سنجش کیفیت خدمات در بیمارستانها و مراکز درمانی همواره از دغدغه های مدیران درمانی در هر سیستمی بوده است . در وزارت بهداشت کشور ما هم این دغدغه همیشه احساس میشده است . اما مشکل در میزان موفقیت متدهای  سنجش کیفیت  بوده و خواهد بود . اینکه این متدها چگونه و به چه میزان با فرهنگ بیمارستانی ٬ پروتکل های درمانی ٬ سیستم نرسینگ ٬ اقتصاد درمان ٬ توان مدیریت مراکز درمانی و از همه مهمتر عادات و فضای فرهنگی بیمار و همراه بیمار و .... همخوانی دارد؟ بسیار مهم و سرنوشت ساز است .

آن چیزی که به قانونگذار برمیگردد ایجاد فضای مناسب برای سنجش کیفی خدمات در بیمارستانهاست . به همین دلیل به محض ورود هر استاندارد ٬ متد و پروتکل سنجش خدمات و یا افزایش کیفی جدیدی برای بیمارستانها ٬ بلافاصله از استقبال حاکمیتی و کلان  وزراتی برخوردار گشته است . تا جاییکه بعضآ برای هر متدی اداره ای تشکیل و به چارت سازمانی وزارت بهداشت اضافه شده است .

در حال حاضر اداره ارزشیابی بیمارستانها در وزارت بهداشت ٬ با متدهای مختلفی همچون متد ارزشیابی بیمارستانها ٬ متد اعتبار بخشی بیمارستانها و.... سعی در سنجش کیفی مراکز درمانی دارد . ضمن آنکه متدهای مختلف دیگری از چهار گوشه جهان ٬ هر از چند گاهی مد روز شده و باعث جنب و جوش در مجامع درمانی کشور میشود ٬ همانند  برنامه رتبه بندی بیمارستانها - برنامه سطح بندی بیمارستانها - برنامه بیمارستانهای ایمن - برنامه مدیریت جامع کیفبیت  - برنامه رضایت مندی بیمار  -  استاندارد ACI  -  استاندارد GCI  - و بالاخره  برنامه حاکمیت بالینی

نخستين جشنواره كشوري حاكميت باليني با هدف ارتقاي سطح كيفيتي در بيمارستان ها، هفته پیش برگزار شد و . . . . .

متن کامل

 تحلیلی بر آرزوهای خوب برای پروژهء حاکمیت بالینی

نخستين جشنواره كشوري حاكميت باليني با هدف ارتقاي سطح كيفيتي در بيمارستان ها، هفته پیش برگزار شد.

اين جشنواره با حضور بيش از هزار نفر از مسئولان بيمارستان ها، مديران، رؤسا و مسئولان كشوري و سازمان هاي بيمه گر در بخش هاي خصوصي و دولتي و برای معرفی رتبه بندي و ارزشيابي بيمارستانها و دانشگاه هايي كه در آن ها برتامهء حاكميت خدمات باليني اجرا ميشود برنامه ریزی شده بود که به نظر میرسد به اهداف خود نیز دست یافت . ولی آیا این متد میتواند با اعمال فرهنگ حاکمیت بالینی در بیمارستانها ٬ به هدف ارتقای خدمات بالینی در بیمارستانهای کشور برسد؟ 

بنابر گفته های معاون درمان وزارت بهداشت، در بحث حاكميت باليني 7 پايه مدنظر است، اما از مهمترين مسائلي كه در حاكميت باليني مد نظر است، مديريت نيروي انساني است زيرا اگر نيروي انساني كارآمد، رضايتمند، و با انگيزه در بيمارستان ها حاكم شود، ميزان رضايت مندي و پاسخگويي در نظام سلامت بالا مي رود.

همچنین بحث مميزي در حاكميت باليني بيمارستان ها يكي دیگر از اين پايه ها است كه كليه فعاليت ها و ارائه خدمات مورد ارزيابي و نظارت قرار مي گيرد تا به اين ترتيب مشخص شود چه خدمتي و براساس چه پروتكل‌ها و راهنماهاي باليني بايد ارائه شود و البته در اين زمينه بر استانداردهاي ملي بسيار تاكيد شده است.

بحث مديريت خطر و ايمني بيمار نیز از ديگر مباحثي است كه در برنامه حاكميت باليني مورد توجه قرار گرفته است .  ارائه خدمات سلامت و درمان در بخش پزشكي يك روش آزمون و خطاست و گروه پزشكي تلاش مي‌كنند با استفاده از علم موجود، بهترين خدمت را ارائه دهند به اين ترتيب لازم است سيستم ارائه خدمات از نظام جامع مراقبت از بيمار برخوردار باشد تا بالاترين ايمني را براي بيمار ايجاد كند.

وي آموزش و يادگيري را از ديگر بحث ها در حاكميت باليني برشمرد و گفت: هر چند ارائه‌دهندگان خدمات درماني آموزش‌هاي لازم را دريافت كرده‌اند اما در استقرار حاكميت باليني در بيمارستان‌ها، موضوع آموزش مداوم و آموزش حين خدمت مورد تاكيد ويژه قرار گرفته است؛ چرا كه با وجود تمام ارزش‌يابي‌هاي صورت گرفته اما اين مسئله در بيمارستان‌ها چندان جدي گرفته نمي‌شود.

به دنبال استقرار برنامه حاكميت باليني در بيمارستان ها، عوارض ارائه خدمات نيز كاهش مي يابد. 10 درصد بيماران بستري در دنيا به عوارض ارائه خدمات مبتلا مي‌شوند .  بر اين اساس كنترل عوامل خطر و مديريت خطر در مراكز درماني از اهميت بسزايي برخوردار است.

معاون درمان ادامه داد: در اين زمينه حدود 10 بيمارستان دوستدار ايمني به صورت آزمايشي در كشور به اجرا گذاشته شد. در حال حاضر حدود 200 بيمارستان كشور نيز خواستار پيوستن به اين طرح هستند كه يكصد مورد از ‌آنها به صورت فعال براي پيوستن به اين طرح ثبت نام كرده‌اند.

دكتر امامي رضوي در بخش ديگر از سخنان خود با اشاره به اين كه استقرار حاكميت باليني در بيمارستان‌ها، هزينه‌ها را كاهش مي‌دهد، ابراز داشت: اين اقدام هيچ هزينه‌اي را به بيماران تحميل نمي‌كند، بلكه باعث كاهش هزينه‌ها نيز مي‌شود چرا كه با استقرار حاكميت باليني مباحثي مانند بستري مجدد، عوارض ناشي از درمان و طول مدت اقامت بيمار در بيمارستان كاهش مي‌يابد.  

در اين جشنواره حدود 85 بيمارستان برتر و همچنين حدود 15 دانشگاه برتر معرفي و تقدير شدند . براي انتخاب برگزيدگان حدود هزار و 900 امتياز در نظر گرفته شده بود كه 100 امتياز به مديريت، 700 امتياز به مديريت خطر و ايمني بيمار، 260 امتياز به تعامل با بيمار و همراهان وي، 260 امتياز به استفاده از اطلاعات، 170 امتياز به مديريت كاركنان، 40 امتياز به اثربخشي باليني، 220 امتياز به مميزي باليني و 150 امتياز نيز براي ملاك‌هاي پيشرفته در نظر گرفته شده بود . 

امیدواریم این برنامه بتواند در جهت ارتقای فرهنگ بیمارستانی و نظام مند کردن خدمات بالینی مناسب و در خور بیماران کشور عزیزمان بیش از دیگر متدهای قبلی موفق بوده و پایدار بماند . انشا ا...

والسلام