آغاز تحولات نظام سلامت از 15 اردیبهشت
تقابل پزشک و پرستار پسندیده نیست
وزیر بهداشت از آغاز حرکتهای جدید و تحول آفرین در نظام سلامت از 15 اردیبهشت خبر داد و گفت: پزشک و پرستار ندارد همه ما باید در کنار هم برای رفع کمبودها و ارتقا سطح کیفی و کمی خدمات سلامت کمک کنیم و از زیاده خواهی ها و حاشیه سازی ها جلوگیری کنیم.
دکتر سید حسن هاشمی در نخستین نشست هم اندیشی معاونت پرستاری با روسا و اعضای هیئت مدیره های نظام پرستاری سراسر کشور گفت: خدا را شاکریم، در شرایطی هستیم که این توفیق حاصل شده تا در حوزه سلامت با کمک مجلس و دولت در مسیری قرار گرفته ایم که بخشی از نگرانی ها و دغدغه های مردم در حوزه بهداشت و درمان کاهش یابد و به تبع آن، وزارت بهداشت فرصت پیدا کند که به وظیفه اصلی خود که همان پیشگیری است، بیشتر بپردازد.
وی ابلاغ سیاستهای کلی سلامت از سوی مقام معظم رهبری را برای حوزه سلامت بسیار تعیین کننده خواند و افزود: هر چند هر نهادی با توجه به اینکه خودش را محق می داند، ممکن است تفسیر خود را از آن داشته باشد ولی بزودی به دنبال مذاکرات مجلس و دولت این تعدد تفسیرها در بخش های مختلف، تعیین تکلیف می شود.
وزیر بهداشت ادامه داد: عمده این مسئله به تجمیع منابع، تولیت و بحث بیمه ها مربوط می شود اما آنچه دولت بسیار علاقه مند است تا به کمک همگان، طی سال جاری اتفاق بیفتد، این است که مردم به صورت واقعی و نه نمایشی، احساس کنند که مورد حمایت قرار گرفته اند و در پرداخت ها و هزینه هایشان در بخش درمان به آنها کمک شده است و این طور نباشد که مردم و بیماران برای هر وسیله و نسخه ای نیاز به دوندگی داشته باشند.
وی اضافه کرد: البته نمی گوییم که این اتفاقات دقیقاً از 15 اردیبهشت به طور صد درصدی و عالی اجرایی می شود اما پیش بینی شده است که از این تاریخ کار را شروع کرده و ظرف یک ماه بعد از آن 70 تا 80 درصد کار انجام شود و مابقی نیز طی 5 تا 6 ماه آینده به تدریج به وقوع بپیوندد و قطعاً این اتفاقات می تواند برکات زیادی داشته باشد و از بسیاری از فسادها که هم اکنون دامن برخی بخش ها در مراکز دولتی و غیر دولتی را گرفته است، جلوگیری کند و به کاهش پرداخت ها از جیب مردم بیانجامد.
هاشمی با اشاره به مشکلات حوزه درمان کشور اعم از کمبود پزشک در روستاها و نبود متخصص در برخی مراکز گفت: در بخش دارو نیز باید اقدامات ارزشمندی اتفاق بیفتد، هر چند گام بلند را ما سال قبل برداشتیم ولی هنوز هم در بسیاری از بخشها نظیر بیماری های صعب العلاج، بیماران زیر پوشش کمیته امداد و بهزیستی و روستائیان نیاز به کمک بیشتر احساس می شود و کمک به کاهش پرداخت ها در این بخش ها را جزو مأموریت های خود می دانیم.
وی افزود: این امور شدنی نیست مگر به کمک و همراهی جامعه پیراپزشکی و جامعه پرستاری و مامایی و در این مسیر قطعاً مشکلاتی نظیر کمبود نیرو و مقدم بر آن نحوه پرداخت ها وجود دارد.
