بیشتر تجهیزات پزشکی تنها ۵ درصد بر سلامت تأثیر دارد
ایران با جمعیت تقریبا هفتاد میلیون نفری، یکی از کشورهای پرجمعیت خاورمیانه و از نظر رویارویی با مشکلات معمول کشورها از نظر جمعیت‌شناسی، جوان‌ترین کشور منطقه نیز به شمار می‌آید که تاکنون همگام با رشد، درخواست‌های فراوانی برای خدمات عمومی متنوع نیز دریافت داشته است.
هم‌اکنون این جمعیت به سن کافی برای تشکیل خانواده جدید رسیده است که سطح رشد جمعیت و پس از آن نیاز به زیربنای سلامت عمومی و خدمات را افزایش می‌دهد و انتظار می‌رود همه هزینه‌های خدمات درمان از ۲۴.۳ هزار میلیارد دلار در سال ۲۰۰۸ به ۵۰ هزار میلیارد تا سال ۲۰۱۳ افزایش یابد که نشان دهنده افزایش درخواست در خدمات پزشکی است.
بنا بر این گزارش، سازمان بهداشت جهانی (WHO) در تازه‌ترین گزارش خود، عملکرد سطح سیستم بهداشتی در ایران را پنجاه و هشتمین سطح بهداشتی و کارکرد کلی سیستم سلامتی در ایران را رتبه ۹۳ را در میان دولت‌های جهان اعلام کرد.
وضعیت بهداشتی در ایران نسبت به دو دهه پیش بهبود یافته و ایران به دلیل برپایی شبکه وسیع خدمات بهداشتی اولیه، توانست خدمات پیشگیری بهداشت عمومی را عرضه کند، در نتیجه سطح مرگ و میر مادر و کودک به طور چشمگیری کاهش یافته و جالب این که متوسط طول عمر زندگی از زمان تولد افزایش یافته است.
اما متأسفانه امسال حوزه سلامت در کشور با افزایش تورم و همچنین گرانی‌های اخیر و همچنین تغییرات مدیریتی در وزارت بهداشت دچار نوعی بحران شد و از سوی دیگر، دولت دهم در سال پایانی خود هیچ اهتمامی برای برطرف کردن موانع موجود نشان نداد.
دکتر رسول خضری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت سلامت و حوزه بهداشت و درمان به «تابناک» گفت: حوزه سلامت و آموزش و پرورش، باید از مهمترین اولویت‌های کشور باشد، ولی سلامت همیشه در اولویت یازده و پس از آن قرار داشته، در حالی که در کشورهای پیشرفته این حوزه‌ها، جزو چهار اولویت اول هستند. در سال ۹۱ قرار بود شش هزار میلیارد تومان به حوزه سلامت اختصاص داده شود که حتی یک ریال آن هم وصول نشد که فاجعه‌ای است برای حوزه سلامت و درمان.
یکی از برنامه‌های راهبردی وزارت بهداشت و درمان، اجرای طرح پزشک خانواده بود که متأسفانه به دلیل عدم تخصیص اعتبارات بموقع و عدم حمایت بیمه‌ها، عملا راه به جایی نبرد و باید کم کم منتظر توقف اجرای آن باشیم. این طرح قربانی بی‌تدبیری و عدم تأمین منابع شد.
طرح‌های حوزه سلامت در آغاز هزینه‌بر است و نمی‌توان انتظار سود از آن داشت و باید در طولانی مدت شاهد آثار مثبت آن بود. هر چه جامعه سالم‌تر باشد، هزینه‌های دولت نیز کمتر خواهد بود. متأسفانه از گذشته تا کنون در کشور، برنامه‌ها درمان محور بوده تا سلامت محور؛ در حالی که باید بیش از این به فکر پیشگیری بود و روی برنامه‌های سلامت‌محور کار کرد. بهداشت باید بر درمان اولویت داشته باشد، اما متأسفانه فرهنگ وزارت بهداشت بیشتر بر زمینه درمان متمرکز است که اشتباه است.
وی افزود: کشورهای دنیا با نگاه و نگرش به آینده برنامه پزشک خانواده را اجرا کرده‌اند و به دنبال پیشگیری بوده‌اند. همه تجهیزات پزشکی گران‌قیمتی که در کشور هست، بیشتر از ۵ درصد در سلامت جامعه تأثیر ندارد و اگر در زمینه پیشگیری و سلامت این هزینه‌ها را انجام دهیم، مشکلات به مراتب کمتر خواهد بود.
بیماران سرطانی به دلیل عدم تخصیص ارز دارو با مشکل روبه‌رو هستند و مجبورند دارو‌ها را با چندین برابر قیمت از بازار آزاد تهیه کنند. در مورد تجهیزات پزشکی حتی تا ۲۵۰ تا ۳۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌ایم که در بودجه ۹۱ دیده نشده بود، با این حال دولت و بانک مرکزی درباره تخصیص ارز دارو کم مهری و کم لطفی کرده و مشکلات را چندین برابر کردند.
گفته می‌شود که ۹۵ درصد دارو‌ها در داخل تولید می‌شود؛ اما این در حالی است که ۵۰ تا ۶۰ درصد مواد اولیه دارو را باید از خارج وارد کنیم. متاسفانه مقدار زیادی مواد اولیه و داروی خاص بیماران سرطانی در گمرک خاک می‌خورد و دولت ارز مورد نیاز برای ترخیص دارو را اختصاص نداده است.
دکتر خضری گفت: بحث دارو با سلامت و زندگی مردم سر و کار دارد و یکی از مباحث حساس و استراتژیک کشور است. امنیت غذایی و دارویی از اولویت‌های یک کشور است. ما درگیر جنگ نرم هستیم. ارزش پول ملی به اندازه غرور ملی ارزش دارد و این جای تاسف است که در این مدت ارزش پول ملی ما تا این اندازه کاهش یافته و کار به جایی رسیده که ریال افغانی ثباتش از ریال ایرانی بیشتر شده و این موضوع در حوزه سلامت تاثیر منفی گذاشته است. حامل‌های انرژی افزایش قیمت داشته و از این نظر میلیارد‌ها تومان بار مالی بر حوزه سلامت افزوده شد.
مشکل دیگر این که سرانه سلامت و درمان بر اساس هزینه مصرف شده نیست. باید هزینه را مبنا قرار داد و سرانه بهداشت و درمان را بر پایه آن تعیین کرد. متأسفانه سرانه بهداشت و درمان با واقعیت فاصله بسیاری دارد و این موضوع خود باعث مشکلات گوناگونی شده است. انتظار ما این است که تعرفه‌ها نیز بر اساس هزینه‌های واقعی دیده شود. وزارت بهداشت هم باید حامی حقوق پزشک باشد و هم حامی حقوق بیمار. باید تعرفه‌ها را به صورت واقعی و شفاف و بموقع اعلام کند.
نماینده مردم پیرانشهر و سردشت در مورد تحولات و تغییر وزیر بهداشت و وزیر احتمالی آینده وزارت بهداشت گفت: ما به برنامه رأی می‌دهیم.
-----------------------------
پایان