موفقیتها و محدودیتهای قطب ترومای جنوب استان تهران

قطب ترومای پایتخت است و سوانح جاده‌ای اتوبان‌های جنوب تهران را پوشش می‌دهد؛ "تحول" رنگی بر رخسارش نشانده و اورژانس نابسامانش سامان یافته، اما همچنان چشمش نگران کارگران روزمزد و البته بدون بیمه درمانی است...

 بیمارستان شهدای هفتم تیر که به عنوان یکی از قطب‌های ترومای پایتخت شناخته می‌شود از تغییرات مستثنی نبوده است.این بیمارستان به دلیل پوشش سوانح جاده‌ای تقاطع اتوبان‌های منطقه جنوب تهران، از جاده ساوه تا سلفچگان و نزدیک قم و از بزرگراه آزادگان و بزرگراه‌ بسیج تا افسریه و همچنین از اسلامشهر و ورامین و قرچک و همچنین برخورداری از امداد هوایی به عنوان یک بیمارستان فرامنطقه‌ای و مرکز ارجاع مصدومان سوانح و حوادث جاده‌ای جنوب استان تهران شناخته می‌شود.

با دکترحسن امیری، عضو هیئت علمی و رییس بیمارستان شهدای هفتم تیر به گفت‌وگو نشستیم و وی از طرح تحول نظام سلامت و باز شدن راه نفس بیمارستان‌ها و همچنین دست‌اندازهای بیمه‌ای گفت و در عین حال بر لزوم راه‌اندازی مرکز تخصصی تروما ( تصادفات و سوانح جاده‌ای) تاکید کرد.

با افزایش تعرفه‌ها، دریافت نقدی پزشکان کمتر شده است

رییس بیمارستان شهدای هفتم تیر در ابتدای صحبت‌هایش گریزی داشت بر طرح تحول نظام سلامت و انتقاداتی که برخی‌ها بویژه بر گام سوم این طرح وارد کرده‌اند. وی در این باره می‌گوید:‌ افزایش تعرفه های پزشکی علاوه بر اینکه باعث می‌شود پزشکان رغبت بیشتری برای کار در بخش دولتی داشته باشند، با تعریف جزء فنی برای هر تعرفه، موجب در نظر گرفته شدن بخشی از هزینه بیمارستان‌ها نیز می‌شود. البته با افزایش تعرفه‌ها، دریافتی واقعی پزشکان عملا افزایش چندانی نداشته، ‌بلکه دریافت نقدی پزشکان کمترهم شده که به ضرر آن‌ها است. بسیاری از درآمدهایی که پزشک قبل از طرح به طور مستقیم از بیماردریافت می‌کرد، الان بر دوش بیمه‌ها افتاده است و از طرف دیگر بیمه‌ها هم تاخیر‌هایی تا بیش از شش ماه در پرداخت‌ها دارند.

قیمت‌های نجومی تجهیزات پزشکی، شکست

امیری ادامه می‌دهد: باوجود افزایش تعرفه‌ها، پرداختی بیماران به وضوح کم شده و یک تفاوت فاحش بین پرداختی بیماران در قبل و بعد از طرح وجود دارد. درحالی‌که کیفیت خدمات نیز بالاتر رفته است. قبل از طرح تحول، بسیاری از خدمات مثل تجهیزات پزشکی از بازار آزاد آنهم توسط بیماران با قیمت‌های واقعا نجومی تهیه می‌شد و تحت پوشش بیمه‌ها هم نبودند. اما در حال حاضر با ساماندهی و نظارتی که سازمان غذا و دارو انجام داده است، نه تنها قیمت تجهیزات و وسایل مصرفی پزشکی کاهش یافت بلکه تمام این موارد توسط بیمارستان تهیه شده و هنگام ترخیص بصورت بیمه محاسبه می‌شود.

