در بیمارستانها چه می‌گذرد؟
این روزها حرف و حدیث‌های بسیاری از حوزه سلامت از هر گوشه و کناری به گوش می‌رسد، در هر خانه‌ای و هر جمعی حکایت از بیماری است که خانواده‌اش از گرانی هزینه بستری و خدمات درمانی گله دارد و کاسه چه کنم چه کنم در دست گرفته است.
نظام سلامت که در شرایط بحرانی کمبودها و تحریم‌ها با تنگناهای زیادی مواجه است. مشکلات این حوزه آن قدر هست که دیگر مردم تاب تحمل بیشتر شدن آن را ندارند.
دغدغه‌های بیمارانی است که به گفته مسئولان 80 درصد خدمات بستری خود را از بیمارستانهای دولتی می‌گیرند، دیگر امر پنهانی نیست و باید خدمات‌دهی در این مراکز در خور شأن آنها باشد.
یک کارشناس بخش اکو بیمارستانی در تهران به مشکل واردات تجهیزات این بخش اشاره کرده و می‌گوید: از زمان تحریم‌ها و مشکلاتمان شدید شده و کیفیت فیلم اکو بسیار نامناسب شده است.
وی می‌گوید: وسایل مورد نیازی مثل سرم، ست سرم و آنژیوکت به شدت کمیاب شده، این در حالی است که قیمت یک آنژیوکت 100 هزار تومان و به صورت آزاد است که برای بیماران بسیار گران است و ترجیح می‌دهند آن را خریداری نکنند در نتیجه بسیاری از پزشکان مجبور می‌شوند با هزینه شخصی خود به بیمار آنژیوکت نصب کنند.
این کارشناس بخش اکو می‌گوید: داروی مخصوص قلب، فشار خون، جلوگیری از گرفتگی رگ و تنظیم عروق اگر هم باشد به سختی تهیه می‌شود و به شدت گران شده است.
به گفته وی «از طرفی دستگاه پمپ قلب وارد نمی‌کنند این دستگاه که در حین عمل جراحی به جای قلب کار می‌کند بسیار لازم است به همین دلیل با این کمبودها، اعمال جراحی به تعویق می‌افتد.
شیدا م ادامه می‌دهد: برای اکوی بیماران به دستمال کاغذی بسیار نیاز است تا مواد ژله‌ای را از روی بدن بیمار پاک کنند اما به دلیل هزینه‌های بالای بیمارستان و جایگزینی هزینه‌های لازم به جای غیرضروری‌ها آن را هم تهیه نمی‌کنند و حتی روکش تخت بیمارستان نیز با هر بیمار تعویض نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: مشکلات بسیار است در عین حال تعداد پرستاران برای رسیدگی به بیمار بسیار کم است به همین دلیل برای انجام یک اکوی ساده قلب یا تست ورزش، 2 هفته طول می‌کشد تا بیمار نوبتش شود. از طرفی به این دلیل که این بیمارستان آموزشی است تقریباً از مهر تا دی به دلیل ورود رزیدنت‌ها، آمار بیماران عفونی و ضریب خطا بالا می‌رود.
هزینه انجام اکو با بیمه نیز 45 هزار تومان و بدون بیمه 84 هزار تومان است و این در حالی است که به دلیل عدم تشخیص مناسب از سوی برخی پزشکان، بیماران مجبور به انجام چند باره اکو می‌شوند.
ابوالقاسمی: قیمت ها بالا رفته هزینه بیمارستانها را از کجا بیاوریم!
حسن ابوالقاسمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم تأیید کرد که قیمت تمام شده خدمات درمانی به قدری گران شده است که نمی‌دانیم از کجا باید آن را تأمین کنیم،بنابراین شورای عالی بیمه سریعاً باید تشکیل جلسه دهد و تعرفه‌ها را اصلاح کند.
وی گفته است که برای حل این مشکل چه کسی باید مشارکت و مداخله کند،یا باید منابع، مستقیم پرداخت شود یا اجازه دهند از مردم بگیریم که این با اهداف قانون برنامه پنجم مغایرت دارد.راه حل دیگر نیز این است که شورای عالی بیمه سریعاً تشکیل جلسه دهد و تعرفه‌ها را اصلاح کند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به خطر عقبگرد بیمارستانهای دولتی همان موضوعی که وزیر سابق هم به خاطر نبود بودجه به آن اشاره کرده بود اذعان می‌کند و می‌گوید:چنانچه کسری بودجه دانشگاههای پزشکی برطرف نشود،بیمارستانها در ارائه خدمات به کمترین سطح کیفی عقبگرد می‌کنند.