وزیر بهداشت ادامه داد: تمام این مشکلات وجود دارد اما خواهشی که دارم این است که همه مشکلات را یک جا نباید مطالبه کرد و انتظار ما از شما به عنوان افرادی که به کشور علاقه مند هستید و به انقلاب، امام و رهبری متعهد هستید این است که اگر جایی زیاده خواهی است، کنترل کنید و اجازه ندهید که به آن دامن زده شود بلکه باید با درک مشکلات در مسیر جبران عقب ماندگی ها گام برداشت.
رفع کمبود نیرو
وی افزود: برای کمبود نیرو طرح های مختلفی با کمک خود جامعه پرستاری پیشنهاد شده است و شاه بیت آن که مربوط به وزارت بهداشت می شود این است که با توجه به محدودیت های ظرفیتی در استخدام دولتی، این اقدام با ساز و کارهایی متناسب صورت پذیرد.
هاشمی با اشاره به واگذاری بودجه 150 میلیاردی به معاونت پرستاری گفت: این بودجه با توجه به وسواسی که در آقای میرزابیگی سراغ داریم و کمکی که جامعه پرستاری خواهند داشت، تزریق بسیار خوبی برای کاهش کمبودهای حوزه پرستاری است.
وی راضی نگه داشتن تیم فعال در حوزه پرستاری را مقدم بر رفع کمبودها در نیروی انسانی خواند و افزود: تیم اقتصاد سلامت که موظف به بررسی و تجدیدنظر در نظام پرداختی است، قول داده، ظرف دو هفته آینده اعلام نظر کند و امیدواریم با هماهنگی با این تیم بتوانیم در نظام پرداختی اصلاحاتی را به وجود آوریم که تمام بخشها احساس رضایت کنند.
وزیر بهداشت افزود: البته رضایت به این معنا نیست که در میزان پرداختی ها اتفاق خیلی خاصی می افتد بلکه به این مفهوم است که همه تیم سلامت و در همه مناطق کشور، احساس کنند که واقعاً دیده شده اند و امیدواریم این اتفاق در آینده زود اتفاق بیفتد و انتظار ما همکاری، هماهنگی و همدلی بین تمام جامعه پزشکی است.
تقابل بین پزشک و پرستار اصلاً پسندیده نیست
وی ادامه داد: جامعه پزشکی اعم از داروساز، پرستار، ماما، پزشک و... باید به این باور برسند که نفعشان در گرو نفع همدیگر است و بنده بر این باورم که تقابل بین پزشک و پرستار به هیچ عنوان پسندیده نیست.
هاشمی افزود: شاید در ابتدای تشکیل معاونت پرستاری، پذیرش آن برای برخی کمی سخت بود اما دیگر به آن عادت کرده اند و حال اگر شما قدم های موثری بردارید، شاهد کمک هم خواهید بود.
وی اضافه کرد: بنده قلباً و عقلاً باور دارم که پیشانی خدمات ما در حوزه سلامت، جامعه پرستاری است، لذا باید آنها را دید. شاید بضاعت و توانایی ما آن قدری نباشد که بتوانیم ظرف یکسال همه مشکلات حوزه پرستاری را ببینیم ولی مهم این است که آنها احساس کنند که ما آنها را می بینیم و در جهت تأمین خواسته هایشان و ارتقاء دانش آنها و تقدیر از خدماتی که انجام می دهند، تلاش می کنیم.
وزیر بهداشت با تأکید بر لزوم توجه به ارتقاء و پیشرفت تمام گروهها در تیم سلامت گفت: پزشکان نمی توانند با پا گذاشتن روی دوش بقیه جامعه پزشکی منافع شان را تأمین کنند و ممکن است در یک مقطعی این اتفاق بیفتد اما در درازمدت این طور نیست و همه متضرر خواهند شد و این در مورد هر قشر و گروه دیگری اعم از پرستار و داروساز و ... نیز صدق می کند.
وی افزود: حتی به اعتقاد من، بخش خصوصی نیز نمی تواند یک جانبه فقط سفره خود را ببیند و همه باید طوری پیش برویم که در جهت هم افزایی نیرو و ارتقاء سلامت مردم و بهداشت عمومی جامعه تلاش کنیم.
