یکی از مشکلات همیشگی مدیران  در کشور ما عدم دسترسی آسان به آمار و اطلاعات و آیین نامه های  تخصصی در حوزه های مختلف میباشد . آیین نامه های حوزهء درمان نیز از این مشکل مستثنی نبوده و علیرغم وجود آیین نامه ها و دستورالعملهای قانونی گوناگون نزد منابع رسمی ٬ امکان استفادهء کارشناسان غیر دولتی از آنها بسیار کم و محدود میباشد .

سایت تخصصی صنعت بیمارستان سازی در ایران قصد دارد به مرور بعضی از آیین نامه ها و دستورالعملها و قوانین اصلی و پایه در تحلیل و طراحی فضاهای درمانی را در اختیار عموم قرار دهد . در این قسمت    آیین‌نامه  مقررات بهداشتی محیطی آزمایشگاههای تشخیص طبی    بشرح ذیل تقدیم میگردد:

جهت رویت متن کامل این مطلب  ٬ میتوانید بر روی کلمهء   ادامه متن  در کادر ذیل کلیک فرمائید : 

متن کامل

آئين نامه مقررات بهداشتي محيطي آزمايشگاههاي تشخيص طبي

الف ) موقعيت مكاني و ساختماني

ماده 1 : ازتاریخ تصويب این  آئين نامه ٬  تأسيس آزمايشگاه تشخيص طبي در مناطق مسكوني وتجاري تابع قانون احداث مطب مي‌باشد .

ماده 2 :‌ ساختمان آزمايشگاه بايد حتي المقدور نوساز و در مجاورت خيابانهاي اصلي باشد.

ماده 3 : احداث آزمايشگاه از طبقه دوم به بالا ( بدون احتساب طبقه همكف ) مستلزم آن است كه ساختمان داراي آسانسور باشد.

تبصره :  چنانچه اطاقهاي نمونه برداري و دفتر (پذيرش) در طبقه زيرزمين و يا همكف ويا اول باشد احداث دیگرقسمتهاي آزمايشگاه دريكي ازطبقات بالاترازطبقه دوم بدون وجود آسانسوربلامانع است .

ماده 4 : حداقل مساحت زيربناي مفيد هر آزمايشگاه با حداكثر 5 لابراتوار( ميكروب شناسي ـ بيوشيمي ـ انگل شناسي ـ سرولوژي ـ هماتولوژي ) يكصدو ده متر مربع مي‌باشد.

ماده 5 : ارتفاع سقف حداقل  ۸/2 متر مي‌باشد.

ماده 6 : پله ها غير استاندارد نباشد وحتماً داراي نرده محافظ مي‌باشد.

ماده 7 : حداقل محلهاي مورد نياز در هر آزمايشگاه با پنج لابراتوار هفت اطاق ، يك انبار و يكدستگاه توالت و يك محل مخصوص نگهداري وسائل نظافت مي‌باشد. اطاقها و محلهاي مورد نياز اختصاص دارد به :

دفتر يا پذيرش -  اطاق انتظار  -  اطاق بيوشيمي وهماتولوژي و سرولوژي -  اطاق گشت و ميكروب و انگل شناسي - اطاق شستشو و استرليزاسيون - اطاق نمونه برداري - اطاق رختكن - انبار وسائل آزمايشگاه - توالت و دستشوئي محل مخصوص نگهداري وسائل نظافت .

ماده 8 : نقشه يا كروكي آزمايشگاه قبل از احداث و قبل از بهره برداري علاوه بر تائيد اداره امور آزمايشگاهها بايستي از نظر رعايت مقررات اين آئين نامه به تائيد واحد بهدشت محيط نيز برسد.

ب  ) شرايط بهداشتي 

ديوار كليه قسمتها بايستي سالم و ديوار اطاق شستشو و توالت و دستشوئي حداقل تا ارتفاع  80/1 متر ازكف كاشيكار ي وديوار ساير اطاقها و راهروها از جنس رنگ و روغن و يا جنس مقاوم و قابل شستشو و تميز باشد.  

سقف ها سالم و به رنگ روغني يا لاستيك رنگ آميزي شود.  كف كليه اطاقها ، راهروها ، هال انبارها بايستي سالم و بدون درز و شكاف و ازجنس قابل شستشو باشد.

تبصره 1: محل اتصال كف به ديوار حتي المقدور بدون  زاويه و بصورت محدب باشد.

تبصره 2: موازئيك كف اطاق بيوشيمي بايستي ازجنس مقاوم به مواد خورنده باشد.

اطاقهاي نمونه بردراي ، كشت ميكروبي ، شستشو و بيوشيمي بايستي داراي كفشور مجهز به شترگلوبا شد.

تبصره : در مواردي كه نصب كفشور وشترگلو جهت اطاق ميكروب شناسي و بيوشيمي امكان نداشته باشد وجود دستگاه اولتراويوله جهت ضدعفوني اجباري است .

 اطاقهاي نمونه برداري ، كشت ميكروبي ،‌شستشو و بيوشيي بايستي داراي دستشوئي و اطاقهاي شستشو و بيوشيمي علاوه بر دستشوئي داراي ظرفشوئي مناسب بوده و فاضلاب آنها به سيستم دفع فاضلاب ساختمان متصل و به روش بهداشتي دفع گردد.

تبصره 1 : اطراف دستشوئي وظرفشوئي كاشيكاري گردد.

تبصره 2 : كليه دستشوئي و ظرفشوئي ها مجهز به آب سرد گرم بوده و دستشوئيها داراي صابون و حوله كاغذي و يا دست خشك كن برقي باشد.