به گفته وی دولت در پایان هر سال به نوعی این کسری‌ها را جبران می‌کرد اما امسال این کمبود به همراه بودجه جاری دانشگاه(علوم پزشکی شهید بهشتی) که محقق نشده و تا همین لحظه فقط کمتر از 30 درصد از بودجه قانونی واریز شده است، تحقق پیدا نکرده است.
وی ادامه می‌دهد: کسری‌ها به صورت بدهی مخفی دانشگاهها خود را نشان می‌دهد مانند بدهی دانشگاه به داروخانه‌ها یا به بخش خصوصی گاهی هم به شکل کاهش کیفیت خدمات خود را نشان می‌دهد که بسیار خطرناک است.بنابراین چنانچه ظرف 2 تا 3 ماه آینده این کسری توسط بخش های مسئول جبران نشود در کیفیت ارائه خدمات تاثیر جدی می‌گذارد.
ابوالقاسمی خبر می‌دهد که تا 3 ماه آینده تلاش می‌کنند بودجه‌ای که دارند را بهینه مصرف کنند و از آن مراقبت کنند.همچنین هزینه‌های اضافی را کاهش دهند.چرا که بازگشت به وضعیت قبلی مطلوب نیست.
اتاق‌های عمل بدون مواد ضد عفونی‌کننده
به بیمارستان دیگری رفتم خیلی اتفاقی جراح عمومی را دیدم که جلوی در اورژانس، بیمار حادثه دیده را معاینه می‌کرد گویا وقت این پزشک کم بود که نمی‌توانست بیمار را در جای مناسب تری معاینه کند،دست بیمار آسیب دیده بود اما پزشک بدون عکسبرداری،به گچ‌گرفتن دستش تأکید داشت.
بیمار تصادفی دیگری که به شدت خونریزی داشت را در وسط سالن اورژانس نگه‌داشته بودند و کسی به آن رسیدگی نمی‌کرد و پس از گذشت حدود نیم ساعت حالش را جویا شده و به اتاق معاینه بردند.
جالب است که خونریزی این بیمار را بدون استفاده از مواد ضد عفونی شده از روی زمین فقط با کمک یک تی پاک کردند. هنگامی که از کارمند خدماتی پرسیدم مگر مواد ضد عفونی کننده ندارید پوزخندی زد و گفت: "در برخی اتاق‌های عمل مواد ضد عفونی‌کننده کم است و پزشکان گاهی مجبورند با دست آلوده در اتاق را باز کنند از این سالن چه انتظاری دارید؟!"
شلوغی و ازدحام بخش اورژانس به حدی بود که هنگامی که از همراه بیماری که از ناحیه چشم صدمه دیده بود پرسیدم مشکلی در رسیدگی پزشکان نداشتید؟ گفت: سریع رسیدگی نمی‌کنند وقتی هم که اعتراض میکنیم می‌گویند نمی‌توانیم پاسخگو باشیم تا تماس بگیرند پزشک متخصص بیاید طول می‌کشد 2 و 3 ساعت است که معطل هستیم. می‌گویند نصف شب آمدید چه توقعی دارید؟!
گذری هم به بیمارستان امام خمینی(ره) زدیم و در گفت‌وگو با کارمند بخش اداری این بیمارستان حقایقی دیگر کشف شد.
فائزه گفت: بیشترین مشکلی که بیماران در این بیمارستان دارند نبود سرپناه برای همراهان است. ساختمان ریحانه که برای این همراهان ساخته شده بود فقط در حد حرف باقی ماند چرا که هم اکنون خوابگاه پرسنل اورژانس شده است و همراهان بیماران بدون اینکه حتی یک روز از خوابگاه استفاده کنند مجبورند در این هوای سرد، کارتن زیر خود پهن کنند و روی پتو بخوابند. حتی دیده‌ام برخی از آنها پتو هم ندارند و مجبورند روی روزنامه شب را صبح کنند.
