کمبود 105 هزار تخت بیمارستانی در کشور
دولت 40سال برای جبران زمان می‌خواهد
دسترسی محدود بیماران به تختهای بیمارستانی و کاهش زمان بستری آنها، انتظار 4 نفره بیماران پشت نوبت هر تخت ICU، کمبود 105 هزار تخت و دولت که ۴۰ سال زمان لازم دارد تا کمبودها را رفع کند از مشکلاتی‌ست که با مسن‌شدن جامعه بغرنج‌تر می‌شود.
مسئله پیرشدن جامعه ایرانی و رفتن به سمت مسن شدن،به همراه افزایش بیماری‌ها موضوعی است که درحال حاضر در سیاستهای نظام سلامت مطرح شده،موضوعی که برای رفع آن،نیازمند برنامه‌ریزی و ایجاد زیرساختهای لازم در مراکز درمانی، تجهیزات پزشکی و دارویی است.
این درحالی است که بارها تأکید شده 91 بیمارستان 50 ساله، 74 بیمارستان 40 ساله، 112 بیمارستان 30 ساله، 114 بیمارستان 20 ساله و 84 بیمارستان 10 ساله در کشور وجود دارد.
عمر دستگاههای پزشکی از جمله دیالیز و تخت بیمارستانی دیگر جای خود دارد؛ چراکه در بیمارستان های دولتی و خصوصی 1.7 تخت به ازای هر یک هزار جمعیت کشور وجود دارد.
زمان بستری بیمار در بیمارستانها کمتر از حد استانداردبطوری که محمد آقاجانی،معاون درمان وزیر بهداشت می گوید: ضریب اشغال تختهای ICU در بیمارستانهای دولتی تهران حدود 100درصد است. این موضوع به این معنا‌ست که بسیاری از بیماران از تخت آی‌سی‌یو یا جا می‌مانند یا امکان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه را پیدا نمی‌کنند.
وی می افزاید: دسترسی محدود مردم به تختهای بیمارستانی باعث شده که زمان اقامت بیمار در بیمارستانهای ما، کوتاه‌تر از استاندارد باشد. به‌عنوان مثال یک بیمار با نارسایی قلبی اگر قرار باشد 7 تا 10روز در بیمارستان بماند برخی مواقع وی را طی 2 تا 3روز مرخص می‌کنند.
آقاجانی ادامه می دهد: در حال حاضر 5700 تخت مراقبت ویژه آی‌سی‌یو، در کشور داریم و نیازمند 5700تخت دیگر هستیم و این ضریب اشغال موجب شده تا بیمارستانها در برخی از ساعات روز و در ایام خاص نتوانند بیماران را پذیرش کنند.
بنابراین به نظر می‌رسد بیمارستان های ما برای پاسخ دهی مناسب، نیازمند احداث 60 هزار تخت جدید هستند چرا که از اصلی ترین دلایل نارضایتی بیماران همین موضوع است.
به 15 هزار تخت مراقبت ویژه در کشور نیاز داریم
علی امیرسوادکوهی،رئیس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران نیز به فارس می‌گوید: هم اکنون 2750 تخت ICU فعال در کشور داریم. سال گذشته وزارت بهداشت 800 تخت را استانداردسازی کرد که حرکت مثبتی بود و امسال نیز 2200 تخت جدید به ناوگان بخش مراقبت‌های ویژه اضافه خواهد شد.
وی ادامه می دهد: مناقصه های خرید این تختهای جدید در وزارت بهداشت در حال انجام است البته هزینه هر تخت ICU بسیار بالاست و رقمی حدود 600 میلیون تومان است.
رئیس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران می گوید: بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال تعداد تختهای ICU کشور به 5 هزار تخت برسد اما همین تعداد هم کم است چون طبق قانون باید 10 درصد تختهای بیمارستانی به بخش‌های مراقبت‌های ویژه اختصاص داشته باشد.
