یکی از مشکلات همیشگی مدیران  در کشور ما عدم دسترسی آسان به آمار و اطلاعات و آیین نامه های  تخصصی در حوزه های مختلف میباشد . آیین نامه های حوزهء درمان نیز از این مشکل مستثنی نبوده و علیرغم وجود آیین نامه ها و دستورالعملهای قانونی گوناگون نزد منابع رسمی ٬ امکان استفادهء کارشناسان غیر دولتی از آنها بسیار کم و محدود میباشد .

سایت تخصصی بیمارستان سازی در ایران قصد دارد به مرور بعضی از آیین نامه ها و دستورالعملها و قوانین اصلی و پایه در تحلیل و طراحی فضاهای درمانی را در اختیار عموم قرار دهد . در این قسمت    آیین‌نامه نحوهء تاسیس و ادارهء بیمارستانها    بشرح ذیل تقدیم میگردد:

جهت رویت متن کامل این  ایین نامه  ٬ میتوانید بر روی کلمهء   ادامه متن  در کادر ذیل کلیک فرمائید : 

متن کامل

 آئين نامه نحوه تاسيس و اداره بيمارستان ها

توضیح ضروری : آیین نامه نحوهء تاسیس و ادارهء بیمارستانها تاکنون در سه مرحله در کشورمان تدوین و ابلاغ شده است ، اولین بار قبل از انقلاب (۱۳۵۵) دوم در زمان وزارت دکتر مرندی (۱۳۷۳) و سوم در زمان دکتر پزشکیان (۱۳۸۳) لذا ؛ در ارجاع مفاد این آیین نامه ها به امضاء وزیر مربوطه جهت مشخص شدن زمان ابلاغ و تغییرات اعمال شده در آیین نامه دقت فرمایید (سایت تخصصی بیمارستان سازی در ایران )

ماده 1ـ تعاريف

1ـ1ـ بيمارستان مؤسسه پزشكي است كه با استفاده از امكانات تشخيصي ، درماني ، بهداشتي ، آموزشي و تحقيقي به منظور بهبودي بيماران سرپائي و بستري به وجود مي آيد و آسايش و ايمني بيماران و كاركنان خود را تأمين مي نمايد .

تبصره 1ـ بيمارستان عمومي داراي بخش هاي مختلف در رشته هاي پزشكي بوده و بايد حداقل داراي چهار بخش اصلي (داخلي ـ جراحي عمومي ـ زنان و زايمان ـ اطفال) باشد .

تبصره 2ـ بيمارستان تخصصي در يك يا چند رشته تخصصي يا فوق تخصصي پزشكي فعاليت خواهد نمود .

2ـ1ـ به منظور رعايت اختصار در اين آئين نامه « وزارت متبوع » جايگزين وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه/دانشكده جانشين دانشگاه/ دانشكده علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني مي گردد .

ماده 2ـ شرايط تأسيس و بهره برداري

1ـ2ـ تأسيس هرگونه مؤسسه درماني به نام بيمارستان قبل از هرگونه اقدام منوط به كسب موافقت اصولي و پروانه تأسيس از وزارت متبوع مي باشد .

2ـ2ـ اجازه تأسيس به كساني داده مي شود كه علاوه بر واجد بودن شرايط مندرج در ماده 2 قانون مربوط به ضوابط تعيين و به تأييد كميسيون قانون تشخيص امور پزشكي برسد .

3ـ2ـ شروع بكار، بهره برداري و ادامه فعاليت بيمارستان عمومي و تخصصي منوط به راه اندازي قسمت‌هاي مختلف بيمارستان و بخش فوريت هاي پزشكي و معرفي مسئولان فني بيمارستان ( براي كليه نوبت‌هاي كاري ) و مسئولين فني واحدهاي پيراپزشكي و معرفي كاركنان پزشكي و پيراپزشكي طبق ضوابط اعلام شده توسط وزارت متبوع و تأييد كميسيون قانون تشخيص امور پزشكي و كسب پروانه لازم و رعايت ضوابط قانوني و مقررات مندرج در اين آئين نامه خواهد بود .