وی ادامه می‌دهد: بخش‌های مختلف بیمارستان با کمبود شدید پرستار مواجه هستند به طور مثال در بخش اورولوژی 10 تا 15 بیمار یک پرستار دارند و وقتی همراهان خواهش می‌کنند زودتر به مریضشان رسیدگی کنند می‌گویند: «تنهاییم چه می‌توانیم بکنیم؛ پرستار نیست».
این کارمند اداری می‌گوید: پارتی بازی و باند‌بازی در این بیمارستان زیاد است به برخی 40 هزار تومان کارانه می‌دهند و به عده‌ای بیشتر و به عده‌ای اصلاً نمی‌دهند. اقوام مدیران در بیمارستان استخدام می‌شوند و در مقابل، افرادی اخراج می‌شوند.
درآمدهای لازم صرف ساخت و سازهایی می‌شود که ضروری نیست ساختمانی را می‌کوبند و ساختمان دیگر می‌سازند بعد هم حقوق را نمی‌دهند می‌گویند کمبود داریم.
وی می‌گوید: قرار بود دستگاه دفع زباله‌های بیمارستانی نصب شود اما در حد شعار باقی ماند چرا که فقط کافی است سری به پشت ساختمان مرکز آموزشی بیمارستان بزنید تا حجم انباشت زباله‌های بیمارستان را ببینید. حتی زمانی زباله‌های بیماران سرطانی و تومورهای آنان را هم ریخته بودند و وقتی اعتراض کردیم به آن رسیدگی کردند چون بوی نامطبوعی داشت و خودشان حس کردند. چه خبر است.
لاریجانی: از خدمات جاری بیمارستان می‌زنیم تا حقوق پرسنل را بدهیم
باقر لاریجانی رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز پیش از این در این رابطه گفته بود: به دلیل اینکه حق جذب جزء حقوق پرسنل شده است ما مجبوریم از فعالیت‌های جاری دانشگاه بزنیم تا حقوق پرسنل را پرداخت کنیم.
وی افزود: قرار بود برای پرداخت حق جذب در سال جاری حدود 50 میلیارد تومان با توجه به هزینه‌های دانشگاه به ما پرداخت شود اما به دلیل عدم این پرداخت‌ها ما مجبوریم از فعالیت‌های جاری دانشگاه صرفنظر کنیم. همچنین علیرغم مساعدت بیمه‌ها هنوز حدود 100میلیارد تومان از بیمه‌ها طلب داریم و این امر خدمات روزانه ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
من یک کارگر ساده‌ام؛ هزینه‌ها را از کجا بیاورم
به انستیتو کانسر یا همان مرکز درمان سرطان بیمارستان امام هم سری زدم تا از نزدیک با مشکلات این بیماران آشنا شوم. در این بخش مسئله‌ای که به شدت بیماران و همراهان آنها را ناراحت کرده بود زمان زیادی بود که برای نوبت‌دهی به آنان صرف می‌شد.
همراه بیماری که مبتلا به تومور پوستی بینی بود و در نوبت رادیوتراپی مادر بزرگش منتظر نشسته بود گفت: قبلاً ساعت 9 تا 9:30 صبح وقت می‌دادند و زمان زیادی صرف نمی‌شد اما چند وقتی است که به ما نوبت نمی‌دهند و نمی‌گویند چه ساعتی بیاییم. بیمار درد و سوزش دارد.به ما می‌گویند 11:30 تا 12 بیمارستان باشیم الان ساعت 13 است و هنوز نوبتمان نشده است.
وی ادامه می‌دهد: آژانس گرفته‌ام و منتظر است چون زمان رادیوتراپی 10 دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و با وضعیت نامساعد مادربزرگم محبوریم هزینه رفت و آمد بالایی را متحمل شویم. من از کارم می‌زنم، یک ماه است که سر کار نرفته‌ام چرا که بعد از ظهرها نوبت رادیوتراپی نمی‌دهند.