سوادکوهی ادامه می دهد: بنابر این استاندارد به 15 هزار تخت مراقبت ویژه در کشور نیاز داریم بنابراین افزایش تعداد تختهای مراقبت ویژه کشور به 5 هزار تخت جدید مشکل کشور را کامل حل نمی‌کند و باز عقب هستیم.
انتظار 4 بیمار پشت نوبت هر تخت ICUدولتی
رئیس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران می گوید: تعداد تختهای بخش دولتی کم است و پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت خدمات‌رسانی بیماران در این بخش‌ها سخت‌تر شده، مردم انتظار دارند بهترین خدمات را بگیرند با این وجود پشت درهای بیمارستانهای دولتی می‌مانند چون تختی پیدا نمی‌شود و حتی 4 بیمار بالای یک تخت ICU در انتظار می‌مانند تا بیمار خود را منتقل کنند.
وی در مورد وضعیت تخت مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) نیز می گوید: 250 تا 270 تخت مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) وجود دارد که با توجه به شرایط پیش آمده قرار شده تعداد این تختها نیز دو برابر شده و به 500 تخت افزایش یابد اما این تعداد هم کم است.
کمبود 105 هزار تخت بیمارستانی در کشور
ایرج حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت و درمان نیز به فارس گفته بود: 105 هزار تخت بیمارستانی در کشور کمبود داریم و 50 درصد از 135 هزار تخت بیمارستانی موجود در کشور فرسوده است.
وی ادامه می دهد: با توجه به نیاز کشور به تخت بیمارستانی لازم است امسال در کشور 39 هزار و 700 تخت بیمارستانی توسط بخش خصوصی ساخته شود.
این موضوع را هم نباید فراموش کرد که در کنار کمبود تخت،هم اکنون یک بیمار بستری در بخش CCU نیازمند 12 ساعت مراقبت، بیمار آی سی یو 18 ساعت، بیمار بستری در آی سی یو قلب 24 ساعت و بیمار پیوند کبد نیازمند 28 تا 30 ساعت مراقبت در مدت 24 ساعت است.
دولت 40سال برای جبران زمان می‌خواهد
از طرفی حسن هاشمی وزیر بهداشت راه حل این کمبود تخت را خرید از بخش خصوصی می داند چراکه معتقد است با روند فعلی که دولت به تدریج تخت های بیمارستانی را اضافه می کند، حداقل 40 سال طول می کشد تا این تخت ها اضافه شوند.
وی بارها گفته که بعید می داند دولت برای جایگزینی تخت های بیمارستانی با این اعتبارات بتواند بیش از دو هزار تخت ایجاد کند در حالی که ما بیش از 70 هزار تخت بیمارستانی کمبود داریم.
بیمارستان های پیر و دردساز نظام سلامت
اجرای طرح تحول سلامت یکی از مهم ترین اقدامات دولت تدبیر و امید در حوزه سلامت بوده که توانسته است رضایتمندی بیماران از خدمات درمانی را تا حدود چشمگیری افزایش دهد.
اما همین طرح با مشکلاتی مواجه است که بیمارستان های فرسوده و قدیمی از جمله این مشکلات به شمار می آید؛ چنانکه براساس اطلاعات به دست آمده از کتاب حوزه سلامت در دولت یازدهم در زمان حاضر، 91 بیمارستان 50 ساله، 74 بیمارستان 40 ساله، 112 بیمارستان 30 ساله، 114 بیمارستان 20 ساله و 84 بیمارستان 10 ساله در کشور وجود دارد.
طبق اطلاعات موجود، در مجموع در بیمارستان های دو بخش دولتی و غیر دولتی 1.7 تخت به ازای هر یک هزار جمعیت کشور وجود دارد که سهم بیمارستان های دولتی در آن بیش از بخش خصوصی است.
البته هر سال تخت های جدیدی به تخت های کشور افزوده می شود و روند افقی رشد شاخص تخت بیمارستانی نشان دهنده رشد این زیرساخت پا به پای رشد جمعیت کشور است.