هاشمی گفت: البته در این مسیر حرف و حدیث بسیار زده می شود اما گوش شما نباید بدهکار این صحبت ها باشد زیرا کسانی که حاشیه سازی می کنند بیش از هر چیز خواهان ناامید کردن مردم یا تیم فعال در سیستم هستند و اینها واقعاً خیرشان به مردم نمی رسد.
وی افزود: متأسفانه برخی به جای روحیه دادن و کمک کردن به پیشرفت حوزه سلامت در پی منفی خوانی هستند و اگر بتوانند از اینکه یک عده را به جان عده ای دیگر بیندازند، دریغ نمی کنند این در حالی است که آدم های تندرو هیچ کجا موفق نبوده و نخواهند بود.
وزیر بهداشت ادامه داد: دین ما، پیامبر و ائمه ما همواره بر مسیر اعتدال رفته اند و امیدوارم همه ما که به نوعی مقدر شده در موقعیت تصمیم سازی قرار بگیریم، در مسیر اعتدال حرکت کنیم زیرا تندروی با از بین بردن آرامش، جلوی پیشرفت کشور را می گیرد.
وی اضافه کرد: انشاء الله خدا کمک کند و همه ما را در حوزه سلامت، رهنمون کند به این سمت که فقط به مردم، آینده کشور و منافع ملی فکر کنیم و نگاه ها به گونه ای باشد که کسی نه جلوتر از رهبری و نه عقب تر از ایشان بلکه در مسیر مستقیم حرکت کند.
هاشمی اظهار امیدواری کرد که برگزاری چنین جلسات و نشست هایی در جهت برقراری و ایجاد همدلی و به تبع آن ارتقاء رضایتمندی مردم موثر باشد و از جامعه پرستاری خواست که در سال 93 به عنوان سالی سرنوشت ساز در حوزه سلامت از هیچ کوششی دریغ نکنند.
نگذارید حوزه پرستاری در بخش خصوصی گرفتار مسائل بخش پزشکی شود
وی ساماندهی در بخش خصوصی در حوزه پرستاری را بسیار بااهمیت عنوان کرد و گفت: اجازه ندهید فعالیت پرستاران در بخش خصوصی گرفتار پیچ و خم های حوزه پزشکی شود و برای پرهیز از آن، سازمان نظام پرستاری باید پیش قدم شود و برای این منظور باید این سازمان آن قدر بالا بایستد که سایه آن به صورت وسیع همه را زیر بال خودش بگیرد.
وزیر بهداشت ادامه داد: در این مسیر باید به دور از خط بندی با نگاهی صنفی وارد عمل شد و آن قدر دیدتان را وسیع و سعه صدرتان را زیاد کنید که همه افراد و تفکرات را تحت پوشش خود قرار داده و این حوزه را سازمان دهید.
وی با تأکید بر لزوم حساسیت در بخش home care گفت: بایستی هلدینگ های متعددی را بتوانید اجرا یا ایجاد کنید و نیازی هم نیست که در این بین تابلو خودتان باشید بلکه بگذارید دیگرانی که فراگیرتر می توانند جامعه پرستاری را دور خود جمع کنند و برایشان کار ایجاد کنند، جلو بیفتند و به هر حال شما ناظر هستید و بالاخره می خواهید مجوز بدهید، تعرفه گذاری کنید و خرید خدمت کنید.
هاشمی ادامه داد: تا اینجا تمام صحبت ها حول مسائل درمان بود این درحالی است که جامعه پرستاری می تواند قدم های خیلی بلندتری در آموزش بردارد. از معاون پرستاری خواهش می کنم با پیش بینی دوره های آموزشی و بورسیه از دانشگاه های مختلف حوزه پرستاری را در مسیری قرار دهد که ما بتوانیم یک مقداری کلاس کار پرستاری مان را بیش از گذشته بالا بکشیم و فاصله ها را به حداقل برسانیم زیرا تصور بنده این است که چنین نیازی وجود دارد.
