مراجعه سالانه 30میلیون تن به اورژانس
مهلت 4ماهه دانشگاه‌ها جهت اصلاح اورژانس بیمارستانی
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور با اشاره به اقدامات انجام شده برای ساماندهی وضعیت اورژانس‌های بیمارستانی، با وجود کمبود اعتبار و نیروی انسانی، گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی تا پایان سال برای ساماندهی اورژانس‌های بیمارستانی فرصت دارند و وضعیت اورژانس‌های بیمارستانی در اعتباربخشی بیمارستانها لحاظ خواهد شد.
دکتر غلامرضا معصومی گفت: از آنجا که در حوزه اورژانس پیش بیمارستانی بسیاری از اقدامات صورت گرفته بود و همچنین امکانات و تجهیزاتی از سوی دولت و مجلس در این زمینه فراهم شده بود، از اواخر سال 88 مبحث ساماندهی اورژانس‌های بیمارستانی مطرح شد.
وی افزود: پیش از این با وجود آن که حجم زیادی از بیماران به اورژانس‌های بیمارستانی مراجعه می‌کردند، اما برنامه‌ای در این زمینه نبود، بر این اساس بود که اورژانس بیمارستانی نیز به مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی منتقل شد و از مهرماه سال 88 این موضوع را به صورت جدی دنبال کردیم.
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور با اشاره به تدوین سند ارتقای اورژانس‌های بیمارستانی بر اساس دستور وزیر بهداشت، ادامه داد: این سند برای تصویب نهایی به شورای سیاست‌گذاری وزارت بهداشت ارسال شد و سال 89 ساماندهی اورژانس‌های بیمارستانی به عنوان اولویت وزیر بهداشت مطرح شد. بر این اساس ستاد ارتقای اورژانس‌های بیمارستانی نیز در وزارتخانه تشکیل شد و در خرداد ماه سال 89 این سند به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد.
معصومی ادامه داد: در طول این مدت موضوعی نبوده که در اورژانس‌های بیمارستانی برای آن دستورالعملی ننوشته باشیم. اقدامات مربوط به ساماندهی اورژانس‌های بیمارستانی بسیار سخت بود چرا که صفر تا صد این موضوع دست وزارتخانه نیست.
وی افزود: سالانه بیش از 30 میلیون نفر به اورژانس‌های بیمارستانی مراجعه می‌کنند که عمده این افراد را بیماران سرپایی تشکیل می‌دهند، اما با تفکر اورژانسی به بیمارستانها مراجعه می‌کنند؛ این موضوع معضل تمام اورژانس‌های بیمارستانی دنیاست.
رییس اورژانس کشور تریاژ و تفکیک مناسب بیماران را پاشنه‌آشیل اورژانس‌های بیمارستانی عنوان کرد و افزود: به این منظور کارگاه‌های مختلف در دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار شد. سال 90 نیز مجددا اورژانس بیمارستانی به عنوان اولویت وزیر بهداشت اما با رویکرد «نظارت و بازرسی» در دستورالعمل‌ها و پروتکل‌ها در نظر گرفته شد. در سال 91 نیز وارد فاز بعدی یعنی تحکم و ماندگاری این مباحث در دانشگاه‌ها شدیم.
معصومی ادامه داد: به دنبال مطرح شدن مباحث مربوط به اورژانس‌های بیمارستانی، بحث ارزشیابی برخی بیمارستانها به ویژه در شهر تهران مورد تزلزل قرار گرفت چرا که تقریبا اورژانس خوبی در حد درجه‌های بالا نداشتیم، اما این بیمارستانها درجه‌های بالا را دریافت می‌کردند.
رییس اورژانس کشور ادامه داد: دانشگاه‌های علوم پزشکی تا پایان امسال برای ساماندهی اورژانس‌های بیمارستانی فرصت دارند، چرا که بحث اعتباربخشی بیمارستانها در دستور کار معاونت درمان قرار گرفته و وضعیت اورژانس‌های بیمارستانی در اعتباربخشی بیمارستانها بسیار موثر خواهد بود.