در زمان حاضر شاخص تخت بیمارستانی کشور کمتر از کشورهایی مانند بحرین، مصر و کشورهای تازه استقلال یافته از شوروی سابق است که این موضوع نشانه کاستی نظام سلامت در این بخش است.
**مقایسه تخت های بیمارستانی با کشوری اروپایی
به گزارش خبرنگار ایرنا، کشوری اروپایی همچون آلمان (با حدود 80 میلیون جمعیت) ، حدود دو هزار بیمارستان فعال است .ضمن اینکه بیش از 90 بیمارستان آلمان دارای بیش از 800 تخت بیمارستانی هستند.
و اما بیمارستان های ایران که گفته می شود کشور ، 750 بیمارستان دارد که براساس آخرین برآورد بیش از نیمی از تخت های فعال کشور فرسوده هستند به عبارت دیگر از 53 هزار و 619 تخت ، 96 هزار و 122 تخت فعال کشوری، فرسوده اعلام شده است.
**چه تعداد تخت جدید نیاز داریم؟
بیمارستان های ما به منظور پاسخ دهی خوب و مناسب به بیماران، نیازمند احداث 60 هزار تخت جدید هستند چرا که این کمبود زیرساخت فیزیکی از اصلی ترین دلایل تراکم بالا و نارضایتی از ارایه خدمات چه از جانب گیرندگان و چه از جانب ارایه دهندگان خدمت است به نحوی که در مراکز استان ها ضریب اشغال تخت بیمارستان های مرجع (مادر) به بیش از 90 درصد رسیده است؛ این در حالی است که ضریب اشغال تخت مطلوب کمتر از 80 درصد است.
بنا به آخرین آمار، 87 بیمارستان با قدمت بیش از 50 سال در کشور وجود دارد که دارای 16 هزار و 356 تخت است.
**برای رفع کمبود تخت های بیمارستانی چه باید کرد؟
محمد آقاجانی معاون درمان وزیر بهداشت درباره کمبود تخت های بیمارستانی پیش از این به خبرنگار ایرنا گفت بود که در زمان حاضر نسبت تخت های بیمارستانی، یک و نیم تخت به ازای هر یکهزار تن است که این میزان کمتر از نیاز کشور گزارش شده است.
وی خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری برای ایجاد تخت های بیمارستانی باید به طور عمده از طریق بخش غیردولتی باشد به ویژه آنکه اکنون تعرفه های پزشکی واقعی شده است و سرمایه گذاری در این بخش می تواند منطقی و سود آور نیز باشد.
معاون وزیر بهداشت تصریح کرد: دست کم یک دهه زمان لازم است تا سرمایه گذاری در خصوص ایجاد تخت های بیمارستانی تکمیل شود. ضمن اینکه درشهرهای بزرگ به ویژه تهران با کمبود تخت های سوختگی، روانپزشکی و مراقبت های ویژه روبرو هستیم.
** اضافه شدن تخت ها 40 سال طول می کشد
دکتر سیدحسن هاشمی وزیربهداشت نیز اعلام کرده است: با روند فعلی که دولت به تدریج تخت های بیمارستانی را اضافه می کند، حداقل 40 سال طول می کشد تا این تخت ها اضافه شوند.
هاشمی با اشاره به شلوغی بیمارستان های دولتی و مراجعه مردم به بخش خصوصی اظهارداشت: برای برطرف شدن این مشکل، یکی از برنامه های وزارت بهداشت، خرید خدمت از بخش خصوصی است.
وی افزود: در صورتیکه ضریب اشغال تخت های بیمارستان به ویژه تخت های مراقبت های ویژه بیش از 80 درصد باشد می توان از بخش خصوصی، خرید خدمت کرد.