4ـ2ـ طبق ماده 4 آئين نامه اجرائي قانون تمركز مؤسسات صحي مملكتي مصوب 1333 ، وزارت متبوع مجاز است كه هر يك از مؤسسات درماني و تشخيصي كشور را هر وقت بخواهد مورد بازرسي قرار دهد . مسئولان بيمارستان مكلفند كه هر نوع اطلاعاتي را در دسترس بازرسان وزارت متبوع بگذارند و چنانچه در وسايل و لوازم و بنا و اداره مؤسسه درماني نقص مشاهده و گزارش شد ، مكلف به رفع نقص مي باشند .

در صورت تسامح چنانچه وزارت متبوع تشخيص دهد عدم اجراي امور مذكور موجب بروز مشكلات بهداشتي و درماني است . دستور لغو موقت پروانه تأسيس تا رفع نواقص و يا لغو دائم پروانه تأسيس را طبق ضوابط اين آئين نامه صادر خواهد نمود .

ماده 3ـ وظايف مؤسس يا مؤسسين بيمارستان :

1ـ3ـ رعايت كليه قوانين و مقررات و دستورالعمل هاي وزارت متبوع و فراهم نمودن امكانات لازم براي اجراء آن ها.

2ـ3ـ بيمارستان بايد در تمام ساعات شبانه روز و ايام تعطيل آماده ارائه خدمات لازم به بيماران باشد .

3ـ3ـ كليه بيمارستان ها موظف به قبول موارد فوريت هاي پزشكي بدون پيش شرط بوده و بايد درمان هاي لازم را در مورد بيماران اورژانس انجام دهند .

تبصره ـ انتقال بيماران اورژانس براي درمان هاي تخصصي و تكميلي كه در بيمارستان ميسر نباشد طبق ضوابط و مقررات موارد اورژانس انجام خواهد گرفت .

4ـ3ـ كليه بيمارستان هاي عمومي موظفند بيماران مبتلا به بيماري هاي واگيردار مشخص شده را تحت درمان قرار داده و بلافاصله مراتب را به دانشگاه هاي / دانشكده هاي مربوطه اعلام نمايند .

تبصره ـ اسامي بيماري هاي واگيردار توسط وزارت متبوع مشخص و اعلام مي گردد .

5ـ3ـ بيمارستان ها موظفند هر ماهه آمار كلي فعاليت هاي خود را طبق فرم مخصوصي كه از طرف وزارت متبوع در اختيار آن ها قرار خواهد گرفت با تأييد مسئول فني تكميل و به دانشگاه/دانشكده مربوطه ارسال دارند .

6ـ3ـ رعايت شئون پزشـكي و ضوابط اسلامي ، اخلاقي و انساني و آئين نامه انطباق و دستورالعمل هاي مربوطه مورد تأييد وزارت متبوع در بيمارستان .

7ـ3ـ معرفي مسئولين فني بيمارستان واحد پيراپزشكي ( داروخانه ، آزمايشگاه ، راديولوژي ، طب هسته اي ، سي تي اسكن و غيره ) براي تمام نوبت هاي فعال كاري .

ماده 4ـ شرح وظايف مسئول فني بيمارستان :

1ـ4ـ سرپرستي كليه امور فني خدمات پزشكي و پيراپزشكي مؤسسه

2ـ4ـ سرپرستي كليه بخش هاي باليني و بستري و درمانگاه و فوريت ها

3ـ4ـ كنترل و مراقبت وضعيت بهداشتي ، درماني ، ساختماني تأسيساتي ، تجهيزاتي و داروئي بيمارستان

4ـ4ـ نظارت بر انتخاب و بكارگيري نيروي انساني واجد شرايط و صلاحيت بر اساس ضوابط مورد قبول وزارت متبوع براي قسمت هاي مختلف بيمارستان و نظارت بر فعاليت هاي آنان

5ـ4ـ ايجاد هماهنگي لازم بين واحدها و كميته ها و بخش هاي مختلف بيمارستاني و تشكيل جلسات مربوطه

6ـ4ـ نظارت بر حفظ شئون پزشكي و آئين نامه انطباق امور پزشكي با موازين شرع مقدس و دستورالعمل هاي مربوطه