همراه بیمار دیگری که به سرطان ریه مبتلاست می‌گوید: یکماه است که می‌آییم و می‌رویم بدون اینکه زمان انجام رادیوتراپی مناسب و دقیق باشد تأمین هزینه رفت و آمد برایمان سخت است من یک کارگر ساده هستم و پرداخت این هزینه‌ها در کنار خرید وسایلی مثل سرم و قطره و داروی بیمارم طاقت فرسا شده است.
خانه اجاره‌ای می‌دهند اما 600 هزار تومان هزینه دارد. منزل ما اسلامشهر است و برای هر نوبت خیلی معطل می‌شویم 2 تخت رادیوتراپی بیشتر نیست و تعداد بیماران بسیار زیاد است مگر چاره‌ای به جز منتظر شدن هم داریم."
در بخش دیالیز این بیمارستان هم وضع بهتر نبود، بیماران بسیاری که از درد به خود می‌نالیدند پشت درب دیالیز منتظر ایستاده بودند.
از همراه بیماری پرسیدم وضعیت بیمارش چگونه است گفت: 3 بار در هفته برای دیالیز بیمارم را به بیمارستان می‌آورم و هربار چندین ساعت معطل می‌شویم. از هزینه داروهایش می‌پرسم می‌گوید: یکسری از داروها را مجبورم آزاد تهیه کنم حدود 100 تا 120 هزار تومان قیمت قرص‌های بیمارم می‌شود که یکماه مصرف می‌شود. بیمارم آلزایمر هم دارد و داروهای اعصاب خاصی نیز مصرف می‌کند که بیمه نیستند و همه را آزاد تهیه میکنیم.
پس از مکثی نه چندان طولانی پرستار بخش دیالیز از بیماران عذرخواهی کرد و علت تاخیر را آشنا شدن پرسنل با عملکرد دستگاههای جدید النصب اعلام کرد. اما یکی دو نفر از بیماران که انگار مشتری هر هفته این بخش بودند گفتند: « روزهای دیگر هم وضع همین است.»
امامی رضوی:دولت به نامه دستجردی پاسخ نداد
حسن امامی رضوی معاون درمان وزارت بهداشت با توجه به کمبود منابع و مشکلات اقتصادی که قاعدتاً بیمارستانها با آن مواجه هستند گفت: سیاست کلی وزارت بهداشت این است که با برنامه ریزی مشخص بهره‌وری مراکز درمانی و بیمارستانها افزایش پیدا کند و تا جای ممکن هزینه‌ها را کاهش دهیم و اجازه ندهیم که پرداخت از جیب مردم افزایش پیدا کند و در هر شرایطی رعایت حال مردم اولویت وزارت بهداشت است.
وی گفت: در شرایط فعلی به علت مشکلات اقتصادی، شاهد افزایش نسبی و حدود 10 درصدی بار مراجعه مردم به بیمارستانهای دولتی هستیم، بنابراین مراکز درمان دولتی باید با توان بیشتری به مردم خدمات رسانی کنند.
امامی رضوی افزود: دولت هنوز به نامه وزیر سابق بهداشت برای تأمین اعتبار1900 میلیارد تومانی برای جبران کسری بیمارستانها پاسخ نداده است. بیمارستانهای دولتی و خصوصی همچنان با بحران منابع مالی مواجه هستند و اگر این روند ادامه پیدا کند،بیش از همه مردم متضرر می‌شوند.
وی ادامه داد: برای جبران کسری بیمارستانهای دولتی وزیر سابق بهداشت طی نامه‌ای به مسئولان دولت درخواست تأمین1900 میلیارد تومان را ارائه کرده است که البته این رقم جدا از اعتباری است که برای پرداخت حقوق پرسنل لازم است اما هنوز پاسخی ازسوی دولت به این نامه داده نشده است.
طلایم را فروختم تا خرج کودکم کنم
برای تکمیل این گزارش سری هم به بیمارستان تخصصی کودکان« مفید» زدم و با مادری در بخش اورژانس این بیمارستان مواجه شدم که از سر ناتوانی و درماندگی به محض اینکه از بیماری فرزندش پرسیدم سریعاً لب به سخن گشود: «پسرم یک سالش هم نشده ناراحتی مقعد داشت به بیمارستان آوردم تا مداوا شود بدون اینکه درمان خاصی برایش انجام دهند گفتند 750 هزار تومان هزینهاش می‌شود من هم طلایم را فروختم تا خرجش کنم.