وزیر بهداشت با بیان اینکه برای برطرف کردن مشکل کمبود تخت های بیمارستانی پنج برنامه داریم، گفت: بعید می دانم دولت برای جایگزینی تخت های بیمارستانی با این اعتبارات بتواند بیش از دو هزار تخت ایجاد کند این در حالی است که ما بیش از 70 هزار تخت بیمارستانی کمبود داریم.
وزیر بهداشت تاکید کرد: ارایه خدمات پزشکی صرفا با ارایه خدمات دولتی میسر نیست و باید سرمایه های بخش خصوصی را وارد این عرصه کنیم.
هاشمی با اشاره به فرسوده بودن بیش از 50 درصد بیمارستان های این وزارتخانه، اظهارداشت: هنگام وقوع حوادثی مانند زلزله و سیل، نخستین پناهگاه مردم بیمارستان است که ما نداریم.
به گفته وی، بیمارستان های در دست ساخت نیز تا 20 سال آینده راه اندازی نخواهند شد؛ بسیاری از بیمارستان هایی نیز که ساخته و تجهیز شده اند، درشان قفل است چون نیرو نداریم.
**آغاز اقدامات برای تحویل 20 هزار تخت بیمارستانی تا پایان دولت تدبیر و امید
وزارت بهداشت برای تکمیل و احداث تخت بیمارستانی تلاش هایی را با مشارکت بخش خصوصی آغاز کرده است. این وزارتخانه در دولت تدبیر و امید، تاکنون تفاهمنامه هایی با نهادهای مختلف از جمله قرارگاه خاتم الانبیا(ص)، شرکت مپنا (مدیریت پروژه های نیمه کاره ایران ) و بانک پاسارگارد داشته است. به عنوان مثال بانک پاسارگاد تقبل کرده است که بیمارستان یک هزار تختخوابی در قم بسازد.
همچنین وزیر بهداشت اخیرا از تکمیل و احداث 10 بیمارستان با ظرفیت یک هزار تخت در مناطق محروم کشور تا قبل از پایان سال جاری خبر داده است.
به گفته هاشمی، دولت هر سال می تواند دو هزار تخت بیمارستانی به مردم تحویل دهد، بنابراین مشارکت خیرین و بخش خصوصی در این زمینه لازم است.
وی تاکید کرد: تا پایان دولت تدبیر و امید دست کم باید 20 هزار تخت جدید به بهره برداری برسد.
وی تصریح کرد: در مورد بیمارستان هایی که باید جایگزین شوند و استانداردهای لازم را ندارند، طرحی آماده کرده ایم که تا سال 96 کدام بیمارستان ها نیاز به جایگزین دارند و به چه تعداد تخت بیمارستانی در بخش خصوصی و دولتی نیاز داریم.
به گفته هاشمی، راه اندازی هر تخت بیمارستانی، دست کم به 450 میلیون تومان و در مجموع به حدود 50 هزار میلیارد تومان برای ساخت و تجهیز بیمارستان ها نیاز است.
به رغم این محدودیت ها در تامین تخت های بیمارستانی نباید این موضوع را فراموش کرد که جمهوری اسلامی ایران در عرصه سلامت، دستاوردهای خوبی مانند توسعه روزافزون بیمارستان ها را داشته است ؛ بطوریکه تعداد شهرهای دارای بیمارستان از 37 درصد در سال 57، هم اکنون به بیش از 97 درصد رسیده است.
به هرحال نظام ارایه خدمات سلامت مجموعه ای از اجزای به هم پیوسته شامل زیرساخت فیزیکی مانند فضاهای درمانی، تخت های فعال کشور و نحوه توزیع آن ها، نیروی انسانی یا همان زنجیره ارایه کنندگان از سطوح پایه تا فوق تخصصی و زیرساخت مالی و تجهیزاتی است.
نباید فراموش کرد که در رویکرد سیستمیک نظام های سلامت، حضور و کارکرد بهینه تک تک اجزا لازمه برون داد مطلوب است.
------------------------
پایان