وی با اشاره به مشکلات ناشی از کمبود نیروی انسانی و اعتبارات منابع مالی در حوزه سلامت، گفت: این مباحث مصداق‌های جنگ‌های اقتصادی است، بر همین اساس راهبردهایی را به منظور پیشرفت کار در نظر گرفته‌ایم، اما بالاخره انجام یکسری از اقدامات، اعتبارات خاص خود را می‌طلبد.
فضای فیزیکی 80 اورژانس بیمارستانی با دست خالی اصلاح شد
44 درصد اورژانس‌های بیمارستانی به پزشک متخصص مجهز شده‌اند
معصومی از اصلاح فیزیکی 80 اورژانس بیمارستانی در کشور خبر داد و گفت: این اورژانس‌ها به لحاظ کاری محیطی نامناسب و بسیار شلوغ بوده‌اند و اصلاح فضای فیزیکی آنها با دست خالی دانشگاه‌ها انجام شد. در حال حاضر در 44 درصد اورژانس‌های بیمارستانی پزشک متخصص مستقر شده است. تمام اورژانس‌های بیمارستانی تهران نیز به متخصص مقیم مجهز شده‌اند، البته این متخصصان مقیم الزاما متخصص طب اورژانس نیستند، چرا که فارغ‌التحصیلان طب اورژانس هنوز به این رقم نرسیده‌اند.
رییس اورژانس کشور افزود: در حال حاضر حدود 300 نفر فارغ‌التحصیل طب اورژانس در کشور داریم. سیاست وزارت بهداشت، توسعه هر چه سریعتر این رشته است، چرا که توزیع متخصص در حوزه اورژانس بیمارستانی با حوزه‌های دیگر متفاوت است. بر این اساس از سال آینده حجم بالای خروجی‌های طب اورژانس را خواهیم داشت.
به گفته وی، امسال 60 فارغ‌التحصیل طب اورژانس خواهیم داشت که در سال آینده این رقم به 180 نفر می‌رسد و هر سال نیز به آن اضافه می‌شود. این موضوع جزو استراتژی‌های شورای عالی امنیت ملی به عنوان یک رشته پاسخگو در بحران‌ها است.
وی افزود: کارشناسی ارشد پرستاری اورژانس و بحران نیز مراحل تصویب را می‌گذرانند. بحث کارانه‌ها و دریافتی‌ها در اورژانس‌های بیمارستانی نیز مطرح است که بالاترین ضریب را خواهد داشت.
معصومی با بیان اینکه سیستم تریاژ تقریبا در 90 درصد اورژانس‌های بیمارستانی کشور مستقر شده است، ادامه داد: حدود 72 درصد دانشگاه‌ها، برنامه‌های آموزشی را در اورژانس‌های بیمارستانی به اجرا گذاشته‌اند و قطعا این مسیر ادامه خواهد داشت.
اولویت تامین نیروی انسانی در بیمارستانها با اورژانس‌های بیمارستانی
رییس اورژانس کشور افزود: بر اساس دستور وزیر بهداشت، اولویت تامین نیروی انسانی در بیمارستانها با اورژانس‌های بیمارستانی است و به این ترتیب نیروی انسانی مورد نیاز اورژانس‌های بیمارستانی هر چه سریعتر تامین شود. پیش‌بینی‌ها بر آن است که تا پایان برنامه پنجم توسعه اورژانس‌های بیمارستانی بزرگ کشور به متخصص طب اورژانس مجهز شوند.
وی با اشاره به میزان رضایت‌مندی مردم به دنبال اقدامات انجام شده در جهت ساماندهی اورژانس‌های بیمارستانی، ادامه داد: بر اساس گزارشات رسیده از دانشگاه‌ها، میزان رضایت از اورژانس‌های بیمارستانی به بیش از 90 درصد افزایش یافته است، اما این اعداد، اعداد روایتی است، به همین منظور اواخر امسال و اوایل سال آینده برنامه تعیین رضایت‌مندی عمومی از اورژانس‌های بیمارستانی را خواهیم داشت. در نهایت اردیبهشت ماه سال آینده، میزان رضایت‌مندی مردم از اورژانس‌های بیمارستانی را اعلام خواهیم کرد.