7ـ4ـ جلوگيري از اعمال پزشكي غيرمجاز

8ـ4ـ رسيدگي به شكايات فني بيماران و پاسخگوئي به آنان و مراجع ذيربط در اين خصوص

9ـ4ـ نظارت بر جمع آوري اطلاعات و آمار مربوط به ارائه خدمات ، نحوه فعاليت مؤسسه و تهيه گزارش درخواستي مراجع ذيربط بر حسب ضرورت

10ـ4ـ نظارت بر پذيرش بيماران اورژانس و نحوه اجراي خدمات درماني به آنان و در صورت لزوم اعزام بيماران اورژانس به ساير مراكز درماني در جهت استفاده از امكانات تخصصي و تكميلي در بيمارستان هاي ديگر

11ـ4ـ نظارت بر پذيرش بيماران بيمه طبق ضوابط مربوطه

12ـ4ـ اعلام نواقص و تخلفات بيمارستان از اجراء وظايف و دستورالعمل هاي مربوطه به دانشگاه/ دانشكده مربوطه

13ـ4ـ ايجاد هماهنگي بين مسئولان فني و نظارت بر عملكرد آن ها

14ـ4ـ اعلام اقدامات خلاف موازين اسلامي ، قانوني ، شئون پزشكي و اخلاقي كادر پزشكي و پيراپزشكي به مسئولين بيمارستان وزارت متبوع و سازمان نظام پزشكي جمهوري اسلامي

تبصره 1ـ هر يك از مسئولين فني در ساعات كار خود مسئوليت آن قسمت از وظايف مربوط به خود را كه در ارتباط با فعاليت جاري بيمارستان است بعهده خواهند داشت .

تبصره 2ـ  بيمارستان بايد داراي دفتر مخصوصي باشد كه كليه مسئولان فني هر روزه پس از پايان كار خود ، انجام امور بيمارستان طبق ضوابط مربوطه و يا مشكلات بوجود آمده و اقدامات انجام شده را در آن ثبت و امضاء و مهمور به مهر نظام پزشكي نمايند .

تبصره 3ـ در صورت عدم حضور هر يك از مسئولين فني بيمارستان به مدت حداكثر 3 ماه با معرفي يكي از مسئولين فني ديگر به دانشگاه/دانشكده مربوطه مسئوليت هاي وي را بعهده خواهد گرفت و در صورت غيبت بيش از سه ماه فرد ديگري به عنوان مسئول فني طبق ضوابط معرفي گردد .

تبصره 4ـ نام و مشخصات بيماران اورژانس و فوت شده بايد در دفتر مذكور ثبت شود .

15ـ4ـ مسئول فني بيمارستان موظف به شركت در جلسات هماهنگي لازم بين مسئولين فني و وظايف مربوط به خود بوده و ساير مسئولين فني وظايف اختصاصي مربوط به زمان حضور خود را انجام خواهند داد .

ماده 5 ـ شرايط : ساختماني ، تجهيزاتي و پرسنلي

1ـ5 ـ نقشه ساختمان و تأسيسات بيمارستان بايد طبق ضوابط خاص بيمارستاني و براساس اصول فني بوده و به تأييد تصويب وزارت متبوع برسد .

تبصره 1ـ تأييديه نهائي وزارت متبوع مبني بر انطباق اجراي ساختمان با نقشه مصوب اوليه الزامي است .

تبصره 2ـ حداقل مساحت بناي قابل قبول به ازاي هر تخت بيمارستاني 50 مترمربع مي باشد .

2ـ5ـ تجهيزات : هر بيمارستان با توجه به بخش هاي مربوطه طبق ضوابط تعيين شده توسط وزارت متبوع بايد به تمام لوازم و تجهيزات فني و اداري مورد نياز مجهز باشد . استانداردهاي مربوط به تجهيزات فني و اداري طبق دستورالعمل هاي مربوطه ابلاغ خواهد شد .

