یکی از مشکلات همیشگی مدیران  در کشور ما عدم دسترسی آسان به آمار و اطلاعات و آیین نامه های  تخصصی در حوزه های مختلف میباشد . آیین نامه های حوزهء درمان نیز از این مشکل مستثنی نبوده و علیرغم وجود آیین نامه ها و دستورالعملهای قانونی گوناگون نزد منابع رسمی ٬ امکان استفادهء کارشناسان غیر دولتی از آنها بسیار کم و محدود میباشد .

سایت تخصصی صنعت بیمارستان سازی در ایران قصد دارد به مرور بعضی از آیین نامه ها و دستورالعملها و قوانین اصلی و پایه در تحلیل و طراحی فضاهای درمانی را در اختیار عموم قرار دهد . در این قسمت  متن کامل  قوانين مربوط به مطبهاي پزشكي و دندانپزشكي   شامل ( كليات - فضاي فيزيكي - مقررات بهداشتي - تجهيزات - اطلاع رساني و ثبت اطلاعات - مقررات اختصاصي مطبهاي دندانپزشكي )   بشرح ذیل  تقدیم میگردد.

جهت رویت متن کامل این  قانون  ٬ میتوانید بر روی کلمهء   ادامه متن  در کادر ذیل کلیک فرمائید : 

متن کامل

قوانين مربوط به مطبهاي پزشكي ودندانپزشكي

كليات

ماده 1: دانشگاه / دانشكده هاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني صادر كننده پروانه تأسيس مطب، موظفند مندرجات اين دستورالعمل را به نحو مقتضي به اطلاع صاحبان پروانه مطب برسانند تا نسبت به تطبيق خود با ضوابط دستورالعمل اقدام نمايند.

ماده 2: مطب به محلي اطلاق مي گردد كه پزشك داراي پروانه تاسيس مطب در آن به تشخيص بيماري و ارائه درمان اشتغال دارد در اين محل بيماران، خدمت سرپائي تشخيص و درماني را دريافت كرده و در صورت نياز به تحت نظر يا بستري بودن به درمانگاه و يا بيمارستان ارجاع مي شوند.

تبصره1: انتخاب عناوين مجعول براي تابلو مطب نظير انستيتو،‌مؤسسه ، مركز مطب شبانه روزي و نظاير آنها به هر شكل و عنوان ممنوع مي باشد .

تبصره2: ساختمان يا مجتمع  پزشكان به مجموعه اي از مطب هاي پزشكان اطلاق مي گردد كه هر پزشك بطور مستقل به معاينه و مداواي بيماران مي پردازد و ساختمان پزشكان موسسه پزشكي محسوب نمي گردد.

تبصره3: بكاربردن عناويني مانند درمانگاه،‌كلينيك، پلي كلينيك، موسسه پزشكي براي ساختمان و مجتمع پزشكان ممنوع مي باشد.

تبصره4: تابلوي كليه پزشكان شاغل در اين گونه مجموعه ها بايد برابر ضوابط سازمان نظام پزشكي جمهوري اسلامي در محل مناسب و در معرض ديد نصب گردد.

ماده 3: فروش و تحويل هرگونه دارو، ملزومات و تجهيزات پزشكي در مطب ممنوع مي باشد.

تبصره :‌مصرف داروهاي اورژانس در موارد فوريتهاي پزشكي و استفاده از ملزومات و تجهيزات پزشكي در درمان هاي سرپائي و ساير اقدامات مجاز در مطب، بعنوان مواد مصرفي خدمات پزشكي تلقي شده و مشمول ضابطه فوق نمي باشد.

ماده4: تعداد و شرائط كاركنان يك مطب بايد متناسب با خدمات مجاز در مطب باشد.

ماده5:  ساعات فعاليت مطب بنا به زمان فعاليت هر پزشك به نحو مقتضي مشخص و اعلام گردد.

