تراكم در آن مركز و بهدنبال آن پائين آمدن كيفيت ارائه خدمات و ديگر مشكلات ميشود.
البته عوامل برون سامانهاي بيشترين تأثير را نيز بر مشكلات نظام بستري دارند، تحقيقات دولتي نشان ميدهد كه هماكنون بيش از ۸۰ درصد مشكلات نظام سلامت را عوامل برون سامانهاي تشكيل ميدهند و همين امر با تأثيري كه بر عوامل درون سامانهاي ميگذارد، موجب ايجاد بيش از ۹۴ درصد مشكلات در بيمارستانها ميشود.
دكتر جهانگيري در سال ۸۶ باتأكيد بر اين موضوعات اعلام نموده بود كه از اين پس بيمارستانها با توجه به شاخصهاي عملكردي و كيفيتي رتبه بندي و درجه بندي ميشوند، و براين اساس سامانه نظارت و ارتباط متقابل مسئولان با مراجعهكنندگان به بيمارستانها با عنوان «نداي سلامت» راه اندازي ميشود و از اين طريق با راه اندازي ۳ يا ۴ سامانه ارتباطي نظرات مراجعهكنندگان به بيمارستانها جمع آوري و حتي بعضي از آنها مستقيماً توسط وزير، معاونان وي ، مديران كل و رئيسان بيمارستانها و از طريق تماس مستقيم با آنها پاسخ داده ميشود.
اما تاکنون نه از سامانهء <ندای سلامت> خیری به مردم رسیده است ونه از دیگر قولهای شفاف سازی کیفیت بیمارستانها ؛ گویی مسئولان وزارتی یادشان رفته است که مردم منتظر تحقق وعده های ایشانند !
آيا مشگلي وجود دارد؟
در حاليكه همگان بر ضرورت اطلاع رساني شفاف و دقيق از ميزان كيفيت خدمات بيمارستاني به مردم متفق القولند چرا اين مهم علي رغم وجود اطلاعات آن در مراكز نظارتي ، در دسترس مردم قرار نميگيرد ؟
فاكتورهاي مهمي همچون : وضعيت اورژانسها ، وضعيت تجهيزات بيمارستاني و نحوه نگهداشت آنها ، وضعيت كاليبراسيون و ميزان انحراف و خطاي تجهيزات پزشكي ، وضعيت آزمايشگاهها . . .كه در رتبه بندي بيمارستانها در نظر گرفته ميشود همگي میتوانند به نحو چشمگیری در نحوهء تشخیص بیماری و چگونگی درمان و طول درمان و هزینه های درمان و . . . . بیماران موءثر و حیاتی باشند ؛ ضمن آنکه مواردی نظیر : رعايت تعرفههاي مصوب ، چگونگي بر خورد با مردم ، ، رعايت مسائل بهداشتي ، نحوه دفع زبالههاي بيمارستاني و ميزان آمار سزارين و . . . . نیز در روند سلامت جامعه به طور عام بسیار اثر گذار میباشند .
اینکه یک بیمار بداند مرکز درمانی مورد مراجعهء وی در هر کدام از این زمینه ها دارای چه سطحی از کیفیت میباشد به بهترین وجه عامل سوق دادن مردم به گزینه های برتر واقعی خواهد بود و به یقین دست اندرکاران وزارت و نظام پزشکی و . . . نیز غیر از این را نبایستی انتخاب نموده باشند ٬ پس مشگل کجاست ؟ نمیخواهیم اینطور فکر کنیم که مراکز فاقد کیفیت احتمالآ متضرر میشوند و اصرار بر اینستکه نبایستی اینگونه بشود؟
اعطای ستاره های امتیازی به مراکز درمانی برای اطلاع رسانی شفاف به مردم ودر جهت انتخاب گزینه های برتر کیفی از اصلی ترین حقوق مردم است که پیگیری تحقق آن وظیفهء همهء دست اندرکاران سلامت است . موضوعی که در گزارشات بعدی شفافتر و با مصداق تر پیگیر آن خواهیم بود . انشاءا...
منبع : فارس - همشهری - ایرنا