اما الان می‌گویند هزینه بستری کودکم در ICU تاکنون 3 میلیون و 200 هزار تومان شده به بخش مددکاری رفتم فقط 200 هزار تومانش را کسر کردند. نمی‌دانم از کجا بیاورم. تا هزینهاش را ندهم پسرم را مرخص نمی‌کنند. الان یک ماه است که بستری شده و اگر نتوانم تسویه کنم شبی 50 هزار تومان هم باید اضافه بدهم. این در حالی است که درمان قطعی انجام نشده و مطمئن نیستم چند وقت دیگر باید برای اعمال جراحی مجدد بیایم.
پزشکان کوتاهی کردند؛کودکم را از دست دادم
به هنگام خروج از اورژانس با پدری مواجه شدم که به تازگی کودک 8 ماهه‌اش را از دست داده بود. این کودک که ناراحتی کبدی داشت به دلیل نبود امکانات پزشکی از همدان به این بیمارستان منتقل شده بود.
پدرش می‌گوید: فقط ضعف امکانات نیست پزشکان کوتاهی کردند. بعد از 20 روز بستری می‌گویند باید آزمایشها را به آلمان بفرستیم تا نتیجه را اعلام کنند و جواب نامه هم 2 ماه طول می‌کشد. کودکم زمان را از دست داد. فقط در ICU بستری ماند. پزشکان باید زودتر آزمایشات را می‌فرستادند.
از هزینه بستری کودکش می‌پرسم. می‌گوید: 2 میلیون و 450 هزار تومان هزینه بستری کودکش در ICU شده که اگر هزینه آزمایشهای مختلف را که حدود 10 نوبت مغز استخوان بوده و هر کدام حدود 300 ، 500 و حتی 700 هزار تومان شده را اضافه کنیم رقم بالایی می‌شود اما اگر کودکم زنده می‌ماند اصلاً مهم نبود.
فرزند اولم را به دلیل کوتاهی و وقت‌گیر بودن آزمایشها از دست دادم
از گوشه و کنار هم اخبار دیگری از کوتاهی پرسنل و کادر بیمارستانی در رسیدگی به بیماران به گوشمان می‌رسد از بیماری که در اورژانس بیمارستان امام حسین(ع) با شکستگی وخیم پا مجبور شده بود خود به تنهایی به کارهایش برسد، عدم توجه به بیمار سالمندی که در اتاق بستری به زمین خورد و مهره کمرش آسیب دید گرفته تا اخباری از تجهیزات نامرغوب پزشکی.
فوت جوانی 20 ساله در بیمارستان شفا یحیائیان که به علت شکستگی دست به اتاق عمل رفت و به دلیل داروهای نامرغوب کارش به مرگ مغزی و پیوند اعضایش به دیگران رسید و دستگاههای آندوسکوپی که به دلیل کمیاب شدن قطعه یکبار مصرف آن که باید برای هر بیمار تعویض شود، برای چندین بیمار استفاده می‌شود و در محلولی با مواد ضد عفونی بالا که سرطانزاست به کار گرفته می‌شود.
مرضیه وحید دستجردی وزیر سابق بهداشت نیز در آخرین گفت وگویش در زمینه مشکلات بیمارستانی گفت: به دلیل مشکلات اعتباری و عدم تخصیص بودجه، از رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی خواسته‌ایم بر هزینه‌های خود مدیریت کنند. اما اگر وعده‌ها و اعتبارات محقق نشود، به دورانی که اورژانسها مشکلاتی داشتند، عقبگرد میکنیم.
او گفته بود که رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی، مشکلات بیمارستانهای تحت پوشش خود را با ارسال نامه‌هایی به صورت علنی به معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری اعلام کردند و در وزارت بهداشت نیز جلساتی در این خصوص برگزار شده است و امیدواریم تمام وعده‌ها عملی شود. چرا که اگر چنین نشود همین مشکلاتی که رؤسای دانشگاهها اعلام کردند؛ خودش را نشان خواهد داد و عقبگرد آنها به وضعیت قبلی که اورژانسها دچار مشکل بودند، اجتناب‌ناپذیر است.
---------------------------------
گزارش از مرضیه سعادت