ماده6: انجام خدمات تزريقات و پانسمان در مطب، پس از اخذ مجوز قانوني مربوط بلامانع است.

ماده7: انجام اقدامات تشخيصي يا درماني كه طبق ضوابط و مقررات بايد درمؤسسه پزشكي مربوطه انجام گيرد و انجام اعمال غير مجاز، مصرح در مصوبه 6/10/55 هيئت مديره نظام پزشكي،‌در مطب ممنوع است.

ماده8: در مطب هايي كه تزريقات، پانسمان، جراحي هاي سرپائي با معاينات زنانگي بعمل مي آيد، واكسيناسيون كليه افرادي كه به نحوي با بيمار يا وسايل و تجهيزات پزشكي ارتباط دارند بر عليه بيماري هپاتيت B الزامي است و حفظ سوابق واكسيناسيون با مصونيت جهت ارائه به بازرسين ضروري مي باشد.

ماده9: هر موسس مطب دندانپزشكي موظف است تا مطب را منطبق با مفاد آئين نامه تأسيس و موضوع را به دانشگاه / دانشكده علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني مربوطه اعلام نمايند.

تبصره 1: مطب هايي كه تاكنون تاسيس شده اند نيز مشمول ضوابط اين دستورالعمل مي باشند.

تبصره 2: در صورت عدم تطابق شرائط مطب با هر كدام از مقررات،‌اقدامات اصلاحيظرف مدت سه ماه پس از بازديد دانشگاه علوم پزشكي مربوطه بايد انجام پذيرد.

ماده 10: چنانچه ضوابط تعيين شده در اين آئين نامه پس از بازديد دانشگاه علوم پزشكي مربوطه و انقضاي موعد مقرر ( قيد شده در تبصره 2 ماده9 ) رعايت نگردد، به ترتيب زير رفتار خواهد شد:

    الف ـ تذكر شفاهي با قيد موضوع در صورتجلسه بازرسي محل،‌توسط دانشگاه علوم پزشكي مربوطه و تعيين زمان توافقي بين صاحب پروانه و بازرس دانشگاه براي انجام اصلاحات لازم بين يك الي شش ماه.

   ب ـ‌ اخطار كتبي و تعيين مهلت نهايي براي انجام اصلاحات توسط دانشگاه علوم پزشكي مربوطه و انعكاس به سازمان نظام پزشكي محل جهت پگيري موضوع و اعلام نتيجه به دانشگاه / دانشكده علوم پزشكي مربوطه.

فضاي فيزيكي

ماده 11: هر مطب پزشكي بايد حداقل داراي اتاق معاينه با فضاي مناسب و يك سالن انتظار با مساحت مناسب و سريسهاي كامل بهداشتي منطبق با شرائط منطقه اي و نظر داشگاه / دانشكده علوم پزشكي مربوط باشد.

 تبصره1: هر مطب پزشكي داراي مجوز تزريقات و پانسمان، مي تواندعلاوه بر اتاقهاي فوق، يك اتاق با حداكثر دو تخت جهت ارائه خدمات تزريقات دارو،‌سرم و انجام پانسمان تخصيص دهد.

تبصره2: وجود يك اتاق مجزا براي ساير خدمات پزشكي نظير ثبت نوار قلبي، گچ گيري و اقدامات حياتي اورژانس نظير CPR (‌با رعايت جدا و محفوظ بودن بيماران ) اختياري است ولي هرگونه افزايش اتاقها و تجهيزات كه مطب را تبديل به موسسه درماني نمايد، ممنوع مي باشد.

ماده 12:  معاينه بيماران بطور همزمان مجاز نمي باشد و محل معاينه بيماران بايد از محل انتظار كاملا جدا باشد.

ماده 13: پوشش ديوارها و سقف بايد سالم، صاف، بدون درزو شكاف و تميز باشد.

