بحران کمبود تخت ICU و بیمارانی که از پذیرش جا می‌مانند
ضریب اشغال ۱۰۰ درصدی تخت در بخش مراقبت های ویژه بیمارستانها دولتی باعث شده تا در برخی ساعات روز و در ایام خاص پذیرش بیماران غیرممکن شود و بسیاری از بیماران از تخت ICU جا بمانند.
بخش مراقب های ویژه بیماران حساسیت زیادی دارد چون بیمارانی که در این بخش ها بستری هستند، شرایط عادی ندارند.
این در حالی است که با اجرای طرح تحول نظام سلامت در کشور و با رویکرد کاهش هزینه های درمانی مردم،مراجعه و بستری بیماران در بیمارستانها افزایش یافته و از طرفی به دلیل آمار بالای تصادفات، افزایش سن و تغییر سیمای بیماری ها و رشد بیماری های مزمن در کشور، ضریب اشغال این تخت ها به حالت بحرانی درآمده است.
اشغال 100درصدی تخت ICU در بیمارستانهای دولتی
محمد آقاجانی،معاون درمان وزیر بهداشت می گوید: ضریب اشغال تخت‌های ICU در بیمارستانهای دولتی تهران حدود 100درصد است. این موضوع به این معنا‌ست که بسیاری از بیماران از تخت آی‌سی‌یو جا می‌مانند و امکان بستری در بخش مراقبتهای ویژه را پیدا نمی‌کنند.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه ضریب اشغال تخت‌های بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی تهران حدود 88درصد است، افزود: این آمار هم وضعیت نزدیک به بحران را نشان می‌دهد. هر چند آمار دقیقی از ضریب اشغال تخت در بیمارستانهای علوم پزشکی شهید بهشتی و ایران در دست نیست اما به‌نظر می‌رسد که وضعیت تخت‌های بیمارستانی این دو دانشگاه تفاوت زیادی با علوم پزشکی تهران نداشته باشد.
وی می افزاید: دسترسی محدود مردم به تخت‌های بیمارستانی باعث شده که زمان اقامت بیمار در بیمارستانهای ما، کوتاه‌تر از استاندارد باشد. به‌عنوان مثال یک بیمار با نارسایی قلبی اگر قرار باشد 7 تا 10روز در بیمارستان بماند برخی مواقع وی را طی 2 تا 3روز مرخص می‌کنند.
این مقام مسئول ادامه می دهد: در زمان حاضر به ازای هر یک هزار نفر از جمعیت کشور یک تخت در بیمارستان دولتی و 5 /1 تخت هم به ازای هر هزار نفر جمعیت در بیمارستانهای دولتی و خصوصی داریم. از نظر تعداد تخت‌های بیمارستانی، حتی نسبت به کشورهای همجوار هم عقب‌تر هستیم. به‌عنوان نمونه به ازای هر یک هزار نفر جمعیت ترکیه،5 /2 تخت، در کره‌جنوبی 5 /10 و در ژاپن 13تخت وجود دارد.
آقاجانی ادامه می دهد: در حال حاضر 5700 تخت مراقبت ویژه آی‌سی‌یو، در کشور داریم و نیازمند 5700تخت دیگر هستیم. این یعنی ضریب اشغال تخت‌های بخشهای مراقبت ویژه در کشور حدود 100درصد است. این ضریب اشغال موجب شده تا بیمارستانها در برخی از ساعات روز و در ایام خاص نتوانند بیماران را پذیرش کنند.
شاید در همین زمینه پیشنهاد خرید راهبردی خدمت براساس برنامه پنجم توسعه از بیمارستانهای غیردولتی با تعرفه دولتی که به تازگی در دستور کار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار گرفته مسکنی موقت برای علاج کمبود تخت باشد اما به نظر می رسد برای حل مشکل کمبود تخت در بیمارستانهای کلانشهرها، نیازمند سرمایه‌گذاری جدی در بخش دولتی و خصوصی هستیم چرا که بیمارستانهای کشور نیازمند احداث 60 هزار تختخواب جدید در کشور هستند.
این در حالی است که حمایت و حضور بیمه‌ها نیز می‌تواند از بار ناشی از هزینه های تحمیلی در این زمینه بکاهد چراکه به گفته کارشناسان اقتصاد سلامت اگر بیمه‌های تکمیلی به موقع عقد قرارداد با بیمارستان خصوصی نداشته باشند باعث افزایش پرداخت مردم و به دنبال آن نارضایتی بیماران می‌شود.
