حدود 10 روز پیش رئیس انجمن پاتولوژی ایران با طرح انتقادهایی تند از رانت و دلالی در آزمایشگاههای طبی مواردی را مطرح کرد که توسط اکثر رسانه های حوزه سلامت منتشر شد. وی گفته بود: مسائل سیستم سلامت بسیار زیاد است و می‌توان گفت ما تقریباً در یک فاجعه قرار دهیم. یک بحران عمیق نظام سلامت را درگیر کرده است و در حقیقت ما آنچه را که می‌بینیم میوه‌های معیوبی است که نهالش سالها قبل کاشته شده است (برای رویت آن مصاحبه   اینجا   را کلیک کنید) ................

انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی ایران نیز با جمعی از اعضای خود در یک کنفرانس مطبوعاتی جوابیه این انتقادات را در معرض قضاوت متخصصین و نیز افکار عمومی قرار داده است که در ادامه متن توجه شما را به مطالعه آن جلب مینماییم..................

متن کامل

معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاه بالینی کشور گفت: ورود روش‌های جدید و تکنیک‌های نو به خاطر هزینه‌های آن مورد قبول سازمان‌های بیمه‌ای نیست و بزرگترین مانع در رشد تکنولوژی و استفاده از ابزارهای پیشرفته همین سازمان‌ها هستند

معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاههای بالینی کشور، معتقد است که بیمه ها به دلیل تاخیر در پرداخت مطالبات بخش درمانی، سیستم اقتصادی آزمایشگاهها را فلج می‌کنند.

محمدجواد غروی در نشست خبری انجمنهای علوم آزمایشگاهی که ظهر دوشنبه برگزار شد، اظهار داشت: نسبت به تاریخچه‌ای که وجود دارد ارتباط سازمانهای بیمه‌گر با آزمایشگاهها ارتقا یافته و نسبت به سالهای گذشته که این ارتباط چندان علمی نبود و بیشتر جنبه مچ‌گیری داشت، بهتر شده است.

وی تصریح کرد: از طرف دیگر سازمانهای بیمه‌گر، جایگاهشان تبیین شده ‌است و با تعیین وظایف و شورای همسویی و ارتباط تنگاتنگی که با انجمنهای علمی دارند مشکلات با رایزنی حل می‌شود؛ منتها هر چقدر مسائل رعایت شده باز هم از طرف سازمانهای بیمه‌گر مشکل وجود دارد که بیشتر مدیریتی است.

معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاههای بالینی کشور به اهرم اقتصادی و پولی که در اختیار سازمانهای بیمه‌گر وجود دارد اشاره کرد و گفت: حقیقت این است که سازمانهای بیمه‌گر دیون زیادی به آزمایشگاهها و پاراکلینیکها و بخش‌ درمانی دارند و اگر چه طبق توافقنامه قرار است تمام دیون آزمایشگاهها تا 2 ماه پرداخت شود اما شاهدیم که 6 تا 8 و حتی 10 ماه پرداختی به آزمایشگاهها نداشته‌اند و سیستم اقتصادی آزمایشگاهها را فلج می‌کنند که این به بحث مدیریتی و عدم توان مدیریت باز می‌گردد.

غروی افزود: ما پذیرای آنها برای نظارت هستیم اما با سازمانهای بیمه‌گر یک مشکل ریشه‌ای داریم و آن ورود روش‌های جدید و تکنیک‌های نو است که به خاطر هزینه‌ها مورد قبول سازمان‌های بیمه‌ای نیست چرا که آنها فقط به پرداخت و پول نگاه می‌کنند.

وی ادامه داد: ما بزرگترین مانع در رشد تکنولوژی و استفاده از ابزارهای پیشرفته را سازمان‌های بیمه‌ای می‌دانیم چرا که بیش از 90 درصد مردم بیمه هستند و قیم مردم بیمه‌ها هستند اما آنها مانع مهمی در راه پیشرفت هستند.

محمدجواد غروی، معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاه بالینی کشور به جایگاه آزمایشگاه در نظام سلامت پرداخت و گفت: آزمایشگاه هم نقش درمانی دارد و هم نقش بهداشتی و باید تا سال 2020 تمام بیماری‌های اپیدمیک و شایع از طریق آزمایشگاه‌ها اعلام و اطلاع‌رسانی شوند.

وی به پیش‌بینی و پیشگیری آزمایش‌ها در یکسری از رهگیری‌های ژنتیک و اندازه‌گیری مشکلات بدخیمی اشاره داشت و گفت: چرا باید تشخیص سرطان همیشه بعد از ابتلا باشد. ما می‌توانیم در آزمایشگاه‌ها مراکز پیش‌آگهی برای بیماری‌ها داشته باشیم و این یک وظیفه جهانی است که می‌خواهیم به آن برسیم.