ماده 14: كف كليه اتاقها، راهروها، توالت و محوطه دستشويي بايد سالم، صاف، بدون درز و شكاف از جنس قابل دستشو باشد.

تبصره1: ديوارهاي اتاق مربوط به واحد تزريقات و پانسمان، بايد تا ارتفاع 80/1 متر از كف با كاشي،‌سراميك يا سنگ پوشيده شده باشد. در غير اين صورت كليه وجوه دوار با رنگ قابل شستشو نظير رنگ روغن ظده و تميز باشد.

تبصره 2: نصب دستشويي همرا با مايع صابون در واحد تزريقات و پانسمان ضروري مي باشد.

ماده 15: كاسه سنگ توالت و دستشويي ها از جنس سراميك يا چيني سالم و بدون شكستگي يا ترك خوردگي بوده و مجهز به شتر گلو باشد.

ماده 16: ديوار محل نصب دستشويي (اطراف دستشويي ) بطور مناسب كاشيكاري گردد و ديوار توالت قابل شستشو روزانه باشد. ( ديوار توالت حتي الامكان تا ارتفاع 80/1 متر از كف با كاشي، سراميك يا سنگ پوشيده شده باشد ).

ماده 17: در و پنجره ها بايد سالم و رنگ آميزي شده و تميز باشد ( در و پنجره هاي آلومينيومي نيازي به رنگ آميزي ندارند ). همچنين ميز و صندلي و نيمكت ها بايست سالم و قابل نظافت باشند.

ماده 18:مطب بايد داراي انشعاب آب لوله كشي بهداشتي باشد. در صورت عدم وجود شبكه لوله كشي،‌آب و مصرفي ( آشاميني و بهداشتي ) مورد تأئيد مسئولين بهداشتي باشد.

ماده 19: فاضلاب مطب بايد به روش بهداشتي جمع آوري و دفع گردد.

ماده 20: ساختمان مطب به گونه اي باشد كه مانع تجمع و تكثير حشرات و جوندگان گردد.

ماده 21: رعايت اصول فني و نكات ايمني در كليه قسمتهاي ساختمان ضروري مي باشد.

ماده 22:  درجه حرارت اطاقها، هال و راهروها بر حسب فصول مختلف سال متعال باشد و حتي الامكان از تهويه مناسب و نور كافي برخوردار باشد. در اين صورت عدم وجود سيستم حرارت مركزي،‌ حداقل وسيله حرارتي قابل قبول بخاري نفتي كاربراتوردار و مجهز به دودكش مناسب مي باشد.

مقررات بهداشتي

ماده 23: وجود مواد پاك كننده مايع در دستشويي براي بيماران و مواد ضد عفوني كننده مناسب جهت سطوح و تجهيزات در مطب الزامي است.

ماده 24: اسفاده از وسايل يكبار مصرف با توجه به نوع خدمات براي هر بيماري ضروري است و مي بايست پس از استفاده بطريق بهداشتي دفع گردند.

ماده 25:  تفكك زباله هاي خطرناك ( وسايل عفوني، سسوزن، تيغ بيستوري و ساير و وسايل برنده ، مواد آلوده به انساج و خون و سرم ) از زباله هاي عادي ضروري است و بايد در كيسه هاي مقاوم زباله قرار گرفته و بطريق بهداشتي دفع شوند.

تبصره:‌ تيغهاي جراحي و سر سوزنهاي مصرف شده بايد در ظروف مقاوم و ايمن جمع آوري و دفع بهداشتي گردند.

ماده 26:  وجود زباله دان درب دار قابل شستشو و داراي كيسه زباله مقاوم در قسمتهاي مختلف مطب الزامي است.

ماده 27: كليه تخت هاي قابل استفاده براي بيماران،‌داراي ملحفه تميز و سالم و يا پوشش كاغذي مناسب پوشيده باشند.