3ـ5ـ نيروي انساني و پرسنل فني واجد شرايط مورد نياز بايستي متناسب با نوع فعاليت بيمارستان بوده و طبق ضوابط تعيين شده توسط وزارت متبوع باشد .

ماده 6ـ مقررات عمومي :

1ـ6ـ محل بيمارستان بايستي قابل دسترسي بوده و دور از هرنوع مراكز مزاحم و آلوده كننده باشد .

2ـ6ـ مساحت زمين و كليه فضاهاي فيزيكي بيمارستان از قبيل اورژانس ، درمانگاه سرپائي ، بخش هاي بستري ، اطاق هاي عمل ، بخش هاي پاراكلينيكي و خدمات تشخيصي بايد براساس استانداردهاي وزارت متبوع باشد .

3ـ6ـ آب مصرفي بيمارستان بايد بطريق بهداشتي تأمين شود و داراي مخزن ذخيره آب به ميزان كافي باشد .

4ـ6ـ بيمارستان بايد داراي شبكه جمع آوري فاضلاب طبق اصول فني و بهداشتي بوده و فاضلاب پس از تصفيه كامل و ضدعفوني پساب طبق ضوابط زيست محيطي دفع گردد .

تبصره ـ در شهرهائي كه داراي سيستم جمع آوري و تصفيه فاضلاب هستند فاضلاب بيمارستان بايد طبق ضوابط زيست محيطي به كانال فاضلاب شهر اتصال يابد .

5ـ6ـ جمع آوري زباله : زباله هاي عفوني و غيرعفوني بيمارستان در مبدأ توليد بطور جداگانه در زباله دان هاي سالم ـ درب دار ـ ضدزنگ ـ قابل شستشو ـ حجم مناسب به تعداد كافي ، مجهز به كيسه زباله محكم جمع آوري و روزانه به محل موقت نگهداري زباله بيمارستان حمل و به روش بهداشتي دفع گردد . شستشو و ضدعفوني زباله دان ها بطور روزانه الزامي است .

تبصره 1ـ بيمارستان ها موظفند زباله هاي عفوني را در كيسه ها و ظروف نگهداري موقت هم رنگ (با رنگ مشخص) و متمايز از كيسه ها و ظروف نگهداري موقت بقيه زباله ها جمع آوري نمايند .

تبصره2ـ محل نگهداري موقت زباله بايستي داراي اتاقك درب دار و مسقف با شرايط بهداشتي زير باشد :

كف سالم و قابل شستشو ، داراي شيب مناسب بطرف كف شوي ، ديوارهاي تا سقف قابل شستشو ، داراي شير آب گرم و سرد ، تهويه مناسب و غيرقابل نفوذ به حشرات و موش بوده و كيسه هاي محتوي زباله داخل محفظه هاي مخصوص در اين محل نگهداري و روزانه دفع گردد .

تبصره3ـ بيمارستان هاي جديدالاحداث كه ساختمان آن ها بيش از 3 طبقه باشد ملزم به داشتن تجهيزات پرتاب زباله ( shooting ) با شرايط فني و بهداشتي هستند .

تبصره4ـ آن دسته از بيمارستان هائي كه در حال حاضر داراي تجهيزات پرتاب زباله غيرفني و بهداشتي هستند موظفند تجهيزات پرتاب زباله خود را با شرايط فني و بهداشتي منطبق نمايند .

تبصره5ـ كليه اتاق ها ، راهروها و قسمت هاي مختلف بيمارستان بايستي داراي زباله دان به  تعداد كافي و با شرايط مندرج در بند 5ـ6 باشد .

تبصره6ـ سرسوزن، تيغ هاي جراحي ، ساير اشياء فلزي و غيرفلزي نيز استفاده شده و عفوني بايستي در ظرف هاي مخصوص جمع آوري و همراه با زباله هاي عفوني دفع گردد . انتقال و جمع آوري زباله هاي عفوني بايستي به روش هاي علمي مورد قبول وزارت متبوع انجام گيرد .

تبصره7ـ كيسه هاي محتوي زباله اتاق ها و بخش ها توسط ظروف مخصوص درب دار مناسب به محل جمع آوري موقت زباله حمل گردد .