وی اصول نمونه‌گیری و مراجعه مردم به آزمایشگاه‌ها را در اروپا متفاوت ارزیابی کرد و گفت: در کشورهای اروپایی فرد در هنگام مراجعه به پزشک توسط بهیار یا بهورز آزمایش می‌شود و پزشک جواب خدمات آزمایشگاهی را به بیمار می‌دهد چرا که همه اطلاعات باید تحت نظر پزشک باشد.

وی خطر موجود را افراد خیلی باسواد و خیلی بی‌سواد در این عرصه ارزیابی کرد و گفت: ما باید بدانیم کار را به کجا ارجاع دهیم.

محمدجواد غروی معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاه بالینی کشور در نشست خبری انجمن‌های علوم آزمایشگاهی در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر ارتباط آزمایشگاه‌ها با سازمان‌های بیمه‌گر اظهار داشت: نسبت به تاریخچه‌ای که وجود دارد ارتباط سازمان‌های بیمه‌گر با آزمایشگاه‌ها ارتقا یافته است و نسبت به سال‌های گذشته که این ارتباط چندان علمی نبود و بیشتر جنبه مچ‌گیری داشت، بهتر شده است.

معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی کشور تصریح کرد: حدود 10 _ 15 سالی است که وضعیت تغییر پیدا کرده است. یک نگاه اجتماعی، فرهنگی و علمی وارد قضیه شده است و سازمان‌های بیمه‌گر از نظر بازرسی دوره‌ای با آزمایشگاه‌ها مشکلی ندارند.

غروی افزود: از طرف دیگر خود سازمان‌های بیمه‌گر، جایگاهشان تبیین شده ‌است و با تعیین وظایف و شورای همسویی و ارتباط تنگاتنگی که با انجمن‌های علمی دارند مشکلات با رایزنی حل می‌شود؛ منتها هر چقدر مسائل رعایت شده باز هم از طرف سازمان‌های بیمه‌گر مشکل وجود دارد که بیشتر مدیریتی است.

معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاههای بالینی کشور به اهرم اقتصادی و پولی که در اختیار سازمان‌های بیمه‌گر وجود دارد اشاره داشت و گفت: حقیقت این است که سازمان‌های بیمه‌گر دیون زیادی به آزمایشگاه‌ها و پاراکلینیک‌ها و بخش‌ درمانی دارند و اگر چه طبق توافقنامه قرار است تمام دیون آزمایشگاه‌ها تا دو ماه پرداخت شود اما ما شاهدیم که تا 6، 8 و حتی 10 ماه پرداختی به آزمایشگاه‌ها نداشته‌اند و سیستم اقتصادی آزمایشگاه‌ها را فلج می‌کنند که این به بحث مدیریتی و عدم توان مدیریت باز می‌گردد.

غروی افزود: ما پذیرای آنها برای نظارت هستیم اما با سازمان‌های بیمه‌گر یک مشکل ریشه‌ای داریم و آن ورود روش‌های جدید و تکنیک‌های نو است که به خاطر هزینه‌ها مورد قبول سازمان‌های بیمه‌ای نیست چرا که آنها فقط به پرداخت و پول نگاه می‌کنند.

وی ادامه داد: ما بزرگترین مانع در رشد تکنولوژی و استفاده از ابزارهای پیشرفته را سازمان‌های بیمه‌ای می‌دانیم چرا که بیش از 90 درصد مردم بیمه هستند و قیم مردم بیمه‌ها هستند اما آنها مانع مهمی در راه پیشرفت هستند.

محمد جواد غروی، متخصص علوم آزمایشگاهی نیز اظهار داشت: در وزارت بهداشت کمیته‌های مختلف کشوری فعالیت دارند که پروتکل و دستورالعمل بهداشتی و درمانی آنها تدوین شده است و با شیوه‌های اجرایی به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ می‌شود و بدین‌ترتیب به انجمن‌های پزشکی نیز ابلاغ شده و به آزمایشگاه‌ها می‌رسد.

وی ادامه داد: در سیستم‌های دولتی تمرکز در وزارت بهداشت است اما سیستم‌های غیر دولتی توسط انجمن‌های علمی و سازمان نظام پزشکی نظارت می‌شوند؛ البته یک سیستم نیز در فرهنگستان علوم پزشکی وجود دارد.

