خشونت محل كار یكی از نگرانی‌های پرستاران شاغل در بخشهای روانپزشكی است و بخشهای روانپزشكی به عنوان محل كار خطرناك برای پرستاران است............

 آسیبهای روحی روانی و برخوردهای توهین آمیز و حتی آسیبهای جسمی از سوی بیماران و همراهانشان در بخش اورژانس، پرستاران این بخش را تهدید می کند ............

متن کامل

جامعه پرستاری کشور به رغم نقش اثرگذاری که در حوزه بهداشت و درمان کشور دارد و با توجه به اینکه در خط مقدم درمان ایستاده است، اما متاسفانه همواره مورد بی مهری و ظلم واقع شده است. به طوریکه بیشترین خشونتهای لفظی و فیزیکی در مراکز درمانی و بیمارستانها، متوجه پرستاران است.

خشونت شغلی علیه پرستاران و عوامل مرتبط با آن در قالب یك پایان‌نامه كارشناسی ارشد پرستاری در بیمارستانهای روانپزشكی استان اصفهان بررسی عنوان شد.

خشونت شغلی علیه پرستاران

اعظم رشیدی دانش‌آموخته كارشناسی ارشد با گرایش روان‌پرستاری از دانشكده پرستاری مامایی تهران گفت: خشونت محل كار یكی از نگرانی‌های پرستاران شاغل در بخشهای روانپزشكی است و بخشهای روانپزشكی به عنوان محل كار خطرناك برای پرستاران است.

وی ادامه داد: در این بخشها پرستاران همواره در معرض خشونت از طرف بیماران، همراهان و ملاقاتی‌ها هستند سازمان بهداشت جهانی خشونت علیه پرستاران را یك معضل جهانی و عالم‌گیر می‌داند.

این كارشناس ارشد روان‌پرستاری گفت: موسسه ملی ایمنی و سلامت كار خشونت محل كار را به هر گونه درگیریهای فیزیكی، تهدیدات به خشونت و پرخاشگری كه به پرسنل در حال انجام وظیفه تسری می‌یابد تعریف می‌كند.

رشیدی با بیان اینكه بر اساس نتایج مطالعات میزان وقوع خشونتهای كلامی و فیزیكی علیه پرستاران بخشهای روانپرستاری مشخص نیست، افزود: عواملی چون كمبود پرستار، ازدحام بخشهای روانپزشكی و افزایش طول مدت بستری بیماران روانپزشكی در وقع خشونت بسیار تأثیر دارد.

وی ادامه داد: با وجود آنكه این پدیده مخرب بالینی عواقب منفی زیادی بر پرستار، بیمارستان و ارباب رجوع بر جا می‌گذارد اما هنوز در كشور این موضوع جدی گرفته نشده است.

این كارشناس ارشد روان‌پرستاری گفت: این مطالعه به روش مقطعی در زمستان 91 انجام شد جامعه پژوهش شامل همه‌ پرستاران و بهیاران در بیمارستانهای روانپزشكی استان اصفهان بودند ابزار گردآوری داده‌ها در این مطالعه پرسشنامه برگرفته از پرسشنامه‌ استاندارد بود كه سازمان جهانی كار، سازمان بهداشت جهانی، انجمن بین‌المللی پرستاران و انجمن بین‌المللی خدمات عمومی طراحی كرده بودند.

رشیدی افزود: در مجموع 258 پرستار مطالعه شدند میزان خشونت كلامی علیه شركت‌كنندگان در مطالعه 95.5 درصد و خشونت فیزیكی 45.8 درصد بود. 43.8 درصد پرستاران تجربه هر دو خشونت را داشتند و 4.5 درصد هیچ نوع مواجهه‌ای نداشتند.

وی یادآور شد: بر اساس نتایج این پژوهش تجربه كاری، شیفت كاری، جنس، قومیت، تحصیلات، وضعیت حرفه‌ای، وقت كاری، تعداد پرسنل، بخش محل كار، جنس و نوع بیماری با خشونت فیزیكی رابطه معنی‌داری داشت.