6ـ6ـ محل آشپزخانه بيمارستان ها و تأسيسات و تجهيزات آن ها و همچنين مراحل تهيه ، نگهداري،طبخ ، توزيع غذا ، نظافت و شستشوي ظروف بايد براساس ضوابط و دستورالعمل هاي مربوطه باشد كه به بيمارستان ها ابلاغ خواهد شد .

تبصره1ـ ضوابط بهداشتي آبدارخانه بخش ها نيز تابع ضوابط فوق خواهد بود .

تبصره2ـ كاركنان آشپزخانه بيمارستان و توزيع كنندگان غذا بايد رعايت بهداشت فردي را بنمايند و عاري از بيماري هاي واگيردار بوده و كارت بهداشتي دريافت دارند (كارت بهداشتي هر 6 ماه يكبار بايستي تجديد شود) .

تبصره3ـ محل فروش مواد غذايي داخل بيمارستان ها تابع مقررات ماده 13 قانون مواد خوردني، آشاميدني ، آرايشي و بهداشتي مي باشد .

7ـ6ـ محل رختشويخانه بيمارستان ها و تأسيسات و تجهيزات آن ها و مراحل جمع آوري ، نگهداري ، شستشو ، خشك كني ، توزيع البسه و ملحفه بايد مطابق ضوابط و دستورالعمل هاي مربوطه باشد .

تبصره1ـ البسه آغشته به مواد دفعي بايد جداگانه جمع آوري و به طرز بهداشتي ضدعفوني و شستشو شود .

تبصره2ـ تغييرات بعدي در مقررات بهداشتي ، لازم الاجرا خواهد بود .

8ـ6ـ شرايط بهداشتي بخش ها

1ـ8ـ6ـ كف كليه قسمت ها بايستي سالم ، قابل شستشو و غيرقابل نفوذ به آب و بدون ترك خوردگي باشد .

تبصره : محل اتصال ديوار و كف بصورت بدون زاويه بوده تا نظافت براحتي انجام پذيرد .

2ـ8ـ6ـ ديوار كليه قسمت ها بايستي سالم ، فاقد شكستگي و ترك خوردگي ، تميز و به رنگ روشن بوده و تا ارتفاع حداقل 8/1 متر قابل شستشو باشد .

3ـ8ـ6ـ سقف در کليه قسمت ها بايستی سالم ، صاف بدون ترک خوردگی و به رنگ روشن رنگ آميزی شده و هميشه تميز باشد.

4ـ8ـ6ـ توالت ، دستشويي و حمام ها بايستی دارای شرايط بهداشتی از نظر وضعيت کف و ديوارها و سقف ( کف محوطه توالت و دستشويي و حمام موزائيک يا سنگ يا کاشی مخصوص و يا پوشش های مشابه و ديوارها تا سقف کاشی کاری و سقف حمام قابل شستشو باشد ) بوده و توالت ها دارای فلاش تانک و تهويه مناسب باشند.

5ـ8ـ6ـ در اتاق های بيش از دو تخت نصب دستشويي با اطراف کاشی کاری شده به ابعاد يک متر در يک متر و اتصال فاضلاب آن به سيستم فاضلاب بيمارستان ضروری است.

تبصره 1 : نصب دستگيره جهت استفاده بيمار از توالت الزامی است.

تبصره 2 : قفل توالت و حمام بخش ها بايستی قابل باز شدن از بيرون باشد. ( با کليد مخصوص )

6ـ8ـ6ـ کليه پنجره های باز شو اتاق بايستی مجهز به توری سيمی ضد زنگ باشد.

7ـ8ـ6ـ ميزان نور طبيعی و مصنوعی در اتاق های بستری بيمار بايد مناسب باشد.

8ـ8ـ6ـ کليه تختخواب ها سالم و رنگ آميزی شده باشد.(تختخواب های استيل نيازی به رنگ آميزی ندارند.)

9ـ8ـ6ـ کليه وسايل تخت بيمار از قبيل تشک ، پتو ، بالش ، ملحفه ها و روتختی بايد بطور مرتب تعويض گردد. به نحوی که پيوسته سالم ، تميز و عاری از آلودگی باشد.