لزوم توجه به راه اندازی دوره های تخصصی و فوق تخصصی در پرستاری
وی با اشاره به راه اندازی دوره های تخصصی و فوق تخصصی در حوزه پرستاری گفت: نیروها باید بدانند که ضمن خدمت هم می توانند ارتقاء دانش و مهارت داشته باشند و قطعاً حاصل آن پژوهش است و از دل آن نیز کارهای نو و جدید بیرون می آید.
وزیر بهداشت افزود: مسئله دیگر آموزش خصوصی است البته نه به شیوه های کنونی. به عقیده بنده بخش خصوصی باید آموزش دیده شود و اعتماد کند. باید بخش خصوصی را در آموزش دید و طبیعی است که ما باید مجوز بدهیم و نظارت کنیم و محتوای آموزشی را مشخص کنیم ولی هیچ اشکالی ندارد که حتی بخش خصوصی بیاید نیرو تربیت کند.
وی ضمن قدردانی از زحمات معاون پرستاری وزارت بهداشت گفت: امید است که ان شاء الله با تلاش آقای میرزابیگی و همکاران ایشان که در ستاد، پرتعداد نیز نیستند و البته با کمک جامعه پرستاری که در سراسر کشور تعدادشان فراوان است، بتوان شاهد موفقیت های بسیار در حوزه پرستاری باشیم و امسال را پشت سر بگذاریم زیرا اگر امسال قدم های محکمی برداشته شود به واسطه جلب اعتماد در مجلس و دولت در پایان سال، نتیجه آن را خواهیم دید.
هاشمی افزود: البته یکی از مشکلات ما انتظاراتی است که برخی از دولتی ها و غیر دولتی ها بی جا به مردم داده اند و سطح توقعات را بالا برده اند و قطعاً جامعه پرستاری با واقع بینی می تواند در این مسیر بسیار کمک کننده باشد.
وی ادامه داد: ما می دانیم که خرابی های بخش سلامت بسیار است اما مشکل پول نیست و پول فقط بخشی از مشکل است. مشکل عمده بی توجهی در طول این سالها به زیرساخت هایی است که شکل نگرفته اند.
وزیر بهداشت افزود: بنابراین در کنترل این توقعات حتماً باید حواستان باشد و در منابع نیز شک نکنید که ما آنها را به سمت بیمه ها سوق می دهیم زیرا بنده و همکارانم حوصله حاشیه ها را نداریم. اما مشکل عمده ما ناتوانی بیمه ها است و باید دعا کرد که در طول ماههای آتی بیمه ها نیز تکانی بخورند و کمی خود را به معنای یکپارچه سازی منابع و ساختار، جمع و جور کنند.
هاشمی راه نجات مردم در درمان را در دستان بیمه ها خواند و گفت: امیدوارم این نشست بتواند علاوه بر ارتقاء سلامت مردم و به حل مشکلات جامعه پرستاری کمک کند.
تشریح 8 ماموریت وزیر بهداشت به معاون پرستاری
معاون پرستاری وزارت بهداشت و رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفت: ارتقا جایگاه پرستاران و برخورداری و رضایت مردم از خدمات حرفه پرستاری در تمام سطوح نظام سلامت و همه عرصه‌های دولتی و غیر دولتی محور فعالیتها در دوره جدید است.
محمد میرزابیگی در اولین نشست هم اندیشی معاونت پرستاری با هیئت مدیره های نظام پرستاری سراسر کشور با نگاهی اجمالی به وضع موجود، رویکردها، برنامه ها و انتظارات این معاونت گفت: فعل مراقبت و پرستاری با تمام اهمیتش در سطح غیر بیمارستانی جامعه رها شده و متولی خاصی نداشت و با مشکلات و نواقصی جدی رو به رو بود. مردم در این عرصه از خدمات پرستاری برخوردار نبودند و در بخش بیمارستانهای غیر دولتی اگر چه فعال است اما نظارت مقتدری بر مراقبت و پرستاری وجود نداشت.