با تخت استاندارد ICU فاصله زیادی داریم
علی امیرسوادکوهی، رئیس انجمن مراقبتهای ویژه ایران گفت: از نظر تخت استاندارد ICU و تعداد فارغ‌التحصیلان مراقبتهای ویژه در کشور عقب هستیم و باید 10 درصد تخت‌های بستری به ICU اختصاص یابد که وزارت بهداشت بودجه 1500 تا 2000 تخت را برای سال آینده در نظر گرفته است.
وی می گوید: تخت‌های ICU اکنون وجود دارد اما اینکه نزدیک به استانداردهای جهانی باشد جای بحث دارد. اکنون 4500 تا 4800 تخت ICU موجود است.
سوادکوهی می‌گوید: بیمه‌ها نیز باید از نظر تعرفه پوشش را افزایش دهند، تعرفه‌های مراقبتهای ویژه باید خوانده و دیده شوند، بیمه‌ها علیرغم اینکه این رشته فوق تخصص شده اما هنوز رشته‌های پایه را قبول دارند در حالی که رشته‌های فوق تخصصی همه با هم برابر هستند و باید حمایت شوند.
وی تأکید می‌کند: از وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی می‌خواهیم تعرفه‌های خدمات مراقبتهای ویژه را ببینند چرا که هر چه بیشتر این تعرفه‌ها رشد کنند مردم راضی‌تر خواهند بود.
ارتباط بخش مراقبتهای ویژه با کاهش میزان مرگ‌ومیر
علیرضا زالی رئیس سازمان نظام پزشکی کشور نیز در همین زمینه معتقد است: از مجموع مرگ و میر در کشور 1.5 درصد مرگ‌های عمومی جامعه در بخش مراقبتهای ویژه به وقوع می‌پیوندد در حالی که با استقرار یک تیم متخصص از مراقبتهای ویژه 16 تا 28 درصد مرگ و میر کاهش می‌یابد.
وی می‌گوید: جامعه در حال سالمند شدن است و تغییرات جمعیتی ما از میانگین جهانی سرعت بیشتری دارد. همچنین سیمای بیماری‌ها تغییر کرده و فرآیند سرطان‌ها در حال تغییر است به طوری که سالانه 85 هزار مورد جدید سرطان در کشور کشف می‌شود. این دلایل نیاز کشور را به مراقبتهای ویژه بیشتر نشان می‌دهد.
رئیس سازمان نظام پزشکی کشور می افزاید: حوادث ترافیکی نیز بخش عمده‌ای از مرگ و میرهای کشور را به خود اختصاص داده که در بخش ICU انجام می‌شود و در سال‌های آینده نیاز به تخصص این رشته را بیشتر نمایان می‌کند. اگر امروز تمهیدات لازم فراهم نشود با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.
زالی می گوید: تعداد تخت‌های ICU از حد استاندارد کمتر است و اگر 10 تا 15 درصد تخت‌ها به این بخش اختصاص یابد به 15 تا 20 هزار تخت ICU نیاز داریم در حالی که اکنون 4 هزار و 800 تخت وجود دارد.
وی می افزاید: اگر 1500 تا 2 هزار تخت به بخش ICU افزوده شود باز هم 30 درصد با کسری تخت مواجه خواهیم بود و علیرغم تلاش‌های انجام شده تخت‌های این بخش کیفیت مناسب را نداشته و با استاندارد سازی فاصله دارد.
کمبود نیروی پرستار در بخش ICU
این در حالی است که باید کمبود نیروی پرستاری به ویژه در بخشهای ICU و CCU در بیمارستانها را نیز فراموش نکرد چرا که بیشترین مرگ و میرهای بیماران در بخشهای ویژه بیمارستان رخ می‌دهد.
هم اکنون یک بیمار بستری در بخش CCU نیازمند 12 ساعت مراقبت پرستاری، بیمار آی سی یو 18 ساعت، بیمار بستری در آی سی یو قلب 24 ساعت و بیمار پیوند کبد نیازمند 28 تا 30 ساعت مراقبت پرستاری در مدت 24 ساعت است. اما هم اکنون تعداد پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی کمتر از یک نفر است.
-------------------
پایان