ماده 28 : ابزار مورد مصرف در مطب كه نياز به گندزدايي (Disinfection) و ياسترون كردن (Sterilization ) دارد بايد بطور مرتب و مناسب بعد از هر بار مصرف، گندزدايي ياسترون گردد.

ماده 29: كليه قسمتهاي مطب بطور مرتب نظافت و در موارد ضروري محلهاي آلوده با يكي از مواد گندزا،‌گندزدايي (ضدعفوني) گردد.

تجهيزات

ماده 30 :  مطب داراي واحد تزريقات و پانسمان، علاوه بر داروهاي اورژانس بايد مجهز به كپسول اكسيژن، وسايل تزريقات و پانسمان و تخت و فضاي مربوطه باشد.

تبصره : در مطب هايي ه اقدام به تلقيح واكسن مي نمايند، رعايت زنجيره سرد در نگهداري واكسن الزامي است.

ماده 31 :  در مطب هايي كه جراحي هاي سرپايي و يا معاينات زنانگي بعمل مي آيد، وجود دستگاه نور يا اتوكلاو جهت استريلياسون وسايل و ابزار جراحي و معاينه الزامي است.

ماده 32: بكارگيري فناوري و استفاده از تجهيزاتي كه كاربرد آنها نياز به اخذ پروانه فعاليت خاص دارند، در مطب ممنوع است ( نظير وسايل پرتو پزشكي، پزشكي هسته اي، رادياتراپي، توانبخشي، اپي ليزر ( ليزر پوست ) و ليزيك ( ليزر چشم )).

ماده 33: روشها و وسائل تشخيصي درماني نظير دستگاههاي EKG، NCV، EEG ، دانسيتومتري، سونيكيد، ليزر، كرايو، كوتر، الكتروليز، هيدرودرمي، الكترو آكوپانكچر، چراغ مادون قرمز، UV با رعايت مقررات و ضوابطي كه از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در هر مورد تدوين كرده است، در مطب قابل استفاده و بهره برداري است.

تبصره 1: در خصوص دستگاههاي قابل استفاده در مطب كه نياز به تبحر خاص و يا گذراندن دوره آموزشي مشخص مي باشند، دستورالعمل هاي مربوطه از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به دانشگاههاي علوم پزشكي و سازمان نظام پزشكي اعلام مي گردد ( نظير نحوه و شرائط اندوسكوپي در مطب، شرائط راه اندازي دستگاه دانسيتومتري، اپي ليزر و غيره ).

اطلاع رساني و ثبت اطلاعات

پزشكان در انتخاب نوع تابلو، سرنسخه، كارت ويزيت و بكاربردن عناوين بايد با مفاد آئين نامه مصوبه شوراي عالي نظام پزشكي مورخ 19/4/78مصوبات بعدي اقدام نمايند.

ماده 34: اطلاع رساني مفيد جهت ايجاد سهولت دسترسي مردم به خدمات تشخيصي درماني مورد نياز زير نظر سازمان نظام پزشكي هر منطقه قابل انجام است.

تبصره : نحوه اطلاع رساني منطبق با مقررات سازمان نظام پزشكي كشور و تصميمات متخذه در هر حوزه سازمان نظام پزشكي ميباشد.

ماده 35: اطلاع رساني بايد حاوي اطلاعات پايه ( نام، تخص، آدرس، تلفن، ساعات كار، وسائل تشخيص درماني مطابق با ماده 32 و 33 ) و مشمول كليه پزشكان و دندانپزشكان متقاضي در هر حوزه سازمان نظام پزشكي باشد.

تبصره : هر گونه تبليغات انفرادي در رسانه ها و جرايد كشور و يا تبليغ درمان هاي پزشكي ( نظير تبليغ ترك اعتيا ) بمنزله تبليغات تجاري و مجعول محسوب گشته و منع قانوني دارد.

ماده 36: بايگاني مدارك پزشكي و نگهداري سوابق پزشكي بيماران در مطب ضروري و قابل دسترس باشد.