وی افزود: در بخش بیمارستانهای دولتی هم رضایتمندی مناسبی از مراقبت و پرستاری در بین ارائه دهندگان خدمت، گیرندگان خدمت، اعضای تیم سلامت و سازمانهای ارائه دهنده خدمت به علت بالغ بر 150 مشکل و چالش، وجود ندارد که حداقل می توان به 25 مورد از این مشکلات در یک بازه زمانی مشخص 4 ساله پرداخت.
معاون وزیر بهداشت، تغییر، اصلاح و رفع نواقص مذکور را موجب افزایش دائمی رضایتمندی مردم، کارآمدی نظام سلامت و ارتقای کیفیت خدمات مراقبت و پرستاری عنوان کرد و گفت: موفقیت حوزه مراقبت و پرستاری، موفقیت همه اعضای تیم نظام سلامت است و عدم موفقیتش نیز باعث عدم موفقیت همه اعضای تیم سلامت می شود زیرا همه حلقه های یک زنجیر هستند و اعضای یک تیم مهم و عملیاتی محسوب می شوند.
وی در ادامه چاره اندیشی برای رفع كمبود نیروهای پرستار در كوتاه مدت و دراز مدت، برنامه ریزی برای متناسب سازی آموزش بالینی، برنامه ریزی برای بهبود مستمر خدمات مراقبت پرستاری، اهتمام به نظارت بر مراقبت و پرستاری بخش خصوصی و غیر دولتی علاوه بر بخش دولتی، اهتمام به بسترسازی برای استفاده از فن آوری های روز در حرفه پرستاری، رسیدگی به كاركنان خدوم پرستاری در ابعاد معیشتی، فرهنگی و اجتماعی، اهتمام جدی به اخلاق حرفه ای و مراقبتهای معنوی و تشكیل شورای عالی پرستاری جهت سیاست گذاری و نظارت بر اجرای استانداردها را از جمله 8 مأموریت ابلاغی وزیر بهداشت به معاون پرستاری برشمرد.
میرزابیگی افزود: معاونت مراقبت و پرستاری (مراقبتهای پرستاری) در کنار و همراه سایر معاونتهای وزارت بهداشت است و صرفا معاونت پرستاران نیست.
اعطای پروانه صلاحیت حرفه ای به پرستاران
وی با تأکید بر برنامه ریزی با استفاده از تفکر و خردجمعی نخبگان پرستاری کشوری برای پیشبرد اهداف معاونت پرستاری، رفع کمبود نیرو با استفاده از دانشجویان گروه پرستاری در بالین به صورت موقت و داوطلبانه، بازنگری نظام پرداخت، ساماندهی N.C.C ها به صورت غیر دولتی در سطح جامعه، اعطای پروانه صلاحیت حرفه ای به پرستاران برای نظارت و کنترل بر ارائه دهندگان خدمات پرستاری و شروع احتمالی آن از خرداد ماه، تنظیم سند عرضه و تقاضای پرستاری بر اساس عددی قابل قبول نسبت به تخت یا بیمار، اجرای بسته هدفمند سازی یارانه ها(نیرو، لباس، پرداخت، اتوماسیون ساعت کار و شیفت) و تبیین ساختار و جایگاه متناسب معاونت در دانشگاهها را از جمله برنامه هایی خواند که تا کنون اجرای آنها نهایی شده است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: به فضل الهی باید به 4 هدف مهم در آینده ای نه چندان دور دسترسی پیدا کنیم که برخورداری و رضایت مردم از خدمات حرفه و علم مراقبت و پرستاری در تمام سطوح نظام سلامت و عرصه‌های دولتی و غیر دولتی از جمله آنها است.
