. . . . .  ساختار حوزه سلامت در نظام ما هنوز به شکل ایده آل و استاندارد خود نرسیده است و به بیان کارشناسان و متخصصان این حوزه این ساختار بیمار سالها نیاز به رسیدگی و باز نگری  دارد چرا که در چگونگی چینش این ساختار به بیراهه رفته ایم . در حال حاضر نظام سلامت در کشور ما دارای شاخه های زیادی شده است و سیاست گذاران و تصمیم گیران این حوزه متعدد هستند . مسئله ای که با عث می شود تا هیچ کدام از افراد مسئول در این حوزه پذیرای مسئولیت خود نباشند . . . . . .

جهت رویت متن كامل  مصاحبه  خبرآنلاین  با  دکتر پزشکیان  ، میتوانید بر روی کلمهء   ادامه متن در كادر زير کلیک فرمائید :

متن کامل

وزارت رفاه و بهداشت باید ادغام شوند

دکتر مسعود پزشکیان وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی دولت هشتم از جمله منتقدان ساختار حوزه سلامت در وضعیت کنونی است . او معتقد است تا زمانی که ساختار نظام حوزه سلامت دچار تعدد اعضاء باشد باید شاهد معضلات متعدد در این حوزه بود . ضمن اینکه تنها نباید در حوزه سلامت وابسته به بخش نامه ها و دستور العملهایی بود که بعضا تنها صادر می شوند و تا عمل و رسیدگی به آن راه طولانی در پیش است .

آنچه این روزها بیش از هر زمان دیگری حوزه سلامت را دچار بحران کرده است .ناتوانی دستگاه های اجرایی در چگونگی اداره ارگانها در این حوزه است . در حال حاضر معضلات حوزه سلامت در کشورمان را چگونه ارزیابی می کنید؟
اگر ما در حوزه سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی را تنها دستگاه اجرایی ناظر و عمل گرا بر حوزه سلامت بدانیم. باید عنوان کنم که این وزارت خانه به صورت مناسب و نه قابل قبول به وظایف خود رسیدگی می کند . اما معضلات حوزه سلامت به گفته خود شما مبنی بر ناتوانی دستگاه های اجرایی است که من روی این مسئله بحث دارم و همیشه هم آن را عنوان کرده ام . مشکلات ما هم اکنون در سیستم وساختار سلامت است. در حقیقت گروههای ارائه دهنده خدمات ،سیاستگذاری و تصمیم گیری ها بسیار متعدد  هستند. ما در حال حاضر در ارگانها و وزارتخانه های دیگر هم که به این مسئله می پردازیم .

کدام ارگانها؟
ببینید در حال حاضر تقریبا همه وزارتخانه ها و سازمانها هر کدام برای خود مراکز درمانی و سازمانهای درمانگر دارند . مثلا وزارت نفت سازمان بهداری دارد یا صدا و سیما برای خود مراکز درمانی دارد . شهرداری هم چندیست دست به این اقدام زده و به کارکنان خود و دیگران خدمات ارائه می دهد. در واقع هر کدام سیستم جدا گانه ای دارند. نیروهای انتظامی و مسلح  ،آموزش و پرورش و بیمه های سازمان تامین اجتماعی هم که سالهای سال است که از بیمارستانها و مراکز درمانی بهره مند هستند.

به نظر شما این از معایب ساختار نظام سلامت در کشور ماست . در حالی که به نظر اقدام مثبت و تاثیر گذاری می آید؟
همه این ارگانها که باید از یک مرکز هدایت و رهبری شوند نه آنکه هر کدام سیاست ها و برنامه های خاص خود را داشته باشند. البته در ظاهر وزارت بهداشت باید مجوز بدهد اما عملا این مجوز ملاحظه نمی شود و هر کدام از این مراکز درمانی بر اساس سیاستهای خاص آن ارگان و سازمان دست به اقدامات واجرای برنامه هایی می زنند که شاید با سیاستهای وزارت بهداشت هم خوانی نداشته باشد. به هر حال پراکندگی در تولیت سیستم خدمات بهداشتی درمانی در کشور ما برای رسیدن به هدفی واحد نمی تواند پاسخگو باشد. من در مصاحبه شما با دکتر علیرضا مرندی که پیش از من در دو دوره وزیر بهداشت و درمان بوده اند هم این موضوع را خواندم و تایید می کنم که مسئولان ما هنوز ان طور که شایسته است حوزه سلامت را درک نکرده اند و باز هم صحبت ایشان را تایید می کنم که باید  راه زیادی را پیمود تا به در حوزه سلامت به وضعیت دلخواه و استانداردی رسید.