ارزشگذاری خدمات پزشکی واقعی نیست

امیری درخصوص انتقاداتی که به افزایش تعرفه‌های پزشکی به وزارت بهداشت وارد می‌شود، می‌گوید: علیرغم افزایش تعرفه‌ها هنوز هم ارزشگذاری خدمات واقعی نیست و کمتر از قیمت تمام شده است. در خوش بینانه‌ترین حالت، پس از پرداخت حق‌الزحمه کادر درمانی و هزینه‌های جاری چیزی برای بیمارستان‌ها باقی نمی‌ماند تا بخواهند در راستای توسعه و ارتقای کیفیت خدمات هزینه کنند. من معتقدم تعرفه‌ها باید واقعی‌تر شود. اولین سد در برابر اجرای تعرفه‌ها، التزام بیمه‌ها به آنها است و باید قائل به پرداخت آنها باشند.

وی افزود: واقعی‌سازی تعرفه‌ها قدمی برای تعیین ارزش واقعی خدمات است‌؛ چرا که مشخص شدن ارزش واقعی یک خدمت، قدمی اساسی برای سیاست گذاری‌های بعدی وزارت بهداشت در راستای ارتقای کیفیت خدمات رسانی بهداشتی و درمانی است.

پرستاران به حاشیه بیشتر از متن توجه کردند

امیری همچنین درباره انتقاد برخی پرستاران به پرداختی‌های طرح مبتنی برعملکرد نیز اشاره‌ای می‌کند و می‌گوید: متاسفانه پرستاران به خودشان خیانت کردند. طرح در افزایش پرداخت به پرستاران موفق بوده است؛ بطوری که با اجرای این طرح، حداقل دریافتی‌شان نسبت به قبل 70 درصد افزایش داشته است. ولی پرستاران به حاشیه بیشتر از متن آن توجه کردند.

وی در این باره می‌افزاید: قبلا در نظام نوین پرداخت، پرستاران همه بخش‌ها به یک نسبت کارانه دریافت می‌کردند و عمدتا بر اساس مسئولیت و سابقه تفاوت داشتند. ما فکر می‌کنیم عدالت به تساوی است؛ در حالی که کسی که در شرایط سخت کار می‌کند، شیفت شب می‌ایستد و از مریض بدحال مراقبت می‌کند، نسبت به پرستار دیگری که در یک بخش آرام‌تر کار می‌کند یا فقط شیفت صبح کار می‌کند، باید دریافتی متفاوتی داشته باشد. این مسایل هیچکدام در نظام نوین پرداخت دیده نشده بود در حالیکه در نظام مبتنی بر عملکرد همه این فاکتورها در نظر گرفته شده بود.

به گفته وی، البته این طرح در اجرا مشکلات قابل توجهی داشت که بهتر بود در ابتدا در چند مرکز بصورت پایلوت اجرا می‌شد و پس از رفع نواقص به سایر مراکز ابلاغ می‌شد. اگر اجازه می‌دادند طرح یکسال ادامه پیدا می‌کرد، شاید نتایج درخشان‌تری را می‌دیدند.

پاشنه آشیل طرح تحول و بیمه‌هایی که همکاری نداشتند

امیری در ادامه صحبت‌هایش پاشنه آشیل طرح تحول را بیمه‌ها می‌خواند و ضمن اشاره به وابستگی بودجه به منابع بیمه‌ها می‌گوید: شاید بهتر بود که به طور مستقیم این پول در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌گرفت. متاسفانه تا به امروز که این مصاحبه انجام می‌شود، بیمه‌ها همکاری خوبی نداشتند. بطوری‌که آخرین دریافتی بیمارستان ما از بیمه‌ها آذر یا دی ماه سال گذشته بوده است و چیزی در حدود هفت تا 10 میلیارد تومان از بیمه‌ها طلبکاریم. وقتی ما نتوانیم به موقع هزینه‌ها را جبران کنیم، درنتیجه نمی‌توانیم خدمات خوب و بروزی را ارائه کنیم و همین امر خود باعث نارضایتی مراجعین و بیماران می‌شود.