10ـ8ـ6ـ کليه پنجره های مشرف به خيابان های پرسروصدا بايد دارای شيشه دو جداره باشد.

11ـ8ـ6ـ ميز مخصوص غذا و کمدهای کنار تخت بايستی سالم و رنگ آميزی شده و تميز باشد و فاقد گوشه های تيز باشند (ميزها و کمدهای استيل نيازی به رنگ آميزی ندارند.)

12ـ8ـ6ـ اتاق ها و کليه وسايل و تجهيزات موجود در آن بطور روزانه نظافت گردد.

13ـ8ـ6ـ به منظور ايجاد حرارت و برودت لازم در اتاق ها مرجحاً بايستی از سيستم تهويه مطبوع استفاده و در غير اين صورت حداقل از سيستم حرارت مرکزی (شوفاژ) و کولر استفاده شود.

14ـ8ـ6ـ تهويه کليه اتاق ها می بايست به نحو مناسب و بهداشتی انجام شود.

15ـ8ـ6ـ کليه اتاق های بستری می بايست دارای زباله دان درب دار ، قابل شستشو ، ضد زنگ و مجهز به کيسه زباله بوده و مرتباً زباله ها تخليه و زباله دان ها شستشو و ضد عفونی شود.

16ـ8ـ6ـ از استقرار گلدان های خاک دار در کليه اتاق های بيماران خودداری گردد.

17ـ8ـ6ـ کف کليه اتاق ها و راهروها در بخش ها بايستی بطور مرتب نظافت و سپس با تی آغشته به محلول مناسب ضد عفونی گردد.

18ـ8ـ6ـ کليه توالت ها ، دستشويي ها و حمام های بخش ها بايستی بطور مرتب و روزانه تميز و ضدعفونی گردد.

9ـ6ـ شرايط بهداشتی اتاق های عمل

1ـ9ـ6ـ اتاق های عمل ضمن دارا بودن شرايط بهداشتی ساير اتاق ها بايستی دارای شرايط ويژه به شرح ذيل باشد :

2ـ9ـ6ـ کف : در کليه قسمت های اتاق عمل بايد سالم ، بدون درز و شکاف و جنس آن به گونه ای باشد که ذرات از آن جدا و در فضا پخش نگردد و نيز غير قابل نفوذ به آب و قابل شستشو بوده و محل اتصال کف به ديوار بدون زاويه باشد.

3ـ9ـ6ـ کف اتاق های عمل بايد با کفپوش فاقد خلل و فرج پوشيده شود.

4ـ9ـ6ـ ديوار ها : تا سقف کاشی کاری به رنگ کاملاً روشن بوده ، سالم و بدون درز و شکاف و ترک خوردگی و مقاوم به مواد ضدعفونی کننده و پاک کننده باشد.

5ـ9ـ6ـ سقف : سالم ، بدون درز و شکاف و ترک خوردگی و به رنگ روشن و قابل شستشو باشد.

6ـ9ـ6ـ کليد و پريزهای برق ضد جرقه و دارای اتصال زمينی باشد .

7ـ9ـ6ـ توالت و دستشویی با شرايط بهداشتی ، به تعداد کافی در مجموعه اتاق های عمل قبل از اتاق رختکن و خط قرمز در نظر گرفته شود.

8ـ9ـ6ـ قفسه های لباس اتاق عمل بايستی دارای شرايط بهداشتی بوده و برای کل پرسنل اتاق عمل مجزا باشد.

9ـ9ـ6ـ هوا بطور مرتب با روش مناسب تهويه و رطوبت نسبی آن بين 60ـ50 درصد و دمای خشک بين 24ـ20 درجه سانتيگراد باشد.

10ـ9ـ6ـ اتاق عمل بايستی بطور مرتب و به روش مناسب ضدعفونی گردد.

11ـ9ـ6ـ محل رختکن جراح و کادر پرستاری و تکنسين ها ضمن برخورداری از شرايط بهداشتی و رعايت موازين انطباق بايد دارای کمد لباس انفرادی و دوش نيز باشد. 