البته باید عنوان کنم که دکتر علیرضا مرندی که همکار شما در کمیسیون بهداشت هستند. حوزه سلامت را در کشورمان بیمار می دانند اما در عملکرد مسئولان نه در چینش ساختاری آن . با این حساب حوزه سلامت در هر دو صورت دارای معضلات بسیاری است.  
دکتر مرندی در حوزه سلامت از سابقه قابل توجهی برخوردارهستند و بهتر از هر کسی می دانند که اگرشاهد مشکلاتی در نحوه عملکرد مسئولان در این حوزه هستیم چه دلیلی دارد . خیلی از مدیران با سابقه در این حوزه فعالیت دارند . می آیند و می روند و نمی توانند آن طور که شایسته است به کار خود ادامه دهند. تا در این حوزه دارای تخصص و تجربه ای می شوند با تغییرات سیاسی افراد در وزارتخانه ها همه مدیران میانی هم جابجا می شوند و ساختار کاملا تغییر می کند . من کاری به این موضوع ندارم که ساختار خوب تغییر می کند یا نه . اما می دانم که در هر شرایطی افراد زیر مجموعه ها و کارمندان آنطور که باید به کار خود ادامه نمی دهند و منتظر هستند تا مدیر بعدی بیاید . در حقیقت بایک سیکل معیوب مواجهه می شویم. روندی که در کل باعث دل زدگی و کندی در کار در این سیستم می شود. این تا کنون از تلخ تجربه هایی بوده که افرادی چون من با آن بر خورد داشته اند.

پس می توان به راحتی حدس زد که چرا سالهاست نمی توانیم در حوزه سلامت اقدامات مفیدی چون سیستم ارجاع و پزشک خانواده را به نتیجه برسانیم.
پروژه ها و اقدامات زیادی در وزارت بهداشت با این سیستم غلط نیمه کاره مانده است . سیستم ارجاع ،پزشک خانواده ،مسئله آموزش و تحقیقات که همین آموزش و تحقیق هم از جمله برنامه ها و تئوری های محکمی بود که در حد تئوری باقی ماند و قرار بود آموزش وتحقیق و خدمت در یک بسته کامل ارائه شود اما ایم مسئله هم باز به خاطر تغییرات مدیران مانند بسته ای باز نشده به کنار گذاشته شد . تا جایی که انتقادات بسیاری را از سوی کارشناسان حوزه سلامت به دنبال داشت .

در بین همه سازمانها و مراکز درمانی وابسته ای که نام بردید نام یک ارگان تاثیر گذار و یا بهتر بگوییم مشکل زا در برنامه های وزارت بهداشت را فراموش شد. وزارت رفاه و نقش آن را به وجود آوردن معضلات در حوزه سلامت بگویید؟
در یک جمله ساده اینگونه بیان می کنم. پول در دست وزارت رفاه است. سازمانهای بیمه گراز وزارت رفاه تبعیت می کنند و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نهایتا باید هم پاسخگوی مردم باشد و هم مسئولان. این اشکال ساختار است و مشکلی بزرگ است در حال حاضر این روند عاملی شده بر معضلات بسیار در ساختار مالی، تخصیص منابع، تجمیع نیروهای انسانی، سوء مدیریت و نظارت بر نیروها تجهیزات و امکانات که بر وزارت بهداشت وارد می شود. در حال حاضر سیاستگذاری بر خرید امکانات و خدمات همه با ابهامات مواجهه شده اند و پاسخگویی به این مباحث به این سادگی ها صورت نمی گیرد چرا که نه در این میان وزارت رفاه پاسخگوست و نه وزارت بهداشت و درمان.

چندی پیش کمیسیون بهداشت به دنبال مسئله ادغام این دو وزارتخانه یعنی بهداشت و رفاه بود ،سرانجام این موضوع منتفی شد چرا؟‌
ما در کمیسیون بهداشت و درمان در راستای رسیدن به اهداف قانون پنجم توسعه بازهم به دنبال ادغام این دو وزارتخانه هستیم . اتفاقا اگر قرار باشد وزارتخانه هایی در هم ادغام شوند. این دو وزارتخانه هستند. در این رابطه باید حتما اشاره داشته باشم به فرمایش مقام معظم رهبری در این رابطه که به گفته دکتر مرندی ایشان در میان مسئولان تنها کسی هستند این معضلات این حوزه را به خوبی می شناسند و آن را درک کرده اند. در مورد این موضوع هم مقام معظم رهبری اظهار کرده اند که حتما باید سیستم سلامت از نظامی واحد بر خوردار باشد. نظام سلامت باید در سیاستگذاری ،برنامه ریزی ،تخصیص منابع و بودجه و خرید و سرویس دهی خدمات باید از یک مرکز هدایت شود.