این كارشناس ارشد روان‌پرستاری گفت: میزان مواجهه با خشونت در پرستاران بیمارستان‌های روانپزشكی استان اصفهان قابل ملاحظه است و چالش بزرگی است ابعاد مخرب این پدیده بر پرستاران و مدیریت این بیمارستان‌ها آثار سوء بر جا می‌گذارد. چون استراتژی مدون و پیگیری مجدانه وجود ندارد عواقب فراوان و نارضایتی شغلی ایجاد شده و پرستاران حفظ امنیت و تقویت رویكردهای مدیریتی خصوصاً در بحث آموزش و پیگیری و گزارش‌دهی را خواستارند.  

کمبود نیروی پرستاری و ارتباط آن با خطاهای دارویی

نتایج یك پژوهش پرستاری نشان داد مهمترین علل خطاهای دارویی به ترتیب اهمیت عبارتند از خستگی ناشی از کار، کمبود تعداد پرسنل نسبت به بیمار، ساعت کار طولانی و تراکم زیاد کار پرستاران در بخش است.         

مصطفی بیژنی اصل پژوهشگر این تحقیق گفت: بروز اشتباهات دارویی از موارد غیر قابل اجتناب و از تهدیدات جدی در سلامت و ایمنی بیماران است. این پژوهش با هدف تعیین عوامل تأثیر گذار بربروز اشتباهات دارویی از دیدگاه کارکنان پرستاری شاغل در بخشهای مختلف بیمارستان ولیعصر(عج) فسا انجام شده است.

وی ادامه داد: در پژوهش توصیفی - تحلیلی، تعداد 80  پرستار شاغل در بیمارستان ولیعصر(عج) فسا به‌صورت آسان(در دسترس) انتخاب و دیدگاه آنان در ارتباط با عوامل تأثیرگذار بر اشتباهات دارویی با استفاده از پرسشنامه خود ساخته سنجیده و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-15 تجزیه و تحلیل شد.

این پژوهشگر با اعتقاد به اینكه شرایط کاری پرستاران از جمله میزان بار کاری و تعداد بیماران تحت مراقبت در ایجاد خطاهای دارویی قابل پیشگیری موثر است، افزود: اجرای دستورات دارویی بخش مهمی از فرآیند درمان و مراقبت است و جزء اصلی عملکرد پرستاران محسوب می‌شود و در این میان، ایمنی بیمار نقش برجسته‌ای دارد. بروز اشتباهات دارویی می‌تواند سبب بروز مشکلات جدی در سلامت عمومی و تهدیدی برای ایمنی بیمار محسوب شود.

بیژنی‌اصل گفت: سالانه حدود هزاران نفر در آمریکا بر اثر اشتباهات دارویی فوت می‌کنند و هزینه‌های مالی در رابطه با عوارض دارویی نزدیک به 100 میلیون دلار در سال است.

وی اشتباهات دارویی را یکی از شایعترین اشتباهات نظام‌های بهداشتی دانست که می‌تواند نتایج بسیار بد و مرگباری به دنبال داشته باشد و ادامه داد: طبق گزارشهای موسسه‌ بهداشتی دانشگاه علوم ملی واشنگتن، سالانه بیش از یک میلیون اشتباه پزشکی رخ می‌دهد که سبب مرگ 100 هزار بیمار می‌شود. از این رقم 77 هزار مورد به علت اشتباهات دارویی است.

بیژنی‌اصل گفت: اشتباهات دارویی سبب سلب اعتماد بیمار و خانواده وی نسبت به سیستم بهداشتی درمانی و افزایش هزینه‌ها می‌شود. انجام مطالعات بر روی اشتباهات دارویی به علت تأثیر این نوع اشتباهات در افزایش مرگ و میر بیماران و هزینه‌های بیمارستانی اهمیت ویژه‌ای دارد از این‌رو با توجه به اهمیت موضوع، علاقه‌مند شدیم پژوهشی تحت عنوان بررسی عوامل تأثیر گذار بر بروز اشتباهات دارویی از دیدگاه پرستاران شاغل در بخش‌های مختلف بیمارستان ولیعصر(عج) فسا انجام دهیم.

فرسودگی شغلی پرستاران

علی اشرف رحمان پناه رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری سنندج با بیان اینکه 95 درصد پرستاران در بستر کار گرفتار فرسودگی شغلی می شوند، گفت: اجرای کامل 5 مصوبه اخیر دولت می تواند حقوق از دست رفته پرستاران را به آنها بازگرداند.         