نگاه کاسبکارانه بیمه به بیمارستان‌ها

وی می‌افزاید: بهتراست منبع پرداخت مطمئن باشد. شاید نگاه بیمه‌ها به ما به نوعی نگاه کاسبکارانه یا سودآوری باشد؛ بطوری‌که با کوچک‌ترین نقص در ثبت وقایع پرونده، تمام آن کار یا خدمت را زیر سوال می‌برند و برای آن پولی پرداخت نمی‌کنند؛ در حالیکه خدمت انجام شده و بیمارستان متحمل هزینه‌های آن شده است. البته ما هم وظیفه داریم با ابزارهای کنترلی حداکثر دقت را در ثبت پرونده‌ها داشته باشیم و به همین منظور ما در این بیمارستان در جهت الکترونیکی کردن پرونده‌ها اقداماتی انجام داده‌ایم که تا چند ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد.

رییس بیمارستان شهدای هفتم تیر در ادامه صحبت‌هایش درباره لزوم تعیین تکلیف تعرفه‌های پرستاری نیز می‌گوید: در حال حاضر عمده درآمد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی حاصل از فعالیت‌های پزشکی است و تقریبا هر خدمتی که انجام می‌دهند، برایش تعرفه تعریف شده است. اگر تعرفه خدمات پرستاری هم به درستی تعریف شود باعث افزایش بهره‌وری و انگیزه پرستاران می‌شود. البته باید این اقدامات در هماهنگی با بیمه‌ها و همچنین تامین منابع مالی آن انجام شود تا موجب افزایش پرداختی بیماران نشود.

جای خالی بیمارستان تخصصی تروما در کشور

این عضو هیئت علمی بیمارستان شهدای هفتم تیر همچنین به نیاز کشور به ساخت بیمارستان تخصصی تروما اشاره می‌کند و می‌گوید: ما اصلا بیمارستان تروما به معنای واقعی نداریم. این جا به عنوان یک مرکز تروما شناخته می‌شود، ‌اما به طور واقعی، بیمارستانی که برای تروما طراحی شده باشد، نداریم. البته با تمهیداتی که اندیشیده شده‌ در راستای ارتقای اورژانس این مرکز قرار است با حمایت دانشگاه و وزارت بهداشت فضایی به عنوان تروماسنتر طراحی و ساخته شود. از مسئولین و خیرین هم دعوت می‌کنم در این امر، بیمارستان را یاری کنند.

افزایش بار ارجاع بیمارستان‌ها بعد از اجرای طرح تحول

امیری با بیان اینکه بار ارجاع به بیمارستان‌ها پس از طرح تحول افزایش داشته‌است، گفت: از زمانی که طرح تحول اجرا شده است، بار ارجاع به بیمارستان‌ها به ویژه اورژانس‌ها افزایش یافته است. مثلا در بیمارستان ما حداقل تا 30 درصد مراجعه بیماران افزایش داشته است. وقتی ما با افزایش بار اورژانس مواجه شویم ممکن است جراحی‌های الکتیو نیز به مشکل برخورد. درحال حاضر تخت‌های این بیمارستان ضریب اشغال بالایی دارد. وقتی تخت‌های بیمارستان با بیماران اورژانس پر شود، پزشک نمی‌تواند جراحی‌های الکتیو را به موقع انجام دهد و یک انباشت و طولانی شدن زمان انتظار برای جراحی‌های الکتیو را خواهیم داشت. بنابراین باید کاری برای افزایش ظرفیت‌های بیمارستانی انجام شود.