وی وجود پرستارانی شایق به خدمت، با انگیزه، عالم، متخصص و با اخلاق در نظام سلامت را از دیگر اهداف مذکور خواند و ادامه داد: بر اساس اهداف پیش بینی شده باید به شرایطی برسیم که پرستاران از شغل خود راضی، تأمین و برای گزینش عرصه خدمتی خود، مخیر باشند و دانشكده‌های پرستاری، در سطح ملی و بین‌المللی جزء بهترین، علمی ترین و كاربردی ترین دانشكده ها با اساتیدی برجسته، توانمند، نتیجه محور و به روز باشند.
میرزابیگی خطاب به روسا و اعضای هیئت مدیره های نظام پرستاری گفت: ارجحیت حرفه و مددجویان بر منافع ،نام و نشان، شخص و گروه، تقویت نگرش تحلیلی به منظور ارتقاء همه جانبه حرفه، اعتماد به وكلای كشوری خود در اتخاذ مواضع، همكاری در شوراهای هماهنگی دانشگاه ها برای اجرای برنامه های مشترك و تقویت حرفه، بكارگیری توان همه جانبه در انجام وظایف محوله و اعتقاد به اولویت مردم، نظام سلامت، پرستاری و پرستاران در حرف و عمل از جمله انتظاراتی است که از هیئت مدیره های نظام پرستاری سراسر کشور وجود دارد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت خاطر نشان کرد: دوره گذار طی شده و در مرحله تثبیت هستیم و در این مرحله می بایست الزامات خاص این برهه را رعایت كرد و با تحلیل شرایط، زمینه را برای حضور پرستاران درعرصه های حرفه ای، علمی و آموزشی فراهم کرد.
رئیس دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه هم اکنون به 100 هزار پرستار برای رفع کمبود نیروی انسانی نیاز داریم، گفت: این در حالی است که سالانه 7 هزار فارغ التحصیل پرستاری از دانشگاههای دولتی و آزاد داریم.
دکتر عباس عباس زاده اظهار کرد: برای رسیدن به تربیت 100 هزار پرستار برای جبران کمبود نیروی انسانی در 4 سال آینده باید سالانه 25 هزار دانشجوی پرستاری پذیرش شوند این در حالی است که طی این مدت شماری از پرستاران بازنشسته و یا از کار کناره می گیرند.
وی ادامه داد: با توجه به سیاستهای وزارت بهداشت مبنی بر افزایش کمی و کیفی خدمات و رضایت مندی مردم از مراقبت های پرستاری، آموزش پرستاری هم باید هماهنگ با سیاست ها به سمت ارتقاء کمی و کیفی پیش برود.
رئیس دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: هم اکنون باید 2 موضوع مهم شامل افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پرستاری با هدف افزایش رضایت مندی مردم و افزایش کیفی آموزش پرستاری پیگیری شود.
عباس زاده با بیان اینکه در این راستا باید از توانمندی اساتید، اعضای هیئت علمی و عرصه ها و فضاهای آموزشی حداکثر استفاده را برد، گفت: باید ظرفیتهای جدیدی ایجاد شود تا شمار پذیرش دانشجویان پرستاری افزایش یابد هم اکنون در مقطع کارشناسی سالانه 7 هزار پرستار از دانشگاههای دولتی و آزاد فارغ التحصیل می شوند.
وی با اشاره به اینکه توجه به کیفیت آموزش باید همزمان با ارتقاء کمی شمار دانشجویان باشد، ادامه داد: بهترین شیوه در آموزش پرستاری استفاده از عرصه های بالینی است که البته بازنگری رشته های پرستاری با این رویکرد انجام شد.
عباس زاده خاطر نشان کرد: این نگاه باید در اساتید ایجاد شود که بهترین راهکار ارتقاء کیفیت آموزش، حضور بیشتر دانشجو در بالین است اما در عین حال باید آموزش و محتوای آموزشی به روز شود و به آموزش و تمرین، ارتباط انسانی با مددجویان و ارتباط بین اعضای تیم سلامت، استاد و دانشجو توجه شود.
-------------------------------
پایان