ماده 37:گزارش دهي « بيماريهاي اعلام شده » از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اجباري مي باشد.   

مقررات اختصاصي مطبهاي دندانپزشكي

رعايت مقررات مربوط به مطب ها و درمانگاههاي دندانپزشكي مصرح در بندهاي ذيل به منظور حفظ سلامت جامعه و همنين ممانعت از انتقال بيماريها الزامي است.

ماده 38: هرفردي كه بر اساس مصوبات قانوني مجاز به معاينه و درمان بيماريهاي دندان،‌ لثه و فك و دهان است موظف به رعايت تمامي موارد اين فصل مي باشد.

ماده 39:  رعايت تمامي موارد مربوط به مقررات عمومي مطب ها و درمانگاههاي دندانپزشكي نيز الزامي است.

ماده 40:  اتاق كار دندانپزشك بايد داراي نور و تهويه مناسب بوده و حداقل فضاي لازم جهت اتاق كار 12 متر براي هر يونيت مي باشد و محل نصب آن مي بايست به نحوي باشد كه پس از قرار گيري كابينتها و ساير ملزومات به منظور جلوگيري از آلودگي محيط اطراف حداقل به شعاع يك متر در اطراف يونيت فضاي باز وجود داشته باشد.

ماده 41:  در اتاق كار دندانپزشكي نصب دستشويي با رعايت شرايط مندرج در ماده شماره 14 الزامي است و ترجيحاً شير دستشويي از نوع آرنجي يا پدالي يا خودكار (اتوماتيك ) باشد.

ماده 42: در صورتي كه در مطب قالب ريزي انجام مي گيرد، مي بايستي براي اين كار اتاق مجزا در نظر گرفته شود.

ماده 43:  كمپرسور يونيت كه داراي صدا و ارتعاش است بايد خارج از اتاق كار دندانپزشك نصب شود و رعايت اصول ايمني در نصب و نگهداري آن رعايت گردد. به منظور بالابردن كيفيت خدمات دندانپزشكي بهتر است كمپرسور بدون روغن باشد.

ماده 44:  حداقل تجهيزات ضروري جهت مطب دندانپزشكي شامل يونيت استاندارد و اينسترومنت و كمپرسور، كابينت ها، اتوكلاو، فور، دستگاه آمالگاماتور و كپسول اكسيژن و ست احيا و داروهاي دندانپزشكي اورژانس داراي تاريخ مصرف  مي باشد.

ماده 45: وجود دستگاه راديوگرافي پري اپيكال در مطب هاي دندانپزشكي با رعايت اصول حفاظت در برابر اشعه بلامانع است.

تبصره : در مواردي كه در مطب اقدام به درمانهاي كانال ريشه يا جراحي ريشه هاي نهفته و دندانهاي نهفته صورت مي گيرد،‌وجود دستگاه راديوگرافي الزامي است.

 ماده 46:  با توجه به فقدان علائم باليني در بسياري از بيماريهاي قابل انتقال (‌نظير هپاتيت و ايدز )‌، رعايت كليه اصول كنترل عفونت درمورد تمام بيماران دندانپزشكي بر اساس دستورالعمل صادره از سوي اداره سلامت دهان و دندان الزامي است.

ماده 47: واكسيناسيون كليه كاركنان شاغل در مطب شامل دندانپزشك،‌دستيار و افراديكه به نحوي با بيمار يا وسايل و تجهيزات دندانپزشكي ارتباط دارند بر عليه بيماري هپاتيت الزامي است و حفظ سوابق واكسيناسيون يا مصونيت جهت ارائه به بازرسين ضروري است.

تبصره : پرسنل شاغل در مطب دندانپزشكي (‌دستيار،‌منشي و كساني كه به نحوي با لوازم و تجهيزات دندانپزشكي سروكار دارند ) بايد كارت واكسيناسيون و كارت بهداشتي داشته باشند.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکان ایران