وی، اجرای کامل 5 مصوبه اخیر دولت برای پرستاران را همانند آب برای زندگی تعبیر کرد و افزود: اجرای این مصوبات قطعاً پرستاری کشور را متحول می کند و وقتی پرستاری متحول شود گیرندگان خدمت و مردم با کیفیت بهتر خدمات روبه رو خواهند شد و به دنبال آن رضایتمندی از سیستم بهداشت و درمان کشور افزوده می شود و این روند از همه جهت به نفع حاکمیت خواهد بود.

رحمان پناه گفت: الان که بخشی از این مصوبات با تشکیل معاونت پرستاری در وزارت بهداشت نمود بیرونی یافته است جامعه پرستاری باید به طور جدی پیگیر اجرای کامل باقی مصوبات نیز باشد و قطعاً سازمان نظام پرستاری این پرچمی را که در دست گرفته است به راحتی به زمین نخواهد گذاشت.

رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری سنندج اضافه کرد: متأسفانه سالهاست که از جامعه پرستاری همه چیز را گرفته اند و پرسنل پرستاری زیر بار حاکمیت بالینی و اعتبار بخشی له شده اند به گونه ای که پرستاران به دلیل کمبود نیرو و ساعت کاری بالا زیر فشار کاری بسیار زیادی قرار دارند و همین امر باعث فرسودگی شغلی در 95 درصد از پرستاران شده است.

وی با تأکید بر لزوم اجرایی شدن هر چه زودتر قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری گفت: چگونه است که بحث تعرفه گذاری پزشکی با یک بخشنامه ظرف 24 ساعت انجام شد ولی این سرعت عمل در مورد پرستاران محقق نمی شود و سالهاست که این بحث در همان گام نخست در جا زده است. این چه ترسی است که از جامعه پزشکی وجود دارد ولی در مورد جامعه پرستاری صدق نمی کند.

رحمان پناه اضافه کرد: ما از دولت آینده توقع بیش از حقمان و قوانین مصوب در حوزه پرستاری نداریم و انتظار داریم که به قوانین پایبند باشند و این ساده ترین توقعی است که  می توان از دولت اعتدال داشت.

پرستاران اورژانس در معرض برخوردهای تند و آسیبهای روحی هستند

یک متخصص طب کار گفت: پرستاران اورژانس در معرض برخوردهای تند و آسیبهای روحی هستند. خسرو صادق نیت اظهار کرد: آسیبهای روحی روانی و برخوردهای توهین آمیز و حتی آسیبهای جسمی از سوی بیماران و همراهانشان در بخش اورژانس، پرستاران این بخش را تهدید می کند.

وی ادامه داد: در بخش اورژانس به علت مشکلات موجود آستانه تحمل بیماران و همراهانشان پایین می آید و به برخی برخوردهای فیزیکی و لفظی با پرسنل منجر می شود.

صادق نیت ادامه داد: البته عوارض و مشکلات شغلی پرستاران به محل کار و نوع برنامه ریزی شغلی پرستاران و اینکه در چه بخشی فعالیت می کنند بستگی دارد اما از مهمترین مشکلات پرستاری ضرورت حضور 24 ساعته در بیمارستان و شیفت کاری آنهاست.

رئیس بیمارستان بهارلو با اشاره به تماسهای شیمیایی متعدد پرستاران با عوامل ضدعفونی کننده و حساسیت زا و حتی مواجهه با داروهای مختلف و بعضاً سرطان زا افزود: برخورد با داروهای شیمی درمانی، استنشاق برخی گازهای مایع، تماس با پرتوهای یونیزان چون اشعه ایکس در بخشهای رادیولوژی یا بخشهایی با دستگاه رادیولوژی پرتابل و یا بخش آنژیوگرافی همگی از خطراتی هستند که سلامت پرستاران را تهدید می کند و عوارض کوتاه و بلند مدت را به همراه دارد.

صادق نیت با استناد به نتایج پژوهشهای ملی و بین المللی یادآور شد: بر این اساس پرستاران در معرض مشکلات مختلف اسکلتی عضلانی و قلبی عروق هستند.

---------------------------------------

پایان