حوادث حین کار وکارگران کارگاه‌های کوچک بیمه نیستند

امیری در بخش دیگری از صحبت‌هایش آمار قابل توجه سوانح حین کار را مورد اشاره قرار می‌دهد و با تاکید بر اینکه گستره پوشش بیمه‌ای باید افزایش یابد، می‌گوید: حوادثی مثل حوادث حین کار و حوادث ترافیکی که مصدوم توسط سیستم پیش بیمارستانی به اورژانس مراجعه نکرده باشد، بیمه نیستند. مصدومان ترافیکی که توسط اورژانس 115 به بیمارستان آورده شده باشند یا کروکی پلیس داشته باشند، بصورت کاملا رایگان بستری و درمان می‌شوند. اما مصدومانی که خارج از این دو حالت به بیمارستان آورده شوند، مشمول این قانون نشده، بیمه‌های پایه نیز تعهدی به آنها ندارند و باید به‌ صورت آزاد بستری و درمان شوند.

وی می‌افزاید: از طرفی کارگران روزمزد یا کارگران کارگاه‌های کوچک که اغلب پوشش بیمه‌ای مناسبی ندارند از مشکلات شایع بیماران این مرکز هستند و متاسفانه آمار قابل توجهی از مراجعین را تشکیل می‌دهند.

تحول در بیمارستان شهدای هفتم تیر

رییس بیمارستان شهدای هفتم تیر درخصوص تاثیرات اجرای این طرح برعملکرد این بیمارستان، نیز می‌گوید: طرح تحول بر روی عملکرد بیمارستان ما تاثیر مثبتی داشته و این تاثیر فقط روی پرداخت به پرسنل نبوده است. مهم‌ترین قسمت‌های این طرح، بودجه‌هایی بود که در قالب هتلینگ به بیمارستان‌ها داده شد. بیمارستان ما از نظر ساختار فیزیکی بیمارستانی فرسوده محسوب می‌شد، اما با تخصیص این اعتبارات شاهد تغییرات زیادی در بهبود فضای فیزیکی بیمارستان بوده‌ایم. ما تعداد تخت‌های خود را افزایش نداده‌ایم، اما کیفیت بهبود یافته است.

وی ادامه می‌دهد: ما در سال 92،‌ اورژانس واقعی نداشتیم. ابتدای سال 93، بیماران اورژانس در فضای ورودی بیمارستان و دو - سه اتاق مجاور آن درمان می‌شدند. اما با همین بودجه‌هایی که در قالب طرح تحول به ما تعلق گرفت، ‌همان فضا را به صورت یکپارچه باز طراحی کردیم؛ بطوری‌که در حال حاضر در اورژانس 30 تخت فعال داریم و قرار است آن را به 55 تخت افزایش دهیم.

وی درباره تعداد تخت‌های فعال این بیمارستان نیز می‌گوید: این بیمارستان حدود 210 تخت فعال دارد. از این تعداد 61 تخت ICU و 5 تخت CCU داریم.

افزایش کادر درمانی با ورود "تحول"

امیری با اشاره به جذب پزشک و پرستار درقالب طرح تحول و جبران کمبود آن، می‌گوید: درقالب طرح تحول، تعدادی پرستاری و بهیار و تکنسین اتاق عمل و بیهوشی به عنوان نیروی شرکتی جذب کردیم اما در عین حال شاید هنوز با استانداردهای بین المللی فاصله داشته باشیم، اما به استانداردهای ایران نزدیک هستیم.

رییس بیمارستان شهدای هفتم تیر در بخش پایانی صحبت‌هایش درخصوص تامین دارو و تجهیزات در این بیمارستان نیز ادامه می‌دهد: قبلا بسیاری از تجهیزات مورد نیاز بیماران از بیرون بیمارستان و توسط خود بیماران تهیه می‌شد، اما اکنون تمام داروها و تجهیزات توسط واحد تجهیزات پزشکی و داروخانه بیمارستان که یکی از داروخانه‌های مجموعه متمرکز دانشگاه علوم پزشکی ایران است، تهیه می‌شود و تا امروز مشکل جدی در زمینه تامین دارو و تجهیزات نداشته‌ایم.