تبصره 3: اطاق كاربيوشيمي داراي سردوش متحرك در محل دستشوئي جهت استفاده در موارد اضطراري باشد.

در اطاق بيوشيمي بايستي از ميزكار با روكش قابل شستشو و ضد مواد خورنده استفاده شود.

درب توالت نبايستي مستقيماً به هال يا راهرو بازگردد.

ديوار توالتها ومحوطة دستشوئي بايستي سالم وحداقل تا ارتفاع  80/1 متر كاشيكاري و بقيه ديوار و سقف به رنگ روشن و قابل شستشو رنگ آميزي گردد.

كف توالت ومحوطه دستشوئي بايد سالم و بدون درز شكاف و از جنس قابل شستشو بوده و كف توالت داراي شيب مناسب بطرف كاسه سنگ و كف محوطه دستشوئي داراي شيب مناسب به طرف كفشور باشد.

كاسه سنگ توالت ها و دستشوئيها از جنس چيني و سالم و بدون ترك خوردگي و يا لعاب پريدگي بوده ، دستشوئيها مجهز به سيفون و كاسه سنگ توالت مجهز به فلاش تانگ جهت شستشو باشد.

تبصره : كاسه سنگ توالت و دستشوئي بايستي بطور مرتب شستشو گردد به نحوي كه هميشه اوقات تميز و فاقد جرم گرفتگي باشد.

 توالت ها بايد مجهز به هواكش برقي متصل به فضاي باز يا حياط خلوت باشد.

دراطاق شستشو از استربلزاسيون بايستي جهت استريل نمودن وسائل از استريلزاتور استفاده شود.

در اطاق شستشو براي از بين بردن مواد زائد آلوده‌ازمايشگاهي از فوريااتوكلاو استفاده شود.

آب مصرفي آزمايشگاه از شبكه آب شهر و در نقاطي كه خارج زا محدوده شبكه آب شهر مي‌باشد كيفيت باكتريولوژيكي آب مطابق با ويژگيهاي آب آشاميدني و مورد تائيد بهداشت محيط باشد.

دفع فاضلاب آزمايشگاه بايستي بطريق بهداشتي انجام گرفته وموردتائيد بهداشت محيط محل باشد.

درب و پنجره كليه اطاقها بايستي سالم و رنگ آميزي شده باشد( درب و پنجره هاي آلومينيومي نيازي به رنگ آميزي ندارد ).

كليه اطاقها‌، راهروها ،سالن ها وانبارها وتوالتها و ساير محلهاي موجود در آزمايشگاه بايد داراي نور كافي باشد.  سيم كشي برق روي اصول فني وايمني باشد.

هواي داخل آزمايشگاه بايستي بطورمرتب تهويه گردد بنحوي كه عاري از بوهاي نامطبوع و ذرات معلق باشد (در صورتيكه ازتهويه طبيعي استفاده مي‌شود بنحوي باشد كه ايجاد كوران ننمايد) .

اطاق لابراتوار بايستي مجهز به وانتي لاتور مناسب باشد.

اطاق كشت ميكروبي بايستي مجهز به دستگاه هود بوده بنحوي كه لوله هدايت هواي دستگاه به ارتفاعي كه بوي نامطبوع مزاحمتي براي ساكنين مجاور ايجاد كند ادامه يابد.

در مورد آزمايشگاههائي كه آزمايشات سل و يا بامواد راديواكتيوسروكار دارند هود مجهز به فيلترباشد.

درجه حرارت اطاقها و راهروها بايستي مناسب باشد.

تبصره : براي گرم كردن آزمايشگاه ارجح است از سيستم حرارت مركزي استفاده شود در غير اينصورت استفاده از بخاريهاي بدون لوله خروج دود و بدون كاربراتور ممنوع است .

صندليها، مبل ها ، قفسه ها وميزها بايستي سالم و رنگ آميزي شده وتميز باشند و روكش صندليها و مبل ها بدون پارگي و تميز باشد.

در كليه اطاقها ، راهروها ، هال و كليه قسمتها بياستي زباله دان درب دار قابل شستشو و زنگ‌نزن وجود داشته ودر تمام اوقات مجهز به كيسه زباله باشد.

وجود يكدستگاه‌ آب سردكن برقي يا آبخوري مناسب در هال الزامي است ( استفاده از ليوان مشترك اكيداً ممنوع است ) .

به منظور پيشگيري از خطرات آتش سوزي در آزمايشگاه بايستي كپسول هاي ضد حريق به تعداد كافي موجود بوده و در محل مناسب نصب و مورد تائيد سازمان آتش نشاني باشد.

شرائط بهداشتي آبدارخانه در صورت موجود بودن مطابق با مقررات بهداشتي وزارت بهداشت باشد.

وجود يخچال مناسب با تعداد كافي در اطاق كارالزامي بوده و دريخچال هاي مخصوص نمونه ، گذاردن مواد غذائي ممنوع است .

كاركنان آزمايشگاه موظفند در موقع كار از روپوش سفيد ودر مارد موردلزوم از دستكش مخصوص برحسب نوع كار استفاده نمايند.

اطاق رختكن بايستي داراي قفسه لباس جهت لباس كاركنان بوده وكليه كمدها سالم و رنگ آميزي شده ودرب كمدها داراي سوراخ جهت تبادل هوا باشد.

استفاده از ماسك ضدگاز جهت بعضي ازكارهاي آزمایشگاهي كه با گازهاي مسموم كننده همراه است الزامي است .

محوطه آزمايشگاه و اطاقها بايستي بطور مرتب نظافت و محلهاي آلوده در موقع لزوم پاکسازی شود .

متن این آیین نامه از   وبلاگ تخصصی بهداشت محیط بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی نقل شده است