95 درصد کیت‌های آزمایشگاهی در داخل تولید می‌شوند

عضو هیأت مدیره انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی کشور گفت: بیش از 95 درصد کیت‌های آزمایشگاه‌های طبی در داخل تولید می‌شوند و کمتر از کیت‌های خارجی استفاده می‌شود.

عبدالفتاح صراف‌نژاد در نشست خبری انجمن‌های علوم آزمایشگاهی به بحث تجهیزات و کیت‌های آزمایشگاهی پرداخت و گفت: آمار دقیقی از تجهیزات و کیت‌های تولید داخل نداریم اما در آزمایشگاه‌ها با تست‌های روتینی مواجهیم که در مورد سنجش قند، چربی، اوره و غیره است و می‌توان گفت در حال حاضر بیش از 95 درصد کیت‌ها در داخل تولید می‌شوند و کمتر از کیت‌های خارجی استفاده می‌شود.

عضو هیئت مدیره انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی کشور تصریح کرد: البته مواد اولیه برای تولید در داخل، از خارج از کشور وارد می‌شود اما دانش فنی وجود دارد که تولید در داخل صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: برای انجام تست‌های تخصصی بیش از 90 درصد آنها به صورت وارداتی است و عمده تجهیزات دستگاه‌های تشخیصی خارجی هستند اما در مورد دستگاه‌های عمومی چون انکوباتور و میکروسکوپ تولید داخل وجود دارد اما در مبحث تجهیزات پیشرفته واردات بیشتر از تولیدات است.

ما از سیستم ارجاع استفاده می‌کنیم و اسم آن دلالی نیست

محمد تقی اکبری رئیس انجمن ژنتیک نیز به اقدامی که از 16 سال پیش در اداره ژنتیک وزارت بهداشت انجام شده و پیشگیری از بیماریهای ژنتیک و بالاخص تالاسمی ماژور اشاره کرد و گفت: تالاسمی ماژور شیوع بالایی در ایران دارد و در بعضی مناطق شیوع آن بیشتر است و یک سرباری بزرگ مالی برای وزارت ایجاد می‌کند که از حدود 20 تا 25 سال پیش وزارت بهداشت به فکر مقابله بود و پیشگیری در این مورد را مدنظر داشت.

وی افزود: در مورد پیاده شدن این سیستم مشکلاتی داشتیم نظیر سقط جنین که با بحث‌هایی که شد مجوز سقط جنین داده شد.

اکبری به مسئله انجام تشخیص قبل از تولد پرداخت و گفت: سیاست وزارت بهداشت این بود که آزمایشگاه‌ها را به مناطقی که شیوع بیشتری دارند ببریم و به دنبال آن 15 تا 16 مرکز ژنتیک در زاهدان، بندر‌عباس، اهواز، شیراز، اصفهان و مشهد تشکیل شد که زیرمجموعه وزارت بهداشت قرار دارند. این مراکز باعث شده‌اند که از نقل مکان بیماران ژنتیکی و تالاسمی جلوگیری شود.

وی سیستم ارجاع در ایران را مشابه سیستم‌های ارجاع در دنیا ارزیابی کرد و گفت: ما روال خوب و منطقی در این زمینه داشته‌ایم.

اکبری به پیش‌بینی و پیشگیری آزمایشها در یکسری از رهگیری‌های ژنتیک و اندازه‌گیری مشکلات بدخیمی اشاره داشت و گفت: چرا باید تشخیص سرطان همیشه بعد از ابتلا باشد. ما می‌توانیم در آزمایشگاه‌ها مراکز پیش‌آگهی برای بیماریها داشته باشیم و این یک وظیفه جهانی است که می‌خواهیم به آن برسیم.

وی اصول نمونه‌گیری و مراجعه مردم به آزمایشگاهها را در اروپا متفاوت ارزیابی کرد و گفت: در کشورهای اروپایی فرد در هنگام مراجعه به پزشک توسط بهیار یا بهورز آزمایش می‌شود و پزشک جواب خدمات آزمایشگاهی را به بیمار می‌دهد چرا که همه اطلاعات باید تحت نظر پزشک باشد.محمد‌تقی اکبری، رئیس انجمن ژنتیک نیز اطلاع‌رسانی را امری اساسی در حوزه ژنتیک ارزیابی کرد و گفت: تست‌های نوینی در مورد ژنتیک به بازار می‌آیند و به تخصص‌های مختلف مربوط می‌شوند که متخصصان مطلع نیستند که آیا آن تست‌ها در ایران وجود دارد یا نه و در کدام آزمایشگاه انجام می‌شود که باید اطلاع‌رسانی انجام شود و این با تبلیغات متفاوت است چرا که اطلاع‌رسانی یک اصل و ضرورت است و تبلیغات خلاف است

محمد تقی اکبری، رئیس انجمن ژنتیک نیز به اقدامی که از 15_ 16 سال پیش در اداره ژنتیک وزارت بهداشت انجام شده و پیشگیری از بیماری‌های ژنتیک و بالاخص تالاسمی ماژور اشاره کرد و گفت: تالاسمی ماژور شیوع بالایی در ایران دارد و در بعضی مناطق شیوع آن بیشتر است و یک سرباری بزرگ مالی برای وزارت ایجاد می‌کند که از حدود 20 تا 25 سال پیش وزارت بهداشت به فکر مقابله بود و پیشگیری در این مورد را مدنظر داشت.