تعیین تکلیف زیر شش ساعت بیمار در اورژانس بیمارستان از نگاه بیمه‌ها ضعف است
معصومی در ادامه با اشاره به تعرفه‌های اورژانس و اینکه این تعرفه‌ها هنوز از سوی بیمه‌ها پذیرفته نشده‌اند، ادامه داد: هنوز بسیاری از تعرفه‌های اورژانس، اورژانسی نشده و بیمه‌ها به این تعرفه‌ها ورودی ندارند. این در حالی است که این مبحث جزو فرآیندهای ما است. پنج شاخص برای اورژانس‌های بیمارستانی تعریف کرده‌ایم. یکی از این شاخص‌ها آن است که بیمار باید زیر 6 ساعت در اورژانس بیمارستان تعیین تکلیف شود و زیر 12 ساعت هم باید از اورژانس خارج شود.
رییس اورژانس کشور افزود: از دید بیمه‌ها، اینکه بیمار زیر شش ساعت در اورژانس بیمارستان تعیین تکلیف و حتی ترخیص شود، یک ضعف است و بیمه‌ها در این صورت پول تخت روز را حساب نمی‌کنند، این موضوع جزو چالش‌های درآمدی اورژانس‌های بیمارستانها است. در این زمینه تمام تلاشمان را می‌کنیم تا این موضوع را با بیمه‌ها حل کنیم و این مبحث باعث نشود بیمار در اورژانس بیمارستان بماند.
با اجرای برنامه پزشک خانواده، بار مراجعه به اورژانس‌های بیمارستانی کاهش می‌یابد
وی همچنین درباره برنامه پزشک خانواده و چگونگی پذیرش بیماران اورژانسی، طبق این برنامه و همچنین برخی انتقادات مبنی بر افزایش بار مراجعات به اورژانس‌های بیمارستانی به دنبال اجرای برنامه پزشک خانواده، گفت: ما معتقدیم به دنبال اجرای برنامه پزشک خانواده، بار مراجعه به اورژانس‌های بیمارستانی کاهش می‌یابد. هر چند که ممکن است حتی در دو سال اول اجرای برنامه، چنین مشکلاتی را مشاهده کنیم، اما به دنبال فرهنگ‌سازی‌هایی که صورت می‌گیرد، پزشک خانواده برای مردم نهادینه خواهد شد و مردم هم به آن اعتماد خواهند کرد. در مجموع به تدریج پزشک خانواده جایگاه خود را باز خواهد کرد، چرا که اگر نتواند این کار را انجام دهد، از سیستم حذف می‌شود.
معصومی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره زمان رسیدن آمبولانس‌های اورژانس پیش بیمارستانی در بالین بیماران، گفت: زمان رسیدن آمبولانس‌ها در جاده‌ها 14 دقیقه، در تهران 12.5 دقیقه، کلان شهرها 10 دقیقه و مابقی شهرها زیر 8 دقیقه است. سال گذشته دو میلیون و 200 هزار ماموریت از سوی اورژانس‌های پیش بیمارستانی ثبت شده که شکایت زمان دیر رسیدن آمبولانس به صدم درصد هم نمی‌رسد.
کمبود 8000 نیروی انسانی در اورژانس پیش بیمارستانی
رییس اورژانس کشور همچنین درباره نیروی انسانی مورد نیاز در اورژانس پیش بیمارستانی نیز گفت: حدود 2100 پایگاه اورژانس در سراسر کشور فعال است که بر اساس استانداردها برای این تعداد پایگاه، نیازمند 22 هزار نیروی انسانی هستیم. این در حالی است که اکنون تنها 14 هزار نیرو در این بخش فعالند.
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره مشکلات مربوط به آمبولانس‌های خصوصی و پدیده بیمار دزدی نیز گفت: این موضوع را واحد صدور پروانه‌های وزارت بهداشت پیگیر است. قانون مربوط به موسساتی که در بخش خصوصی، کار پزشکی و پیراپزشکی انجام می‌دهند، برای سال 1344 است. به دلیل این قانون، آیین‌نامه‌هایمان برای نظارت بر بخش خصوصی بسیار ضعیف است. بر این اساس از حدود دو سال گذشته لایحه اصلاحی در این زمینه تدوین شده که هنوز در مجلس مانده است. در این لایحه به دنبال آن هستیم که امکان ضابط قضایی شدن را داشته باشیم، چرا که به لحاظ قانونی توان ما برای رسیدگی به موضوع مربوط به آمبولانس‌های خصوصی ضعیف است.