12ـ9ـ6ـ وجود اتاق استريليزاسيون با دستگاه استريل کننده و با قفسه های مورد لزوم جهت نگهداری وسايل رسيده از بخشC.S.R  (بخش استريليزاسيون مرکزی ) الزامی است.

13ـ9ـ6ـ جهت نگهداری وسايل تميز کننده و تجهيزات مکانيکی نظافت و مواد پاک کننده و ضدعفونی کننده بايستی اتاق مخصوص با شرايط بهداشتی در نظر گرفته شود.

تبصره : وجود يک محل شستشوی مجهز به سیستم آب گرم و سرد و تسهيلاتی برای تميز کردن و ضدعفونی کردن پوتين ها و چکمه ها و کفش ها و تی الزامی است .

14ـ9ـ6ـ اتاق استراحت کادر اتاق عمل بايستی در قسمت رختکن های محوطه اتاق عمل مستقر گردد.

15ـ9ـ6ـ کليه قسمت های محوطه اتاق های عمل بايستی دارای کپسول ضد حريق بوده و در محل مناسب نصب شود. همچنين در صورت امکان در کليه اتاق های بستری ، اتاق های عمل، آزمايشگاه ها و سالن های انتظار دستگاه مشخص کننده دود (Smoke  Detector ) نصب گردد.

16ـ9ـ6ـ لوازم يک بار مصرف تيز و برنده اتاق عمل از قبيل سوزن ، سرسرنگ ، تيغ و غيره بایستی در ظرف مخصوص درب دار و مقاوم جمع آوری و بطريق بهداشتی و عملی دفع گردد.

17ـ9ـ6ـ کليه توالت ها ، دستشويي ها و حمام های اتاق عمل بايستی بطور مرتب و روزانه با مواد ضدعفونی کننده مناسب گندزدايي گردد.

18ـ9ـ6ـ سينک اسکراپ برای خواهران و برادران بايد جدا باشد.

10ـ6ـ بخش عفونی 

1ـ10ـ6ـاين بخش ضمن دارابودن شرايط بهداشتیسايربخش ها ، بايستی دارای شرايط ذيل باشد :

2 ـ10ـ6ـ بخش عفونی بايد کاملاً از ساير بخش ها مجزا باشد.

3ـ10ـ6ـ تهويه اين بخش بايد کاملاً مجزا از سيستم تهويه عمومی بيمارستان بوده و براساس ضوابط بهداشتی باشد.

4ـ10ـ6ـ رختکن کارکنان بايد مجزا از رختکن عمومی بوده و در داخل بخش پيش بينی شود.

5ـ10ـ6ـ ظروف توزيع غذا در اين بخش حتی الامکان بايد يک بار مصرف باشد در غير اين صورت با ظرفشوئی اتوماتيک و مستقل در داخل بخش شستشو و ضدعفونی گردد.

6ـ10ـ6ـ وسايل نظافت بخش بايد اختصاصی بوده و محل شستشو و نگهداری با شرايط بهداشتی برای آنها منظور گردد.

7ـ10ـ6ـ کليه توالت ها و حمام ها و دستشويي های بخش عفونی بايد بطور مرتب و روزانه تميز و با يکی از مواد ضدعفونی کننده مناسب گندزدائی گردد.

11ـ6ـ ساير شرايط بهداشتی

1ـ11ـ6ـ محوطه بيمارستان و يا زايشگاه بايستی مجهز به سيستم اطفاء حريق مورد تأييد سازمان های ذيربط باشد.

2ـ11ـ6ـ سيم کشی برق تمام قسمت های بيمارستان با رعايت کليه اصول فنی و ايمنی انجام شود.

3ـ11ـ6ـ حداقل عرض و طول پله ها به ترتيب 30 سانتيمتر ، 120 سانتيمتر و حداکثر ارتفاع پله ها 18 سانتيمتر باشد.

4ـ11ـ6ـ بيمارستان بايستی دارای پله فرار جهت انتقال بيماران و پرسنل در مواقع اضطراری باشد.

5ـ11ـ6ـ پله ها و بالکن ها بايد دارای حفاظ مناسب به ارتفاع حدا