اکبری افزود: در مورد پیاده شدن این سیستم مشکلاتی داشتیم نظیر سقط جنین که با بحث‌هایی که شد مجوز سقط جنین داده شد.

محمد تقی اکبری، رئیس انجمن ژنتیک در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی بر اینکه 90 درصد دستگاه‌های تخصصی از خارج وارد می‌شوند. چه لزومی دارد که آزمایش‌های ژنتیک به خارج از کشور فرستاده شود، گفت: واقعیت این است که تمام وسایلی که در ژنتیک، وارداتی است حتی تمام کیت‌ها جز کیت استخراج DNA که تلاش می‌شود در ایران ساخته شود، بقیه کیت‌ها خارجی است و بسیار گرانقیمت.

رئیس انجمن ژنتیک تصریح کرد: ما در خیلی از بخش‌های آزمایشگاهی ژنتیک، توان انجام کار را داریم اما همه آزمایشگاه‌ها به وسایل و تجهیزات به دلیل قیمت بالای آن مجهز نیستند. ما از سیستم ارجاع استفاده می‌کنیم و اسم آن دلالی نیست چرا که سیستم ارجاع یک سیستم توانمند است که از نقل مکان بیخود بیماران جلوگیری می‌کند.

اکبری ادامه داد: در خصوص ژنتیک مراکز متعددی در سراسر کشور با کمک وزارت بهداشت وجود دارند که تست‌ها را انجام می‌دهند اما در مورد تست‌هایی که آزمایشگاه‌ها در مورد انجام آن ضعف دارند _ به دلیل گرانی تجهیزات _ از سیستم ارجاع استفاده می‌کنیم.

رئیس انجمن ژنتیک افزود: در ژنتیک ما آزمایش تعیین توالی ژن‌ها را داریم. همه آزمایشگاه‌ها این دستگاه‌ها را ندارند چرا که قیمت آن بیش از 700 میلیون تومان است بنابراین از سیستم ارجاع استفاده می‌شود البته بعضی از دستگاه‌ها و تکنیک‌های جدید در ایران وجود ندارد و ما آزمایش‌ها را به یک کمپانی در چین یا کره می‌فرستیم و این سیستم روتینی است که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نیز از آن استفاده می‌کنند.

اکبری ادامه داد: ما توان علمی داریم اما وقتی وسایل و تجهیزات را نداشته باشیم باید از سیستم ارجاع استفاده کنیم.

وی به تست امینوسنتز که تست مهمی در غربالگری است اشاره داشت و افزود: در روش سیتوژنتیک و بررسی کروموزومی که باید زیر میکروسکوپ نوری انجام شود هم وجود دارد اما این کار زمان طولانی می‌برد. با این حال در ایران این کار را انجام می‌دهیم و نیازی به ارسال به خارج از کشور نداریم و روش‌های مولکولی جدید هم آمده که ظرف یک تا سه روز جواب آزمایش مشخص می‌شود.

الزام نیست که همه آزمایشگاه‌ها مجهز باشند 

محمد‌حسن هاشمی مدنی، معاونت اداری- مالی انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی کشور نیز سیستم ارجاع را بحث علمی و منطقی ارزیابی کرد و گفت: آزمایشگاه یک بحث مهم و وابسته به تکنولوژی و امکانات است و الزام نیست که همه آزمایشگاه‌ها مجهز باشند چرا که می‌توانیم از سیستم ارجاع که حدود 30 سال است در آلمان، آمریکا و اروپا کاربرد دارد استفاده شود.

محمدحسن هاشمی مدنی،  تصریح کرد: جامعه آزمایشگاهی طبق گفته دکتر امامی رضوی، معاون سابق درمان وزارت بهداشت اولین گروهی است که با استاندارد هماهنگ شده و طبق استانداردهای موجود عمل می‌کند و از سال 86 تاکنون هم‌قدم با وزارت بهداشت بوده و مسیرهای خوبی را طی کرده است.

---------------------------------

پایان