معصومی افزود: ما هم معتقدیم که در حوزه آمبولانس‌های خصوصی تخلف می‌شود، اما تاکید می‌کنم که درصد این تخلفات بسیار پایین است. به عنوان مثال 36 مرکز آمبولانس خصوصی در همین شهر تهران فعالند که با اغلب آنها مشکلی نداریم، اما از آنجا که به دلیل قانون مربوطه، توان رسیدگی آنچنانی به این موضوع را نداریم، نمی‌توانیم نظارت خوبی هم داشته باشیم.
رییس اورژانس کشور افزود: بر اساس قانون، آمبولانس‌های خصوصی نباید جسد منتقل کنند، اما می‌بینیم که این کار را انجام می‌دهند. همچنین به لحاظ قانون، ورود آمبولانس‌های خصوصی به فوریت‌های پزشکی ممنوع است، اما به این موضوع نیز اقدام می‌کنند. در مواردی هم که اعتراض می‌کنیم، عنوان می‌کنند که آمبولانس‌های شما نرسید و بخش خصوصی وارد شد. به این ترتیب یک تخلف قانونی با یک توضیح موردی رد می‌شود.
وی درباره تخلفات بیمارستانها در استفاده از آمبولانس‌های بخش خصوصی نیز گفت: زمانی بود که بیمارستانها واجد آمبولانس نبودند. در این مورد به آنها اجازه داده شده بود که تحت شرایطی معین از آمبولانس‌های خصوصی استفاده کنند. یکی از این شرایط آن بود که تعرفه استفاده از آمبولانس باید با تعرفه دولتی باشد و به این ترتیب این تعرفه باید روی پرونده بیمار و بر عهده بیمارستان باشد. در این زمینه هم در بسیاری از بیمارستانها نتوانستیم به جایی برسیم. بر این اساس بود که از ردیفی مشخص، 550 دستگاه آمبولانس برای انتقال‌های بین بیمارستانی خریداری و به تمام بیمارستانهای سراسر کشور توزیع کردیم. همچنین الزام شد که انتقال بین بیمارستانی با این آمبولانس‌ها صورت گیرد، اما مشاهده می‌شود که برخی بیمارستانها این آمبولانس‌ها را گذاشته‌اند خاک می‌خورد و قراردادهایشان را با آمبولانس‌های بخش خصوصی حفظ کرده‌اند.
لایحه اصلاح قانون مربوط به فعالیت آمبولانس‌های بخش خصوصی دو سال است که در مجلس مانده است
در بخش آمبولانس‌های خصوصی، تخلف انجام می‌شود اما درصد این تخلفات بسیار پایین است
کمبود اعتبار و نیروی انسانی؛ بهانه برخی بیمارستانها برای استفاده از آمبولانس‌های خصوصی
رییس اورژانس کشور افزود: برخی بیمارستانها برای استفاده از آمبولانس‌های بخش خصوصی توجیه‌های خاص خود را دارند، به طوری که برخی عنوان می‌کنند یک آمبولانس پاسخگوی انتقال تمام بیماران نیست و برخی نیز می‌گویند ردیف استخدام راننده نداریم. برخی نیز می‌گویند نیروی اضافه برای همراهی بیمار در این آمبولانس نداریم. در مجموع شرایط نیروی انسانی و همچنین اعتبارات ناکافی اجازه چنین بهانه‌هایی را به این بیمارستانها می‌دهد. البته تاکید می‌کنم که بیش از 95 درصد بیمارستانها این مباحث را رعایت می‌کنند، اما برخی بیمارستانهای بزرگ از جمله در تهران، این موضوع را رعایت نمی‌کنند. مطمئن باشید که این مبحث در اعتباربخشی بیمارستانها لحاظ می‌شود.
----------------------------------------------------
پایان