با توجه به اینکه مقام معظم رهبری هم روی این مسئله تاکید دارند مجلس چه تدابیری برای تحقق این موضوع اندیشیده است؟
کمیسیون بهداشت در صدد است تا سیاستهای مقام معظم رهبری را در قانون توسعه برنامه پنجم تدوین کند.

دولت با ادغام این دو وزارتخانه بهداشت و رفاه موافق است یا مخالف؟
در این راستا باید با قاطعیت بگویم که تنها سیاست مقام معظم رهبری مبنی بر واحد بودن سیستم در حوزه سلامت مورد اهمیت است و ما سعی خود را به کار می گیریم تا اجرایی شود ما همه تلاش خود را به کار می گیریم تا این سیاست اجرایی شود و کلام ایشان در قانون برنامه پنجم اعمال شود. دولت هم نمی تواند با تدبیر رهبری مخالفت کند این موضوع طبیعی است . به هر حال همه ما هم درمجلس و هم در دولت گوش به فرمان و منویات مقام معظم رهبری هستیم.

با توجه به تاکید مقام معظم رهبری درواحد بودن ساختار نظام سلامت ،تدوین این قانون و ادغام دو وزارتخانه چه زمانی در دستور کار مجلس قرار می گیرد؟
فکر می کنم 16 خرداد این اقدام انجام شدنی خواهد بود و در دستور کار قرار می گیرد . این مسئله هم مانند اقدام دو فوریتی در مورد اینکه  سازمان تامین اجتماعی زیر مجموعه وزارت رفاه قرار گیرد و این مسئله اجرایی شد. قابل بررسی و اجرایی شدن است.

بنابراین شما به طور کلی معضلات سیستم سلامت را در کشورمان ناشی از تغییر در ساختار مدیریتی می بینید؟
بله در کل می توان گفت تغییرات سریع در مدت زمان کار نیروهای انسانی به ویژه در بخش مدیریت باعث می شود تا کارآمدی و تجربه آنها به کار مجموعه مورد نظر نیاید . آزمون و خطاهایشان به نفع سیستم نباشد و تا بخواهند تغییراتی لازم را در ساختار به وجود آورند با تغییرات و بی ثباتی ها مدت زمان مدیریتشان بی نتیجه شود. با این حساب هرج و مرج در ساختار به وجود خواهد آمد. همه ما می دانیم که با تغییر مدیران، سیاستهایشان نیز تغییر می یابد و زیر مجموعه ها کار را آن گونه که باید جدی نمی گیرند.

این تغییرات به خاطر تغییر در سیستم اجرای مملکت است یعنی با تغییر رییس قوه مجریه ووزیران ما دچار چنین بحرانی می شویم؟
نه. حتی 4 سال یک بارهم نه این زمان برای تغییر در مدیریتها مناسب است ما اگر 4 سال به مدیری فرصت بدهیم زمان مناسبی است . متاسفانه حداکثر زمان مدیریت مدیران ما 2 سال است .

آینده نظام سلامت در ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
البته من در مورد سیستم مدیریتی و نیروی انسانی نظر دادم. اما به طور کلی ما در بسیاری از مباحث به بیراهه می رویم . هم اکنون ما با تغییرات در جمعیت ،تکنولوژی و تغییرات اجتماعی روبرو هستیم. که همگی در ساختار سلامت تاثیر گذارند . هم اکنون رشد جمعیت نوزادی، توقعات نسل جوان ،روند بیماریهای مزمن و ... بر این سیستم یعنی سیستم سلامت فشار وارد می کند و ساختار موجود پاسخگو نیست. خوب است در میان اشاره ای هم داشته باشم به بحث افزایش جمعیت که من فکر می کنم در آینده به مشکلات ما می افزاید . ما هنوز هم با معضلاتی چون فقر ،حاشیه نشینی ،بیکاری ،بی سوادی و... مواجهه هستیم و با رشد جمعیت به این مشکلات دامن خواهیم زد. من معتقد هستم باید راه رابرای ازدواج جوانان هموار کرد. اگر همین جمعیت جوان دو فرزند به دنیا بیاورند تا سی سال دیگر ایران جمعیتی 180 میلیونی خواهد داشت. دولت به جای تبلیغ برای افزایش جمعیت معضل بیکاری و مسکن برای جوانان را حل کند تا آنها دچار طلاق و سرخوردگی نشوند.

منبع : خبر آنلاین  - سپیده سعیدی